Optometria

Optometria

geriatryczna

geriatryczna

Tracy Matchinski, O.D., F.A.A.O.

Tracy Matchinski, O.D., F.A.A.O.

Low Vision Diplomate, American Academy of

Low Vision Diplomate, American Academy of

Optometry

Optometry

Assistant Professor, Illinois College of Optometry

Assistant Professor, Illinois College of Optometry

Chief, Low Vision Rehabilitation Service

Chief, Low Vision Rehabilitation Service

Illinois Eye Institute, Chicago, Illinois

Illinois Eye Institute, Chicago, Illinois

Optometric Consultant, The Chicago

Optometric Consultant, The Chicago

Lighthouse for People Who are Blind or Visually

Lighthouse for People Who are Blind or Visually

Impaired, Chicago, Illinois

Impaired, Chicago, Illinois

Tematyka

Tematyka

1.

1.

Demo

Demo

grafia

grafia

2.

2.

Normal

Normal

ne zmiany w przebiegu starzenia się

ne zmiany w przebiegu starzenia się

oka

oka

3.

3.

Postępowanie w choroby oczu związanych z

Postępowanie w choroby oczu związanych z

wiekiem

wiekiem

4.

4.

Poruszanie się, prowadzenie samochodu

Poruszanie się, prowadzenie samochodu

5.

5.

Techniki badania i ich modyfikacje

Techniki badania i ich modyfikacje

6.

6.

Postępowanie i wybór terapii u pacjentów

Postępowanie i wybór terapii u pacjentów

geriatrycznych

geriatrycznych

7.

7.

Urzędy sprzyjające osobom starszym

Urzędy sprzyjające osobom starszym

Geriatric

Geriatric

Friendly Office

Friendly Office

8.

8.

Sposobności zapewnienia opieki okulistycznej

Sposobności zapewnienia opieki okulistycznej

u osób starszych

u osób starszych

9.

9.

Literatura

Literatura

10.

10.

Przypadki

Przypadki

María Esther de Capovilla

María Esther de Capovilla

mieszkająca w

mieszkająca w

Guayaquil, E

Guayaquil, E

kw

kw

ador

ador

(

(

urodzona 14 września

urodzona 14 września

1889

1889

roku

roku

)

)

ma 117 lat

ma 117 lat

Liczba osób dożywających 100 lat na 100.000

Liczba osób dożywających 100 lat na 100.000

mieszkańców

mieszkańców



1900

1900

31

31



1909

1909

40

40



1919

1919

67

67



1929

1929

62

62



1939

1939

123

123



1949

1949

199

199



1959

1959

183

183



1969

1969

542

542



1979

1979

1150

1150



1989

1989

1424

1424



2001

2001

2045

2045

Opis plakatu

Opis plakatu



Liczba stulatków w Stanach

Liczba stulatków w Stanach

Zjednoczonych, osób

Zjednoczonych, osób

stuletnich lub starszych,

stuletnich lub starszych,

wzrasta jak nigdy dotąd

wzrasta jak nigdy dotąd



Zakładana populacja osób w

Zakładana populacja osób w

wieku 100 lat i starszych (w

wieku 100 lat i starszych (w

tysiącach)

tysiącach)

Przewidywane

Przewidywane

prawdopodobieństwo

prawdopodobieństwo

osiągnięcia wieku

osiągnięcia wieku



W Ameryce populacja osób

W Ameryce populacja osób

starszych wzrasta tak szybko jak w

starszych wzrasta tak szybko jak w

żadnej innej grupie

żadnej innej grupie



Profil naszej populacji się zmienia

Profil naszej populacji się zmienia



Wzrastają oczekiwania co do jakości

Wzrastają oczekiwania co do jakości

życia

życia



Gwałtowny wzrost populacji powyżej

Gwałtowny wzrost populacji powyżej

65 roku życia

65 roku życia



Starzenie się naszych populacji

Starzenie się naszych populacji

powoduje problemy społeczne i

powoduje problemy społeczne i

ekonomiczne

ekonomiczne



Szczególne wyzwania w przewidywaniu i

Szczególne wyzwania w przewidywaniu i

finansowaniu usług w zakresie ochrony

finansowaniu usług w zakresie ochrony

zdrowia

zdrowia



Od roku 1900 obserwuje się wydłużenie

Od roku 1900 obserwuje się wydłużenie

przewidywanego wieku o około 27 lat

przewidywanego wieku o około 27 lat

Demografia

Demografia



Wzrost w liczbach

Wzrost w liczbach

(AARP):

(AARP):



1997 34.1 mil

1997 34.1 mil

iona osób powyżej

iona osób powyżej

65

65

roku

roku

życia

życia



12.7%

12.7%

populacji amerykańskiej

populacji amerykańskiej



W roku 1900 ta grupa wynosiła tylko 4%

W roku 1900 ta grupa wynosiła tylko 4%



2030

2030

zakłada się, że

zakłada się, że

70.2 m

70.2 m

iliona osób

iliona osób

osiągnie przewidywany wiek powyżej

osiągnie przewidywany wiek powyżej

65

65

lat

lat



20%

20%

populacji amerykańskiej

populacji amerykańskiej



1996

1996

Amerykański Urząd Spisu Ludności

Amerykański Urząd Spisu Ludności

:

:



1993

1993

32,791,000

32,791,000

powyżej

powyżej

65

65

roku

roku

życia

życia



2020

2020

zakłada się

zakłada się

53,348,000

53,348,000

powyżej

powyżej

65

65

roku życia

roku życia



Wzrost w grupie osób po 65 roku życia o

Wzrost w grupie osób po 65 roku życia o

62.7%

62.7%

Moduł 2-5

Moduł 2-5



Aktualny i zakładany wzrost populacji

Aktualny i zakładany wzrost populacji

osób w wieku 85 lat i starszych w

osób w wieku 85 lat i starszych w

latach 1900-2080

latach 1900-2080



Długowieczność

Długowieczność

(AARP)

(AARP)



W roku

W roku

1997:

1997:



18.5 mil

18.5 mil

iona osób w wieku

iona osób w wieku

65-74

65-74

lat

lat



8-krotny wzrost w stosunku do roku

8-krotny wzrost w stosunku do roku

1900

1900



W przedziale

W przedziale

75-84

75-84

lat

lat

16

16

razy więcej

razy więcej

niż w roku

niż w roku

1900

1900



W przedziale powyżej

W przedziale powyżej

85

85

lat

lat

31

31

razy

razy

więcej niż w roku

więcej niż w roku

1900

1900



Zmniejszona śmiertelność

Zmniejszona śmiertelność



Pre

Pre

wencyjna opieka medyczna

wencyjna opieka medyczna



Ulepszone techniki medyczne,

Ulepszone techniki medyczne,

technologia i rehabilitacja

technologia i rehabilitacja



Implikacje trendów demograficznych =

Implikacje trendów demograficznych =

konieczność zapewnienia efektywnej

konieczność zapewnienia efektywnej

opieki medycznej osób starszych

opieki medycznej osób starszych



Optometrysta jest jednym z

Optometrysta jest jednym z

najważniejszych specjalistów w

najważniejszych specjalistów w

systemie opieki medycznej nad osobami

systemie opieki medycznej nad osobami

starszymi, umożliwiającym tym osobom

starszymi, umożliwiającym tym osobom

zachowanie niezależności i aktywnego

zachowanie niezależności i aktywnego

stylu życia

stylu życia



Tylko 5% osób starszych zamieszkuje w

Tylko 5% osób starszych zamieszkuje w

domach opieki społecznej

domach opieki społecznej



25-30% osób starszych zamieszkujących w

25-30% osób starszych zamieszkujących w

takich instytucjach ma kłopoty ze wzrokiem

takich instytucjach ma kłopoty ze wzrokiem



Przeważająca większość ludzi starszych

Przeważająca większość ludzi starszych

prowadzi aktywne życie w swoich

prowadzi aktywne życie w swoich

społecznościach i chce zachować

społecznościach i chce zachować

samodzielność

samodzielność



Odpowiedni wzrok jest konieczny dla

Odpowiedni wzrok jest konieczny dla

zachowania samodzielności

zachowania samodzielności

Stan wzroku u osób starszych

Stan wzroku u osób starszych

zamieszkujących w Domach Opieki

zamieszkujących w Domach Opieki

Owsley, C, McGwin G, et al. Arch

Owsley, C, McGwin G, et al. Arch

Ophthalmol, 2007: Vol 125, No 7 925-

Ophthalmol, 2007: Vol 125, No 7 925-

930.

930.



380

380

pacjentów zamieszkuje w 33 domach opieki

pacjentów zamieszkuje w 33 domach opieki



57%

57%

z nich ma ostrość wzroku do dali w lepszym

z nich ma ostrość wzroku do dali w lepszym

oku gorszą niż

oku gorszą niż

20/40 (6/12)

20/40 (6/12)



10%

10%

ma ostrość wzroku gorszą niż

ma ostrość wzroku gorszą niż

20/200 (6/60)

20/200 (6/60)



¾

¾

pacjentów ma obniżoną wrażliwość na kontrast

pacjentów ma obniżoną wrażliwość na kontrast



Historie chorób pacjentów pokazują, iż 66% z nich

Historie chorób pacjentów pokazują, iż 66% z nich

nie ma dokumentacji w zakresie badań

nie ma dokumentacji w zakresie badań

okulistycznych, a 90% z nich posiada

okulistycznych, a 90% z nich posiada

ubezpieczenie pozwalające na wykonywanie

ubezpieczenie pozwalające na wykonywanie

badań okulistycznych

badań okulistycznych

Opis wykresu

Opis wykresu



Zakładana przewidywana liczba osób

Zakładana przewidywana liczba osób

w wieku 65 lat i starszych

w wieku 65 lat i starszych

zamieszkujących w domach opieki w

zamieszkujących w domach opieki w

latach 1980-2050

latach 1980-2050

[w milionach]

[w milionach]

Mity i stereotypy na temat

Mity i stereotypy na temat

osób starszych

osób starszych



Wiek kalendarzowy

Wiek kalendarzowy



Zubożenie

Zubożenie



Nieproduktywność

Nieproduktywność



Brak elastyczności

Brak elastyczności



Brak zaangażowania

Brak zaangażowania



Spokój

Spokój



Starość

Starość

Mity vs rzeczywistość

Mity vs rzeczywistość

związane z wiekiem

związane z wiekiem



Brak wystarczających środków do

Brak wystarczających środków do

życia

życia



Słabe zdrowie

Słabe zdrowie



Osamotnienie

Osamotnienie



Złe warunki mieszkaniowe

Złe warunki mieszkaniowe



Obawa przed przestępstwami

Obawa przed przestępstwami

Mity vs rzeczywistość

Mity vs rzeczywistość

związane z wiekiem

związane z wiekiem



Brak starannego wykształcenia

Brak starannego wykształcenia



Brak właściwych możliwości podjęcia

Brak właściwych możliwości podjęcia

pracy zawodowej

pracy zawodowej



Brak właściwej opieki medycznej

Brak właściwej opieki medycznej



Wysoki koszt energii

Wysoki koszt energii



Dostęp do środków transportu do

Dostęp do środków transportu do

sklepów itp..

sklepów itp..

Starzenie się

Starzenie się



Nie jest chorobą

Nie jest chorobą



Zmiany fizjologiczne, psychologiczne,

Zmiany fizjologiczne, psychologiczne,

społeczne i w narządzie wzroku

społeczne i w narządzie wzroku

związane z wiekiem

związane z wiekiem

Zmiany biologiczne

Zmiany biologiczne

związane z procesem

związane z procesem

starzenia się

starzenia się



Redukcja wody w przestrzeniach

Redukcja wody w przestrzeniach

komórkowych

komórkowych



Obniżenie elastyczności skóry

Obniżenie elastyczności skóry



Powiększenie ilości tkanki tłuszczowej

Powiększenie ilości tkanki tłuszczowej



Utrata włókien mięśniowych

Utrata włókien mięśniowych



Zcieńczenie struktury kostnej

Zcieńczenie struktury kostnej



Obniżenie poziomu hormonów

Obniżenie poziomu hormonów



Zmiany w układzie pokarmowym związane

Zmiany w układzie pokarmowym związane

z żywieniem

z żywieniem



Ogólne spowolnienie działania

Ogólne spowolnienie działania

układów w organiźmie

układów w organiźmie



Zwiększona podatność na choroby

Zwiększona podatność na choroby



Osłabienie układu odpornościowego

Osłabienie układu odpornościowego



Zmniejszenie pojemności serca

Zmniejszenie pojemności serca



Zmniejszenie wykorzystania tlenu

Zmniejszenie wykorzystania tlenu



U

U

85%

85%

osób w wieku starszym

osób w wieku starszym

występuje jeden lub więcej

występuje jeden lub więcej

przewlekłych stanów chorobowych,

przewlekłych stanów chorobowych,

50% ma dwa lub więcej problemów

50% ma dwa lub więcej problemów

zdrowotnych

zdrowotnych



Zapalenie stawów

Zapalenie stawów

53%

53%



nadciśnienie

nadciśnienie

42%

42%



zaburzenia słuchem

zaburzenia słuchem

40%

40%



Choroby serca

Choroby serca

34%

34%



Zaćma

Zaćma

23%

23%



Problemy ortopedyczne

Problemy ortopedyczne

19%

19%



Osłabienie ostrości wzroku

Osłabienie ostrości wzroku

14%

14%



Zmiany miażdżycowe

Zmiany miażdżycowe

12%

12%



Choroby naczyń mózgowych

Choroby naczyń mózgowych

10%

10%



Cukrzyca

Cukrzyca

10%

10%



“

“

”

”

Zaczynasz powoli, idziesz powoli”

Zaczynasz powoli, idziesz powoli”

populacja osób starszych często nie

populacja osób starszych często nie

potrzebuje pełnej dawki przepisanych

potrzebuje pełnej dawki przepisanych

leków

leków



Spowodowane to jest zmniejszoną

Spowodowane to jest zmniejszoną

zdolnością metaboliczną

zdolnością metaboliczną



Tylko około

Tylko około

1/3

1/3

pacjentów w wieku

pacjentów w wieku

starszym wymaga pełnej dawki leków

starszym wymaga pełnej dawki leków

podobnie jak pacjenci młodsi wiekiem

podobnie jak pacjenci młodsi wiekiem

Intel

Intel

igencja i zdolność

igencja i zdolność

uczenia się

uczenia się



Zaburzenia pamięci krótkotrwałej i

Zaburzenia pamięci krótkotrwałej i

wydłużenie się czasu odpowiedzi na

wydłużenie się czasu odpowiedzi na

bodziec

bodziec



Zdolności intelektualne osób

Zdolności intelektualne osób

starszych zwykle są nie doceniane

starszych zwykle są nie doceniane



Dwa ważne czynniki

Dwa ważne czynniki



Dorośli tworzą kilka struktur albo zarysów, w które

Dorośli tworzą kilka struktur albo zarysów, w które

wprowadzają nowe informacje. Nowe bodźce do

wprowadzają nowe informacje. Nowe bodźce do

poprzedniej nauki łatwiej będą zachowane

poprzedniej nauki łatwiej będą zachowane



Czas jest ważny, im dłuższa jest ekspozycja na

Czas jest ważny, im dłuższa jest ekspozycja na

bodźce, tym większe są możliwości gromadzenia

bodźce, tym większe są możliwości gromadzenia

informacji w pamięci

informacji w pamięci



Jeżeli przez cały czas uczenia się osób

Jeżeli przez cały czas uczenia się osób

starszych nie wywiera się na nich nacisku, to

starszych nie wywiera się na nich nacisku, to

różnica w zdolności rozwiązywania problemu

różnica w zdolności rozwiązywania problemu

pomiędzy grupami wiekowymi jest nieznaczna

pomiędzy grupami wiekowymi jest nieznaczna

C

C

harakterystyka osób

harakterystyka osób

starszych

starszych

“Wiek jest ważnym i cennym etapem

rozwojowym życia, w którym każdy człowiek

bardziej autentyczny, bardziej odważny w

przełamywaniu norm społecznych i zwyczajów,

bardziej dzielny fizycznie, bardziej skierowany

do wewnątrz, bardziej rozważny i w ten sposób

lepiej wyposażony niż w innym okresie życia

do rozwoju psychologicznego i duchowego.”

The Fountain of Age by Betty Friedan; Simon and

Schuster NY, 1993



Zmiana w poczuciu czasu

Zmiana w poczuciu czasu



Skrócona prospektywa

Skrócona prospektywa



Niektóre osoby unikają powracania do

Niektóre osoby unikają powracania do

przeszłości

przeszłości



Inni żyją tylko daną chwilą

Inni żyją tylko daną chwilą



Poczucie Cyklu Życiowego

Poczucie Cyklu Życiowego



Doświadczanie osobistego sensu całego cyklu

Doświadczanie osobistego sensu całego cyklu

życiowego

życiowego



Akumulacja rzeczywistej wiedzy, poszerzenie

Akumulacja rzeczywistej wiedzy, poszerzenie

perspektywy i rozwój personalny

perspektywy i rozwój personalny



Tendencje podsumowywania życia

Tendencje podsumowywania życia



Uświadomienie sobie zbliżającej się śmierci

Uświadomienie sobie zbliżającej się śmierci



Świadomość doświadczeń z przeszłości,

Świadomość doświadczeń z przeszłości,

rozliczanie samego siebie

rozliczanie samego siebie



Odpowiedź i rozwiązanie

Odpowiedź i rozwiązanie



Stałe pisanie i przepisywanie scenariuszy ich

Stałe pisanie i przepisywanie scenariuszy ich

życia

życia



Sprecyzowanie sytuacji, w których żałuje się

Sprecyzowanie sytuacji, w których żałuje się

działań dokonanych lub niedokonanych w

działań dokonanych lub niedokonanych w

przeszłości

przeszłości



Przywiązanie do tego co rodzinne

Przywiązanie do tego co rodzinne



Nostalgiczne przywiązanie do przedmiotów

Nostalgiczne przywiązanie do przedmiotów

rodzinnych

rodzinnych



Przywiązania tego typu ułatwiają przegląd

Przywiązania tego typu ułatwiają przegląd

własnego życia, powodują ciągłość i dają

własnego życia, powodują ciągłość i dają

komfort, bezpieczeństwo i satysfakcję

komfort, bezpieczeństwo i satysfakcję



Konserwatyzm ciągłości

Konserwatyzm ciągłości



Dochodzenie do tego, co jest warte w życiu

Dochodzenie do tego, co jest warte w życiu

każdego człowieka

każdego człowieka



Pragnienie pozostawienia spuścizny

Pragnienie pozostawienia spuścizny

po sobie

po sobie



Pozostawić coś po sobie po swojej

Pozostawić coś po sobie po swojej

śmierci

śmierci



Zachowanie spuścizny dla przyszłych

Zachowanie spuścizny dla przyszłych

jest powszechnym pragnieniem

jest powszechnym pragnieniem



Przekazanie władzy

Przekazanie władzy



Kwestia psychologiczna w przekazaniu

Kwestia psychologiczna w przekazaniu

władzy i autorytetu komuś innemu

władzy i autorytetu komuś innemu



Spokojna kontynuacja roli doradczej i

Spokojna kontynuacja roli doradczej i

poczucie kontynuacji

poczucie kontynuacji



Poczucie dokonania lub spełnienia życia

Poczucie dokonania lub spełnienia życia



Spokój ducha i mądrość wynikająca z

Spokój ducha i mądrość wynikająca z

rozwiązania konfliktów osobistych

rozwiązania konfliktów osobistych



Przegląd życia, zaakceptowanie go i uznanie

Przegląd życia, zaakceptowanie go i uznanie

za wynagrodzone

za wynagrodzone



Oczekiwanie śmierci w równowadze ducha

Oczekiwanie śmierci w równowadze ducha



Zdolność rozwoju

Zdolność rozwoju



Zdolność do rozbudzania ciekawości,

Zdolność do rozbudzania ciekawości,

kreatywności i kontynuowania uczenia się

kreatywności i kontynuowania uczenia się

nie koniecznie musi ulegać osłabieniu z

nie koniecznie musi ulegać osłabieniu z

wiekiem

wiekiem

SE

SE

KRETY DOBREGO STARZENIA

KRETY DOBREGO STARZENIA

SIĘ

SIĘ



Nowe normy ciśnienia krwi:

Nowe normy ciśnienia krwi:

120

120

lub mniejsze

lub mniejsze

(

(

skurczowe

skurczowe

)

)

80

80

lub mniejsze

lub mniejsze

(

(

rozkurczowe

rozkurczowe

)

)



Nowe normy poziomu cukru we krwi:

Nowe normy poziomu cukru we krwi:

poniżej

poniżej

100

100



Utrzymywanie poziomu cholesterolu

Utrzymywanie poziomu cholesterolu

na/lub:

na/lub:

poniżej

poniżej

100

100

poziom

poziom

LDL

LDL

poniżej

poniżej

70

70



Kontrola wagi

Kontrola wagi

:

:

BMI (Body Mass Index)

BMI (Body Mass Index)

poniżej

poniżej

29

29

redukcja

redukcja

500

500

kalorii dziennie pozwala

kalorii dziennie pozwala

bezpiecznie na zrzucenie 1 funta wagi

bezpiecznie na zrzucenie 1 funta wagi

tygodniowo

tygodniowo

.

.



Ćwiczenie układu sercowo-

Ćwiczenie układu sercowo-

naczyniowego

naczyniowego

:

:

w granicach parametrów określonych

w granicach parametrów określonych

przez lekarza

przez lekarza

.

.



Kontrola diety

Kontrola diety

:

:

zaleca się podawanie owoców i warzyw

zaleca się podawanie owoców i warzyw

2 lub 3 razy dziennie

2 lub 3 razy dziennie

.

.



Nie palić papierosów

Nie palić papierosów

.

.



Ograniczenie spożycia alkoholu

Ograniczenie spożycia alkoholu

:

:

nie więcej niż trzy uncje czerwonego

nie więcej niż trzy uncje czerwonego

wina dziennie

wina dziennie

.

.



Znajdowanie przyjemności w kontakcie

Znajdowanie przyjemności w kontakcie

z rodziną i przyjaciółmi

z rodziną i przyjaciółmi

.

.

Andrew Weil, MD

Andrew Weil, MD

Healthy Aging

Healthy Aging

Alfred Knopf, 2005

Alfred Knopf, 2005

Przybliżenie opieki okulistycznej

Przybliżenie opieki okulistycznej

nad osobami starszymi

nad osobami starszymi

….

….

VOSH 2003 Oaxaca, Mexico

VOSH 2003 Oaxaca, Mexico

PODSTAWY OPIEKI MEDYCZNEJ NAD OSOBAMI STARSZYMI

PODSTAWY OPIEKI MEDYCZNEJ NAD OSOBAMI STARSZYMI



1. Rozróżnienie procesu starzenia się od choroby

1. Rozróżnienie procesu starzenia się od choroby



2. Postrzeganie pacjenta jako całości, skupienie się na:

2. Postrzeganie pacjenta jako całości, skupienie się na:



Stanie zdrowia

Stanie zdrowia



Zdolności mentalnej

Zdolności mentalnej



Dobrym samopoczuciu psycho-społecznym

Dobrym samopoczuciu psycho-społecznym



Statusie społeczno-ekonomicznym

Statusie społeczno-ekonomicznym



3. Stosowanie podejścia zespołowego.

3. Stosowanie podejścia zespołowego.

Źródła wspomagające

Źródła wspomagające

rodzina

rodzina

Służby społeczne

Służby społeczne

Opieka medyczna i rehabilitacja

Opieka medyczna i rehabilitacja

Zaplecze ekonomiczne

Zaplecze ekonomiczne

Ułatwienia w opiece rezydencjalnej

Ułatwienia w opiece rezydencjalnej

4. Uwydatnienie ukierunkowanych celów opieki geriatrycznej

4. Uwydatnienie ukierunkowanych celów opieki geriatrycznej

Ochrona

Ochrona

Odnowa

Odnowa

wzbogacenie

wzbogacenie

Utrzymanie

Utrzymanie

5. Poprawa jakości życia poprzez ułatwienie niezależności i nakierowanej celowo aktywności

5. Poprawa jakości życia poprzez ułatwienie niezależności i nakierowanej celowo aktywności



Optometria geriatryczna

Optometria geriatryczna

obejmuje

obejmuje

:

:



Zrozumienie procesu starzenia

Zrozumienie procesu starzenia

się człowieka jako całości oraz

się człowieka jako całości oraz

fizjologicznych i funkcjonalnych

fizjologicznych i funkcjonalnych

zmian w starzejącym się oku

zmian w starzejącym się oku



Zrozumienie, że proces starzenia

Zrozumienie, że proces starzenia

się nie jest chorobą

się nie jest chorobą



Wiedza dotycząca diagnozowania,

Wiedza dotycząca diagnozowania,

leczenia i postępowania w przypadku

leczenia i postępowania w przypadku

chorób oczu związanych ze

chorób oczu związanych ze

starzeniem się

starzeniem się



Modyfikacja badania

Modyfikacja badania



Dobór właściwych soczewek

Dobór właściwych soczewek



Sugestie modyfikacji środowiskowych

Sugestie modyfikacji środowiskowych

w celu polepszenia funkcji widzenia

w celu polepszenia funkcji widzenia



Wiedza dotycząca służb i

Wiedza dotycząca służb i

organizacji w obrębie gminy

organizacji w obrębie gminy

służących pomocą populacji osób

służących pomocą populacji osób

starszych

starszych



Zrozumienie, iż optometrysta

Zrozumienie, iż optometrysta

jest częścią interdyscyplinarnego

jest częścią interdyscyplinarnego

zespołu opieki

zespołu opieki