Leki rozszerzające oskrzela

Piotr Płaszczyca

Elektroradiologia

II rok

Leki rozszerzające oskrzela



Leki rozszerzające oskrzela są jedną z grup leków

przeciwastmatycznych.



Stosuje się głównie:



leki adrenomimetyczne (β₂ - adrenomimetyki);



leki cholinergiczne (parasympatykolityki);



metyloksantyny.

Leki rozszerzające oskrzela

β₂ - adrenomimetyki



mają szczególne znaczenie w terapii astmy oskrzelowej;



silnie i szybko rozkurczają oskrzela (działanie broncholityczne)
dzięki zdolności wybiórczego pobudzania receptorów β₂ w
mięśniach gładkich oskrzeli;



przerywają napady astmy, hamują wydzielanie mediatorów
reakcji alergicznej z komórek tucznych oraz przyspieszają
transport rzęskowy. Doprowadzają do rozszerzenia oskrzeli przez
pobudzenie receptorów β₂ znajdujących się na powierzchni mięśni
gładkich. Dodatkowym mechanizmem jest oddziaływanie na układ
przywspółczulny.

Pobudzenie

receptorów

beta

w zwojach

parasympatycznych doprowadza do zahamowania uwalniania
acetylocholiny i zmniejszenia napięcia drzewa oskrzelowego.



stosowane doustnie, pozajelitowo i wziewnie (najczęściej);



przyjmowane w czasie zaostrzeń duszności lub regularnie w
skojarzeniu

z

innymi

lekami

(glikokortykosteroidami

i

metyloksantynami lub z parasympatykolitykami).

Leki rozszerzające oskrzela

β₂ - adrenomimetyki



Przykłady:



Orcyprenalina,



Terbutalina,



Fenoterol,



Formoterol,



Salmeterol,



Prokaterol.

Leki rozszerzające oskrzela

β₂ - adrenomimetyki



Wskazania:



astma oskrzelowa,



zapalenie oskrzeli ze stanem spastycznym,



rozedma płuc,



POChP,



napady duszności w astmie wysiłkowej.



Przeciwwskazania - ostrożnie w:



niestabilnej dusznicy bolesnej,



tachyarytmiach,



nadczynności tarczycy,



cukrzycy,



nadciśnieniu,



hipotensji,



bezsenności.

Leki rozszerzające oskrzela

β₂ - adrenomimetyki



Działania niepożądane:



zaburzenia rytmu serca,



pobudzenie,



drżenia mięśniowe,



zaburzenia metaboliczne (hipokaliemia, hiperglikemia),



bóle głowy.

Leki rozszerzające oskrzela

parasympatykolityki



leki cholinolityczne, blokując kompetycyjnie receptory
muskarynowe, znoszą skurcze mięśni gładkich oskrzeli
wywołane

pobudzeniem

czuciowych

zakończeń

aferentnych nerwu błędnego;



w astmie oskrzelowej stosuje się podawane drogą wziewną
pochodne tropanu o strukturze czwartorzędowych soli
amoniowych, tj. bromek ipratropium i bromek
oksytropium;



leki te pozbawione są działania ogólnego;



działają dłużej od β₂ - adrenomimetyków (6-8 h) ale ich
działanie jest słabsze, dlatego dla osiągnięcia optymalnego
efektu powinny być stosowane w skojarzeniu z β₂ -
adrenomimetykami.

Leki rozszerzające oskrzela

parasympatykolityki



Wskazania:



astma oskrzelowa,



napady

duszności

na

tle

pobudzenia

układu

przywspółczulnego, w czasie wysiłku lub w wyniku dużego
napięcia psychicznego,



POChP.



Działania niepożądane:



paradoksalny

skurcz

oskrzeli

(zazwyczaj

wynikający

z działania nośników leku),



gorzki posmak w ustach,



jaskra (przy dostaniu się leku do gałki ocznej),



wyjątkowo rzadko występują objawy ogólne, takie jak:
suchość

w ustach,

zatrzymanie

moczu,

zaparcia.

Leki rozszerzające oskrzela

metyloksantyny



w leczeniu astmy stosuje się głównie teofilinę i jej pochodne;



działają rozszerzająco na oskrzela oraz zmniejszaja obrzęk
ich błony śluzowej. Stabilizują komórki tuczne, hamują
uwalnianie prostaglandyn powodujących skurcz oskrzeli oraz
mediatorów reakcji uczuleniowej antygen-przeciwciało;



ze względu na ryzyko wystąpienia objawów niepożądanych i
trudności w monitorowaniu stężenia leku we krwi, powinny
być

stosowane

tylko

wtedy,

gdy

wziewne

glikokortykoseroidy i β₂ - adrenomimetyki okazują się
niewystarczające;



podawane doustnie, rzadziej doodbytniczo; z przewodu
pokarmowego wchłaniają się w 90 – 100%;



przechodzą przez łożysko i do mleka matki.

Leki rozszerzające oskrzela

metyloksantyny



Działanie:



spazmolityczne na mięśnie gładkie oskrzeli i naczyń
krwionośnych,



zwiększają kurczliwość mięśnia sercowego i jego
zapotrzebowanie na tlen, działają chronotropowo
dodatnio, działa promocyjnie w stosunku do
katecholamin,



poprawiają

kurczliwość

przepony,

pobudzają

ośrodek

oddechowy,

przyspieszają

transport

rzęskowy,



zwiększają przepływ nerkowy i nasilają diurezę.

Leki rozszerzające oskrzela

metyloksantyny



Wskazania:



stan astmatyczny, astma oskrzelowa, stany spastyczne oskrzeli,

POChP,



udar mózgu,



zaburzenia czynności ośrodka oddechowego,



przewlekłe serce płucne.



Przeciwwskazania:



padaczka,



nadwrażliwość na metyloksantyny,



ciąża,



świeży zawał serca, tachyarytmie,



przerostowa kardiomiopatia,



wysokie nadciśnienie,



choroba wrzodowa,



nadczynność tarczycy.

Leki rozszerzające oskrzela

metyloksantyny



Działania niepożądane:



nudności, wymioty, biegunka,



niepokój, zaburzenia snu,



bóle głowy, drżenia mięśniowe,



tachykardia, częstoskurcz,



spadki ciśnienia,



hiperglikemia,



u osób starszych trudności w oddawaniu moczu wskutek
relaksacji pęcherza moczowego, poliuria,



hipokaliemia,



osłabienie siły mięśni,



miejscowa bolesność.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 