Paweł Adamczyk

Marta Olszak



Pojęcie koordynacji



Podstawy prawne koordynacji



Funkcje i znaczenie koordynacji



Mechanizmy koordynacji



Ang. co-ordination  ustalanie,

porządkowanie różnych elementów,
czynności dla zapewnienia

zgodnego ich współdziałania,
wzajemnego dostosowania



Czynność doprowadzająca do spójnego i
skutecznego funkcjonowania całości
dzięki odpowiedniemu działaniu
poszczególnych części całości  żywy

organizm



Teorie wynikające z integracji UE



Teoria międzyrządowa także w wydaniu
Moravcsika + teoria wspólnotowa +
neofunkcjonalizm



Teorie bazujące na podejściach
reprezentowanych w dyskusjach instytucji
zajmujących się kwestiami koordynacji



Open Method of Co-ordination



Teoria międzyrządowa



Teoria „fuzji” Wesselsa



Teoria wspólnotowa



Neofunkcjonalizm



Otwarta metoda koordynacji (OMC)



Integracja jako współpraca, która w
każdej chwili może zostać przerwana



Najważniejsze

motywy

dotyczą

bezpieczeństwa i interesów związanych
z

bezpieczeństwem

państw

członkowskich



UE jako forum negocjacji państw
członkowskich



KOORDYNACJA

jako

proces

przygotowawczy do negocjacji państw
na forum instytucji międzyrządowych



KOORDYNACJA procesem
jednokierunkowym

INSTYTUCJE

RADA UE

REPREZENTUJĄCE  RE

- Instytucje przedstawicielskie określają

interesy kraju a następnie
przedstawiają je na forum Rady

-

Zbliżone do typowych mechanizmów
realizacji założeń polityki krajowej

 określenie priorytetów a następnie

przekładanie ich na propozycje

-

(współpraca rząd-parlament)

RZĄD { priorytety  propozycje}

PARLAMENT



Celem KOORDYNACJI w ujęciu
międzyrządowym jest :

PRZYCZYNIENIE SIĘ DO SOLIDNEGO

PRZYGOTOWANIA SIĘ KRAJÓW DO
OBRONY SWOICH INTERESÓW W
RAMACH WSPÓLNOT
MIĘDZYRZĄDOWYCH

Efektywność:

-

Mierzona w wynikach negocjacji w RE i
RUE



 dobre przygotowanie do reprezentowania

stanowiska kraju na forum międzyrządowych
instytucji Wspólnot



 decyzje zgodne z narodowym interesem państwa



Krytyka teorii międzyrządowej



Uważa że urzędnicy będący przedstawicielami
państw członkowskich w Radzie nie postrzegają
swojej roli jako wyłącznie wysłanników swojego
kraju ALE jako dobrze przygotowanych
uczestników negocjacji w Radzie broniąc
stanowiska ALE (!) w zakresie w jakim (SAMI!)
uważają a zasadne 

często bronią

stanowiska Rady PRZED własnym

rządem i

parlamentem



Urzędnicy administracyjni jako zsocjalizowani
biurokraci czujący bardziej PRZYNALEŻNOŚC
do grupy podobnych wysłanników z innych
krajów NIŻ do własnego państwa



Przez oddziaływanie na siebie nawzajem
podobnych wysłanników z państw
członkowskich dokonuje się „fuzja” biurokracji
z różnych krajów



Urzędnicy przestają się skupiać na realizacji
polityki zagranicznej państwa członkowskiego

GŁÓWNY CEL  zachowanie procedur i

unikanie zakłóceń w obradach



KOORDYNACJA musi obejmować
szerszy zakres działań i uczestniczyć w
niej muszą wszystkie instytucje, których
dotyczą polityki europejskie



„w górę”



ADMINISTRACJA PAŃSTWOWA 

INSTYTUCJE EUROPEJSKIE



„w dół”



POZIOM EUROPEJSKI  POZIOM KRAJOWY



Trudna do zmierzenia z powodu
wielości instytucji i ich przedstawicieli
oraz wielości procesów w nich
zachodzących



Integracja polega na przenoszeniu
przez państwa członkowskie coraz
większych kompetencji na poziom
instytucji wspólnotowych, ponieważ
instytucje te dobrze zabezpieczają
interesy

obywateli

państw

członkowskich



Teoria

utożsamiana

czasami

z

federalizmem - doprowadzenie do

powstania federalnego ustroju UE



Konieczność dobrego przygotowania
kraju do osiągania kompromisów w
ramach instytucji i procesów, w których
wciąż państwa członkowskie mogą
blokować niewygodne dla nich decyzje



KOORDYNACJA powinna być rozwinięta
i sprawna szczególnie na poziomie
europejskim, w mniejszym stopniu
krajowym



Większy nacisk na koordynowanie jako
WDRAŻANIE polityk wspólnotowych niż
na uzgadnianie stanowisk krajowych



Integracja jako tworzenie nowych
systemów politycznych z dotychczas
istniejących odrębnych systemów
politycznych, coś nowego z czegoś
starego (Hodges)



REZULTAT:



 efektem końcowym procesu integracji

politycznej jest nowa wspólnota polityczna,
nadrzędna wobec istniejącej przede nią



Podkreślenie znaczenia formowania się
nowego systemu politycznego, ALE (!)
tylko z punktu widzenia rezultatu
integracji czyli NOWYCH POZIOMÓW
DECYZYJNYCH poza systemem
politycznym państwa członkowskiego



Koncepcja stopniowej integracji
(Deutsch i Mitrany)



Rozszerzenie procesów integracyjnych na
coraz dalsze obszary  efekt spill-over



Udana współpraca w pewnych dziedzinach
czyni państwa członkowskie coraz bardziej
zależnymi od siebie nawzajem i sprzyja
przekazywaniu coraz większej ilości swoich
kompetencji na ponadnarodowy szczebel



Pogłębianie się integracji, np.:

Strefa

wolnego

handlu

Unia

celna

Wspólny

rynek

wewn.

Unia

gospodarcza

i monetarna



KOORDYNACJA w świetle
neofunkcjonalizmu jako złożony proces
dotyczący poziomu krajowego i
europejskiego w płaszczyźnie „góra-dół”



Wymagania wobec Przedstawicieli:



Zorientowani w interesach pozostałych państw



Zorientowani w interesach Wspólnot



Zdolni uzgadniać interesy na szerokich
płaszczyznach a na ich podstawie interesy
własnego państwa



Muszą znać mechanizmy efektywnego
reprezentowania interesów na forum
wspólnotowym



Muszą wiedzieć jak implementować prawo
europejskie aby było najkorzystniejsze dla
reprezentowanego kraju



KOORDYNACJA jako oddzielny podsystem
w systemie politycznym UE na który
składają się systemy koordynacji
poszczególnych państw członkowskich

CELEM: „okiełznanie” procesów

integracyjnych tak, aby państwa
członkowskie mogły za nimi nadążyć i w
pełni z nich korzystać

KOORDYNACJA może być realizowana

jedynie przez osoby i instytucje, które
dobrze rozumieją przebieg i formalne
aspekty integracji europejskiej



SYSTEM KOORDYNACJI polityk
wspólnotowych jest odrębną całością w
ramach której prawo europejskie jest
tłumaczone na język prawa krajowego i w
ramach której stosowane są środki mające
dostosować krajowe rozwiązania
instytucjonalno-funkcjonalne do wymogów
prawa europejskiego



BODZIEC 

ODPOWIEDŹ

decyzje reakcja państwa
na poziomie

członkowskiego

europejskim

* z czasem proces ten przebiega samoistnie



CELEM KOORDYNACJI JEST
WPROWADZENIE PŁYNNOŚCI W

REALIZACJI POLITYK EUROPEJSKICH

PRZEZ PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE



Dotyczy sfery koordynacji na poziomie
europejskim



Zbliżona do teorii wspólnotowej



Bo podobne podstawowe założenia ale
bardziej międzyrządowa i bardziej opiera się
na WOLI państw członkowskich do
uczestniczenia w procesach koordynacji

Zbliżona do neofunkcjonalizmu

-

bo zakłada integrację ekonomiczną jako

wyjściową dla dalszej integracji europejskiej w
innych sferach



Konieczność

podjęcia

przez

państwa

członkowskie

aktywności

na

rzecz

skierowania

koordynacji

na

poziomie

krajowym na tory umocnienia polityk
wspólnotowych ale tych, które w większym
stopniu przyczyniają się do zwiększenia
konkurencyjności

UE

wobec

innych

gospodarek światowych



OMC szuka sposobu na ograniczenie tzw.
deficytu demokratycznego w UE



Włączenie w większym stopniu administracji państw
członkowskich do procesu koordynowania polityk
wspólnotowych, szczególnie aspektów ekonomicznych
na poziomie europejskim oraz rozszerzenie płaszczyzny
konsultacji

społecznych

dotyczących

wdrażania

konkretnych rozważań w ramach danej polityki



Wspólne wytyczne do realizacji w ramach
polityk krajowych połączone z
monitorowaniem i ewaluacją postępów tej
realizacji



Wspólne procesy wzajemnego uczenia się na
podstawie doświadczeń różnych państw
wyłaniające i wdrażające najlepsze praktyki
w danych kwestiach.



OMC to takie „miękkie prawo” UE



Bo określa ramy prawne dla procesów wdrażania
polityk wspólnotowych ALE NIE dotyczy wiążących
regulacji prawnych



Skupia się na prawie o charakterze wytycznych i
ogólnych ram działania



Monitorowanie przebiegu procesów
koordynacji przez krajowe podmioty
polityczne i to możliwie najwyższych szczebli



Współpraca podmiotów koordynacji szczebla
krajowego z podmiotami szczebla
europejskiego



Proces oparty na wzajemności zarówno w
kwestii inicjatyw koordynacyjnych jak i
oceny dotychczasowych postępów w
koordynowaniu określonych polityk



Poziom ponad narodowy



TofUE



Poziom krajowy



Konstytucja



Wyroki TK



Ustawy



TofUE



Art. 2 ust. 1.,2.,3. i 5.



Art. 5 ust. 1.,2.,3.



Zasady solidarności i lojalnej współpracy,



Zasada supremacji prawa europejskiego nad

krajowym



Zasada odpowiedzialności odszkodowawczej państwa



Zasada kompetencji wyłącznych, dzielonych,

państwowych



Pozostawia koordynację państwom

członkowskim

▪

Warunek skuteczności implementowania prawa UE

▪

Warunek aktywnego uczestnictwa w pracach instytucji UE



Konstytucja



Obowiązywanie i ratyfikacja PM

▪

Art. 9., 90.,91.



Funkcja kontrolna i ustawodawcza Sejmu,

współtworzenie polityki zagranicznej

▪

Art. 115.,118.



Funkcja reprezentacyjna Prezydenta

▪

Art. 126.



Prowadzenie polityki wew. i zagr. państwa

▪

Art. 146., 148.



Wyrok z 20 maja 2009 ws.
doprecyzowania udziału Prezydenta
RP w kształtowaniu polskiej polityki
europejskiej



Wyrok z 11 maja 2005- konstytucyjna
zasada przychylności procesom
integracji europejskiej



Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 o

Komitecie ds. Europejskich (znosi ustawę o

KIE z 1996)



Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o

współpracy Rady Ministrów z Sejmem i

Senatem w sprawach związanych z

członkostwem RP w UE



Ustawa z dnia 6 maja 2005 r. o Komisji

Wspólnej Rządu i Samorządu

Terytorialnego oraz o przedstawicielach

Rzeczypospolitej Polskiej w KR UE



Legitymizująca



Racjonalizująca



Katalizująca



Dwa podejścia:



LIPSET



Legitymizacja jako wysiłki podejmowane w celu
wywołania i utrzymania opinii, że istniejące
instytucje są najbardziej odpowiednie dla
społeczeństwa

DEUTSCH

o

legitymizacja jako skuteczność rządzenia
przynosząca dobrobyt suwerenowi



Lipset



Legitymizacja może dotyczyc nie tylko
społeczeństwa ale także podmiotów
uczestniczących w koordynacji



Łączy ustrojową i socjologiczną perspektywę
legitymizacji  przekonanie o tym, że instytucje

polityczne są odpowiednie w danym momencie
w konkretnej sytuacji mogą wyrażać również ci,
którzy mają wpływ na te instytucje

KOORDYNACJA łączy w tym ujęciu instytucje z

różnych poziomów mieszając ich role
podmiotów legitymizujących i legitymizowanych
w zależności od tego w ramach którego z
poziomów są ujmowane.



Deutsch



Efektywna koordynacja jako czynnik
legitymizujący system polityczny UE



Im większa efektywność koordynacji tym
bardziej legitymizuje ona system UE

LEGITYMIZACJA odnosi się do podmiotów

uczestniczących w procesach koordynacji
tak samo jak do innych podmiotów władzy

KOORDYNACJA jako jeden z elementów

procesu legitymizacji władzy na różnych
poziomach systemu UE



Legitymizacja w odniesieniu do
koordynacji polityk wspólnotowych
wymaga podejścia kompleksowego z
uwzględnieniem:



Miejsca instytucji koordynujących w
systemie politycznym państwa
członkowskiego



Procesualnego charakteru koordynacji



Celów koordynacji



Specyfiki systemu koordynacji w danym
kraju



Efektywności koordynacji



Legitymizacja koordynacji w aspekcie
ustrojowym dotyczy następujacych kwestii:



Priorytety koordynacji
 Na ile są prawomocne i zgodne z

priorytetami polityki krajowej określonymi
przez instytucje o wysokim stopniu
legitymizacji



Szybkość i kompleksowość
 przygotowań do reprezentowania

stanowiska

krajowego w instytucjach

europejskich oraz

do wdrażania

europejskiego prawa krajowego



Charakter rozwiązań prawno –
instytucjonalnych towarzyszący koordynacji i
będący jej następstwem



rezultat

koordynacji

w

kontekście

zaspokajania potrzeb i interesów

W kontekście socjologicznym legitymizacja

koordynacji dotyczy tego, w jaki sposób
społeczeństwo postrzega koordynację i
poprzez jej pryzmat instytucje i procesy
prawotwórcze na poziomie europejskim

Przykład: Polska koordynuje kwestie związane

z

dostarczaniem

wyjaśnień

Komisji

Europejskiej i Europejskiemu Trybunałowi
Sprawiedliwości w sytuacjach gdy obywatele
wnoszą skargi na państwo polskie do tych
instytucji



RACJONALIZACJA w kontekście koordynacji to
bezbolesne wprowadzenie prawa regulującego
polityki europejskie do prawa krajowego aby
nie wpłynęły one negatywnie na system
polityczny państwa, w szczególności instytucje
władcze i społeczeństwo



KOORDYNACJA porządkuje procesy wnikania
europejskich regulacji do regulacji krajowych i
dba o to by były one zbieżne z interesami kraju



Przykład:



Poprzez wprowadzenie swobody przepływu osób
po przystąpieniu do Wspólnot Europejskich
Polska ucierpiała z powodu odpływu siły roboczej.



Koordynacja kwestii związanej z otwarciem
rynków umożliwiła stawienie czoła tej sytuacji i
takie wdrażanie polityk aby brak pracowników
zapełnić

KOORDYNACJA oswaja więc społeczeństwo z

członkostwem i jego konsekwencjami

IM BARDZIEJ w procesy koordynacji są włączone

szerokie grupy społeczeństwa tym większa
racjonalizacyjna rola koordynacji



Bodziec do przeprowadzania reform



Umożliwia jak najlepsze wykorzystanie
funduszy strukturalnych



Dzięki koordynacji samorządy włączają
się w procesy programowania i
wykorzystania funduszy co sprzyja
rozwojowi lokalnemu i regionalnemu



Brak tej funkcji skutkowałby brakiem
rozwoju



Centralną rolę odgrywa RM, na czele
z Premierem,



Koordynacja zgodna z prawem
traktatowym i krajowym



Od 1 stycznia reforma koordynacji



Komitet ds. Europejskich



Przewodniczący- minister ds. członkostwa RP
w UE reprezentowany przez sekretarza stanu



Członkowie

▪

ministrowie reprezentowani przez sekretarzy
stanu;

▪

Szef KPRM albo sekretarz stanu



Premier jeśli bierze udział to przewodniczy



W pracach mogą uczestniczyć ministrowie



Funkcje Komitetu:



Rozpatrywanie i rozstrzyganie

▪

Stanowisk ws. Dokumentów podlegających konsultacjom

▪

Instrukcji na posiedzenia Rady, Coreper i Rady

Europejskiej

▪

Założeń do stanowisk przed sądami europejskimi

▪

Dokumentów związanych z koordynacją wdrażania

prawa UE

▪

Współpracy z Sejmem i Senatem



Uzgadnianie projektów

▪

Stanowisk RP wobec UM zawieranych przez UE

▪

Stanowisk RP na Radzie Europejskiej

▪

Skarg kierowanych w imieniu RP do organów UE

▪

Strategii działania w ramach UE



Grupy robocze



Brak głosowań



Protokół rozbieżności



Rozstrzyga RM



Współpraca z Sejmem i Senatem



Min. raz na pół roku sprawozdanie z działalności

w ramach instytucji UE



Obowiązkowe informacje na żądanie



Przekazywanie Izbom niezwłocznie po

otrzymaniu dokumentów opiniowanych, planów

pracy i projektów stanowisk



21 dni, lub 2/3 czasu wyznaczonego przez KE



Wnoszenie projektów transpozycji prawa

uwzględniając terminy wynikające z acquis



Opiniowanie kandydatur na wskazane

stanowiska



Wspólna Komisja Rządu i
Samorządu



Wypracowanie wspólnego
stanowiska:

▪

Gospodarki komunalnej i funkcjonowania gmin
i powiatów

▪

Rozwoju regionalnego i funkcjonowania
województw



Wyznaczanie kandydatów do KR

▪

10 W, 3 p, 2 G300, 3Gm, 1 Gdz, 2 Gw