Zgłębnikowanie żołądka i

dwunastnicy

Michał Jasiński

Pielęgniarstwo rok 2

Co to jest zgłębnikowanie

• Jest to wprowadzenie specjalnej

sondy (zgłębnika) do zołądka lub
dwunastnicy drogą przeznosową lub
przez jamę ustną

,

Cele zabiegu

• Pobranie soku żołądkowego do

badania diagnostycznego

• Odsysanie zawartości żołądka

( płukanie żołądka)

• Żywienie przez zgłębnik
• Odbarczenie żołądka
• Krwotoki przełyku

Wskazania do

zgłębnikowania

• Choroby przewodu pokarmowego,
• Zatrucia,
• Zabiegi operacyjne na przewodzie

pokarmowym,

• Brak łaknienia
• zwężenie odźwiernika z zaleganiem treści

pokarmowej

•  ostre rozszerzenie żołądka
• przewlekły nieżyt żołądka z nadmiernym

wydzielaniem soku żołądkowego

Powikłania

• aspiracja treści żołądkowej do dróg

oddechowych

• uszkodzenie żylaków przełyku

• podrażnienie

• krwawienie z błon śluzowych nosa, gardła,

przełyku, żołądka

• wprowadzenie zgłębnika do dróg oddechowych

• zatrzymanie akcji serca

• odruch wymiotny

• zakażenie

• odleżyny

Dobór długości zasada

OD NOSA DO PŁATKA UCHA
OD UCHA DO WYROSTKA

MIECZYKOWATEGO

Plus 7-10 CM lub owinąć na palec ok. 3

RAZY!

 Metoda zgłębnikowania

•     Przez nos,
•     Przez usta,
•     Przez skórę (gastrostomia),
•     Jejunostomia.

Przygotowanie pacjenta

 
·         Poinformowanie chorego o celu

założenia zgłębnika,

·         Uzyskanie zgody na wykonanie zabiegu.
Pacjent powinien być na czczo. Na 48 godzin

przed badaniem nie powinien zażywać

żadnych leków (w przypadkach wątpliwych

decyduje lekarz prowadzący).

Badanie wykonuje się w znieczuleniu

miejscowym 

 

    Przygotowanie sprzętu

 
·         Zgłębnik,
·         Stetoskop,
·         Strzykawka 50 ml,
·         Lignokaina 2% żel,
·         Rękawice zabiegowe jednorazowe,
·         Miska nerkowata,
·         Plaster,
·         Lignina,
·         Worek plastikowy.

ZABIEG PŁUKANIA ŻOŁĄDKA

·         u przytomnych w pozycji siedzącej
·         pozycja leżąca na boku lewym u osób z zaburzeniami

świadomości

·         u głęboko nieprzytomnych przed płukaniem

intubacja pozycja leżąca na boku lewym

·         zgłębnik o dużym przekroju 36-40F długość 45-55cm dla

dorosłych lub 24-28F dla dzieci

·         dorośli objętość płucząca 150ml letniej wody następna 200-

300ml

·         dzieci 50ml następna 100ml
·         podawanie większych objętości może powodować

przesunięcie trucizny do jelit

·         dzieci poniżej 5lat do płukania 0,9% NaCl
·         płuczemy do uzyskania czystej popłuczyny. Do ostatniej

objętości podaje się węgiel aktywny 1-2g / kg m. c. do 50gmax.

·         Cel płukania żołądka: usunięcie trucizny z żołądka

SPRAWDZENIE POŁOŻENIA

ZGŁĘBNIKA

• I osłuchowo - wstrzykujemy przez zgłębnik

około 20ml

• powietrza osłuchując w tym czasie

stetoskopem,

• nadbrzusze. Odgłos bulgotania w żołądku

świadczy o

• prawidłowym położeniu końcówki zgłębnika
• II aspiracja treści żołądkowej i sprawdzenie pH

na

• papierku lakmusowym
• III radiologicznie- zdjęcie RTG

Usuwanie zgłębnika

- delikatne usunięcie plastra,
- przepłukanie zgłębnika niewielką ilością
wody,
- delikatne zaciśnięcie sondy,
- wyciągniecie zdecydowanym ruchem
(jeżeli możliwe: pacjent powinien nabrać
powietrza do płuc)
- procedurę wykonuje się w rękawiczkach!

Pielęgnacja zgłębnika

• Należy pamiętać o pielęgnacji skóry wokół
miejsca gdzie umocowany jest zgłębnik
• Kolejne wprowadzenie sondy powinno
następować przez przeciwne nozdrze.
• Zgłębnik MUSI być przepłukiwany po
każdorazowym użyciu!
• Prawidłowe umocowanie zgłębnika zapobiega
jego przemieszczeniu
• Sprawdzić położenie zgłębnika przed każdym
użyciem

Zatkanie zgłębnikaa

Postępowanie:
•Próba odessania przy użyciu :
0,9% NaCl
•Próby przetkania przy użyciu :
wody gazowaniej , Coca- Coli,
Pepsi
•Enzymów trzustkowych

PEG- przezskórna

endoskopowa gastrostomia

• zabieg endoskopowy polegający na

umieszczeniu w żołądku sondy
poprzez ściany jamy brzusznej.
Stosuje się go głównie w celu
odżywiania pacjentów, którzy nie
mogą przyjmować pokarmów drogą
doustną

wskazania

• choroby nowotworowe: guzy szyi, nosa, głowy, ślinianek,

krtani, gardła, rak przełyku w postaci zaawansowanej;

• choroby neurologiczne: mózgowe porażenie dziecięce,

stwardnienie zanikowe boczne, udary, otępienia,

choroba Parkinsona, porażenie opuszkowe;

• urazy czaszkowo-mózgowe i mnogie obrażenia ciała;

• przedłużona śpiączka, stan wegetatywny, leczenie na

OIOM-ie;

• różne wady anatomiczne przełyku i tchawicy – przetoka

tchawiczo-przełykowa;

• operacje odtwórcze twarzy;

• oparzenia jamy ustnej i/lub przełyku;

• zaburzenia motoryki krtani i przełyku;

• przewlekła cholestaza, np. w zespole Alagilla;

Wskazania CD.

• mukowiscydoza;
• przewlekła niewydolność nerek;
• wrodzona niedrożność przełyku;
• AIDS;
• zespół krótkiego jelita, choroba

Leśniowskiego-Crohna ;

• leczenie paliatywne w celu odbarczania

treści, u chorych ze zwężeniem i

niedrożnością jelit;

• okres radio- i chemioterapii.

Przebieg zabiegu

• Operator wprowadza gastroskop przez przełyk do żołądka dziecka i

dokonuje prześwietlenia ściany powłok brzucha.

• Po wybraniu najodpowiedniejszego miejsca na gastrostomię, lekarz

wprowadza przez skórę specjalną igłę – kaniulę – w wyznaczone miejsce,

do żołądka.

• Przez igłę wprowadzany jest do żołądka prowadnik lub nić chirurgiczna,

którego końcówkę następnie chwyta specjalny instrument gastroskopu,

sterowany przez lekarza.

• Następnie gastroskop i uchwycony prowadnik są wysuwane przez

lekarza z przewodu pokarmowego przez jamę ustną.

• Do prowadnika zaczepia się specjalną rurkę gastrostomijną i taką

konstrukcję wprowadza się z powrotem do żołądka przy użyciu

gastroskopu.

• Rurka zostaje wydobyta na zewnątrz, przez powłoki brzuszne, a w

żołądku pozostaje jej część z silikonowym pierścieniem, zapobiegającym

wysunięciu rurki.

• Następnie usuwa się prowadnik i gastroskop oraz pod zewnętrzną płytką

mocującą PEG-a umieszcza podkład z gazy, przecięty w formie litery „Y”.

• Na wykonaną gastrostomię, zakłada się opatrunek

OPIEKA NAD

GASTROSTOMIĄ

Pamiętać o pielęgnacji skóry wokół
gastrostomii ( przez pierwsze 7-14 dni
opatrunek jałowy, zmieniany

codziennie)

• Oceniać stan skóry pod kontem
zaczerwienienia, obrzęku, wycieku
• Gastrostomia MUSI być przepłukiwana po
każdorazowym użyciu!
• Bardzo ważne jest obracanie codzienne
zgłębnika o 180º - wcześniej

zdezynfekować

dren( od skóry do końcówki drenu)

Powikłania PEG-a

• zakażenia bakteryjne (15% chorych);
• zaczerwienienie okolic przetoki spowodowane manipulacją PEG-iem;
• ból, gorączka i krwawienie z ziarniny wokół PEG-a;
• wyciek treści żołądkowej (stosuje się ochronę w postaci płatków

hydrokoloidowych);

• patologiczny rozrost ziarniny wokół gastrostomii;
• nieprawidłowe ułożenie „grzybka” w żołądku lub jego przyrastanie,

zwłaszcza gdy miał on ostro zakończony kształt;

• pojawienie się powietrza w jamie otrzewnej – jest powikłaniem wówczas,

gdy staje się przyczyną zaburzeń;

• wypadnięcie PEG-a;
• odma podskórna (manifestuje się odgłosem trzeszczenia, pod wpływem

uciśnięcia okolic gastrostomii);

• odleżyna w okolicy PEG-a;
• bardzo rzadko, niespełna u 0,5% chorych: krwawienie wewnątrzbrzuszne,

zapalenie otrzewnej, przerwanie ścian przewodu pokarmowego;

Karmienie pozajelitowe

• Żywienie pozajelitowe, żywienie parenteralne – jedna z

form leczenia żywieniowego, które polega na podawaniu
składników odżywczych
(węglowodanów i tłuszczów), białka, wody, elektrolitów oraz pier
wiastków śladowych drogą dożylną:

• poprzez żyły obwodowe po uzyskaniu dostępu dożylnego za

pomocą wenflonu lub

• poprzez żyłę główną przy pomocy specjalnie założonego cewnika.
• Podstawowe zasady projektowania żywienia pozajelitowego

zostały opracowane w latach 1967–1968.

• Dostarczanie drogą dożylną wszystkich niezbędnych składników,

wchłanianych w normalnych warunkach przez przewód
pokarmowy, nazywa się całkowitym żywieniem
pozajelitowym.

Wskazania

Wskazaniami są sytuacje gdy żywienie drogą jelitową jest
niemożliwe, niewystarczające lub niewskazane.

• w rozległych oparzeniach przewodu pokarmowego
• u dzieci z wadami wrodzonymi układu pokarmowego oraz u

wcześniaków, u których przewód pokarmowy nie jest wystarczająco
rozwinięty,

• w okresie chemioterapii i radioterapii (w niektórych przypadkach)
• w śpiączce i innych przypadkach pozostawania przez dłuższy czas w

stanie utraty świadomości

• w niedrożności przewodu pokarmowego, w przetokach przewodu

pokarmowego.

• w okresie okołooperacyjnym u chorych niedożywionych lub

wyniszczonych

• w zespole jelita krótkiego
• w zaburzeniach wchłaniania jelitowego
• w ostrym zapaleniu trzustki

Powikłania

• Do powikłań cewnikowania zalicza się

odmę opłucnową,

• przypadkowe nakłucie tętnicy i związana z

obecnością cewnika posocznica.

• Częstość powikłań w momencie założenia

nie powinna wynosić więcej niż 5%.

• Infekcje związane z cewnikiem mogą być

zminimalizowane przez właściwy wybór
cewnika i techniki jego założenia

Powikłania

• Do powikłań metabolicznych zalicza się hipokaliemię,

hipofosfatemię i hipomagnezemię we krwi.

•  Hiperglikemia często występuje na początku terapii. 
• wyższe ryzyko powikłań infekcyjnych
• Przy konieczności długotrwałego stosowania

żywienia pozajelitowego preferowany jest
dostęp przez żyłę główną, gdyż podawanie
substancji odżywczych do żył obwodowych
wiąże się z ryzykiem wystąpienia zapalenia żył.
Do innych powikłań żywienia pozajelitowego
należą: priapizm ,a także rzadko znacznego
stopnia dysfunkcja wątroby

Dziękuję za uwagę