FIZYKOTERAPIA
FIZYKOTERAPIA
W NIEDOWŁADACH
W NIEDOWŁADACH
OŚRODKOWYCH
OŚRODKOWYCH
Katedra i Zakład Laseroterapii i Fizjoterapii
Katedra i Zakład Laseroterapii i Fizjoterapii
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Za ogólnie pojętą motorykę odpowiadają
Za ogólnie pojętą motorykę odpowiadają
dwa układy wraz z ośrodkami i drogami
dwa układy wraz z ośrodkami i drogami
nerwowymi:
nerwowymi:
układ piramidowy „myśli o ruchu”
układ piramidowy „myśli o ruchu”
układ pozapiramidowy „umożliwia
układ pozapiramidowy „umożliwia
ruch
ruch
”
”
(współpracuje z ukł. autonomicznym i korowymi ośrodkami
(współpracuje z ukł. autonomicznym i korowymi ośrodkami
czucia)
czucia)
ściśle ze sobą współpracujące
ściśle ze sobą współpracujące
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
J. Kreiner pisał:
J. Kreiner pisał:
„
„
Jeśli kowal prowadzi młot układem
Jeśli kowal prowadzi młot układem
piramidowym to układ
piramidowym to układ
pozapiramidowy zapewnia mu
pozapiramidowy zapewnia mu
odpowiednią postawę
odpowiednią postawę
i napięcie mięśniowe”
i napięcie mięśniowe”
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Ośrodki up znajdują się w obrębie kory
Ośrodki up znajdują się w obrębie kory
mózgu w zakręcie przedśrodkowym i
mózgu w zakręcie przedśrodkowym i
przedniej części płacika okołośrodkowego,
przedniej części płacika okołośrodkowego,
tzw. KORA RUCHOWA – POLE 4
tzw. KORA RUCHOWA – POLE 4
Ośrodki up kierują wykonywaniem ruchów
Ośrodki up kierują wykonywaniem ruchów
złożonych przez całe grupy mięśniowe
złożonych przez całe grupy mięśniowe
Układ piramidowy
Układ piramidowy
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Przyporządkowanie częściom kory
Przyporządkowanie częściom kory
poszczególnych grup mięśniowych
poszczególnych grup mięśniowych
przedstawia homuculus motorius
przedstawia homuculus motorius
Układ piramidowy
Układ piramidowy
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Zniszczenie kory ruchowej powoduje
Zniszczenie kory ruchowej powoduje
niedowład wiotki lub porażenie
niedowład wiotki lub porażenie
odpowiednich grup mięśni po
odpowiednich grup mięśni po
przeciwnej połowie ciała
przeciwnej połowie ciała
Układ piramidowy
Układ piramidowy
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Drogi nerwowe up są dwuneuronowe:
Drogi nerwowe up są dwuneuronowe:
Ciała I neuronu znajdują się w ośrodkach
Ciała I neuronu znajdują się w ośrodkach
ruchowych kory mózgu
ruchowych kory mózgu
Ciała II neuronu znajdują się w jądrach
Ciała II neuronu znajdują się w jądrach
ruchowych nn. czaszkowych lub nn.
ruchowych nn. czaszkowych lub nn.
rdzeniowych
rdzeniowych
Efektorami są mm
Efektorami są mm
. poprzecznie
. poprzecznie
prążkowane
prążkowane
Układ piramidowy
Układ piramidowy
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Nagłe uszkodzenie dróg
Nagłe uszkodzenie dróg
piramidowych powoduje
piramidowych powoduje
zaburzenie sprawności ruchów:
zaburzenie sprawności ruchów:
Niedowład
Niedowład
(paresis)
(paresis)
Porażenie
Porażenie
(paralysis vel plegia)
(paralysis vel plegia)
monoplegia
monoplegia
hemiplegia
hemiplegia
paraplegia
paraplegia
tetraplegia
tetraplegia
Układ piramidowy
Układ piramidowy
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Uszkodzenie ciał komórek I
Uszkodzenie ciał komórek I
neuronu
neuronu
lub ich aksonów
lub ich aksonów
powoduje:
powoduje:
utratę zdolności wykonywania ruchów
utratę zdolności wykonywania ruchów
dowolnych,
dowolnych,
przykurcze,
przykurcze,
wzmożenie odruchów ścięgnistych
wzmożenie odruchów ścięgnistych
głębokich,
głębokich,
utratę odruchów powierzchownych,
utratę odruchów powierzchownych,
wystąpienie odruchu Babińskiego,
wystąpienie odruchu Babińskiego,
Układ piramidowy
Układ piramidowy
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Układ piramidowy
Układ piramidowy
Uszkodzenie ciał komórek II
Uszkodzenie ciał komórek II
neuronu lub ich aksonów
neuronu lub ich aksonów
powoduje:
powoduje:
utratę zdolności wykonywania ruchów
utratę zdolności wykonywania ruchów
dowolnych
dowolnych
zniesienie odruchów
zniesienie odruchów
utratę napięcia
utratę napięcia
zanik mięśni
zanik mięśni
SPASTYCZNOŚC
SPASTYCZNOŚC
- USZKODZENIE
- USZKODZENIE
GÓRNEGO NEURONU
GÓRNEGO NEURONU
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Spastycznośc
Spastycznośc
Kurczowe wzmożenie napięcia mięśni
Kurczowe wzmożenie napięcia mięśni
najczęściej występuje w wyniku:
najczęściej występuje w wyniku:
urazu mózgu i rdzenia kręgowego
urazu mózgu i rdzenia kręgowego
chorób rdzenia i mózgowia, np.:
chorób rdzenia i mózgowia, np.:
stwardnienie rozsiane
stwardnienie rozsiane
udar mózgu
udar mózgu
poprzeczne zapalenie rdzenia
poprzeczne zapalenie rdzenia
kręgowego
kręgowego
mózgowe porażenie dziecięce
mózgowe porażenie dziecięce
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Po minięciu okresu szoku rdzenia cechującego
Po minięciu okresu szoku rdzenia cechującego
się całkowitą arefleksją, czyli zniesieniem
się całkowitą arefleksją, czyli zniesieniem
odruchów fizjologicznych poniżej poziomu
odruchów fizjologicznych poniżej poziomu
uszkodzenia rdzenia występuje znaczne
uszkodzenia rdzenia występuje znaczne
zwiększenie aktywności motoneuronów.
zwiększenie aktywności motoneuronów.
Przejawia się to spazmem, czyli
Przejawia się to spazmem, czyli
przedłużonym, niekontrolowanym,
przedłużonym, niekontrolowanym,
nadmiernym skurczem mięśni szkieletowych
nadmiernym skurczem mięśni szkieletowych
oraz patologiczną, wygórowaną
oraz patologiczną, wygórowaną
odpowiedzią na wszystkie formy stymulacji
odpowiedzią na wszystkie formy stymulacji
dotykowej, bólowej, proprioceptywnej.
dotykowej, bólowej, proprioceptywnej.
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Cechy
Cechy
charakterystyczne:
charakterystyczne:
zwiększony opór przeciw wydłużaniu i
zwiększony opór przeciw wydłużaniu i
rozciąganiu mięśni
rozciąganiu mięśni
objaw scyzorykowy: zwiększony opór mięśni
objaw scyzorykowy: zwiększony opór mięśni
w odpowiedzi na rozciąganie w pierwszej
w odpowiedzi na rozciąganie w pierwszej
fazie ruchu
fazie ruchu
wygórowany odruch rozciągowy, dotyczący
wygórowany odruch rozciągowy, dotyczący
zwłaszcza prostowników, grup mięśni
zwłaszcza prostowników, grup mięśni
utrzymujących postawę ciała .
utrzymujących postawę ciała .
drgawki kloniczne
drgawki kloniczne
znamienne ułożenie kończyn spowodowane
znamienne ułożenie kończyn spowodowane
nierównomiernym rozkładem wzmożonego
nierównomiernym rozkładem wzmożonego
napięcia w poszczególnych grupach
napięcia w poszczególnych grupach
mięśniowych
mięśniowych
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Cechy
Cechy
charakterystyczne:
charakterystyczne:
Odpowiedzi autonomiczne występują
Odpowiedzi autonomiczne występują
wybuchowo niewspółmiernie do potrzeb
wybuchowo niewspółmiernie do potrzeb
homeostatycznych
homeostatycznych
Homeostaza jest zaburzona na skutek braku
Homeostaza jest zaburzona na skutek braku
regulowania eferentnych bodźców
regulowania eferentnych bodźców
Brak kontroli na drogami zstępującycmi
Brak kontroli na drogami zstępującycmi
powoduje nadmierną aktywnośc
powoduje nadmierną aktywnośc
interneuronów z jednoczesnym samoistnym
interneuronów z jednoczesnym samoistnym
utrzymaniem wyładowań, pobudzeni
utrzymaniem wyładowań, pobudzeni
Występuje nadaktywność mechanizmów pętli
Występuje nadaktywność mechanizmów pętli
gamma pozbawionych wpływów hamujących,
gamma pozbawionych wpływów hamujących,
koordynujących.
koordynujących.
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Spastycznośc nie musi rozwijać się
Spastycznośc nie musi rozwijać się
w każdym przypadku uszkodzenia
w każdym przypadku uszkodzenia
rdzenia kręgowego lub ucisku na
rdzenia kręgowego lub ucisku na
rdzeń.
rdzeń.
Zależy to przede wszystkim od
Zależy to przede wszystkim od
rozległości uszkodzenia w
rozległości uszkodzenia w
płaszczyźnie poprzecznej rdzenia
płaszczyźnie poprzecznej rdzenia
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Na rozwój spastyczności
Na rozwój spastyczności
wpływają:
wpływają:
Przewlekłe stany zapalne dróg moczowych
Przewlekłe stany zapalne dróg moczowych
Odleżyny
Odleżyny
Przewlekle zaparcia z wypełnieniem jelita
Przewlekle zaparcia z wypełnieniem jelita
grubego
grubego
Niedotlenienie części rdzenia położonej
Niedotlenienie części rdzenia położonej
doogonowo od miejsca uszkodzenia
doogonowo od miejsca uszkodzenia
Ww patologiczne bodźce mechaniczne i biochemiczne
Ww patologiczne bodźce mechaniczne i biochemiczne
zwiększają spastyczność na drodze odruchowej.
zwiększają spastyczność na drodze odruchowej.
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Przy bardzo rozległych uszkodzeniach
Przy bardzo rozległych uszkodzeniach
rdzenia może jednocześnie dojść do
rdzenia może jednocześnie dojść do
powstania sztywności odmóżdżeniowej.
powstania sztywności odmóżdżeniowej.
Charakteryzuje się wzrostem aktywności
Charakteryzuje się wzrostem aktywności
wrzecion mięśniowych przede wszystkim
wrzecion mięśniowych przede wszystkim
w mm. prostownikach.
w mm. prostownikach.
Jest wynikiem tonicznych wpływów
Jest wynikiem tonicznych wpływów
ośrodków
ośrodków
ukł. siatkowatego zstępującego na
ukł. siatkowatego zstępującego na
odruchy rdzeniowe a nie jak w przypadku
odruchy rdzeniowe a nie jak w przypadku
spastyczności uwolnienia tych odruchów
spastyczności uwolnienia tych odruchów
spod kontroli ośrodkowych wpływów
spod kontroli ośrodkowych wpływów
hamujących.
hamujących.
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Leczenie
spastyczności
farmakoterapia
chirurgia
fizjoterapia
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Leczenie -
Leczenie -
Cel
Cel
Utrzymanie w por
Utrzymanie w por
aż
aż
onych mi
onych mi
ęś
ęś
niach
niach
podstawowych
podstawowych
procesów życiowych (krążenia
procesów życiowych (krążenia
krwi i przemiany materii)
krwi i przemiany materii)
Uśmierzenie bólu
Uśmierzenie bólu
Przywrócenie prawidłowego napięcia i
Przywrócenie prawidłowego napięcia i
elastyczności mięśni
elastyczności mięśni
Zwiększenie wytrzymałości i aktywności
Zwiększenie wytrzymałości i aktywności
ruchowej
ruchowej
Rozwijanie utraconej siły mięśniowej
Rozwijanie utraconej siły mięśniowej
Przystosowanie do warunków życia codziennego
Przystosowanie do warunków życia codziennego
(jak największa samodzielność)
(jak największa samodzielność)
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Leczenie chirurgiczne
Leczenie chirurgiczne
1.
Zabiegi na rdzeniu kręgowym:
Zabiegi na rdzeniu kręgowym:
Mielotomia (przerwanie łuków odruchowych w
Mielotomia (przerwanie łuków odruchowych w
rdzeniu
rdzeniu
)
)
2.
2.
Zabiegi na obwodowym układzie
Zabiegi na obwodowym układzie
nerwowym:
nerwowym:
–
Rhizotomia (przerwanie korzeniu czuciowych)
Rhizotomia (przerwanie korzeniu czuciowych)
–
Przecięcie nerwów zasłonowych (znosi napięcie
Przecięcie nerwów zasłonowych (znosi napięcie
mm. przywodzicieli uda, zapobiega przykurczowi
mm. przywodzicieli uda, zapobiega przykurczowi
zgięciowo-przywiedzeniowemu)
zgięciowo-przywiedzeniowemu)
3.
3.
Zabiegi na ścięgnach i mięśniach
Zabiegi na ścięgnach i mięśniach
zmniejszanie napięcia poprzez wydłużanie ścięgien
zmniejszanie napięcia poprzez wydłużanie ścięgien
(wydłużanie ścięgna Achillesa i mm. zginaczy palców)
(wydłużanie ścięgna Achillesa i mm. zginaczy palców)
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Leczenie
Leczenie
farmakologiczne
farmakologiczne
Preparaty stosowane ogólnie
Preparaty stosowane ogólnie (zmniejszenie
wrażliwości ukł. nerw., osłabienie pobudzenia
ruchowego włókien gamma):
– Baklofen, Tetrazepam, Diazepam
Preparaty stosowane miejscowo na rdzeń
Preparaty stosowane miejscowo na rdzeń
kręgowy korzenie nerwowe, punkty
kręgowy korzenie nerwowe, punkty
motoryczne, nerwy obwodowe
motoryczne, nerwy obwodowe
– Fenolizacja nn. obwodowych – wybiórcze
uszkodzenie włókien gamma w obrębie n.
mieszanego, efekt utrzymuje się kilka kilkanaście
tygodni
– Dokanałowe podawanie Baklofenu (implantowany
dozownik pozwala na stałe utrzymanie
odpowiedniego stężenia leku)
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Fizjoterapia
Fizjoterapia
Termoterapia
Termoterapia
(ciepłolecznictwo,
(ciepłolecznictwo,
zimnolecznictwo)
zimnolecznictwo)
Elektrostymulacja
Elektrostymulacja
( tonoliza, FES,
( tonoliza, FES,
Biofeedback)
Biofeedback)
Pole
Pole
magnetyczne
magnetyczne
Kinezyterapia oraz wczesna
Kinezyterapia oraz wczesna
pionizacja
pionizacja
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
TERMOTERAPIA
TERMOTERAPIA
Działanie ciepła na organizm:
Działanie ciepła na organizm:
Poprawia trofikę tkanek
Poprawia trofikę tkanek
Powoduje przekrwienie tkanek wykazuje
Powoduje przekrwienie tkanek wykazuje
działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe
działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe
Rozluźnia mięśnie poprzecznie prążkowane i
Rozluźnia mięśnie poprzecznie prążkowane i
gładkie
gładkie
Poprawia rozciągliwość kolagenowej tkanki
Poprawia rozciągliwość kolagenowej tkanki
łącznej
łącznej
Poprawia lepkość mazi stawowej co zwiększa
Poprawia lepkość mazi stawowej co zwiększa
ruchomość stawów
ruchomość stawów
Działa uspokajająco, odprężająco
Działa uspokajająco, odprężająco
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
CIEPŁOLECZNICTWO
CIEPŁOLECZNICTWO
Sonoterapia
Sonoterapia
Promieniowanie IR - Sollux (filtr
Promieniowanie IR - Sollux (filtr
czerwony)
czerwony)
Hydroterapia (np. ciepłe kąpiele wirowe
Hydroterapia (np. ciepłe kąpiele wirowe
temp. wody 37
temp. wody 37
º
º
C)
C)
Ostrożność!
Ostrożność!
Przeciwwskazania: ostre stany zapalne, skłonność do krwawień,
Przeciwwskazania: ostre stany zapalne, skłonność do krwawień,
zakrzepowe zapalenie żył, gorączka, zaburzenia ukrwienia
zakrzepowe zapalenie żył, gorączka, zaburzenia ukrwienia
tętniczego tkanek, zaburzenia czucia
tętniczego tkanek, zaburzenia czucia
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
ZIMNOLECZNICTWO
ZIMNOLECZNICTWO
Działanie zimna na organizm:
Działanie zimna na organizm:
Zwolnienie przewodnictwa nerwowo-
Zwolnienie przewodnictwa nerwowo-
mięśniowego w nn. czuciowych i
mięśniowego w nn. czuciowych i
wegetatywnych
wegetatywnych
Wyłączenie receptorów skóry
Wyłączenie receptorów skóry
Działanie przeciwbólowe
Działanie przeciwbólowe
Wpływ na najwyższe piętra ukł. nerwowego
Wpływ na najwyższe piętra ukł. nerwowego
co może wpływać na nerwowe sterowanie
co może wpływać na nerwowe sterowanie
ruchem
ruchem
Osłabienie reakcję na bierne rozciąganie
Osłabienie reakcję na bierne rozciąganie
(kilka min. do 24 h)
(kilka min. do 24 h)
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
ZIMNOLECZNICTWO
ZIMNOLECZNICTWO
Zmniejsza impulsację rdzenia kręgowego
Zmniejsza impulsację rdzenia kręgowego
wskutek hamowania nadmiernych odruchów
wskutek hamowania nadmiernych odruchów
prioprioceptywnych eksteroceptywnych
prioprioceptywnych eksteroceptywnych
Krótkie działanie zimna zwiększa napięcie
Krótkie działanie zimna zwiększa napięcie
mm. dłuższe działanie powoduje obniżenie
mm. dłuższe działanie powoduje obniżenie
napięcia mm.
napięcia mm.
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Zimno
Zimno
jest bardziej skutecznym
jest bardziej skutecznym
czynnikiem obniżania
czynnikiem obniżania
spastyczności niż ciepło (ogólna
spastyczności niż ciepło (ogólna
liczba rec. ciepła stanowi
liczba rec. ciepła stanowi
10% liczby receptorów zimna).
10% liczby receptorów zimna).
Ilość impulsów generowanych
Ilość impulsów generowanych
w receptorach zimna jest 30x
w receptorach zimna jest 30x
większa niż tych generowanych
większa niż tych generowanych
w rec. ciepła.
w rec. ciepła.
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
ZIMNOLECZNICTWO
ZIMNOLECZNICTWO
Pary azotu (- 180
Pary azotu (- 180
º
º
C0)
C0)
Dwutlenek węgla (-75
Dwutlenek węgla (-75
º
º
C)
C)
Zimne powietrze (- 30
Zimne powietrze (- 30
º
º
C)
C)
Zamar (-2
Zamar (-2
º
º
C)
C)
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
ELEKTROSTYMULACJA
ELEKTROSTYMULACJA
KORZYŚCI :
KORZYŚCI :
Zwiększa siłę, masę i wytrzymałość mięśni
Zwiększa siłę, masę i wytrzymałość mięśni
Zmniejsza patologiczne napięcie mięśni
Zmniejsza patologiczne napięcie mięśni
Zwiększa zakres ruchów w stawach
Zwiększa zakres ruchów w stawach
Daje efekt pompowania w naczyniach
Daje efekt pompowania w naczyniach
limfatycznych i żylnych
limfatycznych i żylnych
Zapobiega przykurczom i odleżynom
Zapobiega przykurczom i odleżynom
Wzmacnia motywację do rehabilitacji
Wzmacnia motywację do rehabilitacji
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
2
2
metody
metody
elektrostymulacji
elektrostymulacji
:
:
Elektrody implantowane
Elektrody implantowane
(stymulacja rdzenia
(stymulacja rdzenia
kręgowego)
kręgowego)
Parametry: imp. prostokątny, f najczęściej 50-100 Hz,
Parametry: imp. prostokątny, f najczęściej 50-100 Hz,
amplituda napięć 0,2-6 V
amplituda napięć 0,2-6 V
Stymulacja przezskórna
Stymulacja przezskórna
(bezpośrednia
(bezpośrednia
stymulacja nerwów i mięśni, stymulacja rdzenia
stymulacja nerwów i mięśni, stymulacja rdzenia
w sposób pośredni)
w sposób pośredni)
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
STYMULACJA RDZENIA
STYMULACJA RDZENIA
MIEJSCE WSZCZEPIANIA ELEKTROD
MIEJSCE WSZCZEPIANIA ELEKTROD
:
:
Pod trzony kręgów sąsiadujących z miejscem uszkodzenia
Pod trzony kręgów sąsiadujących z miejscem uszkodzenia
Nadoponowo w różnych okolicach (dolna przestrzeń
Nadoponowo w różnych okolicach (dolna przestrzeń
lędźwiowa, Th1-Th10, C2-C4, okolica stożka rdzeniowego)
lędźwiowa, Th1-Th10, C2-C4, okolica stożka rdzeniowego)
EFEKT: poprawa neurologiczna, obniżenie
EFEKT: poprawa neurologiczna, obniżenie
spastyczności, wzrost wydolności chodzenia,
spastyczności, wzrost wydolności chodzenia,
poprawa ruchomości stawów, poprawa stanu
poprawa ruchomości stawów, poprawa stanu
pęcherza neurogennego
pęcherza neurogennego
SKUTKI UBOCZNE: występowanie powikłań
SKUTKI UBOCZNE: występowanie powikłań
związanych z przemieszczaniem się elektrod i
związanych z przemieszczaniem się elektrod i
przewodów oraz z odczynem ze strony ustroju na
przewodów oraz z odczynem ze strony ustroju na
implant
implant
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
STYMULACJA
STYMULACJA
PRZEZSKÓRNA
PRZEZSKÓRNA
1.
1.
FES
FES
2.
2.
METODA HUFSCHMIDTA
METODA HUFSCHMIDTA
3.
3.
TONOLIZA
TONOLIZA
4.
4.
„
„
INNE” ELEKTROSTYMULACJE
INNE” ELEKTROSTYMULACJE
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
FES
FES
(Functional Electrical
(Functional Electrical
Stimulation)
Stimulation)
Elektrostymulacja czynnościowa stosowana u
Elektrostymulacja czynnościowa stosowana u
pacjentów po uszkodzeniu ośrodkowego układu
pacjentów po uszkodzeniu ośrodkowego układu
nerwowego
nerwowego
Polega na wywołaniu skurczów mięśni porażonych
Polega na wywołaniu skurczów mięśni porażonych
w celu wykonania określonej czynności lub jej
w celu wykonania określonej czynności lub jej
wspomagania
wspomagania
Dopóki obwodowy układ nerwowy jest
Dopóki obwodowy układ nerwowy jest
nieuszkodzony można go stymulować jak przed
nieuszkodzony można go stymulować jak przed
urazem
urazem
FES we wczesnym okresie po urazie – stymulacja
FES we wczesnym okresie po urazie – stymulacja
przezskórna
przezskórna
FES w późniejszym okresie – stymulacja
FES w późniejszym okresie – stymulacja
przezskórna lub implantowana
przezskórna lub implantowana
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Stymulacja n.
Stymulacja n.
strzałkowego
strzałkowego
Najczęściej stosowana jest stymulacja
Najczęściej stosowana jest stymulacja
nerwu strzałkowego: w fazie
nerwu strzałkowego: w fazie
przenoszenia kończyny wywołane
przenoszenia kończyny wywołane
zgięcie grzbietowe stopy i niewielkie jej
zgięcie grzbietowe stopy i niewielkie jej
nawrócenie poprawia lokomocję
nawrócenie poprawia lokomocję
eliminując objawy chodu
eliminując objawy chodu
patologicznego (chód koszący)
patologicznego (chód koszący)
Dodatkowo stymulacja dośrodkowa
Dodatkowo stymulacja dośrodkowa
oraz obserwacja wzrokowa stanowią
oraz obserwacja wzrokowa stanowią
ważne elementy w usprawnianiu
ważne elementy w usprawnianiu
funkcji
funkcji
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Stymulacja mięśnia spastycznego i jego
Stymulacja mięśnia spastycznego i jego
antagonisty podwójnymi impulsami
antagonisty podwójnymi impulsami
prostokątnymi
prostokątnymi
impulsy krótkie prostokątne 0.2-0.5 ms
impulsy krótkie prostokątne 0.2-0.5 ms
Antagonista z opóźnieniem 100-300 ms
Antagonista z opóźnieniem 100-300 ms
Przerwa między pobudzeniami dla KG 1 s dla KD
Przerwa między pobudzeniami dla KG 1 s dla KD
1.5 s
1.5 s
Czas zabiegu nie dłuższy niż 20 minut
Czas zabiegu nie dłuższy niż 20 minut
METODA
METODA
HUFSCHMIDTA
HUFSCHMIDTA
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
TONOLIZA
TONOLIZA
Pierwsza faza (mm.spastyczne):
Pierwsza faza (mm.spastyczne):
Imp. trójkątny lub prostokątny
Imp. trójkątny lub prostokątny
ti 0,1-1 ms
ti 0,1-1 ms
Opóźnienie 100-300ms
Opóźnienie 100-300ms
Druga faza (mm.antagonistyczne):
Druga faza (mm.antagonistyczne):
Pakiet imp.prostokątnych lub trójkątnych
Pakiet imp.prostokątnych lub trójkątnych
Ti 1-1,5 s
Ti 1-1,5 s
Przerwa 1s dla KG
Przerwa 1s dla KG
1,5s dla KD
1,5s dla KD
Czas stymulacji wynosi przeciętnie 20 min
15-20 zabiegów w jednej serii.
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
INNE
INNE
ELEKTROSTYMULACJE
ELEKTROSTYMULACJE
wg Franka:
wg Franka:
symetryczne punkty w proksymalnej części
symetryczne punkty w proksymalnej części
przywodzicieli i prostowników uda i centralnej
przywodzicieli i prostowników uda i centralnej
części mm. pośladkowych wielkich
części mm. pośladkowych wielkich
Parametry imp. Trójkątny, t narastania
Parametry imp. Trójkątny, t narastania
<15ms,
<15ms,
f 5-7Hz amplituda 0-20V
f 5-7Hz amplituda 0-20V
Efekt: zmniejszenie spastyczności lub
Efekt: zmniejszenie spastyczności lub
czasowa jej likwidacja
czasowa jej likwidacja
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
INNE
INNE
ELEKTROSTYMULACJE
ELEKTROSTYMULACJE
Wg Dmitrijevic
Wg Dmitrijevic
Prądy impulsowe f 50Hz, natężenie poniżej
Prądy impulsowe f 50Hz, natężenie poniżej
progu czucia, stymulacja kilka godzin
progu czucia, stymulacja kilka godzin
dziennie
dziennie
Specjalna rękawica
Specjalna rękawica
+ cz. dłoniowa
+ cz. dłoniowa
-
cz. Grzbietowa
cz. Grzbietowa
Autor uważa, że depolaryzacja włókien
Autor uważa, że depolaryzacja włókien
aferentnych może wpływa na aktywnośc
aferentnych może wpływa na aktywnośc
rdzeniowych i ponadrdzeniowych
rdzeniowych i ponadrdzeniowych
mechanizmów kontroli napięcia mięśniowego.
mechanizmów kontroli napięcia mięśniowego.
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
BIOFEEDBACK
BIOFEEDBACK
Trening z zastosowaniem sprzężenia
Trening z zastosowaniem sprzężenia
zwrotnego
zwrotnego
Ćwiczenia wykonuje sam pacjent a jego
Ćwiczenia wykonuje sam pacjent a jego
aktywnośc mięśniowa kontrolowana jest
aktywnośc mięśniowa kontrolowana jest
przez urządzenie EMG
przez urządzenie EMG
z wykorzystaniem pomocy audiowizualnych
z wykorzystaniem pomocy audiowizualnych
Pacjent obserwuje świetlne i dźwiękowe
Pacjent obserwuje świetlne i dźwiękowe
sygnały (wykres czynności napinanych lub
sygnały (wykres czynności napinanych lub
rozluźnianych mięśni), których natężenie
rozluźnianych mięśni), których natężenie
zmienia się proporcjonalnie do
zmienia się proporcjonalnie do
bioelektrycznej aktywności mięśni
bioelektrycznej aktywności mięśni
Trening sprawia że pacjent może sam wpływa
Trening sprawia że pacjent może sam wpływa
na aktywnośc mięśni dowolnie ją zwiększając
na aktywnośc mięśni dowolnie ją zwiększając
lub zmniejszając
lub zmniejszając
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
BIOFEEDBACK
BIOFEEDBACK
Wg Kwolka
Wg Kwolka
W badaniach uzyskano bardziej symetryczne
W badaniach uzyskano bardziej symetryczne
obciążanie kończyn, rozluźnienie mięśni
obciążanie kończyn, rozluźnienie mięśni
poprawę szybkości chodu,
poprawę szybkości chodu,
Wykorzystano platformę hydrauliczną, kulę
Wykorzystano platformę hydrauliczną, kulę
inwalidzką z sygnalizacją proprioceptywną
inwalidzką z sygnalizacją proprioceptywną
świetlną i akustyczną co umożliwiało stałą
świetlną i akustyczną co umożliwiało stałą
korekcję chodu i symetrii obciążania kończyn
korekcję chodu i symetrii obciążania kończyn
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
POLE MAGNETYCZNE
POLE MAGNETYCZNE
Przezczaszkowa i obwodowa
Przezczaszkowa i obwodowa
stymulacja zmiennym polem
stymulacja zmiennym polem
magnetycznym
magnetycznym
Magnetoterapia
Magnetoterapia
Magnetostymulacja
Magnetostymulacja
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Przezczaszkowa i obwodowa
Przezczaszkowa i obwodowa
stymulacja zmiennym polem
stymulacja zmiennym polem
magnetycznym
magnetycznym
Cewka elektromagnetyczna w której wyzwala się
Cewka elektromagnetyczna w której wyzwala się
krótkotrwały 100-200
krótkotrwały 100-200
µ
µ
s przepływ prądu
s przepływ prądu
zmiennego o dużym natężeniu stanowiący
zmiennego o dużym natężeniu stanowiący
bodziec fizykalny depolaryzujący komórki
bodziec fizykalny depolaryzujący komórki
nerwowe kory mózgowej i neurony obwodowe
nerwowe kory mózgowej i neurony obwodowe
Wartości indukcji do 2 Tesli
Wartości indukcji do 2 Tesli
Metoda bezbolesnego wywołania skurczów
Metoda bezbolesnego wywołania skurczów
mięśni przyspieszająca spontaniczny powrót
mięśni przyspieszająca spontaniczny powrót
funkcji ruchowych
funkcji ruchowych
W leczeniu spastyczności wykorzystywana
W leczeniu spastyczności wykorzystywana
częstotliwość 30 Hz
częstotliwość 30 Hz
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Wykonanie:
Wykonanie:
Przy użyciu okrągłej cewki 90mm wykonuje się
Przy użyciu okrągłej cewki 90mm wykonuje się
stymulację przezczaszkową z wykorzystaniem
stymulację przezczaszkową z wykorzystaniem
indukcji 100% - 2T
indukcji 100% - 2T
Do stymulacji obwodowej korzeni i mięśni
Do stymulacji obwodowej korzeni i mięśni
niedowładnych stosuje się 80 % indukcji
niedowładnych stosuje się 80 % indukcji
Podczas jednego zabiegu stymuluje się 10
Podczas jednego zabiegu stymuluje się 10
miejsc
miejsc
Przezczaszkowa i obwodowa
Przezczaszkowa i obwodowa
stymulacja zmiennym polem
stymulacja zmiennym polem
magnetycznym
magnetycznym
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Ostrożność!
Ostrożność!
Dobieranie odpowiedniego natężenia bodźca i
Dobieranie odpowiedniego natężenia bodźca i
prawidłowa kwalifikacja pacjentów minimalizują
prawidłowa kwalifikacja pacjentów minimalizują
ryzyko wystąpienia napadów padaczkowych
ryzyko wystąpienia napadów padaczkowych
(pacjenci z padaczką w wywiadzie lub z wysokim
(pacjenci z padaczką w wywiadzie lub z wysokim
ryzykiem padaczki pourazowej nie powinni być
ryzykiem padaczki pourazowej nie powinni być
kwalifikowani do zabiegu)
kwalifikowani do zabiegu)
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
MAGNETOTERAPIA
MAGNETOTERAPIA
Działanie:
Działanie:
Poprawa metabolizmu tkanki
Poprawa metabolizmu tkanki
nerwowej
nerwowej
Zmniejszenie tonusu naczyń
Zmniejszenie tonusu naczyń
mózgowych
mózgowych
Zwiększenie obszaru
Zwiększenie obszaru
unaczynienia tętnic szyjnych
unaczynienia tętnic szyjnych
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
MAGNETOTERAPIA
MAGNETOTERAPIA
Po udarze (ekspozycja głowy,
Po udarze (ekspozycja głowy,
przebieg sinusoidalny, f= 10 Hz,
przebieg sinusoidalny, f= 10 Hz,
B= 2,8 mT, t = 20min., 20
B= 2,8 mT, t = 20min., 20
zabiegów w serii)
zabiegów w serii)
Uzyskano :
Uzyskano :
Poprawę stanu funkcjonalnego
Poprawę stanu funkcjonalnego
Poprawę stanu neurologicznego
Poprawę stanu neurologicznego
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
MAGNETOTERAPIA
MAGNETOTERAPIA
Po udarze (ekspozycja głowy,
Po udarze (ekspozycja głowy,
przebieg sinusoidalny, B= 4,5 mT,
przebieg sinusoidalny, B= 4,5 mT,
f=40 Hz, 3 x dziennie 12min., 14
f=40 Hz, 3 x dziennie 12min., 14
zabiegów w serii)
zabiegów w serii)
Obserwowano:
Obserwowano:
Zmniejszenie wzmożonego
Zmniejszenie wzmożonego
napięcia mm.
napięcia mm.
Zwiększenie siły mm.
Zwiększenie siły mm.
Zwiększenie zakresu ruchu
Zwiększenie zakresu ruchu
biernych w niedowładnych
biernych w niedowładnych
kończynach
kończynach
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
MAGNETOSTYMULACJA
MAGNETOSTYMULACJA
B < 100
B < 100
µ
µ
T
T
Pozytywne efekty zastosowania
Pozytywne efekty zastosowania
magnetostymulacji obserwował Sieroń
magnetostymulacji obserwował Sieroń
(badania: 2 tys. Pacjentów )
(badania: 2 tys. Pacjentów )
Zaobserwowano:
Zaobserwowano:
poprawę funkcjonalną
poprawę funkcjonalną
zmniejszenie spastyczności
zmniejszenie spastyczności
poprawę czucia w niedowładnych
poprawę czucia w niedowładnych
kończynach
kończynach
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
STYMULACJA
STYMULACJA
MM.GŁADKICH
MM.GŁADKICH
ATONIA PĘCHERZA MOCZOWEGO
ATONIA PĘCHERZA MOCZOWEGO
Imp. trójkątny ti =200ms f 0,5-0,3 Hz
Imp. trójkątny ti =200ms f 0,5-0,3 Hz
A(+) nad spojeniem łonowym
A(+) nad spojeniem łonowym
K(-) na kroczu między odbytem a
K(-) na kroczu między odbytem a
narządem płciowym
narządem płciowym
Czas zabiegu 20-30 minut
Czas zabiegu 20-30 minut
do 15xdziennie
do 15xdziennie
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
STYMULACJA
STYMULACJA
MM.GŁADKICH
MM.GŁADKICH
NADREAKTYWNOŚĆ PĘCHERZA
NADREAKTYWNOŚĆ PĘCHERZA
MOCZOWEGO
MOCZOWEGO
Ti= 50-150 ms f 1-2 Hz
Ti= 50-150 ms f 1-2 Hz
Czas zabiegu 20 minut, do 15x dziennie
Czas zabiegu 20 minut, do 15x dziennie
Ułożenie elektrod jak w pęch.
Ułożenie elektrod jak w pęch.
atonicznym
atonicznym
mgr Justyna Szymańska
mgr Justyna Szymańska
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę