Fenomen norweskiej

edukacji

Fenomen norweskiej

edukacji

"Nauka w szkołach powinna być prowadzona w

taki

sposób, aby uczniowie uważali ją za cenny dar,
a nie za ciężki obowiązek.”

Albert Einstein.

Norweski system edukacji wziął sobie tę
mądrość głęboko do serca.

EDUKACJA
PRZEDSZKOLNA

W Norwegii pierwszym etapem edukacji
jest przedszkole (0-5 lat), które jest
nieobowiązkowe. Programy przedszkolne
tworzone są w oparciu o holistyczne
podejście pedagogiczne:
-opieka,
-zabawa,
-nauka.

Organizacja edukacji przedszkolnej w każdym
z państw Skandynawii nieznacznie się różni,

jednak

można zauważyć wiele wspólnych punktów.

W krajach skandynawskich, każde dziecko ma
zapewnione miejsce w przedszkolu.
Wysokość opłat ponoszonych przez rodziców

zależy

od gminy i dochodu rodziny, nigdy nie jest

jednak

tak, że rodzice pokrywają całość kosztów pobytu
dziecka w przedszkolu.

Przedszkola w Norwegii przede wszystkim

nastawione są na przedłużanie dzieciństwa

swoim

podopiecznym. Pozwalają im na dużą swobodę

działania i przez to uczą samodzielności.

Jedną z fundamentalnych zasad skandynawskich placówek jest
to, że ilość miejsc w przedszkolach musi, odpowiadać liczbie
dzieci chcących rozpocząć w nich naukę.

Ilość dzieci w poszczególnych grupach mieści się w granicy 20
osób, a wiek maluchów przyjmowanych do placówek to 3 - 6 lat.
Nie ma jednak sztywnych podziałów i oddzielnych grup dla
każdego z przedziału wiekowego. Grupy zazwyczaj są mieszane,
co daje możliwość szybszego rozwoju dziecka poprzez
obserwację i naśladowanie zachowania starszego kolegi.

Przedszkola w Norwegii nastawione są na bliską współpracę
z rodzicami. Objawia się to m.in. poprzez opracowanie planu
przygotowania malucha do kilkugodzinnej rozłąki z rodziną.
Jego realizacja trwa najczęściej od kilku dni do kilku tygodni
i sprowadza się do tego, że rodzice po dokładnym poznaniu
placówki zaczynają coraz częściej przyprowadzać do niej swoje
dziecko. Maluch będąc początkowo pod opieką mamy lub taty
oswaja się z grupą, a następnie stopniowo wydłuża mu się czas
samodzielnego przebywania wśród rówieśników, aż do

momentu,

w którym będzie gotowy zostać sam od początku do końca dnia
przedszkolnego.

Dzień spędzony w skandynawskim przedszkolu nieco szokuje
polskie społeczeństwo. Dzieje się tak za sprawą częstych
zabaw maluchów poza budynkiem.
Temperatura w tej części Europy nie rozpieszcza, ale
Skandynawowie są zdania, że częste przebywanie na zewnątrz,
a nawet spożywanie posiłków ma działanie hartujące.
Opiekunowie starają się pozwalać dzieciom na taki rodzaj
zabaw, na jaki mają ochotę. Dzień przedszkolaka zaczyna się
od śniadania, które najczęściej dziecko przynosi z domu.
Następnie przychodzi czas na zabawę, sprzątanie zabawek,
toaletę, kolejny posiłek i w końcu wyjście na zewnątrz (ok. 3 h).
Po nim opiekunowie przystępują zwykle do czytania dzieciom
książek.

Kto nie ma ochoty lub pieniędzy na
posłanie dziecka do przedszkola i mieszka
w większym mieście, może skorzystać z
oferty przedszkoli otwartych. Są to miejsca,
do których maluch z opiekunem przychodzi
na kilka godzin dziennie za darmo lub za
symboliczną opłatą. Dzieci bawią się i uczą
języka, zaś dorośli mają okazję do wymiany
doświadczeń.

Rodzice mają do wyboru przedszkola:

• całodzienne – kiedy obydwoje rodzice pracują lub uczą się
• na część dnia- kiedy jedno z rodziców nie pracuje- na 3 godziny

dziennie

• otwarte- kiedy rodzice nie pracują, spotykają się w nim dzieci i

rodzice, by wspólnie bawić się, poznawać i wymieniać
doświadczeniami. Nauczyciel daje rodzicom wskazówki
wychowawcze. (W Norwegii przedszkole otwarte jest bezpłatne)

Na jednego opiekuna w grupie przypada 3-4 dzieci !

Jak wygląda zwykły dzień?

Dzieci połowę dnia spędzają na dworze, najmłodsze śpią w

wózkach pod specjalnym zadaszeniem (nawet w zimie), piją
zimną wodę z kranu, nie jedzą regularnie ciepłych
posiłków (w niektórych przedszkolach dostają ciepły posiłek
raz w tygodniu, w innych częściej, ale zazwyczaj jedzą to co
przygotują im rano rodzice). Brodzenie po kałużach, zabawy
w błocie, chodzenie po drzewach, tarzanie się po mokrej
trawie jest dozwolone. Zimą nauczycielki rozpalają ogniska,
żeby dzieci mogły oswoić się także z ogniem. Norweskie
motto brzmi: „Nie ma złej pogody, jest zła odzież !” Te
wszystkie zabiegi mają służyć hartowaniu dzieci i
zapobiegać rozprzestrzenianiu się chorób pomiędzy nimi.

W przedszkolu odbywają się wspólne zajęcia, ale czytanie

bajeczek, śpiewanie piosenek, czy zabawa w gotowanie
herbaty bardzo często odbywa się indywidualnie. Pani albo
pan siada sobie z danym dzieckiem gdzieś z boku i czytają
książkę albo śpiewają razem. Nie ma takiego obowiązku,
że wszyscy akurat w tym momencie muszą śpiewać albo
czytać. Opiekunowie biorą dzieci na ręce, pozwalają im
siadać na kolanach, prowadzą za rączki na spacerze. W
przedszkolu dzieci się bawią. Nie ma żadnej nauki języków
i innych dodatkowych zajęć. Nie ma też „owczego pędu”
aby na takie zajęcia dzieci po południu wozić

Rodzice na

wywiadówkach

Edukacja traktowana jest poważnie, a rodzice
zobowiązani są do ścisłej współpracy z
przedszkolem/szkołą. Tak więc obecność na
wywiadówkach jest obowiązkowa, natomiast
indywidualne rozmowy z nauczycielami są jak
najbardziej wskazane. Nawet norwescy
pracodawcy są świadomi wagi tej sprawy i
chętnie wystawiają zwolnienia kiedy pracownik
musi udać się do szkoły swojego dziecka.

W Norwegii rodzice mogą liczyć na dotacje
na dziecko, które bez wątpienia ułatwiają
temat wychowania. Pieniądze należne z
tego tytułu muszą jednak zostać
przeznaczone na konkretne cele, czyli
potrzeby malca, np. dodatkowe zajęcia
pozalekcyjne, wyjazdy na wakacje lub

wyprawka szkolna

. Dodatek rodzinny jest

priorytetowym instrumentem wspierania
rodzin w tym kraju. Przysługuje na każde
dziecko do 18. roku życia (niezależnie od
tego jak liczna jest rodzina), bez względu
na

status

materialny rodziców, a wynosi 11

tys. koron (ok. 6 tys. zł) rocznie. Dzieci
samotnych rodziców otrzymują dwa razy
więcej.

Budynek przedszkolny swoim wyglądem przypomina dom.

Wewnątrz są pokoje w których przebywają dzieci oraz jest
kuchnia i łazienka przypominające wyglądem łazienkę i
kuchnię w domu. Dzieci maja do wyboru możliwości
zabawy w poszczególnych pokojach- pokój z klockami, z
poduszkami, kącik dla lalek.

Przedszkola w krajach Skandynawii nastawione są na
wyrobienie samodzielności, umiejętności
samoobsługi, indywidualizmu, rozwój sprawności
fizycznej dzieci

EDUKACJA SZKOLNA
W NORWEGII

W Norwegii obowiązek szkolny

obejmuje dzieci od 6 roku życia do
16. By dziecko mogło rozpocząć
edukację, trzeba się zgłosić do
najbliższego urzędu gminy lub po
prostu najbliższej szkoły.

Szkoła jest bezpłatna, koedukacyjna

i chodzą do niej dzieci nie tylko
z Norwegii, ale także dzieci
imigrantów z całego świata.

Do barneskole (podstawówki)

dziecko uczęszcza przez 7 kolejnych
lat,

następnie

idzie

letniej ungdomskole (odpowiednik
polskiego gimnazjum).

Rok szkolny rozpoczyna się w sierpniu

i pierwszą klasę zaczynają dzieci,
które zgodnie z aktualnym rokiem
kalendarzowym kończą 6 lat.

Barneskole

W zależności od szkoły zajęcia zaczynają się

najwcześniej o 8.30 a najpóźniej o 9.00.
Jeżeli dziecko mieszka w miejscu oddalonym
od szkoły, podjeżdża do niej autobusem
razem z innymi dziećmi. Lekcje kończą sie
w zależności od dnia, najwcześniej ok
12:00, najpóźniej 14:30. W ciągu dnia jest
co najmniej jedna przerwa półgodzinna
i dodatkowy czas na drugie śniadanie, które
dzieci jedzą wspólnie.

Zamiast ocen, dzieci dostają znaczki

oznaczające: „dobra robota” lub
„nie postarałeś się”. W starszych
klasach, wyniki np. z kartkówek z
angielskiego,

muszą

być

podpisane przez rodziców, ale
oprócz zdobytych punktów nie
wystawia się jako takich ocen.

Dzieci nie zmieniają klasy, jedynie

na określone zajęcia (basen,
gotowanie,

prace

ręczne)

wychodzą do innych pomieszczeń
zostawiając tornistry na miejscach.

Większość książek jest zostawianych

w szkole, a do domu są zabierane
tylko te, które są potrzebne do
odrobienia pracy domowej.

W niektórych szkołach, podział klasy

system

pedagogiczny

jest

podobny do polskiego (klasa nie
liczy więcej niż 30 uczniów i ma
jednego wychowawcę), a czasem
jest tak, iż klasa ma stałych pewną
stałą grupą nauczycieli, i każdy z
nich specjalizuje się w 2 lub 3
przedmiotach.

Podczas gdy uczniowie mają zajęcia

dużą grupą, jeden nauczyciel
prowadzi zajęcia, a dwoje pilnuje
porządku lub jest do dyspozycji
uczniów. Niektóre zajęcia, takie jak
prace techniczne, prace ręczne,
gotowanie, basen, w-f wymagają
podziału na mniejsze grupy i w
takich wypadkach zajęcia odbywają
się tylko

z jednym nauczycielem.

Powtarzanie klasy zdarza się bardzo

rzadko i tylko w wyjątkowych
przypadkach,

kiedy

decyzję

podejmują nauczyciele razem
z rodzicami. Brak znajomości
norweskiego nie jest powodem do
powtarzania klasy. Dla uczniów,
którzy

dopiero

uczą

się

norweskiego, są specjalne zajęcia.

Współpraca rodziców

ze szkołą

• Współpraca w Norwegii jest bardzo

ważym czynnikiem w procesie nauki
dziecka. W odróżnieniu od innych
krajów, szkoła w Norwegii utrzymuje
ścisły kontakt z rodzicami. Co roku
odbywają się zazwyczaj dwa spotkania
między nauczycielami a rodzicami
(wywiadówki).

• Wychowawca zaprasza także dwa razy

do roku każdego z rodziców na
rozmowę na temat dziecka (spotkanie
rodzicielskie). Na spotkaniu z rodzicami
wychowawca opowiada o zachowaniu i
nauce dziecka w szkole i pyta rodziców
o ich zdanie na temat rozwoju dziecka.