BUDOWA

KOMÓRKI

RODZAJE

TKANEK

Weronika Kowalczyk- Zdrowie Publiczne rok I, st. I,

stac.

KOMÓRKA

Podstawowy element strukturalny i

czynnościowy organizmów . Może stanowić
samodzielny organizm. Może przyjmować
różne kształty.

STRUKTURY

KOMÓRKOW

E

BŁONA KOMÓRKOWA



zbudowana z podwójnego zrębu
lipidowo-białkowego



zawiera cholesterol



główki fosfolipidów są polarne, a ogony
apolarne



ma charakter półprzepuszczalny,
umożliwia wybiórczy transport
substancji



oddziela, ogranicza i chroni wnętrze
kom. od środowiska zewnętrznego



utrzymuje różnice stężeń niektórych
jonów



ma zdolność do zlewania się z inną
błoną ( endocytoza i egzocytoza)

CYTOSZKIELET



mikrotubule- podpora strukturalna,
ruch i podział kom.



mikrofilamenty- zbudowane z miozyny
lub aktyny, ruch kom. i organelli,
podziały kom.



centriole- organizacja wrzeciona
podziałowego



rzęski i wici- poruszanie się komórek
(np. plemnik)

CYTOZOL



płynna faza cytoplazmy



jest koloidem zawierającym wodę,
białka, lipidy, kwasy tłuszczowe itd.



tworzy środowisko wewnętrzne komórki



zachodzą w nim liczne reakcje
biochemiczne



CYTOPLAZMA-to wszystkie
plazmatyczne składniki komórki poza
jądrem kom.

JĄDRO KOMÓRKOWE



Jedno lub wiele w komórce



otoczone podwójną błoną



zawiera materiał genetyczny komórki i
przekazuje go komórkom potomnym



zachodzi w nim pierwszy etap ekspresji
genów(transkrypcja)



synteza rRNA( w jąderku)

RYBOSOMY



składają się z dwóch podjednostek-
mniejszej i większej



zbudowane z białek i rRNA



nie mają błony



większe u eukariontów- 80S



funkcja: biosynteza białka

SIATECZKA

ŚRÓDPLAZMATYCZNA



błoniasty system kanalików,
pęcherzyków lub cystern



siateczka gładka- nie zawiera
rybosomów



siateczka szorstka- zawiera rybosomy



zwiększa powierzchnię wewnętrzną
komórki



dzieli cytozol na przedziały



modyfikuje niektóre białka
syntetyzowane na rybosomach



jest wyspecjalizowana w detoksykacji

APARAT GOLGIEGO



składa się ze spłaszczonych
pęcherzyków ułożonych w kształt stosu



modyfikuje, sortuje, pakuje, przekazuje
związki chemiczne, głównie lipidy i
białka



w komórkach wydzielniczych transport i
uwalnianie hormonów lub enzymów
trawiennych

LIZOSOMY



małe kuliste pęcherzyki zawierające
wiele enzymów hydrolitycznych



otoczone pojedynczą błoną



funkcje: trawienie
wewnątrzkomórkowe, degradacja
zużytych organelli, rozkład produktów
odpadowych

MITOCHONDRIUM



półautonomiczna organella otoczona
podwójną błoną



ich liczba w komórce jest uzależniona
od ilości energii jaką dana komórka
zużywa



zachodzi tu oddychanie
wewnątrzkomórkowe



wytwarza energię w formie ATP

TKANKA

Zespół komórek

wykazujących wspólne
pochodzenie i
podobieństwo budowy
oraz pełniących określone
funkcje

TKANKI ZWIERZĘCE



nabłonkowa



mięśniowa



łączna



nerwowa

NABŁONKOWA

Jest najbardziej pierwotną tkanką

organizmu. Cechuje ją zwarty układ
komórek i obecność błony podstawnej.
Brak w niej naczyń krwionośnych, a
substancje odżywcze pobiera od tkanki
łącznej właściwej.

PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA:

KSZTAŁT:



płaski



walcowaty



sześcienny

ILOŚĆ WARSTW:



jednowarstwowy



wielowarstwowy



pseudowarstwowy

FUNKCJE:



wyściełający



lokomotoryczny



gruczołowy



zmysłowy

JEDNOWARSTWOWY PŁASKI-
pęcherzyki płucne, wyściołka
naczyń krwionośnych
JEDNOWARSTWOWY
SZEŚCIENNY-wyściela kanaliki
nerkowe i przewody gruczolów

JEDNOWARSTWOWY
WALCOWATY-górne partie
układu oddechowego i przewód
pokarmowy

PSEUDOWARSTWOWY- drogi
oddechowe, z reguly urzęsiony

WIELOWARSTWOWY
PŁASKI(rogowaciejący I
nierogowaciejący)- skóra, wyściółka jamy
gębowej i pochwy

MIEŚNIOWA



gładka



poprzecznie prążkowana szkieletowa



poprzecznie prążkowana sercowa

Mięsnie

szkieletowe

Mięsnie

gładkie

Mięsień

sercowy

Lokalizacja

szkielet

ściany

narządów

wew.

ściany serca

Typ kontroli

świadomy

mimowolny

mimowolny

Prążkowanie

występuje

brak

występuje

Szybkość

skurczu

znaczna

nieznaczna

pośrednia

Zdolność do

trwania w

stanie skurczu

słaba

duża

pośrednia

Liczba jąder

we włóknie

liczne

jedno

jedno lub dwa

Umiejscowieni

e jąder

peryferyczne

centralne

centralne

ŁĄCZNA



jej cechą charakterystyczną jest
występowanie dużej ilości substancji
międzykomórkowej i luźny układ
komórek



ma za zadanie spajać różne typy innych
tkanek, zapewniać podporę narządom i
ochraniać wrażliwe części organizmu



broni także organizm przed
antygenami

ŁĄCZNA LUŹNA



wszędzie tam, gdzie konieczna jest
sprężysta podpora( np. warstwa
podskórna)



magazynuje płyny i sole mineralne

ŁĄCZNA ZBITA



w ścięgnach, więzadłach, skórze



zawiera włókna kolagenowe

ŁĄCZNA

SIATECZKOWATA



rusztowanie wątroby, węzłów
limfatycznych, śledziony



zbudowana z komórek zdolnych do
fagocytozy drobnoustrojów

ŁĄCZNA TŁUSZCZOWA



w warstwie podskórnej, osłania
niektóre narządy wewnętrzne



magazynuje tłuszcze, zapewnia izolację
termiczną

ŁĄCZNA SPRĘŻYSTA



w strukturach, które muszą być
rozciągliwe i powracać do wyjściowych
rozmiarów ( płuca, tętnice)



nadaje elastyczność

CHRZĘSTNA



przegroda nosowa, małżowina uszna



nadaje elastyczność i zmniejsza tarcie
między powierzchniami stawowymi



nie jest unaczyniona ani unerwiona

KOSTNA



zbudowana z komórek kostnych-
osteocytów



tworzy szkielet, magazynuje wapń, jest
miejscem przyczepu mięśni
szkieletowych



przebiegają w niej naczynia krwionośne
i nerwy

KREW



elementy morfotyczne (krwinki) w
płynnej substancji
międzykomórkowej(osocze)



transport gazów oddechowych

LIMFA



powstaje w wyniku filtracji osocza z
naczyń krwionośnych do przestrzeni
międzykomórkowej



składem przypomina osocze, ale nie
zawiera erytrocytów



pośredniczy w wymianie substancji
pomiędzy krwią i tkankami



pełni funkcję ochronną i odpornościową
organizmu

TKANKA NERWOWA



zbudowana z komórek nerwowych-
neuronów, które kontaktują się za
pośrednictwem synaps



osłaniają i odżywiają ją komórki glejowe



przewodzi impulsy nerwowe



praktycznie nie regeneruje się



koordynuje czynności życiowe



nerw=wiele neuronów



kierunek przepływu impulsu: od
dendrytów do aksonu

Dziękuję za uwagę