Rozdział XXIV: Wojna domowa

1.Państwo nowego typu.

-nieudolność rządów bolszewików po przejęciu władzy

-utopijna wizja Lenina: utworzenie nowego aparatu władzy polegającego na tzw. „dyktaturze proletariatu”, czyli zdruzgotaniu klas posiadających(liszency, burżuazja, ziemianie, bogaci chłopi, księża) przez klasy pracujące podporządkowane partii

-utworzenie Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (RFSRR) w styczniu 1918, największą władzę sprawuje w niej Wszechrosyjski Zjazd Rad

-nowa konstytucja pozornie demokratyczna, dyskryminacja klasowa zdemaskowana m.in. wprowadzeniem cenzury i ograniczeniem prawa wyborczego chłopów

-Rosyjska Komunistyczna Partia (bolszewików) – RKP(b) – powstaje w marcu 1918, dodatkowo powołano Biuro Polityczne w 5-sobowym składzie: Lenin, Trocki, Stalin, Kamieniew, Kriestinski, zastępcami byli Bucharin, Zinowiew, Kalinin. Wewnątrzpatryjna krytyka Lenina zakończyła się przyjęciem uchwały O Jedności Partii, zakazującej poglądów sprzecznych z obowiązującą linią. Na niższych szczeblach panuje wręcz wojskowa dyscyplina. Za przyłapanie na pijaństwie lub nielojalności groziło wyrzucenie z partii.

-Komisja Nadzwyczajna do Walki z Korupcją i Sabotażem (WCzeKA) – tajna policja podporządkowana fanatykowi utopijnych poglądów komunistycznych polskiego pochodzenia Feliksowi Dzierżyńskiemu, w jej skład wchodzili dawni funkcjonariusze Ochrany, jej zadaniem było zaprowadzenie w kraju terroru, jako rzeczy koniecznej w czasie rewolucji.

-przywrócenie kary śmierci, zinstytucjonalizowanie zasady brania zakładników, początek budowy łagrów

2. Komunizm wojenny.

-niezadowolenie społeczeństwa z rządów bolszewików wynikające z upadku gospodarki i przemysłu i idącymi za nim dezurbanizacją, głodem i nędzą. Strajki urzędników, funkcjonariuszy służb miejskich, profesorów wyższych uczelni i nauczycieli, a nawet robotników, rzekomych benefisjentów rewolucji.

-superinflacja

-niezadowolenia chłopów po nieopłacalnej reformie rolnej

-w odpowiedzi na kryzys Lenin wprowadza nową politykę: komunizm wojenny. Miał on polegać na obowiązku pracy, konfiskacie i podziale dóbr, aby przy wyeliminowaniu obrotu pieniężnego, jak najszybciej wprowadzić komunizm. W efekcie wprowadzono nacjonalizację całej gospodarki, monopol państwa na zboże (nakaz oddania państwu wszystkich nadwyżek produkcji, rekwirują je tzw. Komitety biedoty) oraz podzielono na nowo gospodarstwa bogatych chłopów (kułaków). Od śmierci głodowej ludność uratował czarny rynek, przez który przechodziło 60% żywności.

-wywieziono i zabito cara Mikołaja II wraz z rodziną za aprobatą Lenina

-reformy pozytywne: kalendarz gregoriański, udoskonalenie systemu nauczania

3. Wojna domowa.

-front białych (przeciwnicy bolszewizmu: oficerowie, monarchiści, inteligencja, demokraci, lewicowcy np. mienszewicy i eserowcy) kontra front czerwonych. Niejednolitość ‘białych’, przewaga liczebna ‘czerwonych’, ale lepsze wyszkolenie ‘białych’. Kozacy Dońscy dołączają do walki przeciw bolszewikom.

-Armia Ochotnicza na czele Korniłow, a potem Denikin powołana w grudniu 1917 (początek wojny), zwiększenie liczebności, małe sukcesy. W kwietniu w odpowiedzi na terror wybucha powstanie. Marsz ‘białych’ zatrzymany w Carycynie, gdzie walczył też Stalin (miasto przechrzczono na Stalingrad). Walki głównie na wschodzie. Pierwsze sukcesy ‘białych’ wynikały z przejściowej słabości militarnej przeciwnika. „Czerwoni” zaopatrzają więc armię w doświadczonych specjalistów wojskowych, zawodowych oficerów takich jak Michaił Tuchaczewski. Mobilizację kolejnych dawnych oficerów pod groźbą rozstrzelania nakazał Trocki. Przywrócono obowiązek służby wojskowej.

-Losy wojny rozstrzygnęły się w 1919 roku. Kołczak (głównodowodzący ‘białych’ na Syberii)przystąpił do ofensywy, ale zakończyła się ona niepowodzeniem. Wpłynęła na nie m.in. niejednolitość wewnętrzna frontu ‘białych’. Ostatnia nadzieja ‘białych’ – wojska Denikina (głównodowodzący ‘niałych’ na południu Rosji) zostały pokonane, a sam dowódca udał się na emigrację. Wyniszczono także oddziały kozackie.

-Na rozkaz Trockiego na zdobytym terytorium doszło do jednego z najbardziej bestialskich aktów wojny domowej: wymordowania ok.50 tys., w tym klilku tysięcych ‘białych’ wziętych do niewoli.

4.Front wewnętrzny.

-w 1918 roku przez Rosję przeszła fala lokalnych tzw. Buntów zbożowych (bezwzględnie tłumione)

-zamach na Lenina, został on groźnie postrzelony. Rozpoczął się tzw. „czerwony terror” za akty kontrrewolucyjne. Uprawomocniono branie zakładników. W ramach bezpośrednich represji tylko za zamach na Lenina rozstrzelano ok. 600 osób

-wojna chłopska stłumiona i zakończona przesiedleniem całych wiosek na Syberię

-pauperyzacja robotników

-masowe strajki w Piotrogrodzie

5. Interwencja. Rosja Sowiecka a świat.

-1919, I Kongres Kominternu, Międzynarodówki Komunistycznej, przewodniczący Zinowiew w rok chce uczynić całą Europę komunistyczną. Zgodnie ze strategicznym celem Lenina odrzucającym współistnienie Rosji z pańśtwami kapitalistycznymi, a zakładającym ogarnięcie komunizmem najpierw Europy, a potem całego świata.

-głównym problemem po rewolucji październikowej było jak najszybsze zakończenie wojny. Rokowania z przedstawicielami mocartsw rozpoczęto w Brześciu nad Bugiem. Trocki zerwał rokowania, a Niemcy w odpowiedzi ruszyli wgłąb Rosji. Lenin prosi o ‘haniebny’ pokój. Był to najbardziej upokarzający pokój w historii Rosji. Traci ona 26% terytorium m.in. Łotwę, Litwę, Finlandię, Estonię, Królestwo Polskie, a także Ukrainę i Białoruś. Poza tym jestz obowiązana spłacić ogromną kontrybucję. Układ ten został nazwany „czwartym rozbiorem”. Był istotny dla Polski, który pozbyła się jednego z zaborców. Dla Rosji oznaczał on interwencję państw Ententy. Brytyjczycy lądują w Murmańsku, Amerykanie i Japończycy okupują Władywostok. Francuzi i Brytyjczycy zajmują główne porty czanomorskie. Brak określonego celu politycznego i sprzeczne cele doprowadziły do zakończenia interwencji.

-starcie wojsk polskich z rosyjskimi na przełomie 1918 i 1919, bezsensowne rokowania pokojowe zrywa Naczelnik Państwa Józef Piłsudski i przeprowadza uderzenie prewencyjne. Zapleczem politycznym była umowa z Semonem Petlurą, któremu ofensywa Piłsudskiego miała pomóc w odzyskaniu Kijowa. Doszło do sukcesu kontrofensywy armii Budionnego. Ostateczna ofensywa na Warszawę zakończyła się klęską, przyczyniła się do tego samowola Stalina ignorującego rozkazy Trockiego i Kamieniewa o pomocy armii Tuchaczewskiego. Porażka Rosji została przypieczętowana w bitwie nad Niemnem.

-wojna domowa pociągnęła za sobą ok. 10 mln ofiar, tj. 10% ludności Rosji, był to skutek powszechności i masowości okrucieństwa i terroru ‘czerwonych’. Straszliwą pozostałością było 7 mln bezdomnych dzieci, które trafiały do domów dziecka, ale także do łagrów, czy nawet na egzekucje. Doszło też do masowej emigracji ludności, m.in. rodzina cesarska z Mikołajem Mikołajewiczem. W większości emigrowała inteligencja, która była najbardziej represjonowana.