Minister właściwy do spraw turystyki zobowiązany jest do inicjowania oraz opracowywania polityki Rady Ministrów w stosunku do turystyki, a także do przedkładania w tym zakresie inicjatyw i projektów aktów normatywnych na posiedzenia Rady Ministrów.
Jest również odpowiedzialny za opracowywanie projektów nowelizacji, wdrażanie, nadzór merytoryczny oraz monitorowanie następujących ustaw:
- ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz. U z 2004 r. Nr 223, poz. 2268, Nr 273, poz. 2703 oraz z 2005 Nr 175, poz. 1462),
- ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o Polskiej Organizacji Turystycznej (Dz. U. z 1999 r. Nr 62, poz. 689, z 2000r. poz. Nr 22, poz. 273 oraz z 2001 r. Nr 22, poz. 249),
oraz dziesięciu aktów wykonawczych, które zostały wydane na podstawie delegacji zawartych w tych ustawach.
Minister prowadzi też zadania w zakresie współpracy z zagranicą w sferze turystyki we współpracy z ministrem spraw zagranicznych, a także wynikające z członkostwa Polski w Unii Europejskiej i organizacjach międzynarodowych. Przykładem są następujące zadania:
- coroczne przygotowywanie dla Komisji Europejskiej raportu na temat podejmowanych w Polsce działań związanych z turystyką,
- przygotowywanie stanowiska rządu w stosunku do dokumentów Unii Europejskiej, dotyczących bezpośrednio lub pośrednio turystyki,
- udział w przedsięwzięciach, przewidzianych w Komunikacie Komisji Europejskiej, zatytułowanym "Pracując wspólnie na rzecz przyszłości europejskiej turystyki",
- realizacja zadań, wynikających z Konkluzji Rady Unii Europejskiej w sprawie zrównoważonego rozwoju turystyki europejskiej,
- koordynowanie prac w zakresie turystyki w Grupie Rady Unii Europejskiej do spraw konkurencyjności i wzrostu,
- udział w pracach Komitetu Turystyki OECD oraz Komitetu Doradczego Turystyki, działającego przy Komisji Europejskiej,
- udział w pracach Światowej Organizacji Turystyki (WTO).
- sprawuje również nadzór nad Polską Organizacją Turystyki.
Polska Organizacja Turystyczna powołana ustawą z dnia 25 czerwca 1999r. zaczęła swoją działalność w styczniu 2000 r. Jest ona wyspecjalizowaną państwową instytucją promocyjną zagranicznej turystyki przyjazdowej i turystyki krajowej. POT współpracuje w realizacji swoich zadań z samorządem terytorialnym i branżą turystyczną.
Do zadań ustawowych Polskiej Organizacji Turystycznej należy:
promocja Polski jako kraju atrakcyjnego dla turystów,
zapewnienie funkcjonowania i rozwijania polskiego systemu informacji turystycznej w kraju i na świecie,
inicjowanie, opiniowanie i wspomaganie planów rozwoju i modernizacji infrastruktury turystycznej w Polsce
Powołanie POT, a także zmiany Ustawy o działach administracji państwowej, doprowadziły do przeobrażenia całego systemu zarządzania turystyką w Polsce: rozdzielono sprawy regulacji prawnych, którymi zajmuje się Departament Turystyki w Ministerstwie Gospodarki, od promocji turystyki, którą powierzono Polskiej Organizacji Turystycznej.
Zmiany te doprowadziły do uporządkowania systemu zarządzania turystyką w Polsce, co w efekcie powinno korzystnie wpłynąć na jej rozwój.
Organami statutowymi Polskiej Organizacji Turystycznej są:
Rada Polskiej Organizacji Turystycznej powołana przez Ministra Gospodarki składająca się z 18 członków reprezentujących administrację rządową, jednostki lub ogólnopolskie reprezentacje samorządu terytorialnego, samorząd gospodarczy i samorząd zawodowy oraz stowarzyszenia działające w dziedzinie turystyki, a także przewoźników.
Prezes Polskiej Organizacji Turystycznej, powoływany na 4 - letnią kadencję.
Jednym z zadań promocyjnych POT jest organizacja stoisk narodowych na największych krajowych i zagranicznych targach turystycznych. Wystawcami na tych stoiskach są przedstawiciele branży i samorządów. Wiele zagranicznych imprez targowych objętych jest dofinansowaniem POT, co oznacza, że koszt dla wystawców polskiego stoiska narodowego jest niższy niż dla wystawców indywidualnych wystawiających się indywidualnie.
Ważną aktywnością POT jest organizacja podróży studyjnych dla polskich i zagranicznych dziennikarzy oraz podróży edukacyjnych dla touroperatorów. Celem tych podróży jest przedstawienie w sposób ciekawy i przekonujący najbardziej cennych zakątków Polski. Ich efektem są później liczne artykuły na temat Polski pojawiające się w uznanych tytułach prasy konsumenckiej i branżowej. Podróże edukacyjne dla touroperatorów owocują natomiast nowymi ofertami wyjazdów do Polski w poszczególnych krajach.
Równie ważną częścią działalności POT jest przygotowanie i druk wydawnictw promocyjnych o Polsce. Foldery POT wydawane są w 12 językach. Swoją tematyką obejmują wszystkie zagadnienia interesujące potencjalnego turystę, poczynając od zabytków UNESCO, poprzez walory zabytkowe poszczególnych miast i regionów, poprzez turystykę aktywną, biznesową i uzdrowiskową, na tradycjach i polskiej kuchni kończąc.
Wydawnictwa POT, dzięki charakterystycznej szacie graficznej i ciekawej, bogatej tematyce są rozpoznawalne i uznawane za jedne z najlepszych na świecie. Ponadto Polska Organizacja Turystyczna wspiera działalność wydawniczą regionów poprzez dofinansowanie najciekawszych broszur wydawanych przez regionalne organizacje turystyczne.
Polska Organizacja Turystyczna realizuje swoje cele na poszczególnych rynkach poprzez swoje przedstawicielstwa (POIT) w 14 krajach świata. Polskie Ośrodki Informacji Turystycznej pełnią funkcję narodowych punktów informacji turystycznej, są organizatorami licznych imprez, wystaw i stoisk wystawienniczych na największych targach turystycznych. W ich gestii leży także badanie podlegającego im rynku, prowadzenie kampanii i akcji reklamowych, zachęcanie dziennikarzy i touroperatorów do zainteresowania się Polska.
W ramach działań promocyjnych na płaszczyźnie krajowej, Polska Organizacja Turystyczna ściśle współpracuje z samorządami, instytutami kultury, branżą turystyczną oraz regionalnymi i lokalnymi organizacjami turystycznymi. Tzw. ROT-y i LOT-y stanowią forum współpracy samorządów terytorialnych, zawodowych organizacji branżowych i podmiotów gospodarczych działających w turystyce. Ich zadaniem jest koordynacja działań promocyjnych w województwie lub gminie i powiecie tworzenie atrakcyjnego wizerunku regionu oraz stymulowanie do tworzenia i rozwoju produktów turystycznych. Obecnie wszystkie województwa posiadają swój ROT i od kilku do kilkunastu LOTów. Współpraca z tymi podmiotami pozwala na połączenie inwencji i działań promocyjnych na poziomie lokalnym ze strategią promocji i funduszami POT.
Efektem tej współpracy są licznie organizowane imprezy promujące wśród krajowych i zagranicznych turystów regiony, miasta i poszczególne lokalne produkty turystyczne. Wspólnie organizowane są także stoiska na targach, konkursy, seminaria i konferencje. Wszystkie te działania mają na celu popularyzację naszego kraju, przyczyniają się też do wzrostu świadomości nt. turystyki - jej pozytywnego wpływu na gospodarkę państwa takiego, jak na przykład wzrost liczb miejsc pracy.
Zadaniem Regionalnej Organizacji Turystycznej jest:
skoordynowanie działań promocyjnych w województwie,
stworzenie regionalnego systemu informacji turystycznej - w celu zapewnienia kompleksowej informacji o województwie w oparciu o lokalne punkty it. oraz włączenie w krajowe rozwiązania systemu informacji turystycznej,
promocja walorów turystycznych regionu w kraju i za granicą,
stymulowanie tworzenia i rozwoju produktu turystycznego w regionie,
inspirowanie i pomoc przy tworzeniu Lokalnych Organizacji Turystycznych w regionie
inicjowanie, opiniowanie i wspomaganie planów rozwoju i modernizacji infrastruktury turystycznej,
doskonalenie kadr dla potrzeb turystyki,
prowadzenie badań i analiz marketingowych w dziedzinie turystyki,
Szczególne znaczenie dla rozwoju turystyki w regionie mają Lokalne Organizacje Turystyczne, które są mniejszymi organizacjami współpracy jednostek samorządu terytorialnego /gmin i powiatów/ i lokalnej branży turystycznej, tworzonymi w obrębie obszaru atrakcyjnego turystycznie. Podstawowym zadaniem LOT jest integracja społeczności lokalnej głównie jednostek samorządu lokalnego i branży turystycznej oraz tworzenie i rozwój produktu turystycznego wokół lokalnych atrakcji turystycznych, promocja lokalnych produktów i atrakcji turystycznych, gromadzenie i aktualizacja informacji o atrakcjach i produktach turystycznych, utrzymanie i prowadzenie lokalnych punktów informacji turystycznej.
Członkami LOT są podobnie jak w przypadku ROT przedstawiciele samorządu terytorialnego gminy, powiaty, przedstawiciele lokalnej branży turystycznej (hotelarz, biuro podróży, restaurator, rzemieślnik, zarządca atrakcji turystycznej itd.), inne zainteresowane rozwojem turystyki podmioty
Zasięg działania LOT odpowiada swoją wielkością obszarowi skupionych w LOT jednostek samorządu lokalnego /najczęściej jednego lub kilku powiatów lub kilku gmin na terenie których zlokalizowane są atrakcje turystyczne/