Rusyfikacja :

• W szkołach uczono w języku rosyjskim , zabroniono nauczania języka polskiego, polskiej historii i literatury. Tępiono indywidualizm, krytycyzm oraz niezależność, uczniom wpajano iż należy być uległym wobec władzy.

• Urzędy objęli obywatele Rosji, porozumiewano się w nich tylko językiem rosyjski, , a administracja była mocno skorumpowana i nie sprawna w działaniu.

• Katolicy odczuli dyskryminację - zamykano kościoły, odbierano dobra kościelne, zakazano stawiać krzyże przydrożne, duchowni byli poddani nadzorowi milicyjnemu, katolików zmuszano do przechodzenia na prawosławie,

• Na ziemiach zabranych zamknięto polskie gazety, polskie instytucje, nakazano porozumiewania się w j. rosyjskim

• Wprowadzono rosyjski system monetarny

• zlikwidowano Sejm i odrębne wojsko polskie, wprowadzono rosyjskie instytucje i rosyjskie prawo, konfiskowano uczestnikom powstania majątki ziemskie.

• Wprowadzono rosyjski kodeks

• Zlikwidowanie armii polskiej

• poddanie Królestwa Polskiego pod władzę namiestnika carskiego Iwana Paskiewicza

• województwa zamieniono na gubernia

• Bank Polski zastąpiono rosyjskim kantorem Banku państwa

• Wprowadzono podręczniki do historii autorstwa Dmitrija Iłowajskiego, które fałszując historię Polski, stawały się środkiem rusyfikacji

Germanizacja:

• Usunięto j. polski z urzędów, szkół i sądów

• Uczono w j. niemieckim

• Wysiedlano polskich robotników folwarcznych

• Zmieniono nazwę Wielkiego Księstwa Poznańskiego na Prowincję Poznańską

• Nauczycieli Polaków zabierano do pracy na rzecz II Rzeszy, a na ich miejsce wprowadzano Niemców.

• Zniemczano imiona, nazwiska i nazwy geograficzne.

•  ingerencja władzy niemieckiej w organizacje Kościoła katolickiego (kazania po niemiecku, wpływ na ich treść, nadzór nad kształceniem księży). Zamykano klasztory i szkoły zakonne. 

• Tworzono Komisję Kolonizacyjną, której zadaniem było wykupywanie ziemi z rąk Polaków po konkurencyjnych cenach i sprzedawanie jej Niemcom.

---