Teorie wyjaśniające przestępczość kobiet:
Teoria antropologiczna:
Cesare Lombrosso i Wiliam Ferrero głosili że skłonności sprzeczne z prawem są dziedziczne, a urodzonego przestępcę można poznać po defektach fizycznych.
Cechy kobiety zbrodniarki:
-stygmaty zwyrodnienia fizycznego: duża żuchwa, dzikie spojrzenie, wydatne policzki, cienkie wargi, meszek na twarzy,
- niestosowne i wulgarne zachowanie aby przypodobać się płci przeciwnej, przez co staje się półmężczyzną,
- niechęć do macierzyństwa
-wzmożony popęd płciowy
- skłonność do rozpusty i życia tułaczego
-gustowanie w strojach, rozrywkach, nałogach i sportach typowych dla mężczyzn.
-mściwość, zazdrość, przebiegłość, okrucieństwo, kłamliwość, nikczemność moralna
Lombrosso i Ferrero przyjęli że w każdej kobiecie tkwi wrodzony popęd do zbrodni, który jednak częściej niż w zbrodniach przejawia się w prostytucji
Wg nich kobiety są mniej skłonne do popełniania przestępstw niż mężczyźni ze względu na osiadły tryb życia i instynkt opieki nad dziećmi. Jednak kiedy kobiety już dopuszczą się popełnienia przestępstwa - te przestępstwa są bardziej nikczemne
W.I. Thomas podstawowymi przyczynami kobiecej przestępczości jest jej natura, uwzględniając aspekty psychologiczne i społeczno-strukturalne. Kobiety gromadzą w sobie energie przez co są stabilne, pasywne i skuteczniej niż mężczyźni radzą sobie ze stresem. Kobiety popełniają przestępstwa kiedy są niezadowolone ze spełnianych ról seksualnych. Płeć stanowi kapitał kobiety, gdyż wykorzystywana jest w manipulacji mężczyznami.
Otto Pollak kobiety są bardziej kłamliwe i wyrachowane od mężczyzn. Są to osoby z natury chłodne i pasywne, jednocześnie skłonne do podstępnych działań wobec bliskich ze środowiska domowego ( dzieciobójstwa, otrucia) Wg niego cykle fizjologiczne tj menopauza czy ciąża mają wpływ na psychikę kobiety które sprzyjają przestępstwom. Kobiety popełniają zbrodnie tak samo często jak mężczyźni jednak znacznie rzadziej są za nie karane.
Teorie biochemiczne:
Okres przedmenstruacyjny i menstruacja:
Zespół napięcia przedmiesiączkowego PMS - U kobiet występują wtedy cechy takie jak : nerwowość, huśtawka nastrojów, obniżenie samopoczucia, drażliwość, płaczliwość, podatność na zachowania agresywne.
Katharina Dalton stwierdziła że w tym właśnie okresie kobiety wykazują skłonność do czynów agresywnych i zachowań antysocjalnych. Niektóre kobiety w czasie miesiączki nie mogą oprzeć się czynnościom popędowym. Kleptomania usprawiedliwiana jest od wieków PMS.
Ciąża i poród
Związane są z burzą hormonalną co wiąże się z nieuzasadnionymi zmianami nastroju, pojawienie się zachcianek, wzmożona pobudliwość emocjonalna, omdlenia, upośledzenie świadomości. W tym czasie kobiety skłonne są do kradzieży i znęcania się nad dziećmi.
Okres przekwitania i starzenia się
Powoduje to zmiany w układzie neuroendokrynalnym który sterują pracą mózgu w zakresie nastroju i zachowania. Ten stan charakteryzują: nadpobudliwość, nerwowość, stany depresyjne/subdepresyjne, nadpobudliwość seksualna.
Po przekwitaniu następuję inwolucja czyli zanik sprawności psychicznej i fizycznej. Polega na otępieniu, obniżeniu krytycyzmu, nasilenie pewnych cech charakteru,, psychozy, zmniejszona poczytalność
Koncepcje genetyczne
Judith Harris- wychowanie nie ma aż tak wielkiego wpływu na dzieci, to wpływ kultury i genów wpływa na postawy i zachowania dzieci. Agresywni rodzice mają większe szanse na agresywne dziecko nie ze względu na uczenie się dziecka zachowań rodziców, ale przez przekazanie agresywnych genów dziecku.
Brytyjscy naukowcy uważają że przestępstwa są następstwem męskiego i kobiecego wzorca rozwoju osobowości. Wzorce te są pochodna biologicznych i somatycznych odmienności płci, wynikają one z różnic chromosonalnych.
Leszek Lernel- każdy sprawca przeżywa sytuację nierówności wobec innych, w rezultacie popełnia przestępstwo
Podsumowanie: utrzymuje się że mózg ludzki reaguje na zwiększoną dozę testosteronu współzawodnictwem, walką, dominacją i agresją.
Koncepcje psychologiczne
W.I. Thomas: Przestępstwa popełniane przez kobiety sa ich naturalnymi reakcjami na warunki społeczne. kobiety z klasy średniej rzadziej popełniają przestępstwa bo charakteryzuje je wysoki poziom socjalizacji i norm moralnych. Kobiet z klasy niższej nie respektują zasad moralnych, tęsknią za nowymi doświadczeniami, zwiększonym poczuciem bezpieczeństwa i potrzebą uznania daltego popełniają przestępstwa.
Alfred Adler - człowiek rodzi się z poczuciem niskiej wartości. Kiedy w dzieciństwie jest rozpieszczany, zawstydzany lub odrzucany wtedy w życiu dorosłym może rozwinąć się kompleks niższości. Aby go zniszczyć ludzie popełniają przestępstwa
Eric Ericson- człowiek w swoim życiu przechodzi kilka kryzysów tożsamości które należy rozwiązać.
Koncepcje socjologiczne
Teorie społeczno ekonomiczne
Motywem jest chęć zdobycia pieniędzy lub cudzej własności. Przestępstwa popełniają kobiety będące w biedzie, często matki samotnie wychowujące dzieci,
Teorie zróżnicowanych ról społecznych
Kobiety rzadziej niż mężczyźni popełniają przestępstwa bo zachowują się zgodnie z rolami których zostały wyuczone w młodości i dzieciństwie.
Teorie emancypacji kobiet
- kobieta może popełniać "męskie" przestępstwa, które może różnić się jedynie techniką i sposobem wykonania
-nowa sytuacja kobiet w dziedzinie pracy zawodowej podnosi ciężar ich odpowiedzialności za utrzymanie rodziny co prowadzi do zachowań przestępczych.
Teoria kontroli
Emil Durkheim- przestępstwo jest czymś naturalnym, występowało od zawsze i będzie występować dalej. Kiedy społeczeństwo charakteryzuje się więzami i wewnętrzną spójnością nie dochodzi do zachowań dewiacyjnych. Na powstanie dewiacji składają się: osłabienie mechanizmów kontroli, brak jasno określonych norm społecznych w grupach. U kobiet wykazujących nadwyżkę kontroli występują zachowania oparte na przemocy, skłonności do popełniania przestępstw agresywnych, wchodzenie w sytuacje konfliktowe z innymi
Teoria napięć
Zwiększony poziom aspiracji i niskie prawdopodobieństwo ich realizacji prowadzi do przezywania silnych, emocjonalnych reakcji, które skutkują przestępstwami.
Wg Agnewa doświadczenie silnego gniewu zwiększa prawdopodobieństwo stosowania przemocy wobec osoby która obarcza się za doznane przykrości.
Teorie oparte na kryminologii feministycznej
-skupienie się na odmienności płci pozwala zrozumieć sytuacje społeczna i ich problemy egzystencjalne
-feminizm liberalny-dyskryminacja kobiet, uwzględniając odmienność ich socjalizacji, odrębność ról, gorsze szanse życiowe
- feminizm radykalny- nierówność płci i podporządkowanie kobiet władzy mężczyzn
-feminizm marksistowski- pozycje kobiet i mężczyzn w społeczeństwie wyznaczone są przez klasową i płciową nierówność w stosunkach pracy
-feminizm socjalistyczny- w kapitalistycznym państwie patriarchalnym występują dwie grupy ludzi- nieposiadający władzy (kobiety i klasa pracująca) i posiadający władzę ( mężczyźni i kapitaliści)
-feminizm wielokulturowy- związany z kategoriami klasy i płci rozpatruje znaczenie rasy i etniczności. Czarne kobiety częściej niż białe popełniają przestępstwa.
Teorie zintegrowane - wieloczynnikowe
Sprawczynie przestępstw wykazują różne postawy i style zachowania, pochodzą z różnych środowisk społecznych i zawodowych, wykazują odmienne doświadczenia wchodzenia w świat przestępczy.
Należy zidentyfikować zespól warunków wykazujących związek z zachowaniami przestępczymi i badaniu zachodzących między nimi interakcji. Należy powiązać czynniki biologiczne, społeczne i psychologiczne.- syndrom sytuacyjny.
Teoria biospołeczna- A.Wlash- kobiety mają lepiej rozwiniętą lewą półkulę mózgu niż mężczyźni. Odpowiada ona za emocje i altruistyczne podejście do ludzi. Jednak mózgi kobiet są zintegrowane- nie zauważa się przewagi jednej półkuli nad drugą- dlatego kobiety skoncentrowane sa bardziej na innych ludziach i rzadziej dokonują wobec nich aktów przemocy i przestępstw agresywnych. Zaniedbania wychowawcze jednak wpływają na popełnianie przestępstw przez kobiety.
PROFIL OSOBOWOŚCI KOBIETY MALTRETUJĄCEJ MĘŻA:
Jurg wili-> koluzja czyli nieświadomy konflikt przeniesiony z dzieciństwa, wzajemnie rozgrywany przez partnerów, w którym jeden przyjmuje postawę regresywna a drugi progresywną. Konflikt może przebiegać wokół dawania i przyjmowania opieki, kontrolowania, niewierności, zazdrości władzy poddania.
Partnerzy w sposób nieświadomy wchodzą w związki z bagażem właściwości przejętych od przodków.zasób wyniesiony z wczesnych etapów młodości wpływa na zachowania ludzi wokresi edorosłości. Nie zdając sobie sprawy osoby takie powielają skrypty rodziny. Dorosłe dzieci bezwiednie powtarzają styl, postawy i systemy wartości rodziców, a także ich sposoby reagowania w danych sytuacjach, np DDA
Cechy osobowości dręczycielki:
-androgyniczność- realizuje schemat męskiego zachowania, stanowczy sposób traktowania innych, kierowanie się chłodną kalkulacją, egoistyczny punkt widzenia,
-stara sie osiągnąć jak najwięcej w jak najkrótszym czasie- nie przebiera w środkach, wygórowane ambicje, niezadowolenie niedosyt, zdecydowanie, przedsiębiorczość, nadpobudliwość, łatwo popadają w gniew,
- wrogi stosunek w relacjach małżeńskich, rodzinnych
- agresywność-
-nastawienie na rywalizację-
-skłonność do prowokowania konfliktów małżeńskich
-brak empatii wobec ofiar
Syndrom maltretowanego męża- gdy dochodzi do zdominowania i objęcia pełną kontrolą życia mężczyzny, co z reguły skutkuje drastycznym ograniczeniem jego swobody w samodzielności i podejmowaniu decyzji.
Dewiacja negatywna- zachowania które w poszczególnych grupach, środowiskach są traktowane jako złe, niepożądane, naganne -są nieaprobowane.
Dewiacja pozytywna wg Floriana Znanieckiego- odbieganie od pozytywnych oczekiwań normatywnych, np. honorowy krwiodawca, osoby adoptujące sieroty. „pozytywna dewiacja” – przykłady: honorowy krwiodawca, osoba ratująca komuś życie z narażeniem zdrowia i własnego życia, młody człowiek, który potrafi wyzwolić się spod presji zdemoralizowanego środowiska, osoba adoptująca dwoje sierot, osoby wybitnie uczciwe lub wybitnie pracowite
Wg Jerzego Kwaśniewskiego zachowania o pozytywnej dewiacji społecznej łączy to że:
1) stanowią odchylenie od normy powinności
2) są buntem wobec standardów już przyjętych
3) nieegoistyczny typ motywacji
4) ich skutkiem jest pozytywna dezorganizacja społeczeństwa.
Typologia norm społecznych wg Joanny Pawłowskiej
1) normy obowiązujące rygorystycznie- ich nieprzestrzeganie powoduje sankcje negatywne, ale przestrzeganie nie powoduje sankcji pozytywnych
2) normy z obszaru tolerancji- niespełnianie ich nie powoduje sankcji negatywnych, spełnienie nie powoduje sankcji pozytywnych
3) normy z obszaru nie obowiązującego maksymalizmu moralnego- spełnienie tych norm jest sankcjonowane pozytywnie, niespełnianie ich nie powoduje sankcji ujemnych
Kategorie stygmatyzacji na płaszczyźnie dyskredytacji wg Goffmana
a) zdyskredytowani- odmienności jednostki w stosunku do jej otoczenia są natychmiast widoczne np deformacja twarzy, ślepota, brak kończyn.
b) dysrkedytujące- jednostka zaklada że otoczenie nie wie o danych własciwościach bądź są one nie widoczne.
Goffman:
tożsamość oczekiwana – wszystko to, czego oczekujemy lub wymagamy od człowieka, z którym chcemy się zetknąć
tożsamość rzeczywista – jak jest naprawdę
3 rodzaje stygmatów wg. Goffamana
1) ułomność ciała- zniekształcenia fizyczne
2) wady charakteru jednostki- słaba wola, despotyczność, nadmierna wybuchowość, niestałość, nieugiętość przekonań, nieuczciwość o czym wnioskujemy z historii np z pobytu w więzieniu, narkomanii, alkoholizmie, bezrobociu itp
3) stygmat plemienny - rasy, narodowości, religie- może być przenoszony przez dziedziczenie i rozciągać się na wszystkich członków rodziny.
Zdaniem Goffmana można być potępianym i traktowanym jako obywatel drugiej kategorii, mimo, iż nie uczyniło się nic złego, a tylko dlatego, że posiada się pewne cechy, które są nieakceptowane w danej kulturze.
Właściwości dyskredytujące: (kategoria stygmatów): są to właściwości co do których jednostka zakłada, że otoczenie w danej chwili nie ma o nich informacji lub takie, które nie są widoczne gołym okiem, np. tendencje homoseksualne, impotencja, głuchota, analfabetyzm)
Milton Mankoff rozwinął myśl Goffmana, wyróżnił on:
- dewiację osiągniętą: status wynikający z działania, z jakiegoś zachowania, którego intencją jest naruszenie normy (złodziej, zabójca, narkoman, diler, prostytutka ttp.)
- dewiację przypisaną: status dewianta otrzymuje się niezależnie od działań czy intencji (np. ktoś jest określony przez społeczeństwo jako szpetny, odpychający, a sam nie ma na to wpływu)
Dewiacja osiągnięta a przypisana, różnice:
- w dewiacji przypisanej brak jest intencji naruszania norm;
- w dewiacji przypisanej występuje reakcja społeczna (otoczenie postrzega jednostkę jako dewianta, zauważa jego odmienność);
- dewiacja przypisana jest całkowicie niezależna od osoby określonej jako „odmienna” i jednocześnie całkowicie zależne od reakcji społeczeństwa.
Naznaczenie przez społeczeństwo a samonaznaczenie (sytuacja, gdzie jednostka sama jest świadoma faktu, że wyróżnia się z otoczenia i że jakaś jej cecha lub zachowanie jest oceniane ujemnie).
Mechanizmy naznaczenia:
stereotypy dewiacyjne – dają nam podstawę do określonych oczekiwań, w sytuacjach, w których przychodzi nam zetknąć się osobiście z dewiantem. Konsekwencją tego jest to, że od dewiantów oczekujemy postępowania zgodnego z naszymi, często mylnymi wyobrażeniami. Skutkiem tego jest to, że będziemy od dewianta oczekiwać „złego zachowania”. Stereotypy stanowią podstawę do prowadzenia selekcji jednostek.
ceremonie degradacji statusu (Harold Garfinkel):
- rozpatrywane jest w kontekście moralnego oburzenia, znajdującego swój wyraz w tzw. Publicznym oskarżeniu w trakcie którego oskarżyciel próbuje dowieść, że sprawca jest przedstawicielem innego, gorszego typu ludzi. Akt oskarżenia ponownie kształtuje postrzeganą osobę. „Nowej osobie” przypisuje się „nowe motywacje”.
W ceremonii degradacji statusu chodzi o to, aby:
- pozbawić człowieka jego dotychczasowej tożsamości; nadać mu nową, gorszą tożsamość;
- powiązać konkretne „złe” zachowanie z szerszym podłożem motywacyjnym działania „sprawcy” oraz z jego pozostałymi cechami charakteru;
- udowodnić, że „sprawca” jest „typem człowieka”, który mógłby się dopuścić czynu dewiacyjnego
retrospektywne interpretacje: społeczna widownia dąży do uzyskania poczucia zgodności nowej, dewiacyjnej jednostki z jej postępowaniem z przeszłości, np. o młodocianym przestępcy: „on zawsze był trudnym dzieckiem”.
uzgadnianie rzeczywistości: w trakcie interakcji dewianta ze społeczną widownią dochodzi do ustalenia treści i znaczenia zachowania (cechy, stanu) dewiacyjnego, do przyjęcia lub odrzucenia dewiacyjnej etykietki.
Dewiant nie jest całkowicie pozbawiony wpływu na to, jak sytuacja będzie zdefiniowana i że staje się ofiarą stygmatyzacji.
normalizacja dewiacji: proces, w wyniku którego jednostka zaczyna traktować jako normalne i moralnie akceptowane to, co początkowo uderzało ją jako nienaturalne, zwariowane, dewiacyjne etc., niezależnie od tego czy to pierwsze wrażenie było uzasadnione, usprawiedliwione i trafne. Mechanizm normalizacji polega na stopniowym „oswajaniu” uczestników interakcji z faktem dewiacji jednego z partnerów.
Fazy normalizacji według Davis’a:
fikcyjna akceptacja – pozorna, udawana akceptacja dewianta, wynikająca z uprzejmości itp. Partnerzy zdają sobie sprawę z cechy, zachowania dewiacyjnego, ale zachowują się jakby tego nie dostrzegali.
faza przejścia – dochodzi do wzajemnego przejmowania ról między dewiantem a otoczeniem. Stadium normalizacji zostaje osiągnięte, kiedy otoczenie zaczyna postrzegać dewianta przez pryzmat także innych jego cech, nie tylko dewiacyjnych.
faza procesu normalizacji – mechanizm ten polega na uznaniu dewiacji za fragment „osobowości” dewianta, za to, co ten wprawdzie posiada, lecz co nie przeszkadza w normalnym kontaktowaniu się z nim. Jest to akceptacja tej osoby pomimo jej odmienności.
Samobójstwa w Polsce i na świecie
Samobójstwa w układzie terytorialnym. Miasto i wieś
Samobójcy: wiek płeć, stan cywilny.
Typowym samobójcą jest mężczyzna czterdziesto paroletni, mieszkający na wsi lub w małym miasteczku, pracujący fizycznie lub bezrobotny, od niedawna owdowiały lub rozwiedziony. Początki XXI wieku to lata, kiedy dominują samobójstwa z przyczyn ekonomicznych.
Próby samobójcze dzieci i młodzieży:
Niezależnie od tego, czy samobójstwo zakończyło się śmiercią, czy też nie oraz niezależnie od intencji zamachu samobójczego, samobójstwo jest wskaźnikiem społecznego nieprzystosowania oraz społecznej izolacji. Działania autodestrukcyjne podejmowane są bowiem z reguły jako przejaw wyobcowania ze środowiska rodzinnego, zawodowego, społecznego, w sytuacji blokady dążeń do pełnienia określonych ról społecznych. Zachwianie więzi społecznych i emocjonalnych stanowi zagrożenie dla rozwoju osobowości człowieka, a w krańcowych przypadkach utrudnia lub wręcz uniemożliwia jego dalszą egzystencję. Samobójcy odznaczają się wyjątkowo niską zdolnością współdziałania, nawiązywania kontaktów, zyskiwania pomocy, życzliwości, przyjaźni. Dodatkowo brak właściwych społecznych kontaktów, społeczne wyobcowanie, jest tym rodzajem negatywnych doświadczeń, które nawarstwiając się i kumulując, tworzą określony suicydogenny syndrom sytuacyjny. W syndromie tym można zaobserwować rezygnację, wycofanie, samozniszczenie.
Liczba prób pozbawienia się życia jest wielkością nieznaną, nie ma bowiem miarodajnych informacji w tym zakresie, ani lekarskich, ani policyjnych. W dostępnych materiałach statystycznych zawarta jest tylko niewielka część udaremnionych zamachów samobójczych, wielokrotnie niższa od liczy samobójstw zakończonych śmiercią, podczas gdy w rzeczywistości proporcje te są odwrócone.
Samobójstwa dzieci i młodzieży są problemem narastającym, z roku na rok ważniejszym dla polityki społecznej. Jednym z istotniejszych pół analizy jest pochodzenie społeczne młodych samobójców. Dzieci i młodzież nie pełnią jeszcze ról zawodowych, a więc ich miejsce w strukturze społecznej wyznacza pozycja społeczna i zawodowa rodziców. Istnieje więc silna zależność pomiędzy pozycją społeczną rodziców, a nasileniem prób samobójstw ich potomstwa, dzieci i młodzieży. Najwyższe wskaźniki prób samobójczych przejawiają dzieci ze środowisk robotniczych, szczególnie robotników niewykwalifikowanych, najniższe – dzieci rolników. Dane dotyczące dzieci ze środowisk inteligenckich oscylują wokół średnich wskaźników samozniszczenia obliczanych dla całej badanej populacji.
Wiek
Zróżnicowanie według wieku ma (szczególnie w ostatnim sześćdziesięcioleciu) charakter wyraźnie dynamiczny, choć nasilenie samobójstw w starszych rocznikach utrzymuje się, obserwujemy wzrost udziału w strukturze samobójstw roczników najmłodszych (szczególnie dzieci) . W Polsce struktura wieku jest zbliżona do struktury większości krajów świata. Grupy wieku średniego i zaawansowanego (od 35 r. życia) charakteryzują się największym nasileniem śmierci samobójczej. Dotyczy to zarówno całej populacji, jak i mężczyzn i kobiet analizowanych odrębnie. W młodszych grupach w miarę zbliżania się do wieku dojrzałego i średniego współczynniki zgonu wśród kobiet i mężczyzn systematycznie rosną. Polska charakteryzuje się przy tym w porównaniu z innymi krajami nadreprezentacją samobójców w wieku 35-54 lat. Cecha ta względnie trwale wyróżnia strukturę wieku polskich samobójców.
Samobójstwa mężczyzn i kobiet
Płeć jest zasadniczym czynnikiem determinującym rozmiary samobójstw od dziesięcioleci. Na podstawie badań stwierdzono małą liczbę gestów samobójczych wśród mężczyzn i dużą liczbę samobójstw dokonanych. U kobiet natomiast liczba gestów samobójczych oraz prób samobójczych jest kilkakrotnie większa od liczby samobójstw dokonanych. Świadczyć to może o tym, że próby samobójcze kobiet są często nastawione na nawiązanie kontaktu z otoczeniem, są swego rodzaju „wołaniem o pomoc”. To znaczy, że próby samobójcze podejmują znacznie częściej kobiety niż mężczyźni, natomiast mężczyźni zarówno w Polsce jak i innych krajach częściej umierają (sześciokrotnie częściej niż kobiety) śmiercią samobójczą niż kobiety. Trudno jednoznacznie stwierdzić jakie czynniki na to wpłynęły. Przyczyn można upatrywać się w relatywnie wysokim współczynniku wykształcenia kobiet, dużej aktywności zawodowej, uwarunkowań kulturowych wypływających z tradycji i kształtujących predyspozycje psychiczne do podejmowania konkretnych działań.
Stan cywilny samobójców
Śmierć samobójcza wdów i wdowców oraz rozwiedzionych obojga płci w porównaniu z osobami w związkach małżeńskich, lub kawalerami i pannami kształtuje się 4:1. Czynnikiem zachowań samobójczych jest nagła zmiana stanu cywilnego, nagłe osamotnienie powodujące poczucie izolacji i społecznego nieprzystosowania. Zależność tą można zaobserwować zarówno w Polsce jak i innych krajach.
Samobójstwa w środowiskach zamkniętych:
Wojsko: Skłonności żołnierzy do zachowań autodestrukcyjnych tłumaczy się określonymi tradycjami obyczajowymi i kulturowymi, szczególnie silnie akcentowanymi w armii. Chodzi tu o przyjętą hierarchię wartości, w której honor oficera jest wartością nadrzędną. Drugą determinantę nasilenia zachowań samobójczych w wojsku uważa się izolację środowiskową. Wyrwanie ze środowiska rodzinnego, sąsiedzkiego, koleżeńskiego oraz nieprzystosowanie do nowego, odmiennego tryb życia. Służba w wojsku wciąż często wiąże się z nieustającym poczuciem zagrożenie i lęku, ze zjawiskiem tzw. „fali”. Próby samobójcze w ujęciu ogólnym są częstsze niż zakończane zgonem, w wojsku zaś proporcje te są odwrócone. Najczęstszą metodą pozbawienia życia jest powieszenie, drugim narzędziem jest broń palna. Żołnierze służby zasadniczej kilkakrotnie częściej próbują pozbawić się życia niż żołnierze kadry zawodowej. Badanie przedstawiają także, że typowym samobójcą w armii jest żołnierz pochodzący ze środowiska wiejskiego, z rodziny robotniczej lub chłopskiej, z wykształceniem podstawowym lub zawodowym. Czynnikiem stymulującym częstotliwość zachowań jest także długość trwania służy. 52% samobójstw dokonanych i 60% prób miało miejsce w pierwszych sześciu msc. wcielenia do wojska.
Więzienie: Samobójstwa w zakładach karnych są przejawem dramatycznego protestu przeciwko systemowi karnemu, warunkom odbywania kary, relacjom między personelem, a więźniami oraz między samymi więźniami. Wskazują także na dysfunkcjonalność instytucji penitencjarnych w sferze resocjalizacji oraz zapewnienia bezpieczeństwa osobistego ludzi pozbawionych wolności. Istnieją znaczne dysproporcje pomiędzy danymi dla Polski, a danymi zagranicznymi. W Polsce od kilkudziesięciu lat samobójstw są najczęstszym rodzajem wypadków rejestrowanych w zakładach karnych. Rocznie przekraczały 1000 przypadków, zdarzało się także, że liczba ta była kilkakrotnie wyższa. Zachowania autoagresywne znacznie częściej dotyczą tymczasowo aresztowanych niż skazanych na karę pozbawienia wolności. Być może dzieje się tak ponieważ stan niepewności co do dalszych losów oraz odmienne od niedawnych warunki sytuacyjne są czynnikiem bardziej stresogennym niż samo więzienie.
Próby samobójcze w więźniu są zjawiskiem znacznie częstszym niż samobójstwa zakończone zgonem. Zarówno jedne jak i drugie dają obraz kiepskiej kondycji społeczeństwa. Samobójstwa dokonane to 30% wszystkich zgonów więźniów. Metoda preferowana to powieszenie. Jest to sposób najbardziej „dostępny”, a miejscem jest zazwyczaj cela (czas-noc). Więźniowie skłonni do autoagresji to zazwyczaj Ci skazani za najbardziej niebezpieczne przestępstwa. Zazwyczaj są to osoby ze środowisk miejskich! Przyczyny zachowań samobójczych w więzieniu wiążą się także z oddzieleniem od świata, izolacji.