09.06.2017r.

Środki egzekucyjne – ciąg dalszy

Obowiązki o charakterze niepieniężnym

Przy okazji: zakres stosowania egzekucji to nie jest pytanie o środki egzekucyjne, a pytanie w stosunku do jakich obowiązków, z czego wynikających stosujemy przepisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, a nie żeby ktoś opisywał środki egzekucyjne – bo to nie jest odpowiedź na to pytanie.

Teraz tak, jeśli chodzi o egzekucje obowiązków o charakterze niepieniężnym to one są również wymienione w słowniczku, a więc w art. 1a pkt 12b. Tu chodzi o egzekucje obowiązku polegającemu na wykonaniu czegoś lub poddaniu się czemuś, na przykład obowiązek poddania się szczepieniu.

Mamy tutaj takie środki jak:

• grzywna w celu przymuszenia;

• wykonanie zastępcze;

• odebranie rzeczy ruchomej;

• odebranie nieruchomości, opróżnienie lokali i innych pomieszczeń (po raz kolejny Pani Profesor zwraca uwagę, że nie jest to zajęcie, a odebranie);

• przymus bezpośredni.

Niektóre z tych środków maja charakter zaspokajający – taki charakter może mieć wykonanie zastępcze czy odebranie nieruchomości, czy odebranie rzeczy ruchomej, a mogą mieć także charakter przymuszający – np. grzywna w celu przymuszenia czy przymus bezpośredni.

I teraz dalej, wcale nie jest tak, że gradacja tych środków świadczy o ich większej dolegliwości - ta dolegliwość musi być oceniana z uwzględnieniem okoliczności danego przypadku. Dla kogoś wykonanie zastępcze może być bardziej łagodne, a dla innego będzie to środek bardziej uciążliwy.

1. Do tych środków najczęściej stosowanych należy po pierwsze grzywna w celu przymuszenia. Grzywna w celu przymuszenia nie ma charakteru zaspokającego, to nie jest kara pieniężna. Ona ma przymusić kogoś do realizacji obowiązku wtedy, gdy jak mów art. 119 chodzi w istocie o takie obowiązki, które ktoś ma spełnić osobiście, których za niego ze względu na charakter obowiązków nie może spełnić inna osoba. Można ją zastosować także wtedy, jeżeli nie jest celowe zastosowanie innego środka. Ta grzywna może być nakładana na osoby fizyczne lub na jednostki organizacyjne. Przy czym jeżeli grzywna dotyczy zobowiązania jakiejś jednostki organizacyjnej (przedsiębiorstwa itd.) to nakłada się ją albo na podmiot, który jest bezpośrednio zobowiązany do czuwania nad wykonaniem obowiązku, niezależnie od tego można nałożyć grzywnę na osobę prawną - czyli można i na osobę fizyczną, która jest odpowiedzialna za wykonanie tego obowiązku, jak i na osobę prawną. To co jest istotne przy tej grzywnie to to, że ona może być nakładana kilkakrotnie, bo jej celem jest doprowadzenie do wykonania obowiązku. I ustawa jedynie określa wysokość maksymalną grzywien wymierzanych jednorazowo i łącznie. Mianowicie, co do zasady - z wyjątkiem prawa budowlanego, gdzie są odrębne zasady określania grzywny w zależności od wielkości budynku – to grzywna jednorazowa nie może przekraczać kwoty 10 000 zł w stosunku do osoby fizycznej, a 50 000 zł do jednostek organizacyjnych. A łączna suma grzywien nie może przekraczać 50 000 zł w stosunku do osób fizycznych i 200 000 zł w stosunku do jednostek organizacyjnych. I zasada jest taka, że ponieważ ta grzywna ma tylko zmusić do wykonania obowiązku - w związku z tym, jeżeli ktoś obowiązek wykona to grzywny wymierzone a nie ściągnięte dotychczas podlegają umorzeniu. To wydaje organ egzekucyjny i służy na to zażalenie, bo można na przykład kwestionować sumę jaka była w rzeczywistości uiszczona. Natomiast jeżeli grzywny już zostały pobrane to na wniosek zobowiązanego, który następnie obowiązek wykonał - na mocy art. 126 - grzywny uiszczone już lub ściągnięte już mogą być zwrócone w wysokości od 75% do całości. Bo nie jest celem tej grzywny represja, a przymuszenie do wykonania obowiązku i należy jak gdyby pochwalić to, że zobowiązany obowiązek wykonał.

2. Następny środek to jest wykonanie zastępcze. To wykonanie zastępcze stosuje się zgodnie z art. 127 wówczas, gdy w grę wchodzi wykonanie obowiązku, który może być wykonany przez inną osobę. A więc, którego wykonanie można zlecić innej osobie za zobowiązanego i na jego koszt. W tym celu organ egzekucyjny po wykonaniu tych normalnych czynności jakie robi w postępowaniu egzekucyjnym może określić, że obowiązek zostanie wykonany w drodze tego wykonania zastępczego i wtedy powinien również wskazać przybliżoną kwotę kosztów tego wykonania. I w postanowieniu organ egzekucyjny może wezwać tego zobowiązanego do wpłacenia w określonym terminie określonej kwoty zaliczki - to będzie powiązane już z pewnym środkiem pieniężnym, bo jak zobowiązany nie wpłaci tej zaliczki w terminie to będzie mogła ona zostać ściągnięta w drodze egzekucji administracyjnej. W tym postanowieniu organ może również nakazać zobowiązanemu dostarczenie posiadanej dokumentacji, materiałów i środków, które będą niezbędne do wykonania zastępczego – i znowu z zagrożeniem, że te materiały będzie można ściągnąć w drodze egzekucji pieniężnej lub niepieniężnej (z zależności od ich charakteru). W przypadku wykonania zastępczego mamy do czynienia z dwoma stosunkami prawnymi. Pomiędzy organem egzekucyjnym a wybranym przez niego wykonawcą mamy zawartą umowę cywilnoprawną (to może być umowa zlecenia, o dzieło, o roboty budowlane). Po zakończeniu czynności organ doręcza zobowiązanemu opis kosztów i wzywa go do ich uiszczenia - jak nie uiści można ściągnąć w drodze egzekucji. Pomiędzy organem egzekucyjnym a zobowiązanym istnieje nadal stosunek o charakterze administracyjno-prawnym. Ale temu zobowiązanemu przysługują pewne uprawnienia wynikające z art. 132. On ma wgląd w czynności wykonawcy, a co najważniejsze może w toku tego wykonania zastępczego zaproponować wykonawcy, że sam dokończy realizować ten obowiązek. Jeżeli ten wykonawca się na to godzi a zobowiązany złożył oświadczenie, że w takim i takim terminie wykona ten obowiązek sam i organ egzekucyjny uznaje to oświadczenie za wiarygodne to może wyrazić zgodę na to żeby dalej ten obowiązek wykonał zobowiązany, np. żądając przy tym od niego stosownego zabezpieczenia.

3. Następnym środkiem egzekucyjnym jest odebranie rzeczy ruchomej. Ten środek jest z reguły stosowany wówczas, gdy zobowiązany uchyla się od wydania określonej rzeczy ruchomej, na przykład to może być rzecz, którą miał wydać na określony czas, np. na okres oględzin jak i na stałe, np. rzecz, która ze względów sanitarnych powinna ulec zniszczeniu. I ten środek stosuje się wobec zobowiązanego, ale zgodnie z art. 137 może być on stosowany także wobec innej osoby, jeżeli ta rzecz znajduje się we władaniu innej osoby, a nie jest wyjęta spod egzekucji. Jeżeli obowiązek ma polegać na zniszczeniu rzeczy ze względów sanitarnych to jest on egzekwowany również wtedy, gdy własność rzeczy przeszła na inną osobę (nie tylko jest we władaniu innej osoby). Czyli może być egzekwowany obowiązek wobec kogoś kto nie jest i nie był zobowiązanym, bo to jest środek stosowany wobec rzeczy. Odebrania dokonuje egzekutor wyznaczony przez organ egzekucyjny. Może on w tym celu dokonywać przeszukania mienia zobowiązanego – i odebraną rzecz albo się wydaje wierzycielowi (bo to on ma zniszczyć rzecz w określonych warunkach) albo osobie przez niego do odbioru wyznaczonej, a gdy to nie jest możliwe oddaje się na skład na koszt i niebezpieczeństwo wierzyciela. Tu nie chodzi o to, żeby rzecz odebrać i sprzedać. Chociaż może być tak, że przy egzekucji obowiązku pieniężnego może powstać konieczność odebrania rzeczy (dwa obowiązki jednocześnie obok siebie).

4. Następny środek to odebranie nieruchomości. Tu nie chodzi co do zasady o odebranie w celu jej sprzedaży - ale ten obowiązek niepieniężny polega na obowiązku wydania nieruchomości, kiedy z różnych powodów określony jest obowiązek wydania nieruchomości albo opróżnienia lokalu czy innych pomieszczeń, a zobowiązany uchyla się od tego obowiązku. To dotyczy również sytuacji gdy ten obowiązek wydania dotyczy tylko określonego okresu czasu. Ta egzekucja jest wtedy prowadzona zarówno wobec zobowiązanego jak i wobec członków jego rodziny, domowników czy innych osób zajmujących nieruchomość lub lokal. Dokonuje tej czynności również egzekutor wyznaczony przez organ egzekucyjny i może być także zarządzone ich otwarcie - jak były zamknięte. Usuwa się rzeczy ruchome jak były, z wyjątkiem tych które podlegają egzekucji łącznie z daną nieruchomością i wzywa się osoby do opuszczenia tej nieruchomości czy lokalu pod warunkiem zastosowania przymusu bezpośredniego. Rzeczy, które zostały usunięte z nieruchomości - zgodnie z art. 146 - oddaje się zobowiązanemu lub osobie dorosłej spośród członków rodziny, domowników itp. albo oddaje się na przechowanie innej osobie, na skład, koszt i niebezpieczeństwo zobowiązanego, bo on powinien sam te rzeczy odebrać. Jeżeli ten zobowiązany mimo wezwania nie odbierze tych rzeczy, a okaże się że koszt przechowywania może być wyższy niż wartość nieruchomości to organ egzekucyjny na wniosek osoby, u której znajduje się ta ruchomość może ją sprzedać.

5. Ostatni środek – przymus bezpośredni. Przymus bezpośredni polega na doprowadzeniu do wykonania obowiązku drogą zagrożenia zastosowania lub drogą zastosowania skutecznych środków, nie wyłączając siły fizycznej. W szczególności stosuje się ten środek wówczas, kiedy chodzi o to żeby zobowiązany opuścił nieruchomość, wydał rzecz, zaniechał czynności lub nie przeszkadzał innej osobie. Można zastosować go bądź jako środek samoistny - kiedy stosowanie innych środków egzekucyjnych nie jest możliwe. Ale może być stosowany jako środek pomocniczy w toku postępowania dotyczącego zastosowania innego środka, np. wydania rzeczy jeżeli zobowiązany stawia opór i nie chce tej rzeczy wydać. W stosunku do tzw. funkcjonariuszy – czyli żołnierzy, funkcjonariuszy policji, służb mundurowych to przymus bezpośredni może stosować tylko żandarmeria wojskowa, wojskowy organ porządkujący albo organ policji, a także organy tych służb siłowych.

Środki prawne w postępowaniu egzekucyjnym

Jeżeli chodzi o te środki to należy je odróżnić od środków egzekucyjnych, bo środki prawne to są środki zaskarżenia, za pomocą których rozmaite podmioty (bo to może być zobowiązany, ale też wierzyciel) bronią się przeciwko niewłaściwemu ich zdaniem prowadzeniu egzekucji.

Te środki możemy podzielić na:

• środki służące przed sądem – środki ochrony sądowej;

• środki ochrony administracyjnej.

Do środków ochrony sądowej należą powództwo ekscydencyjne, którymi są powództwo o zwolnienie rzeczy lub prawa spod egzekucji dla osoby trzeciej oraz powództwo o pozostawienie zobowiązanemu pomieszczeń zajętej nieruchomości. To są dwa rodzaje powództw ekscydencyjnych. Następnie, może to być powództwo opozycyjne przysługujące zobowiązanemu, który kwestionuje istnienie lub wysokość obowiązku o charakterze cywilnoprawnym. Następnie, może być powództwo odszkodowawcze – gdy ktoś dochodzi odszkodowania za wyrządzone szkody. I te wszystkie powództwa służą przed sądem powszechnym.

Oprócz tego mamy środek, który służy do sądu administracyjnego – to jest skarga do sądu administracyjnego na podstawie przepisów PPSA na postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które przysługuje zażalenie. Analogicznie wówczas bezczynność w tym zakresie.

Natomiast środki ochrony administracyjnej dzielą się na środki wynikające z KPA a dopuszczone do egzekucji administracyjnej na zasadzie posiłkowego stosowania KPA oraz środki wynikające z samej ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Jeśli chodzi o środki wynikające z KPA, a dopuszczone do posiłkowego stosowania to Kmiecik wymienia tutaj instytucje wznowienia i instytucje stwierdzenia nieważności, które mają odpowiednie zastosowanie w odniesieniu do postanowień, na które służy zażalenie – a takie postanowienia w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym występują. Zdaniem Pani Profesor tych środków jest więcej, bo to mogą być skargi i wnioski w trybie działu VIII KPA, to może być wniosek o przywrócenie terminu, o którym mówi KPA a nie ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Stosuje się bowiem na zasadzie odpowiedniego stosowania te przepisy, które są zawarte w KPA.

Środki ochrony administracyjnej

Jeśli chodzi o środki prawne wynikające z samej ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji to mamy takie środki, które mogą dotyczyć każdej egzekucji administracyjnej niezależnie od jej przedmiotu i takie, które są specyficzne i występują tylko w określonych rodzajach egzekucji. Jeżeli chodzi o środki prawne, które występują w każdej egzekucji administracyjnej to jest zarzut zobowiązanego, który jest wnoszony na początku postępowania egzekucyjnego, następnie wniosek osoby trzeciej o wyłączenie rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji, następnie skarga na czynności organu egzekucyjnego, czynności egzekutora oraz gdzie można podnosić kwestie przewlekłości. I następny środek - zażalenie. Występują pewne środki specyficzne i Pani Profesor o nich tylko wspomni, bo ich omawiać dokładnie nie będziemy - i tak na przykład w drodze egzekucji z ruchomości mamy skargę na oszacowanie wartości zajętych ruchomości i skargę na naruszenie przepisów o przeprowadzeniu licytacji, natomiast w przypadku egzekucji z nieruchomości mamy zarzut do opisu i oszacowania wartości nieruchomości, mamy skargi na czynności organu egzekucyjnego i skargę na czynności poborcy skarbowego w toku licytacji, w przypadku praw dotyczących własności przemysłowej mamy zarzut w sprawie oszacowania wartości nieruchomości. Należy więc zwrócić uwagę, że te środki swoiste są z reguły związane z egzekucją obowiązków o charakterze pieniężnym.

I teraz przejdźmy do omówienia tych typowych środków. Najpierw zaczniemy od tych typowych środków egzekucyjnych wynikających z ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Pierwszy z tych środków to jest zarzut. On służy w każdym postępowaniu egzekucyjnym i to na początku stosowania egzekucji. Kiedy następuje wszczęcie postępowania egzekucyjnego to doręcza się zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego z nadaną klauzulą wykonalności albo jednocześnie informuje się o zastosowaniu środka egzekucyjnego, i jednocześnie informuje się go o prawie do składania zarzutów. To prawo przysługuje w okresie 7 dni od dnia poinformowania o takim prawie do składania zarzutów. Zarzuty służą tylko zobowiązanemu - to jest środek, którym on kwestionuje w ogóle to, że egzekucja może być zastosowana albo kwestionuje zastosowanie określonego środka egzekucyjnego. Przy czym katalog w art. 33 jest katalogiem zamkniętym i tutaj podstawą może być to, że albo obowiązek został wykonany albo umorzony, albo rozłożony na raty, albo już wykonany, albo w ogóle nigdy nie istniał, albo jest źle określony zobowiązany, albo jest błąd co do jego osoby, albo obowiązek jest w ogóle niewykonalny a chodzi o obowiązek o charakterze niepieniężnym, albo jest niedopuszczalny dany środek egzekucyjny czy niedopuszczalna w ogóle jest egzekucja administracyjna, na przykład ze względu na osobę zobowiązanego - ale także to, że brak było uprzedniego upomnienia lub zastosowano zbyt uciążliwy środek egzekucyjny.

Te zarzuty rozpatruje organ egzekucyjny, niektóre z nich rozpatruje dopiero po wskazaniu przez wierzyciela stanowiska wypowiadającego się w stosunku do tych zarzutów. Na to postanowienie w sprawie stanowiska wierzyciela służy zażalenie, ale już nie skarga do sądu administracyjnego. Jeżeli ten zgłoszony zarzut rozpatruje organ egzekucyjny, przed którym toczy się postępowanie, organ rozstrzyga to w formie postanowienia i on może albo w tym postanowieniu uznać zarzut za nieuzasadniony, albo może uznać ten zarzut za zasady i wtedy w zależności od przyczyn może na przykład umorzyć postępowanie lub zawiesić postępowanie, lub zastosować mniej uciążliwy środek egzekucyjny. Na to postanowienie w sprawie zarzutów służy zażalenie zarówno zobowiązanemu jak i wierzycielowi, a jeżeli zażalenie to również skarga do sądu administracyjnego - ale sąd administracyjny będzie już rozpatrywał nie to czy obowiązek jest zasady, ale na przykład to czy obowiązek mieści się w zakresie egzekucji administracyjnej albo czy nie jest zbyt uciążliwy.

Następnym środkiem jest wniosek o wyłączenie rzeczy spod egzekucji. On przysługuje na podstawie art. 38, służy on osobie trzeciej, która nie jest zobowiązanym a rości sobie prawo do rzeczy lub innego prawa majątkowego, wobec którego stosowana jest egzekucja. W istocie chodzi o taką sytuację kiedy prowadząc egzekucje wobec jakiegoś zobowiązanego zastosowuje się środki egzekucyjne wobec rzeczy czy mienia, które własnością tego zobowiązanego nie są - a są własnością osoby trzeciej. Jeżeli osoba trzecia uzyskuje informacje o tym w czasie egzekucji to może ona w terminie 14 dni od dnia uzyskania wiadomości o skierowaniu czynności egzekucyjnej wobec danej rzeczy złożyć wniosek o jej wyłączenie spod egzekucji. Musi przy tym wskazać dowody na poparcie swojego twierdzenia. Organ powinien wówczas – bo do niego idzie (czyli jest środek niedewolutywny) - rozpatrzyć środek w ciągu 14 dni, czyni to w formie postanowienia, na które służy zażalenie. To zażalenie może wnieść zarówno osoba trzecia, jak i wierzyciel, który może być niezadowolony z faktu wyłączenia prawa lub rzeczy spod egzekucji. Jeżeli żądanie jakiejś osoby nie zostało uwzględnione to służy jej jeszcze powództwo ekscydencyjne. W tym czasie należy zaniechać dalszych czynności egzekucyjnych w stosunku do tych rzeczy lub prawa majątkowego, ale te podjęte pozostają w mocy i do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia w tej sprawie, a w szczególności przy złożeniu pozwu do czasu uprawomocnienia się takiego orzeczenia sądu, rzeczy nie mogą być sprzedane a prawa majątkowe wykonywane. Wyjątkowo na podstawie art. 41 §2, jeśli rzecz ulega szybkiemu zepsuciu to się ją sprzedaje w drodze egzekucji należności pieniężnych a określoną kwotę umieszcza się w depozycie organu egzekucyjnego i prowadzi się wówczas - jeżeli nie zostanie uwzględnione żądanie wyłączenia - egzekucje w stosunku do tej sumy umieszczonej w depozycie.

Następnym środkiem są skargi. Po pierwsze, może to być skarga na czynności egzekucyjne organu egzekucyjnego, może to być skarga na czynności egzekucyjne egzekutora i może to być skarga na przewlekłość postępowania egzekucyjnego. Te skargi wymienione są w art. 54. Może je wnieść zobowiązany, wierzyciel, podmiot, którego interes prawny lub faktyczny został naruszony w wyniku wykonania lub niewykonania obowiązku oraz organ zainteresowany wykonaniem obowiązku. Tę skargę wnosi się do organu egzekucyjnego. w przypadku czynności w terminie 14 dni od dnia dokonania zakwestionowanej czynności egzekucyjnej, natomiast ta skarga nie wstrzymuje czynności egzekucyjnej. Postanowienie w tej mierze wydaje organ egzekucyjny i na nie służy zażalenie.

Mamy jeszcze jeden środek prawny (odrębny od tych), o którym już mówiliśmy – skarga na bezczynność wierzyciela – przysługuje na podstawie art. 6 §1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym - jeżeli wierzyciel nie podejmuje kroków w celu wszczęcia egzekucji, i tę skargę może wnieść podmiot, którego interes prawny lub faktyczny został naruszony wskutek niewykonania obowiązku przez zobowiązanego oraz organ zainteresowany wykonaniem obowiązku – i tę skargę rozpatruje organ wyższy nad wierzycielem.

Następnym środkiem prawnym wynikającym z ustawy o postępowaniu egzekucyjnym jest zażalenie. Zażalenia służą w postępowaniu egzekucyjnym na postanowienia. Służą one wtedy kiedy przepis ustawy tak stanowi. Przy czym art. 17, który mówi - że rozstrzygnięcia i stanowiska organu egzekucyjnego i wierzyciela są podejmowane w formie postanowienia wcale nie oznacza, że na te postanowienia służy zażalenie. Na postanowienia te służy zażalenie jeśli niniejsza ustawa lub KPA (który stosuje się posiłkowo) tak stanowi. Czyli żeby na postanowienie przysługiwało zażalenie musi o tym stanowić wyraźnie albo KPA, albo ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Jeżeli przepisy nie stanowią inaczej to termin do wniesienia zażalenia wynosi 7 dni od dnia doręczenia postanowienia organu egzekucyjnego i wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania czynności egzekucyjnych. I zażalenie rozpatruje z reguły organ stopnia wyższego – czyli co do zasady jest to środek dewolutywny (bo mogą istnieć wyjątki). Przykładem zażaleń jest zażalenie na postanowienie w sprawie zwrotu podania, zażalenie w na postanowienie w sprawie rozpatrzenia zarzutów.

Jeśli chodzi o te odrębne środki, specyficzne - to je pomijamy, bo to wystarczy co powiedzieliśmy.

Natomiast jeśli chodzi o środki wynikające z KPA. Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji przewiduje posiłkowe stosowanie KPA o ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej – to wynika z art. 18 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym - i dlatego mogą być stosowane środki prawne wynikające z KPA. Na przykład w postępowaniu egzekucyjnym mamy wydawany szereg postanowień, na który służy zażalenie. Tutaj nie ma postanowień rozstrzygających co do istoty sprawy, bo tu chodzi o to kiedy już obowiązek jest określony. Jeżeli na dane postanowienie służy zażalenie to ono może być kwestionowane w drodze środków prawnych, które przewiduje KPA - KPA przewiduje na przykład nieważność postanowienia - przykładowo wydałby to postanowienie organ niewłaściwy – takie postanowienie będzie nieważne, organ stopnia wyższego to stwierdzi. Tak samo na przykład jeśli chodzi o wznowienie postępowania, z tymże analogicznie, bo pewne kwestie nie będą mogły być przedmiotem zaskarżenia, ale na przykład kwestia TK będzie. Natomiast nie ma zastosowania art. 154, 155, 156, bo ich się nie stosuje do postanowień. Może być też wniosek o przywrócenie terminu – o przywróceniu decyduje wtedy ten organ i na to postanowienie organu będzie przysługiwać zażalenie, a także skarga do sądu administracyjnego.

Środki ochrony sądowej

Następne środki – środki ochrony sądowej. Jeśli o nie chodzi to mamy dwa powództwa ekscydencyjne, jedne opozycyjne, jedno odszkodowawcze – służą przed sądami powszechnymi, ale mamy też dwa przed sądami administracyjnymi – skarga na postanowienie albo na bezczynność czy przewlekłość. Przyjrzyjmy się najpierw tym, które służą przed sądem powszechnym.

Po pierwsze, powództwo ekscydencyjne – a więc powództwo o zwolnienie rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji. To powództwo służy tzw. osobie trzeciej, czyli osobie która nie jest zobowiązanym, ale która rości sobie prawo do rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji. Musi być więc dana rzecz lub prawo objęte egzekucją, musi być właściciel tego prawa inny niż zobowiązany i musi być uprzednie złożenie wniosku o wyłączenie w drodze egzekucji administracyjnej. Czyli warunkiem zastosowania tego powództwa jest wcześniejsze złożenie wniosku o wyłączenie rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji. Natomiast nie jest warunkiem wyczerpanie toku instancji, czyli złożenia zażalenia na negatywne postanowienie. Można to zrobić zarówno po zażaleniu albo bez składania zażalenia. Powództwo to wnosi się w terminie 14 dni od dnia doręczenia postanowienia organu egzekucyjnego, a jeżeli osoba trzecia wniosła zażalenie na to postanowienie to w ciągu 14 dni od dnia doręczenia postanowienia organu wyższego stopnia. Do czasu uprawomocnienia się orzeczenia związanego z tym żądaniem rzecz nie może być sprzedana, z wyjątkiem rzeczy łatwo psującej się. Natomiast w zależności od wyniku tego powództwa albo nastąpi wyłączenie rzeczy spod egzekucji i egzekucja będzie prowadzona wobec innych części majątku zobowiązanego, albo nie nastąpi wyłączenie i będą prowadzone dalsze czynności egzekucyjne wobec tej rzeczy lub prawa majątkowego.

Drugim rodzajem powództwa, także o charakterze ekscydencyjnym (bo nie kwestionuje się jakby samego obowiązku) to jest powództwo o pozostawienie zobowiązanemu pomieszczeń zajętej nieruchomości. Pani Profesor mówiła, że jeżeli jest stosowana egzekucja w stosunku do nieruchomości to co do zasady pozostawia się tę nieruchomość pod dozorem zobowiązanego, czasem się tego nie robi z różnych przyczyn, bo na przykład by przeszkadzał w dalszych czynnościach. Wtedy można oddać tę nieruchomość pod dozór innej osoby, ale pozostawia się pomieszczenia lub część nieruchomości, która była dotąd zajmowana przez zobowiązanego lub członków jego rodziny w dalszym użytkowaniu. Jeżeli on jednak przeszkadza wówczas w ogóle w dozorze nad nieruchomością to mogą być te pomieszczenia mu odebrane. Wtedy się stosuje egzekucje nie tylko wobec niego, ale wobec wszystkich osób zajmujących te pomieszczenia. Jeżeli zobowiązany uważa, że to jest dla niego krzywdzące to może w ciągu 14 dni od dnia wydania mu postanowienia o zarządzeniu odebrania pomieszczeń wnieść powództwo do sądu powszechnego i do czasu rozpatrzenia tego powództwa nie może być wykonywane to postanowienie o odebraniu tych pomieszczeń. Jeżeli natomiast to powództwo sąd oddali to pomieszczenia mogą być przejęte, jeśli uwzględni to nie mogą być przejęte.

Następne – powództwo opozycyjne. Chodzi o zakwestionowanie samego obowiązku - oponuje przeciwko uznaniu tego obowiązku za możliwy do realizacji w drodze egzekucji. Służy zobowiązanemu do sądu powszechnego, wtedy kiedy on kwestionuje istnienie lub wysokość obowiązku. Dlaczego do sądu powszechnego? Bo tu obowiązek ma charakter cywilnoprawny, a na mocy przepisu szczególnego został przekazany do egzekucji administracyjnej. Gdybyśmy mieli obowiązek administracyjno-prawny i chcieli go kwestionować to w trybie KPA mamy coś takiego jak, np. stwierdzenie nieważności, wznowienie – zmierzamy w trybie KPA do jego uchylenia. Natomiast zdarza się tak, że obowiązek ma charakter cywilnoprawny i to powództwo jest dlatego, że przepis który mówi, że może być egzekwowany w drodze egzekucji administracyjno-prawnej obowiązek o charakterze cywilnoprawnym, dodaje jednocześnie, że to nie przeczy możliwości kwestionowania istnienia tego obowiązku ani jego wysokości przed sądem powszechnym - czyli występujemy do sądu powszechnego gdzie kwestionujemy istnienie i wysokość tego obowiązku. Jeżeli zobowiązany wnosi takie powództwo to powinien o tym zawiadomić organ egzekucyjny i on powinien wstrzymać do rozpatrzenia wykonanie czynności egzekucyjnej. Jeżeli sąd orzeknie, że tego obowiązku nie ma to daje podstawę do umorzenia postępowania egzekucyjnego, a jeśli sąd stwierdzi, że ten obowiązek jest tylko w części to będzie w części umorzenie i dochodzenie tylko do pewnej granicy, pewnej kwoty na przykład, jeżeli sąd oddali powództwo to będzie to oznaczało, że ten obowiązek będzie mógł być w pełni egzekwowany.

Powództwo odszkodowawcze - kieruje się je do sądu powszechnego i rozpatruje według KC. Z takim powództwem może wystąpić, np. zobowiązany przeciwko wierzycielowi lub organowi egzekucyjnemu, jeśli poniósł szkodę wskutek niezgodnego z prawem wszczęcia lub prowadzenia egzekucji. Może z takim powództwem wystąpić wierzyciel przeciwko dłużnikowi zajętej nieruchomości, jeśli to on poniósł szkodę wskutek działania tego podmiotu. Może wystąpić też osoba trzecia jak dowie się o egzekucji po sprzedaniu swojej rzeczy i nie może żądać wtedy wyłączenia, ale może wystąpić o odszkodowanie w stosunku do wierzyciela, związane z niemożliwością wyłączenia rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji.

Oprócz tego mamy środek ochrony sądowej służący przed sądem administracyjnym. To jest skarga do sądu administracyjnego wnoszona do WSA za pośrednictwem organu. Ona jest wnoszona na podstawie ustawy prawo o postepowaniu przed sądami administracyjnymi -
art. 3 §2 pkt 3 – wtedy gdy chodzi o postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie, na przykład postanowienie o rozpatrzeniu zarzutu - z wyjątkiem postanowień wierzyciela (nie organu egzekucyjnego) o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu albo przedmiotem, których jest stanowisko wierzyciela w sprawie zgłoszonego zarzutu. Nie służy ono na postanowienie o odmowie wyłączenia prawa majątkowego lub rzeczy spod egzekucji, bo tam służy powództwo ekscydencyjne. Tę skargę można wnosić również na bezczynność i przewlekłość w stosunku do wydania tych postanowień. Tę skargę wnosi się w terminie 30 dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie i one są realizowane na gruncie PPSA - a więc takie same rodzaje orzeczeń, z reguły rozpatrywane na posiedzeniu niejawnym, ale mogą i na rozprawie.

Postępowanie zabezpieczające

W istocie przy egzekucji administracyjnej mamy dwa rodzaje postępowania zabezpieczającego, które różnią się przesłankami - to po pierwsze. Po drugie, nie jest prawdą, że to postępowanie zabezpieczające stosowane jest wówczas gdy jest wszczęte postępowanie egzekucyjne i trzeba zabezpieczyć wykonanie obowiązku. Jak jest wszczęte postępowanie egzekucyjne to można robić dużo więcej niż w postępowaniu zabezpieczającym, bo są środki których w postępowaniu zabezpieczającym nie można zastosować. Czyli postępowanie zabezpieczające jest stosowane przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego. Ono ma na celu możliwość późniejszej egzekucji administracyjnej (której się już spodziewamy). To postępowanie ma charakter szczególny i ma umożliwić późniejsze postępowanie egzekucyjne. Chodzi o to, żeby zabezpieczyć przyszłe interesy wierzyciela, żeby mu stworzyć gwarancję, że w przyszłości dojdzie do wykonania obowiązku, do zastosowania egzekucji. A więc jest to stosowane wtedy gdy tego postępowania egzekucyjnego jeszcze nie ma - a jak będziemy zaraz słyszeli, wszczęcie postępowania egzekucyjnego powoduje, że przestaje funkcjonować postępowanie zabezpieczające.

I teraz - mamy dwa rodzaje postępowania zabezpieczającego. Ono jest dokonywane zawsze albo na wniosek wierzyciela, albo z urzędu, ale jeżeli organ egzekucyjny jest jednocześnie wierzycielem. I to co jest charakterystyczne – jedną z przesłanek zabezpieczenia jest obawa o to, że zobowiązany mógłby utrudnić lub udaremnić egzekucję, np. przez brak płynności finansowej zobowiązanego, unikanie wykonywania obowiązków, dokonywanie wyprzedaży majątku, niezłożenie oświadczenia wymagane w ramach ordynacji podatkowej, nierzetelne prowadzenie ksiąg. A więc jedną z przesłanek jest obawa, że on może ukryć majątek, wyprzedać - to musi mieć charakter obiektywny, bo na to muszą wskazywać określone sytuacje. Ale to zabezpieczenie, taki rodzaj zabezpieczenia, który jest uzależniony tylko od tej przesłanki może być dokonywany tylko wtedy gdy obowiązek już został stwierdzony w postępowaniu administracyjnym albo obowiązek istnieje, wynika z przepisów prawa. Natomiast jest jeszcze jedna możliwość – postępowanie zabezpieczające może być stosowane wtedy kiedy obowiązek jeszcze nie został ustalony lub określony - i wtedy muszą być dwie przesłanki. Jeżeli obowiązek nie został jeszcze określony to wówczas żeby zastosować zabezpieczenie nie wystarczy obawa - musi przepis szczególny na to pozwalać. Chodzi o to, że nie ma jeszcze określonego obowiązku, decyzji - tutaj musi być przepis szczególny, który wyjątkowo będzie na to zezwalał. I stąd mamy dwa rodzaje postępowania zabezpieczającego – tam gdzie mamy już obowiązki ustalone można zabezpieczać zależności mimo, że jeszcze nie ma postępowania egzekucyjnego – ale jest ta obawa i wniosek wierzyciela albo z urzędu jak on jest jednocześnie organem egzekucyjnym. Natomiast w przypadku gdy dopiero ma być wszczęte postępowanie administracyjne w celu nałożenia pewnego obowiązku - to musi być jeszcze przepis szczególny, który pozwala na to postępowanie zabezpieczające. Więc zawsze musi być obawa, a niekiedy oprócz tego jeszcze przepis, który na to pozwala - i zawsze jest to postępowanie, które jest wszczynane przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego.

Odpowiednikiem tytułu wykonawczego jest tutaj zarządzenie zabezpieczenia. Ono zawiera podobne elementy co tytuł wykonawczy. I teraz w toku tego postępowania zabezpieczającego stosuję się określone środki egzekucyjne z kilkoma zastrzeżeniami. Mamy kilka zastrzeżeń – nie można zastosować przymusu bezpośredniego w toku zabezpieczenia. Ponadto nie może zabezpieczenie prowadzić do wykonania obowiązku, a więc nie można oddać rzeczy wierzycielowi, oddać, wydać nieruchomości wierzycielowi, wykonać zastępczo czegoś, bo nie może to polegać na realizacji obowiązku.

Te środki zabezpieczenia stosuje ten organ egzekucyjny (zwany tutaj zabezpieczającym) i on może stosować takie środki jak na przykład w odniesieniu do należności pieniężnych – tutaj mamy zajęcie - zajęcie pieniędzy, wynagrodzenia za pracę, obciążenie nieruchomości hipoteką - i to określa w stosunku do należności pieniężnej art. 164. Natomiast w odniesieniu do obowiązków o charakterze niepieniężnym zasadniczo ustawa nie określa środków zabezpieczenia - to określa organ egzekucyjny, który może stosownie do okoliczności zakazać sprzedaży lub zbywania rzeczy, może zakazać dysponowania rzeczą ruchomą, może nakazać opuścić w określonym czasie miejsce zobowiązania - a więc może elastycznie doprowadzić do tego żeby zobowiązany nie mógł tego majątku się wyzbyć, ale jednocześnie żeby nie nastąpiło zrealizowanie tego obowiązku.

Postępowanie zabezpieczające ma z natury rzeczy charakter czasowy. Ma charakter czasowy, ponieważ ono ma doprowadzić tylko do zabezpieczenia wykonania obowiązku. W związku z tym po pierwsze organ egzekucyjny może w każdym czasie uchylać zabezpieczenie, zmieniać jego sposób lub zakres. Po drugie, zasadą jest że postępowanie zabezpieczające ustaje z momentem wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Jednocześnie jednak przepisy określają jaki może być jego czasookres. Po pierwsze, zasada jest taka jeśli chodzi o przepisy wspólne, że jeżeli zabezpieczenie dotyczyło obowiązku o charakterze niepieniężnym to uchyla się takie zabezpieczenie jeżeli nie został zgłoszony wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w terminie 3 miesięcy od dnia dokonania zabezpieczenia. Natomiast w przypadku obowiązku o charakterze pieniężnym masz na to 30 dni. Czyli obowiązek pieniężny - powinieneś w ciągu 30 dni wszcząć postępowanie egzekucyjne, niepieniężny - 3 miesiące. W uzasadnionych przypadkach ten termin może być przedłużony, ale tylko o 3 miesiące i to w odniesieniu tylko do zobowiązania o charakterze niepieniężnym, tylko raz i w drodze postanowienia, na które służy zażalenie. Dodatkowo, jeśli postępowanie egzekucyjne nie zostanie wszczęte w tym czasie trwania zabezpieczenia to organ egzekucyjny obciąży kosztami tego zabezpieczenia wierzyciela.

Koszty egzekucyjne

Teraz ostatnia rzecz, czyli koszty egzekucyjne. Otóż generalnie jeśli chodzi o koszty postępowania egzekucyjnego to one co do zasady obciążają zobowiązanego, w pewnych jednak przypadkach mogą obciążać wierzyciela - wtedy kiedy on był winien nieprawidłowemu wszczęciu postępowania egzekucyjnego. I tyle o kosztach, więcej Pani Profesor nie będzie od nas wymagać.

Egzamin

Pamiętajmy, że obowiązują 3 procedury.

Teraz Pani Profesor poda, ale nie pytania tylko raczej zagadnienia, bo nie tak pytania powinny być sformułowane. Należy zwrócić uwagę na to co może być w szczególności przedmiotem pytań.

KPA

1. Zakres obowiązywania KPA – jest on uzależniony od rodzaju procedury – czyli trzeba zwrócić uwagę czy pytanie jest o zakres stosowania KPA czy zakres w stosowania KPA w postępowaniu jurysdykcyjnym. Przy jurysdykcyjnym chodzi o to postępowanie, które zmierza do wydania decyzji. Ten zakres stosowania KPA w postępowaniu jurysdykcyjnym jest uzależniony od podmiotu prowadzącego postępowanie (organ w znaczeniu ustrojowym, funkcjonalnym, mogą to być też inne podmioty, które uzyskały uprawnienie o rozstrzyganiu w formie decyzji, na przykład w tym charakterze mogą wystąpić organizacje społeczne), po drugie może to być taka sprawa, która może być rozstrzygana w drodze decyzji administracyjnej albo milcząco - to nie zmienia zakresu w tym znaczeniu, że nadal musi być sprawa indywidualna rozstrzygana w toku przez organ stosujący prawo, w konkretnej sytuacji i taka sprawa gdzie przepisy przewidują formę decyzji – musi to wynikać z ustawy w sposób wyraźny lub dorozumiany, tutaj są też przesłanki ujemne, czyli wyłączenia spod zakresu KPA (nie chodzi tu o wyłączenia pracownika lub organu).

2. Nie-akt a nieważność.

3. Następnie mogą być pytania o poszczególne zasady ogólne – Pani Profesor nie znosi ogólników, ważne jest na czym polega ta zasada (na czym polega, jaka jest istota i jakie są gwarancje).

4. Jeśli chodzi o organy – jaka jest właściwość rzeczowa, miejscowa, skutki naruszenia tych przepisów, jak wyglądają wyłączenia, jaki jest skutek naruszenia danego przepisu.

5. Wezwania a zawiadomienia - czym się różnią, w jaki sposób można wzywać i zawiadamiać i jak dalece można wzywać kogoś do osobistego stawiennictwa.

6. Terminy, rodzaje terminów - co oznacza pojęcie termin materialny, termin procesowy, zawity, jakie są warunki przywracania terminów, jakie terminy się przywraca (takie które są zawite, gdzie się traci się uprawnienie do czegoś po określonym terminie, ale można ten termin przywrócić), warunki – jednocześnie, łączne i co oznacza, że należy uprawdopodobnić brak winy.

7. Współdziałanie organów - chodzi o pomoc prawną, zagadnienie wstępne i art. 106 (wąskie współdziałanie) - i one się różnią, bo przy pomocy prawnej dokonuje się to w formie postanowienia dowodowego przez organ współdziałający i ten protokół się wysyła, a decyzję wydaje organ główny, przy zagadnieniu wstępnym chodzi o sytuacje gdzie są dwie różne sprawy należące do różnych organów, a wzajemnie się warunkujące – więc zawiesza się postępowanie w drodze postanowienia, na które służy zażalenie i organ współdziałający wydaje wyrok albo decyzje w zależności jaki to jest organ, a tamten wtedy podejmuje i wydaje decyzje - czasem jest tryb nadzwyczajny kiedy nie można czekać i się wydaje orzeczenie bez zagadnienia wstępnego i potem ewentualnie się wznawia postępowanie, trzecia forma z art. 106 – nie zawiesza się postępowania – to jest jedna sprawa administracyjna, a po prostu się czeka na rozstrzygnięcie i to są czynności, których przedłużanie nie jest winą organu, więc bezczynność będziemy musieli skarżyć co do tego, który w ciągu 14 dni ma wydać postanowienie, na które służy zażalenie.

8. Zawieszenie postępowania, odroczenie, umorzenie, może być porównywanie tych form – to są przeszkody w postępowaniu administracyjnym.

9. Dostęp stron do akt sprawy czy dostęp do akt sprawy - jakie formy, komu przysługują, czym skarżone – z tym się wiąże pojęcie metryk, adnotacji czy protokołów.

10. Czynności wstępne - czy można zakończyć postępowanie na etapie czynności wstępnych - kiedy i czym się skarży? I można zakończyć, jeżeli ktoś nie uzupełnił braków formalnych – podanie pozostaje się bez rozpoznania, czynnością materialno-techniczną, skarżyć możemy poprzez skargę na bezczynność, a przedtem wniesione zażalenie. Jeżeli jest druga forma zakończenia postępowania na tym etapie to może być postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania z art. 61a - postanowienie, na które służy zażalenie i skarga do sądu administracyjnego.

11. Formy i zasady postępowania wyjaśniającego.

12. Pojęcie i rodzaje dowodów.

13. Ugoda administracyjna.

14. Porównać decyzje i postanowienie.

15. Elementy decyzji i postanowienia.

16. Środki prawne - ich pojęcie i podział.

17. Środki zaskarżenia a odwołalność i środek prawny.

18. Zwyczajne środki prawne (odwołanie, zażalenie).

19. Przebieg postępowania odwoławczego i rodzaje decyzji organu odwoławczego (są w art. 138, wydanie innej oznacza decyzję nieważną).

20. Mediacja, postępowanie uproszczone, milczące załatwienie sprawy.

21. Kary administracyjne.

22. Administracyjna współpraca.

23. Zażalenia,

24. Przesłanki wznowienia.

25. Przesłanki nieważności.

26. Tryb wznowienia.

27. Tryb stwierdzenia nieważności – wtedy trzeba pamiętać o rodzajach decyzji jakie mogą być wydane. Są dwie fazy: faza wstępna – pytanie czym się kończy, i czym się kończy faza właściwa (wznowienie 5 rodzajów decyzji, przy nieważności 4).

28. Odwołalność fakultatywna, uchylanie decyzji ostatecznych prawidłowych – art. 154,155.

29. Odwołalność subsydiarna - art. 161.

30. Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji - art. 162 – chodzi o to kiedy trzeba wydać decyzje, że inna decyzja wygasła – wtedy, gdy jest bezprzedmiotowość, a stwierdzenia wygaśnięcia się wymaga – wiedzieć który organ to czyni, że decyzją deklaratoryjna a obligatoryjną.

31. Udział prokuratora i udział organizacji społecznej.

32. Może być charakter prawny zaświadczenia i jego skutki.

33. Tryb postępowania w sprawie wydawania zaświadczeń - pamiętać czym się kończy to postępowanie jak je się zaskarża.

34. Jeśli chodzi o skargi i wnioski to tylko - pojęcie skargi i wniosku (trzeba pamiętać jaki jest zakres tego postępowania w stosunku do postępowania jurysdykcyjnego), stosunek postępowania skargowego do postępowania jurysdykcyjnego (to są te trzy artykuły mówiące o tych związkach - co się dzieje gdy skarga i wniosek spełnia warunki środka z postępowania jurysdykcyjnego), tryb rozpatrywania skargi i wniosku (tu jest mało, trzeba wiedzieć co to jest skarga, co to jest wniosek, jaka jest zasada - skargę organ wyższy, wniosek ten sam, czy jak się zakończa)

35. Opłaty i koszty - co się w ramach tego wlicza i kogo obciążają, możliwość zwolnień.

PPSA

36. Zakres właściwości sądów administracyjnych w ogóle - właściwość NSA i WSA. Przy właściwości WSA chodzi o właściwość rzeczową i miejscową. W przypadku NSA nie tylko wymienić z art. 15, ale omówienie tej działalności, np. uchwały.

37. Może być osobno uchwały i osobno spory kompetencyjne. Przy uchwałach -wskazanie na dwa rodzaje uchwał, jaki podmiot je podejmuje. Następnie w przypadku pytania prawnego - składy sądu, że jest naczelny a wojewódzki tylko jak kwestionuje uchwałę, która istnieje, jakie jest kworum, jak wygląda rozstrzygnięcie - że są niezaskarżalne, jakie są skutki – związanie pośrednie i bezpośrednie.

38. Przy sporach o właściwość i kompetencyjnych - wskazać jakie to są spory, wskazać czym się różnią, że rozpatruje tylko NSA, na czyj wniosek, że rozpatruje postanowieniem niezaskarżalnym, co może z tym zrobić.

39. Może być pytanie o wyłączenie sędziego, ale raczej tu będą takie pytania ogólne jak strony postępowania (strona jest inna niż w KPA - ten kto składa skargę i organ, przy czym trzeba wskazać kto może wnieść skargę, jakie może być pełnomocnictwo, z kogo pomocy może skorzystać – żeby trochę to było szerzej), uczestnicy (uczestnicy z mocy prawa, dopuszczeni przez sąd).

40. Pisma w postępowaniu procesowym - warunki formalne pism procesowych, skargi, skargi kasacyjnej.

41. Warunki dopuszczalności skargi i wniosku.

42. Postępowanie - czynności wstępne, postępowanie rozpoznawcze (rozpoznawcze to nie są czynności wstępne, to jest synonim postępowania wyjaśniającego, ono jest w I instancji określane poprzez granice sprawy administracyjnej, a w II instancji poprzez podstawy skargi kasacyjnej z wyjątkiem nieważności, i że w zasadzie bierze się pod uwagę stan faktyczny i prawny z momentu wydania orzeczenia, które się kontroluje, nie przeprowadza się postępowania wyjaśniającego z wyjątkiem dowodu z dokumentu, ale tylko jak to nie przedłuży postępowania).

43. Zasady postępowania sądowo administracyjnego.

44. Przesłanki dopuszczalności skargi i wniosku.

45. Przeszkody w prowadzeniu postępowania – najczęściej będzie pytanie o umorzenie a zawieszenie.

46. Tryby szczególne - postępowanie w sprawie przyznania prawa pomocy, postępowania uproszczone, postępowanie mediacyjne.

47. Rozstrzygnięcia, a więc wyroki a postanowienia.

48. Odrzucenie o oddalenie skargi.

49. Umorzenie postępowania.

50. Wyroki merytoryczne sądów - i konkretnie jakie mogą zapaść orzeczenia w przypadku skarg na decyzji i tak dalej.

51. Zaskarżanie rozstrzygnięć – skarga kasacyjna, podstawy skargi kasacyjnej i ich znaczenie (trzeba pamiętać o nieważności, która pozwala na wyjście poza granice skargi kasacyjnej), zażalenie – pamiętać, że służy wtedy jak przepis wyraźnie tak stanowi, ale jest zmiana i pamiętajmy, że niektóre postanowienia końcowe przedtem skarżone skargą kasacyjną są teraz skarżone zażaleniem, np. o umorzeniu, o odrzuceniu z powodu nieuzupełnieniu braków formalnych czy przekroczenia terminu.

52. Przesłanki wznowienia.

53. Tryb wznowienia i jego skutki (pamiętać, że wznowienie nie może być tu z urzędu).

54. Stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.

55. Skarga na opieszałe działanie sądu – ustawa z 2004r.

56. Koszty postępowania - krótko w tym prawo pomocy - tryb, przesłanki, ustawowe zwolnienie z kosztów sądowych i zwrot kosztów postępowania między stronami (pamiętajmy, że w I instancji tylko organ, jeśli przegra, a w II instancji zależy od wyniku postępowania - art. 203 i 204).

EGZEKUCJA

57. Zakres stosowania egzekucji administracyjnej.

58. Zasady postępowania egzekucyjnego.

59. Organy egzekucyjne - ich rola i właściwość (nie tylko wymienić kto jest organem, ale wiedzieć co organ bada, co rozstrzyga i tak dalej).

60. Pojęcie i pozycja wierzyciela - kto jest – art. 5.

61. Co służy na bezczynność wierzyciela, a co służy wierzycielowi – że musi upomnieć, że wystawia tytuł wykonawczy - co on zwiera, co mu służy w toku postępowania.

62. Zobowiązany - kto, co mu służy, jaka jest jego pozycja.

63. Osoba trzecia w postępowaniu.

64. Wszczęcie postępowania egzekucyjnego - o tytule, jakie klauzule, elementy tytułu, co organ bada czego nie.

65. Przerwy w postępowaniu egzekucyjnym - zawieszenie, umorzenie, wstrzymanie, odstąpienie.

66. Środki egzekucyjne należności pieniężnych - i ich krótka charakterystyka (ich jest dużo, ale można je scharakteryzować nawet łącznie).

67. Egzekucja obowiązków o charakterze niepieniężnym - co jak wykona ktoś obowiązek jeśli coś może być wielokrotnie stosowane.

68. Środki ochrony sądowej.

69. Zarzut.

70. Środki ochrony administracyjnej wynikające z KPA.

71. Środki ochrony administracyjnej wynikające z ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

72. Postępowanie zabezpieczające.