background image

 

  6. Nowe Przymierze Izraela — napisał: Charles Taze Russell

Naród  wybrany  spogl

ą

da  wstecz  na  wielkie  przymierze,  jakie  Bóg  uczynił  z  Abrahamem,  ich  przodkiem  -  przymierze 

potwierdzone przez Wszechmog

ą

cego Boga przysi

ę

g

ą

, aby Jego lud mógł by

ć

 całkowicie pewny, co do jego ostatecznego 

wypełnienia. Izrael zrozumiał jednak, 

Ŝ

e z błogosławie

ń

stwem dla 

ś

wiata jest nieodł

ą

cznie zwi

ą

zane ustanowienie Boskiego 

Prawa,  i 

Ŝ

e  błogosławienie  ludzko

ś

ci  musi  by

ć

  zgodne  z  tym  Prawem.  Dlatego  te

Ŝ

 

ś

ydzi  wskazuj

ą

  na  Moj

Ŝ

esza  i  na 

przymierze,  które  Bóg  zawarł  przeze

ń

  z  ich  narodem.  Prawd

ą

  jest, 

Ŝ

e  z  Przymierzem  Zakonu  wi

ąŜą

  si

ę

  pewne 

rozczarowania.  Jako  naród  Izraelici  oczekiwali  o  wiele  wi

ę

cej,  ni

Ŝ

  udało  im  si

ę

  kiedykolwiek  osi

ą

gn

ąć

.  Mieli  nadziej

ę

Ŝ

okazuj

ą

c posłusze

ń

stwo wobec wymaga

ń

 Prawa sami wejd

ą

 w posiadanie wiecznego 

Ŝ

ycia. Spodziewali si

ę

 tak

Ŝ

e, 

Ŝ

e Bóg 

Jahwe  u

Ŝ

yje  ich  w  celu  błogosławienia  innym  narodom,  przyprowadzaj

ą

c  cały  rodzaj  ludzki  pod  panowanie  Zakonu 

Bo

Ŝ

ego. W ten sposób przez Przymierze Zakonu cały 

ś

wiat mógłby otrzyma

ć

 błogosławie

ń

stwo, dost

ą

pi

ć

 restytucji i 

Ŝ

ycia 

wiecznego.  

Pomimo wielkiego rozczarowania, płyn

ą

cego z faktu, 

Ŝ

e jako naród nie osi

ą

gn

ę

li 

Ŝ

ycia wiecznego ani wywy

Ŝ

szenia, 

ś

ydzi 

nadal trzymali si

ę

 tego Przymierza i ufali w jego przyszłe błogosławie

ń

stwa.  

W  trudnych  sytuacjach  wołali  do  Pana  o  pomoc  i  prosili  o  wyja

ś

nienie,  dlaczego  oczekiwane  błogosławie

ń

stwa  nie 

nadchodz

ą

. Pan odpowiadał im przez proroków, 

Ŝ

e zanim spłyn

ą

 obiecane łaski, musi przyj

ść

 Mesjasz - wielki Nauczyciel i 

Władca,  podobny  do  Moj

Ŝ

esza,  lecz  o  wiele  silniejszy.  B

ę

dzie  on  posiadał  cechy  s

ę

dziego,  kapłana,  po

ś

rednika, 

zakonodawcy  i  króla.  Pod  Jego  kierownictwem  Izrael  sam  otrzyma  błogosławie

ń

stwo,  a  tak

Ŝ

e  stanie  si

ę

  drog

ą

  do 

błogosławienia przez Boga wszystkim narodom. Moj

Ŝ

esz przepowiedział przyj

ś

cie tego wi

ę

kszego Proroka: „Proroka wam 

wzbudzi  Pan,  Bóg  wasz,  z  braci  waszych,  jako  mi

ę

;  onego  słucha

ć

  b

ę

dziecie  we  wszystkim,  cokolwiek  do  was  mówi

ć

 

b

ę

dzie.  I  stanie  si

ę

Ŝ

e  ka

Ŝ

da  dusza,  która  by  nie  słuchała  tego  proroka,  b

ę

dzie  wygładzona  z  ludu”  –  Dz.  Ap.  3:22-23;  5 

Moj.  18:15,19).  Dlatego  serca  Izraelitów  oczekiwały  na  Mesja

ń

skiego  Kapłana  i  Królewskiego  Po

ś

rednika,  który  uczyniłby 

dla nich du

Ŝ

o wi

ę

cej, ni

Ŝ

 był w stanie dokona

ć

 Moj

Ŝ

esz, chocia

Ŝ

 przez słu

Ŝ

b

ę

 tego wielkiego prawodawcy naród skorzystał 

bardzo  wiele. O  tym pozafiguralnym  Moj

Ŝ

eszu  - Mesjaszu  -  Pan mówi  przez proroka:  „Oto ja  posyłam Anioła mego, który 

zgotuje  drog

ę

  przed  obliczem  moim;  a  zarazem  przyjdzie  do  ko

ś

cioła  swego  Panuj

ą

cy,  którego  wy  szukacie,  i  Anioł 

przymierza, którego wy 

Ŝą

dacie; oto, przyjdzie, mówi Pan zast

ę

pów” - Mal. 3:1. 

Nowy Po

ś

rednik  

Wysłanie  Nowego  Po

ś

rednika  oznaczało  Nowe  Przymierze  lub  przynajmniej  odnowienie  Przymierza  Zakonu  przy  udziale 

skuteczniejszego  Po

ś

rednika  -  Mesjasza.  O  tym  odnowieniu  Przymierza  Synaickiego  pod  kierownictwem  Mesjasza, 

wy

Ŝ

szego Po

ś

rednika i Pomocnika ludu  wybranego, mówi szczegółowo  31 rozdział  Proroctwa  Jeremiasza.  Wła

ś

nie przez 

usta Jeremiasza Pan przemawiał  przy ko

ń

cu długiego okresu wygnania Izraela spod Bo

Ŝ

ej łaski - tak jakby mówił  to dzi

ś

Ś

wiadcz

ą

 o tym wersety 28-29: „A jakom si

ę

 starał, abym ich wykorzenił, i burzył, i kaził, i gubił, i trapił: tak si

ę

 stara

ć

 b

ę

d

ę

abym ich pobudował i rozsadził, mówi Pan. Za onych dni nie b

ę

d

ą

 wi

ę

cej mówi

ć

: Ojcowie jedli grona cierpkie, a synów z

ę

by 

ś

cierpn

ę

ły” - Jer. 31:28-29.  

Słowa te s

ą

 wystarczaj

ą

co jasne: nie wskazuj

ą

 one na 

Ŝ

aden okres z przeszło

ś

ci Izraela, lecz na czas, który jest tu

Ŝ

 przed 

nami,  który  wkrótce  si

ę

  rozpocznie.  „Grona  cierpkie”  odnosz

ą

  si

ę

  do  wpływów  dziedziczno

ś

ci  -  do  faktu, 

Ŝ

e  grzechy 

rodziców  maj

ą

  wpływ  na  dzieci  całej  ludzko

ś

ci,  tak  i

Ŝ

  w  rzeczywisto

ś

ci  wszyscy  s

ą

  grzesznikami  bez  wzgl

ę

du  na  swoje 

intencje, wszyscy bowiem mog

ą

 powiedzie

ć

  o sobie: „Oto w nieprawo

ś

ci pocz

ę

ty jestem, a w grzechu pocz

ę

ła mi

ę

 matka 

moja” – Ps. 51:7. Niemniej jednak czas wielkiej zmiany epok jest tu

Ŝ

 przed nami. Ta dziedziczno

ść

 nie b

ę

dzie ju

Ŝ

 panowała 

nad rodzajem ludzkim. Zamiast post

ę

puj

ą

cego upadku rozpocznie si

ę

 podniesienie, przywrócenie do poprzedniego stanu. 

Jedynie ci, którzy dobrowolnie i 

ś

wiadomie post

ę

powa

ć

 b

ę

d

ą

 wbrew Boskiemu Prawu, ponios

ą

 odpowiedzialno

ść

 i kar

ę

 za 

grzech, okre

ś

lon

ą

 w słowach „umieraj

ą

c umrzesz”.  

Zacytowane  przez  nas  powy

Ŝ

ej  wersety,  stanowi

ą

ce  wst

ę

p  do  omawianego  fragmentu  Proroctwa  Jeremiasza, 

wprowadzaj

ą

  najwa

Ŝ

niejszy  element  posłannictwa  dotycz

ą

cego  Nowego  Przymierza.  Dalej  czytamy:  „Oto  dni  id

ą

,  mówi 

Pan,  których  uczyni

ę

  z  domem  Izraelskim  i  z  domem  Judzkim  przymierze  nowe;  nie  takie  przymierze,  jakiem  uczynił  z 

ojcami ich w on dzie

ń

, któregom ich uj

ą

ł za r

ę

k

ę

 ich, abym ich przywiódł  z ziemi Egipskiej; albowiem oni przymierze moje 

wzruszyli,  chocia

Ŝ

em  Ja  był  mał

Ŝ

onkiem  ich,  mówi  Pan.  Ale  to  jest  przymierze,  które  postanowi

ę

  z  domem  Izraelskim  po 

tych dniach, mówi Pan: Dam zakon mój do wn

ę

trzno

ś

ci ich, a na sercu ich napisz

ę

 go, i b

ę

d

ę

 Bogiem ich, a oni b

ę

d

ą

 ludem 

moim. I nie b

ę

dzie wi

ę

cej uczył 

Ŝ

aden bli

ź

niego swego, i 

Ŝ

aden brata swego, mówi

ą

c: Poznajcie Pana; bo mi

ę

 oni wszyscy 

poznaj

ą

, od najmniejszego z nich a

Ŝ

 do najwi

ę

kszego z nich, mówi Pan; bo miło

ś

ciw b

ę

d

ę

 nieprawo

ś

ciom ich, a grzechów 

ich nie wspomn

ę

 wi

ę

cej” - Jer. 31:31-34.  

Widzimy  jasno  wy

Ŝ

szo

ść

  tego  Nowego  Przymierza  nad  Starym.  Stare  było  zapisane  jedynie  na  kamiennych  tablicach. 

Nowe, z woli Pana, b

ę

dzie stopniowo zapisywane w sercach wszystkich tych, którzy wejd

ą

 pod błogosławiony wpływ Jego 

Królestwa. O starym Zakonie trzeba było 

ś

ydom przypomina

ć

 przez cały czas: w ka

Ŝ

dy sabat, a nawet cz

ęś

ciej. Z nowym 

Prawem  rzecz  si

ę

  ma  inaczej:  ka

Ŝ

dy  b

ę

dzie  je  znał,  poniewa

Ŝ

  zostanie  ono  zapisane  na  sercu  i  w  sumieniu  ka

Ŝ

dego 

człowieka,  od  najmniejszego  do  najwi

ę

kszego.  Stare  Przymierze  Zakonu,  z  Moj

Ŝ

eszem  jako  po

ś

rednikiem,  musiało  by

ć

 

ka

Ŝ

dego  roku  odnawiane  przez  powtarzanie  ofiar  z  cielców  i  kozłów,  które  obmywały  grzechy  Izraelitów  i  zapewniały  im 

Boskie przebaczenie na nast

ę

pny rok. Nowe Przymierze Zakonu b

ę

dzie pod tym wzgl

ę

dem o wiele lepsze, gdy

Ŝ

 na zawsze 

Page 1 of 3

Biblia a Izrael

2008-04-20

http://www.epifania.pl/biblia-izrael/biblia-izrael_001-06.php

background image

usunie konieczno

ść

 corocznego powtarzania Dnia Pojednania. Grzechy i wyst

ę

pki ludu b

ę

d

ą

 ju

Ŝ

 zmazane tak dokładnie, 

Ŝ

dalsze ofiary oka

Ŝą

 si

ę

 niepotrzebne.  

Oczekiwanie na Wielkiego Po

ś

rednika  

Od ponad trzech tysi

ę

cy lat Izrael czeka na swojego lepszego Po

ś

rednika - czeka, ma nadziej

ę

 i modli si

ę

. Mo

Ŝ

emy teraz 

ogłosi

ć

Ŝ

e Jego adwent - dzi

ę

ki Panu Bogu - jest ju

Ŝ

 bardzo blisko, 

Ŝ

e Jego moc, chwała, cze

ść

 i dostoje

ń

stwo b

ę

d

ą

 tym 

wszystkim,  czego 

ś

ydzi  oczekiwali  ,  a  nawet  czym

ś

  o  wiele  wi

ę

kszym.  B

ę

dzie  On  jednak  Po

ś

rednikiem  duchowym, 

niewidzialnym  dla  ludzi.  Jego  moc  i  chwała  b

ę

d

ą

  widoczne  na  ziemi  tylko  poprzez  Jego  działanie,  kiedy  odrzuci  złych,  a 

wywy

Ŝ

szy  godnych,  do  tej  pory  poni

Ŝ

anych.  Ten  wielki  Po

ś

rednik  obejmie  władz

ę

  i  panowanie  gdy  tylko  nadejdzie  czas 

wyznaczony przez Jahwe. Mamy powody, aby wierzy

ć

Ŝ

e czas ustanowienia tego wielkiego Imperium na ziemi b

ę

dzie miał 

miejsce  przy  zako

ń

czeniu  siedmiu  czasów  niełaski  dla  Izraela,  w  roku  1915,  lub  zaraz  potem,  podczas  wielkiego 

ogólno

ś

wiatowego ucisku, jaki nast

ą

pi wtedy na ziemi, albo wkrótce po tym okresie ucisku.  

Ten wielki Kapłan, którego Pismo 

Ś

wi

ę

te nazywa „Królem Chwały”, b

ę

dzie niewidzialny dla ludzi, podobnie jak niewidzialny 

jest  ksi

ąŜę

  ciemno

ś

ci  -  Szatan,  którego  Biblia  nazywa  z  kolei  „ksi

ę

ciem  tego 

ś

wiata”.  W  zwi

ą

zku  z  czasem  ucisku  Ksi

ąŜę

 

Chwały  zwi

ąŜ

e  ksi

ę

cia  ciemno

ś

ci,  odbieraj

ą

c  mu  wszelk

ą

  moc  do  dalszego  zwodzenia  rodzaju  ludzkiego  podczas 

chwalebnego  Tysi

ą

clecia,  które  wła

ś

nie  wtedy  si

ę

  zacznie.  Rzecz  jasna,  ten  wielki  duchowy  Król  musi  mie

ć

  swoich 

przedstawicieli  na  ziemi,  mi

ę

dzy  lud

ź

mi,  tak  jak  ksi

ąŜę

  ciemno

ś

ci  u

Ŝ

ywał  do  swoich  celów  synów  Beliała  i  jego  sług,  z 

których wielu słu

Ŝ

yło mu w nie

ś

wiadomo

ś

ci. Ksi

ąŜę

 

ś

ywota b

ę

dzie jednak korzystał ze słu

Ŝ

by czystych, 

ś

wi

ę

tych, godnych i 

pobo

Ŝ

nych. 

ś

aden  z  Jego  sług  nie  b

ę

dzie  zniewolony  przez  niewiedz

ę

  lub  przes

ą

dy.  Wr

ę

cz  przeciwnie:  sprawiedliwi 

zakwitn

ą

, a czyniciele zła zostan

ą

 odci

ę

ci (Przyp. Sal. 11:28; Ps. 37:9).  

Bóg  wybrał  ju

Ŝ

  te  wspaniałe  osoby,  które  b

ę

d

ą

  reprezentantami  Mesjasza  wobec  Izraela  i  całego 

ś

wiata.  Zostały  one 

wytypowane  dawno  temu,  według  swojej  wiary,  posłusze

ń

stwa  i  cierpliwego  znoszenia  prze

ś

ladowa

ń

  w  imi

ę

 

sprawiedliwo

ś

ci. To szlachetna grupa. Wszyscy oni s

ą

 Hebrajczykami - wybranymi członkami narodu wybranego: Abraham, 

Izaak,  Jakub,  Moj

Ŝ

esz,  Dawid  i  wszyscy  prorocy,  a  oprócz  nich  inni,  zbyt  liczni,  by  ich  tu  wymienia

ć

,  którzy  przez 

do

ś

wiadczenia wiary, cierpliwo

ść

  i lojalno

ść

  wykazali swoje umiłowanie sprawiedliwo

ś

ci, Prawdy i Boga. S

ą

  oni godni. S

ą

 

wybra

ń

cami Bo

Ŝ

ymi przeznaczonymi do wspaniałego celu. Temu celowi nie b

ę

dzie słu

Ŝ

yło wzbudzenie ich z grobu w takim 

samym stanie, w jakim zmarli. Nie, gdy

Ŝ

 przez swoj

ą

 wierno

ść

 w warunkach próby udowodnili ju

Ŝ

 w zadowalaj

ą

cym Boga 

stopniu, 

Ŝ

e  s

ą

  lojalni  wzgl

ę

dem  sprawy.  W  nagrod

ę

  powstan

ą

  z  grobu  w  stanie  lepszym  ni

Ŝ

  ich  współtowarzysze. 

Otrzymaj

ą

 doskonałe umysły i doskonałe ciała, b

ę

d

ą

 stanowi

ć

 chwalebny przykład doskonałego człowiecze

ń

stwa, takiego, 

jakie podoba si

ę

 Bogu. Tak dla Izraela, jak i dla wszystkich narodów stan

ą

 si

ę

 przykładem tego, co ka

Ŝ

dy potomek Adama 

mo

Ŝ

e osi

ą

gn

ąć

, je

Ŝ

eli zachowa posłusze

ń

stwo wzgl

ę

dem warunków Przymierza.  

Korzy

ś

ci Nowego Przymierza  

Wskazali

ś

my ju

Ŝ

 na niektóre korzy

ś

ci płyn

ą

ce z Nowego Przymierza. Przez tysi

ą

c lat wielki Po

ś

rednik b

ę

dzie stał pomi

ę

dzy 

Bosk

ą

  Sprawiedliwo

ś

ci

ą

  a  Izraelem,  aby  zla

ć

  na  wszystkich  ch

ę

tnych  i  posłusznych  błogosławie

ń

stwa  Boskiej  łaski  - 

błogosławie

ń

stwa,  których  sami  z  siebie  nie  byliby  godni,  poniewa

Ŝ

  s

ą

  niedoskonali  na  skutek  upadku,  błogosławie

ń

stwa 

zamierzone  przez  Bosk

ą

  opatrzno

ść

,  aby  da

ć

  ludziom  mo

Ŝ

liwo

ść

  stopniowego  podniesienia  si

ę

  a

Ŝ

  do  zupełnej 

doskonało

ś

ci  ludzkiej  natury  na  podobie

ń

stwo  Staro

Ŝ

ytnych  Godnych  -  ich  instruktorów  i  przewodników,  przedstawicieli 

Mesjasza po

ś

ród ludzi. B

ę

dzie to wspaniały dzie

ń

 dla ludu wybranego! Wszystko, o czym kiedykolwiek marzyli, a nawet o 

wiele wi

ę

cej stanie si

ę

 ich chwalebnym udziałem. Te wspaniałe przywileje nie b

ę

d

ą

 jednak nale

Ŝ

ały tylko do nich, poniewa

Ŝ

 

-  cho

ć

  Przymierze  zostanie  zawarte  z  Izraelem  -  mo

Ŝ

liwo

ść

  wej

ś

cia  do  społeczno

ś

ci  przymierza  z  Bogiem  b

ę

dzie  dana 

wszystkim  narodom,  co  pozwoli  ka

Ŝ

demu  sta

ć

  si

ę

  Izraelit

ą

  przez  wiar

ę

  i  przez  posłusze

ń

stwo  wobec  Prawa  Nowego 

Przymierza.  

Trudno

ść

  w  przypadku  Przymierza  Moj

Ŝ

eszowego  polegała  na  tym, 

Ŝ

e  Moj

Ŝ

esz  pod  wieloma  wa

Ŝ

nymi  wzgl

ę

dami  nie  był 

kompetentnym  po

ś

rednikiem.  Mesjasz  b

ę

dzie  jednak  posiadał  o  wiele  lepsze  kwalifikacje  w  zakresie  wykonywania 

obowi

ą

zków  zwi

ą

zanych  z  urz

ę

dem  po

ś

rednika,  i  dokona  tego  wielkiego  dzieła,  którego  podj

ą

ł  si

ę

  Moj

Ŝ

esz,  lecz  którego 

nie udało mu si

ę

 spełni

ć

. Dzieło Moj

Ŝ

esza było co najwy

Ŝ

ej obrazem doskonałego dzieła Mesjasza-Po

ś

rednika. Podstaw

ą

 

Boskiego zarz

ą

dzenia, na mocy którego Izrael stał si

ę

 Jego ludem Przymierza, były ofiary Dnia Pojednania - krew cielców i 

kozłów.  Te  jednak  mogły  stanowi

ć

  zado

ść

uczynienie  co  najwy

Ŝ

ej  za  jeden  rok.  Mesjasz,  jako  bardziej  kompetentny 

Po

ś

rednik,  podczas  wi

ę

kszego  Dnia  Pojednania  zło

Ŝ

ył  Ojcu  bardziej  przyjemne  ofiary,  które  mog

ą

  sprawi

ć

  i  rzeczywi

ś

cie 

sprawiaj

ą

  zmazanie  grzechu  na  zawsze  i  dla  wszystkich  ludzi,  którzy  znajd

ą

  si

ę

  pod  Nowym  Przymierzem.  Powstaje 

pytanie,  w  jaki  sposób  Nowe  Przymierze  b

ę

dzie  działało  w  stosunku  do  tych,  którzy  znajduj

ą

  si

ę

  pod  Przymierzem 

Synaickim. Odpowiadamy, 

Ŝ

e Prawo w obu przypadkach jest takie samo. Ró

Ŝ

nica pomi

ę

dzy starym Przymierzem Zakonu a 

Nowym  Przymierzem  (Zakonu)  b

ę

dzie  polegała  jedynie  na  zast

ą

pieniu  Moj

Ŝ

esza  i  jego  obrazowego,  niewystarczaj

ą

cego 

dzieła przez nowego Po

ś

rednika i jego dzieło - efektywniejsze od Moj

Ŝ

eszowego. Lud wybrany przechodził pewne smutne 

do

ś

wiadczenia  czekaj

ą

c  na  Mesjasza  -  Po

ś

rednika  ich  Nowego  Przymierza.  Chwalebne  wypełnienie  b

ę

dzie  wi

ę

cej  ni

Ŝ

 

zado

ść

uczynieniem  za  wszystkie  rozczarowania  zwi

ą

zane  z  tym  oczekiwaniem.  Zamiast 

Ŝ

y

ć

  po  prostu  jako  naród 

obdarzony  Bo

Ŝą

  łask

ą

,  a  potem  umrze

ć

  tak  jak  pod  Przymierzem  Zakonu, 

ś

ydzi  pod  prawami  Nowego  Przymierza 

otrzymaj

ą

 

Ŝ

ycie wieczne i pełni

ę

  ludzkiej doskonało

ś

ci, która umo

Ŝ

liwi im pozostawanie w absolutnej i ci

ą

głej zgodno

ś

ci z 

Boskim Prawem.  

Co  wi

ę

cej,  ich  misja  jako  pracowników  Boga  pod  Nowym  Przymierzem,  maj

ą

ca  na  celu  błogosławienie  wszystkich  ludzi, 

b

ę

dzie  oznaczała  przyprowadzenie  pogan  do  tej  samej  ludzkiej  doskonało

ś

ci  i 

Ŝ

ycia  wiecznego  pod  rz

ą

dami  Mesjasza-

Po

ś

rednika. Na pewno wi

ę

c ci, którzy miłuj

ą

 Boskie obietnice dane ludowi wybranemu oraz Nowe Przymierze, przez które 

te  obietnice  zostan

ą

  spełnione,  mog

ą

  si

ę

  modli

ć

:  Panie,  przyjd

ź

  Królestwo  Twoje!  Mesjaszu,  przyjd

ź

  jak  najpr

ę

dzej! 

Zako

ń

cz panowanie grzechu i 

ś

mierci! Dokonaj wywy

Ŝ

szenia wybranego ludu i błogosław wszystkie narody ziemi! 

<< poprzednii

  —  

następny >>

       

 
 

 

 

Historia: 

Pastor C.T.Russell

Biblia a Izrael

, O nas: 

kontakt

wierzenia

zbory

aktualności

wydarzenia

, Literatura: 

Teraźniejsza Prawda

Sztandar Biblijny

Manna

ksiąŜki

Broszury-Ulotki

, Pytania: 

Często zadawane pytania

Ksiazka 

Pytan i Odpowiedzi

, Sklep: 

ksiąŜki

Czasopisma

Broszury-Ulotki

, Download: 

pieśni

programy

E-book

Page 2 of 3

Biblia a Izrael

2008-04-20

http://www.epifania.pl/biblia-izrael/biblia-izrael_001-06.php

background image

Prenumerata: 

zasady

, Zobacz: 

Towarzystwo Biblijne

Biblia Gdańska 

Biblia Internetowa

Biblia Gdańska - 

Starodruk

Multimedialny Swiat Biblii

Uaktualnienie 03-03-2008, 18:25:27 © 1998-2008 Swiecki Ruch Misyjny "EPIFANIA"

 

Page 3 of 3

Biblia a Izrael

2008-04-20

http://www.epifania.pl/biblia-izrael/biblia-izrael_001-06.php