Test „t” dla prób
Test „t” dla prób
niezależnych
niezależnych
Spotkanie 6
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
Test IAT
Test IAT
http://greenwald.socialpsychology.org/
https://implicit.harvard.edu/implicit/
http://psych.hanover.edu/research/expo
nnet.html
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
Przykład
Przykład
Grupie 12 osób z
arachnofobią i 12 grupie
osób nie lękających się
pająków prezentowaliśmy
zdjęcia pająków.
Sprawdzaliśmy ile spośród
prezentowanych bodźców
badani byli w stanie
zapamiętać
Hipoteza badawcza:
wystąpią różnice między
porównywanymi grupami w
rozpoznawaniu zdjęć
pająków
Hipoteza zerowa: ......
0
:
:
:
2
1
0
2
1
0
2
1
1
H
H
H
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
Ogólna idea
Ogólna idea
Mamy dwie grupy danych,
z każdej wyliczamy średnie (różnią się lub nie)
Jeśli próbki pochodzą z tej samej populacji, wtedy
średnie powinny być równe
Oczywiście mogą różnić się przez przypadek.
Stawiamy hipotezę zerową: nasza manipuacja
eksperymentalna nie miała żadnego wpływu na wyniki
badanych.
Porównujemy naszą różnicę z tą, którą uzyskalibyśmy
przez przypadek
Jeśli prawdopodobieństwo uzyskania takiej różnicy jeśli
hipoteza zerowa jest prawdziwa jest małe - ......
Im większa różnica tym większe zaufanie do
wyciąganych wniosków
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
Dane
Dane
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
Założenia testu t-Studenta
Założenia testu t-Studenta
test do porównywania
test do porównywania
średnich z dwóch prób
średnich z dwóch prób
Pomiary zmiennej zależnej na skali co
najmniej przedziałowej
Pomiary zmiennej zależnej powinny mieć
rozkład normalny dla każdej podgrupy
Założenie o homogeniczność wariancji w
porównywanych populacjach (podobne
wariancje)
Pomiary zmiennej zależnej u różnych osób
powinny być niezależne od siebie
Przydział osób do grup powinien mieć
charakter losowy
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
Raport
ZDJECIA
7,250
12 2,4909
13,83
12 2,7579
10,54
24 4,2322
FOBIA
bez fobii
fobia
Ogółem
Średnia
N
Odchylenie
standardowe
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
Przedziały ufności
Przedziały ufności
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
Definiowanie wykresu
Definiowanie wykresu
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
12
12
N =
FOBIA
fobia
bez fobii
95
%
P
U
Z
D
JE
C
IA
18
16
14
12
10
8
6
4
Przedziały ufności
Przedziały ufności
Na podstawie próby uogólniamy wyniki na populacje, pamiętajmy,
że średnia z próby jest tylko oszacowaniem średniej w populacji,
lepiej więc podawać przedział w jakim z 95%
prawdopodobieństwem będzie mieścić się średnia w populacji
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
analiza
analiza
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
Definiowanie grup (według wartości)
Definiowanie grup (według wartości)
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
Statystyki opisowe
Statystyki opisowe
Statystyki dla grup
12 13,8333
2,7579
,7961
12 7,2500
2,4909
,7191
FOBIA
fobia
bez fobii
ZDJECIA
N
Średnia
Odchylenie
standardowe
Błąd
standardowy
średniej
Czy te średnie różnią się wystarczająco, aby nie myśleć, że jest tylko przypadkowa
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
Najpierw sprawdzamy założenie o
Najpierw sprawdzamy założenie o
równości wariancji – test Levena
równości wariancji – test Levena
Test dla prób niezależnych
,177 ,678 6,137
22
,000 6,583 1,0728 4,3585 8,8082
6,137 21,78
,000 6,583 1,0728 4,3572 8,8095
Założono równość
wariancji
Nie założono
równości wariancji
ZDJECIA
F
Istotność
Test Levene'a
jednorodności
wariancji
t
df
Istotność
(dwustronna)
Różnica
średnich
Błąd
standardowy
różnicy
Dolna granica Górna granica
95% przedział ufności dla
różnicy średnich
Test t równości średnich
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
Test homogeniczności wariancji –
Test homogeniczności wariancji –
test Levena
test Levena
Test ten mówi nam czy wariancje w naszych grupach są
podobne
Aby pojąć decyzję patrzymy na poziom istotności dla
testu Levena
Jeśli p>0,05 – wtedy nie ma różnic między wariancjami (nie
odrzucamy hipotezy zerowej)
Wynik testu Levena determinuje z którego wiersza
odczytamy wyniki naszego testu t
2
2
2
1
0
:
H
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
test Levena nieistotny, wariancje są
test Levena nieistotny, wariancje są
podobne
podobne
Z którego wiersza czytamy?
Jak test Levena nie jest istotny czytamy z wiersza, w
którym mamy założenie o równości wariancji
Test dla prób niezależnych
,177 ,678 6,137
22
,000 6,583 1,0728 4,3585 8,8082
6,137 21,78
,000 6,583 1,0728 4,3572 8,8095
Założono równość
wariancji
Nie założono
równości wariancji
ZDJECIA
F
Istotność
Test Levene'a
jednorodności
wariancji
t
df
Istotność
(dwustronna)
Różnica
średnich
Błąd
standardowy
różnicy
Dolna granica Górna granica
95% przedział ufności dla
różnicy średnich
Test t równości średnich
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
Wartość statystyki t
Wartość statystyki t
Im większa jest ta wartość, tym
mniejsze prawdopodobieństwo, że jest
ona wynikiem przypadku (błędu
próbkowania)
Wartość negatywna jest tak samo ważna
jak pozytywna
Znak zależy od tego, jak zakodowaliśmy
nasze grupy
t=6,137
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
Poziom istotności, p
Poziom istotności, p
Prawdopodobieństwo, że różnica między
porównywanymi grupami jest przypadkowa,
zakładając, że hipoteza zerowa jest
prawdziwa
Porównujemy z konwencjonalnym poziomem
istotności p<=0,05, p<=0,01 czy p<=0,001
Jeśli jest mniejsze odrzucamy hipotezę zerową
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
Wartość statystyki t
Wartość statystyki t
Test dla prób niezależnych
,177 ,678 6,137
22
,000 6,583 1,0728 4,3585 8,8082
6,137 21,78
,000 6,583 1,0728 4,3572 8,8095
Założono równość
wariancji
Nie założono
równości wariancji
ZDJECIA
F
Istotność
Test Levene'a
jednorodności
wariancji
t
df
Istotność
(dwustronna)
Różnica
średnich
Błąd
standardowy
różnicy
Dolna granica Górna granica
95% przedział ufności dla
różnicy średnich
Test t równości średnich
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
Stopnie swobody
Stopnie swobody
Na każdą grupę tracimy po jednym
stopniu swobody
(n
1
-1)+ (n
2
-1)
Jeśli przebadaliśmy po 15 osób w każdej
grupie....
df=.......
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
Stopnie swobody
Stopnie swobody
Wytłumaczenie niematematyczne
Wyobraźmy sobie, że mamy do posadzenia
10 osób
Jak posadzimy pierwszą, pozostaje dziewięć
wolnych miejsc, sadzając dziewiątą, miejsce 10-tej
jest już wyznaczone
Przy stole wigilijnym chcielibyśmy usadzić
gości parami, będzie 5 pań i 5 panów
Jak posadzimy 4 pary, miejsca dla cioci Krysi i wujka
Mariana będą już znane
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
Przedział ufności dla różnicy
Przedział ufności dla różnicy
średnich
średnich
Różnica między średnimi jest tylko
punktowym estymatorem tego, jak ta
różnica wyglądałaby w populacji
Jeśli powtórzylibyśmy ten eksperyment
okazałoby się, że różnica ta zmieniałaby się
Lepiej jest więc podać przedział, w którym
mieściłaby się różnica między tymi średnimi
w populacji
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
Profesor Filutek zastanawiał się czy otrzymanie
premii wpływa motywująco również na
naukowców. Połowa pracowników Instytutu
Psychologii dostała zasłużone premie, połowa nie.
Pod koniec miesiąca sprawdzono motywację do
pracy w obu grupach. Tabela 4 przedstawia wyniki
testu t dla grup niezależnych. Ilu badanych
otrzymało premię?
12
23
24
11
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
Tabela 4 Test dla prób niezależnych
,177
,678
6,137
22
,000
6,5833
1,0728
4,3585
8,8082
6,137
21,776
,000
6,5833
1,0728
4,3572
8,8095
Założono równość
wariancji
Nie założono
równości wariancji
MOTYWAC
F
Istotność
Test Levene'a
jednorodności
wariancji
t
df
Istotność
(dwustronna)
Różnica
średnich
Błąd
standardowy
różnicy
Dolna granica Górna granica
95% przedział ufności dla
różnicy średnich
Test t równości średnich
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
Profesor Filutek zastanawiał się czy otrzymanie
premii wpływa motywująco również na
naukowców. Połowa pracowników Instytutu
Psychologii dostała zasłużone premie, połowa
nie. Pod koniec miesiąca sprawdzono motywację
do pracy w obu grupach. Tabela 4 przedstawia
wyniki testu t dla grup niezależnych. Wartość
statystyki t wynosi:
6,137
8,808
6,583
nie można określić
a
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
Profesor Filutek zastanawiał się czy otrzymanie premii
wpływa motywująco również na naukowców. Połowa
pracowników Instytutu Psychologii dostała zasłużone
premie, połowa nie. Pod koniec miesiąca sprawdzono
motywację do pracy w obu grupach. Tabela 4 przedstawia
wyniki testu t dla grup niezależnych. Na podstawie wyniku
testu Levena wiemy, że:
wariancje w porównywanych próbach są identyczne i
wynoszą 0,177
różnice między wariancjami są niewielkie, ale istotne
statystycznie
wariancje w porównywanych grupach są podobne
nie jest spełnione założenie o jednorodności wariancji
c
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
W pewnym eksperymencie, gdzie w grupie
eksperymentalnej i kontrolnej było po 25
osób, wyniki przeanalizowano testem t dla
grup niezależnych, odpowiednie stopnie
swobody wynoszą:
50
48
24
49
b
Materiały do wykładu Izabela Krejtz
Jeśli na wydruku z analizy testem t dla grup
niezależnych uzyskaliśmy wynik t(28)=2,66;
poziom istotności równy p=0,0127. Wcześniej
zdecydowaliśmy się przy teście dwustronnym
na poziom istotności p<0,05. Uzyskany wynik
w raporcie powinniśmy zapisać w następujący
sposób:
t(28)= 2,66; p<0,0127
t(28)= 2,66; p>0,05
t(28)= 2,66; p<0,01
t(28)= 2,66; p<0,05
d