MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Ireneusz Kocoń
Wykonywanie prac z zakresu obróbki ręcznej
i mechanicznej skrawaniem 721[02].O1.06
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Michał Sylestrzak
mgr inż. Andrzej Zych
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Ireneusz Kocoń
Konsultacja:
mgr inż. Andrzej Zych
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 721[02].O1.06
 Wykonywanie prac z zakresu obróbki ręcznej i mechanicznej skrawaniem , zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu Monter kadłubów okrętowych.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 6
3. Cele kształcenia 7
4. Przykładowe scenariusze zajęć 8
5. Ćwiczenia 12
5.1. Organizacja stanowiska 12
5.1.1. Ćwiczenia 12
5.2. Obróbka ręczna 14
5.2.1. Ćwiczenia 14
5.3. Narzędzia o napędzie elektrycznym i pneumatycznym 18
5.3.1. Ćwiczenia 18
5.4. Obróbka mechaniczna 21
5.4.1. Ćwiczenia 21
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 26
7. Literatura 36
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu  Poradnik dla nauczyciela , który będzie pomocny
w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie monter kadłubów
okrętowych. W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,
- cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- ćwiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania  uczenia oraz środkami dydaktycznymi,
- ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,
- wykaz literatury, z jakiej mogą korzystać uczniowie podczas nauki.
W poradniku dla ucznia zagadnienia zostały opisane w sposób bardzo ogólny.
Przedstawiono treści, opisano umiejętności, które uczeń powinien sobie przyswoić. By uczeń
mógł w pełni zrozumieć i przyswoić materiał, niezbędna jest jego praca z literaturą.
Nauczyciel powinien być przewodnikiem dla ucznia, wskazując mu materiały i z
ródła,
z których może uzyskać aktualne informacje dotyczące zagadnień z zakresu jednostki
modułowej.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania oraz ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane począwszy od pracy
jednolitej, pracy grupowej jednolitej i zróżnicowanej, aż po samodzielną pracę ucznia.
Zaleca się określenie wymagań edukacyjnych w takiej formie, aby łatwo było
zidentyfikować cele z poszczególnymi tematami. W poradniku zamieszczono dwa
przykładowe scenariusze zajęć.
Pomocne mogą się okazać zamieszczone na końcu każdego podrozdziału w poradniku
dla ucznia pytania sprawdzające, które uczeń może wykorzystywać w dwojaki sposób,
a mianowicie jako:
- przeczytanie pytań przed rozpoczęciem pracy; uczeń zapozna się z wymaganiami i dążyć
będzie do osiągnięcia celu, jakim jest odpowiedz
na pytania,
- przeczytanie pytań po zakończeniu pracy; pytania te stanowić będą kontrolę stanu
gotowości przejścia do wykonywania ćwiczeń.
W ćwiczeniach realizowanych w formie zadań praktycznych założono, że w trakcie ich
realizacji uczeń powinien:
- przeczytać ze zrozumieniem instrukcję obsługi sprzętu wykorzystywanego podczas
wykonywania ćwiczeń,
- opracować procedurę rozwiązania do przedstawionego w opisie zadania, posiłkując się
literaturÄ…,
- wykonać zadania,
- przeprowadzić samokontrolę,
- zaprezentować rozwiązania zadania.
Wskazane jest przeprowadzanie instruktażów na początku zajęć oraz przed
wykonywaniem ćwiczeń. Zaleca się również, aby nakłaniać uczniów do korzystania
z pomocy koleżeńskiej.
Zaleca się dobór dla uczniów ćwiczeń rozwijających umiejętności, których nabycie
stwarza największe problemy.
Po wykonaniu zaplanowanych ćwiczeń uczeń przystępuje do sprawdzenia poziomu
swoich postępów, odpowiadając na pytania zawarte w podrozdziale  Sprawdzian postępów .
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
Uczeń powinien w tym celu samodzielnie przeczytać pytania i udzielić na nie
odpowiedzi.
W rozdziale  Ewaluacja osiągnięć ucznia zamieszczono:
- kartÄ™ odpowiedzi,
- klucz odpowiedzi,
- plan testu,
- wymagania
- instrukcjÄ™ dla nauczyciela,
- instrukcję dla ucznia, w której opisano czynności ucznia podczas przeprowadzania
sprawdzianu.
Zaproponowano również przykład praktycznego sprawdzianu umiejętności jakie uczeń
nabył realizując tę jednostkę modułową. W części opisującej zadanie praktyczne zawarte są:
temat zadania, wymagania, karta odpowiedzi oraz karta oceny
Zestawy stanowią propozycję narzędzi pomiaru dydaktycznego, z których można
skorzystać w celu przeprowadzenia badań lub w celu opracowania innych narzędzi. Wybór
należy do nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
721[02].O1
Techniczne podstawy zawodu
721[02].O1.01
721[02].O1.02
Stosowanie przepisów bezpieczeństwa
Posługiwanie się pojęciami
i higieny pracy, ochrony
charakteryzujÄ…cymi statek
przeciwpożarowej i ochrony środowiska
721[02].O1.03
721[02].O1.04
Posługiwanie się dokumentacją
Dobieranie materiałów
technicznÄ…
konstrukcyjnych
721[02].O1.05
Wykonywanie pomiarów
warsztatowych
721[02].O1.06
Wykonywanie prac z zakresu obróbki
ręcznej i mechanicznej skrawaniem
721[02].O1.07
Wykonywanie połączeń
spawanych
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć.
- korzystać z różnych z
ródeł informacji,
- stosować przepisy prawne dotyczące pracownika i pracodawcy w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy,
- stosować podstawowe zasady higieny i fizjologii pracy,
- organizować bezpieczne i ergonomiczne stanowisko pracy,
- dokonywać oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy,
- dobierać i stosować odzież ochronną oraz środki ochrony indywidualnej w zależności od
wykonywanych prac,
- stosować procedury udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia i życia,
- stosować zasady ochrony środowiska,
- korzystać z Polskich Norm, Kodeksu pracy oraz rozporządzeń dotyczących
bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć.
- zorganizować stanowisko pracy, zgodnie z wymaganiami ergonomii,
- zastosować narzędzia ręczne z napędem elektrycznym i pneumatycznym stosowane do
obróbki skrawaniem,
- dobrać przyrządy pomiarowe,
- wykonać trasowanie na płaszczyz
nie,
- wykonać ścinanie i przecinanie,
- wykonać cięcie piłką ręczną i nożycami,
- wykonać gięcie i prostowanie blach cienkich,
- wykonać piłowanie powierzchni płaskich i kształtowych,
- wykonać wiercenie, rozwiercanie i pogłębianie otworów o różnych średnicach,
- naciąć gwint na powierzchniach zewnętrznych i wewnętrznych,
- wykonać operacje toczenia i frezowania,
- wykonać szlifowanie elementów konstrukcji stalowej przeznaczonych do montażu na
szlifierce ostrzałce i szlifierce kątowej,
- sprawdzić jakość wykonanej pracy,
- skorzystać z dokumentacji technicznej, norm, poradników,
- zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska podczas wykonywania pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadzÄ…ca: & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Monter kadłubów okrętowych 721[02].O1
Moduł: Techniczne podstawy zawodu 721[02].O1
Jednostka modułowa: Wykonywanie prac z zakresu obróbki ręcznej
i mechanicznej skrawaniem 721[02].O1.06
Temat: Wykonywanie połączeń gwintowych.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności wykonywania połączeń gwintowych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- dobrać wyposażenie stanowiska do wykonania połączenia gwintowanego,
- dobrać narzędzia i materiały do wykonania połączenia gwintowego,
- przygotować stanowisko pracy, maszyny i narzędzia do wykonania połączenia
gwintowego,
- wykonać połączenie gwintowe.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenie praktyczne przedmiotowe.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca w małych grupach.
Åšrodki dydaktyczne:
- wiertarka stołowa,
- 5 kątowników o długości 150 mm,
- piłka do cięcia metali.
- komplet narzędzi traserskich,
- komplet narzędzi do montażu (klucze, wkrętaki, szczypce, przymiary, itp.
- wiertÅ‚a Ø3,2 i Ø4,5,
- komplet gwintowników M4,
- komplet narzędzi ślusarskich,
- wkręty M4 z łbem walcowym, szt. 8.
Czas trwania: 180 minut.
Przebieg zajęć:
1. Instruktaż wstępny:
- sprawdzenie obecności,
- sprawdzenie odzieży roboczej,
- przeprowadzenie instruktażu BHP przy montażu,
- przedstawienie przebiegu lekcji,
- podanie kryteriów ocen,
- wyznaczenie stanowisk ćwiczeniowych,
- nadzorowanie przejścia na stanowiska.
2. Instruktaż bieżący:
Wykonanie ćwiczenia 3 z części 4.3.3 poradnika ucznia
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
- Obchód I. Sprawdzenie czy uczniowie, dobrali narzędzia, materiały,
- Obchód II. Sprawdzenie czy uczniowie opracowali plan pracy, czy skompletowali
zestawy części do montażu. Sprawdzenie poprawności planu pracy,
- Obchód III. Sprawdzenie poprawności wykonania ćwiczenia, stosowania
bezpiecznych metod pracy. Udzielanie dodatkowych instruktaży.
- Obchód IV. Sprawdzenie poprawności wykonania zadania. Ocena jakości
wykonania, wskazanie na błędy i usterki.
3. Instruktaż końcowy:
- podsumowanie zajęć,
- wskazanie na najlepiej wykonane ćwiczenia,
- omówienie ćwiczeń wykonanych przez wszystkie grupy,
- zwrócenie uwagi na błędy oraz czynności dobrze wykonywane podczas ćwiczenia,
- wystawienie ocen,
- uporządkowanie stanowisk ćwiczeniowych.
Praca domowa
- sporzÄ…dz
notatkę nt. rodzaju podkładek oraz ich zastosowania.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- pogadanka nt. najtrudniejsze i najłatwiejsze czynności w trakcie wykonania ramki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadzÄ…ca: & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Monter kadłubów okrętowych 721[02].O1
Moduł: Techniczne podstawy zawodu 721[02].O1
Jednostka modułowa: Wykonywanie prac z zakresu obróbki ręcznej
i mechanicznej skrawaniem 721[02].O1.06
Temat: Wykonywanie części mechanizmów na tokarce.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności toczenia.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umięć:
- opracować plan obróbki części na tokarce,
- przygotować tokarkę do pracy,
- toczyć powierzchnie zewnętrzne i czołowe,
- wiercić na tokarce,
- toczyć powierzchnie kształtowe.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenie praktyczne przedmiotowe.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca indywidualna.
Åšrodki dydaktyczne:
- tokarka,
- zestaw noży tokarskich,
- wałek stalowy o średnicy ok. 20 mm i długości ok. 80 mm,
- katalog noży tokarskich,
- suwmiarka,
- dokumentacja techniczna tokarki,
- poradnik tokarza,
- poradnik dla ucznia.
Czas trwania zajęć: 235 minut
Przebieg zajęć:
1. Instruktaż wstępny:
- sprawdzenie obecności,
- sprawdzenie odzieży roboczej, sprawdzenie samopoczucia uczniów,
- przeprowadzenie instruktażu BHP,
- przedstawienie przebiegu lekcji,
- podanie kryteriów oceny,
- wyznaczenie stanowisk ćwiczeniowych,
- nadzorowanie przejścia na stanowiska.
2. Instruktaż bieżący:
Wykonanie ćwiczenia 3 z części 4.4.3 poradnika ucznia.
- Obchód I. Sprawdzenie czy uczniowie opracowali plan obróbki części. Sprawdzenie
jego poprawności. Sprawdzenie czy uczniowie dobrali parametry obróbki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
- Obchód II. Sprawdzenie czy uczniowie przygotowali tokarki do pracy, dobrali
narzędzia, materiały, czy poprawnie zamocowali narzędzia i materiał obrabiany.
- Obchód III. Sprawdzanie poprawności wykonywania ćwiczenia, stosowania
bezpiecznych metod pracy. Udzielanie dodatkowych instruktaży.
- Obchód IV. Sprawdzenie poprawności wykonania zadania. Ocena jakości
wykonania, wskazanie na błędy i usterki.
- Sprawdzenie czy uczniowie przygotowali tokarki do pracy, dobrali narzędzia,
materiały, czy poprawnie zamocowali narzędzia i materiał obrabiany.
3. Instruktaż końcowy:
- podsumowanie zajęć,
- wskazanie na najlepiej wykonane ćwiczenia,
- omówienie ćwiczeń wykonanych przez wszystkich uczniów,
- zwrócenie uwagi na błędy oraz czynności dobrze wykonywane podczas ćwiczenia,
- wystawienie ocen,
- uporządkowanie stanowisk ćwiczeniowych.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- wyrywkowe odpytanie uczniów z procedury przygotowania tokarki do pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
5. ĆWICZENIA
5.1. Organizacja stanowiska
5.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Rozpoznaj wszystkie wskazane przez nauczyciela narzędzia. Nazwij je i wskaż operacje,
jakie można wykonać za ich pomocą.
Wskazówki do realizacji
Uczniowie ćwiczenie powinni wykonywać w grupach 2 osobowych. Zanim uczniowie
rozpoczną wykonanie ćwiczenia należy przeprowadzić pokaz na dowolnie wybranym
przykładzie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dokładnie obejrzeć wskazane narzędzia,
2) ustalić ich nazwy, porównując z obrazkami, ilustracjami zawartymi w literaturze,
3) wskazać operacje, do jakich mogą być użyte,
4) zapisać i zaprezentować wnioski.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- gwintowniki, narzynki, pilniki, szczypce, wkrętaki, itp.
- przyrządy traserskie (rysik traserski, punktak, młotek 300g.),
- komplet wierteł i rozwiertaków,
- przyrzÄ…dy pomiarowe (przymiar, suwmiarka, mikrometr, itp.),
- przybory do pisania,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Na podstawie katalogów dobierz narzędzia, jakie powinny znajdować się na stanowisku,
na którym przecinane bÄ™dÄ… prÄ™ty stalowe o Å›rednicy Ø 5mm. Przygotuj zamówienie na
wybrane narzędzia.
Wskazówki do realizacji
Uczniowie ćwiczenie powinni wykonywać indywidualnie. Zanim uczniowie rozpoczną
wykonanie ćwiczenia należy przeprowadzić pokaz.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić charakter prac wykonywanych na stanowisku,
2) dobrać narzędzia zwracając uwagę na ergonomię,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
3) przygotować zamówienie na wybrane narzędzia, podając typ, wielkość oraz numer
katalogowy,
4) uzasadnić dokonane wybory.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- katalogi narzędzi do obróbki ręcznej,
- przybory do pisania, papier,
- katalogi środków ochrony osobistej.
- stół ślusarski z imadłem,
- komplet pilników płaskich i okrągłych,
- przymiar kreskowy i rysik,
- odcinek pręta stalowego o przekroju kwadratowym 25x25 mm,
- rysunek wymiarowy młotka,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Z pręta o przekroju kwadratowym, np. starego noża tokarskiego, wykonać młotek przy
pomocy pilników.
Wskazówki do realizacji
Uczniowie ćwiczenie powinni wykonywać w grupach 2 osobowych. Zanim uczniowie
rozpoczną wykonanie ćwiczenia należy przeprowadzić pokaz na dowolnie wybranym
przykładzie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) pobrać od nauczyciela materiał na młotek i komplet pilników oraz rysunek wymiarowy,
przymiar kreskowy i rysik.
2) wytrasować zarys młotka i otwór na trzonek,
3) przewiercić dwa otwory na wiertarce stołowej,
4) przy pomocy pilników okrągłego i płaskiego wypiłować otwór na trzonek o wymiarach
zgodnych z rysunkiem,
5) przy pomocy pilnika zdzieraka i pilnika gładzika nadać kształt zgodny z rysunkiem,
6) sprawdzić poprawność wykonania ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- stół ślusarski z imadłem,
- komplet pilników płaskich i okrągłych,
- przymiar kreskowy i rysik,
- odcinek pręta stalowego o przekroju kwadratowym 25x25 mm,
- rysunek wykonawczy,
- poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
5.2. Obróbka ręczna
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj plan, według którego można będzie wykonać pudełko prostopadłościenne
o wymiarach 160 mm × 60 mm × 40 mm, z blachy o gruboÅ›ci 0,5 mm. PudeÅ‚ko to jest otwarte
(bez pokrywki). Dobierz wielkość zakÅ‚adek A. Boki pudeÅ‚ka poÅ‚Ä…cz nitami aluminiowymi Ø3.
A
40
40
240
Rysunek do ćwiczenia 1
Wskazówki do realizacji
Uczniowie ćwiczenie powinni wykonywać w grupach 2 osobowych. Jeżeli w trakcie
wykonywania ćwiczenia nauczyciel zauważy, że uczniowie popełniają błędy powinien
przerwać wykonanie ćwiczenie i poprowadzić dyskusję, z której uczniowie winni wyciągnąć
wnioski.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wypisać wszystkie czynności, jakie należy wykonać,
2) określić kolejność wykonywania tych czynności,
3) opracować plan obróbki,
4) sporządzić wykaz maszyn, urządzeń, narzędzi oraz środków ochronnych niezbędnych do
wykonania ćwiczenia,
5) sporządzić wykaz elementów niezbędnych do wykonania połączeń boków
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- dyskusja,
- ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- zeszyt,
- przybory do pisania,
- poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
40
140
40
Ćwiczenie 2
Wykonaj pudełko z blachy o grubości 0,5 mm według dokumentacji opracowanej
w ćwiczeniu 1 punku 4.2.3 poradnika ucznia. Sprawdz
poprawność planu wykonanego
w ćwiczeniu 1.
Wskazówki do realizacji
Uczniowie ćwiczenie powinni wykonywać w grupach dwuosobowych. Jeżeli w trakcie
wykonywania ćwiczenia nauczyciel zauważy, że uczniowie popełniają błędy powinien
przeprowadzić pokaz i pogadankę.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przygotować maszyny, urządzenia i narzędzia,
2) wytrasować linie ciecia i gięcia,
3) wyciąć odpowiedni kształt blachy,
4) wykonać w odpowiedniej kolejności zabiegi gięcia,
5) oczyścić i fazować krawędzie, ostre krawędzie stępić,
6) wywierć otwory pod nity,
7) zgodnie z wybraną metodą wykonać połączenia boków,
8) sprawdzić jakość połączeń nitowych,
9) spiłować ewentualne nierówności łbów nitów,
10) sprawdzić poprawność wykonania elementu.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pogadanka,
- ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- przyrzÄ…dy pomiarowe (przymiar, suwmiarka),
- blacha,
- przyrządy traserskie (rysik traserski, punktak, młotek 300g.),
- nożyce do blachy,
- komplet pilników,
- wiertarka z kompletem wierteł,
- zestaw do nitowania,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Wykonaj detal przedstawiony na poniższym rysunku. Rurę wykonaj w procesie zawijania
z blachy ocynkowanej 0,5 mm.
Wskazówki do realizacji
Uczniowie ćwiczenie powinni wykonywać w grupach 2 osobowych. Podsumowanie
powinno być przeprowadzone przez liderów grup w formie prezentacji detalu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wykonać szkic materiału i zwymiarować go,
2) obliczyć długość blachy do gięcia,
3) przedstawić szkic nauczycielowi,
4) opracować plan obróbki wykonania elementu,
5) przygotować półfabrykat,
6) wykonać rurę,
7) stępić ostre krawędzie,
8) sprawdzić wymiary,
9) zlutować rurę.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- dyskusja,
- ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
 stanowisko ślusarskie,
 blacha 0,5mm, ocynkowana,
 pręt do wykonania zawijania,
 młotek drewniany,
 narzędzia i materiały do lutowania,
 poradnik ślusarza,
 poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 4
Wyprostuj arkusz blachy o wymiarach 150 mm×400 i gruboÅ›ci 1 mm.
Wskazówki do realizacji
Uczniowie ćwiczenie powinni wykonywać w grupach 2 osobowych. Jeżeli w trakcie
wykonywania ćwiczenia nauczyciel zauważy, że uczniowie popełniają błędy powinien
przeprowadzić pokaz i pogadankę.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) sprawdzić na płycie traserskiej i zaznaczyć miejsca, w których mają być zgięcia,
2) zapoznać się z metodami prostowania blach,
3) za pomocą młotka wyprostować wskazany arkusz,
4) sprawdzić kształt blachy,
5) gdy zachodzi potrzeba wykonać ponownie prace określone w pkt. 1 4,
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
 płyta do prostowania,
 zestaw młotków,
 kreda,
 arkusz blachy 40 cm × 15 cm i gruboÅ›ci 1mm,
 środki ochrony osobistej,
 poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
5.3. Narzędzia o napędzie elektrycznym i pneumatycznym
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
W próbce materiału grubości 8mm wywierć otwory według rysunku wykonawczego
przygotowanego przez nauczyciela. Wstawić suwliwie kołki o odpowiednich wymiarach
w odpowiednich odległościach od siebie.
Wskazówki do realizacji
Uczniowie ćwiczenie powinni wykonywać w grupach dwuosobowych. Nauczyciel
powinien przypomnieć zasady pasowania. Jeżeli w trakcie wykonywania ćwiczenia
nauczyciel zauważy, że uczniowie popełniają błędy powinien powtórzyć wykonanie zadania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z rysunkiem wymiarowym,
2) wytrasować otwory zgodnie z rysunkiem,
3) zaznaczyć punktakiem środki otworów,
4) dobrać wiertła i przewiercić materiał,
5) dobrać rozwiertaki i rozwiercić otwory,
6) wpasować kołki do otworów,
7) sprawdzić poprawność wykonania,
8) omówić ewentualne błędy i znalez
ć ich przyczynę.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- wiertarka stołowa,
- przyrządy traserskie (rysik, punktak, młotek 300g.),
- komplet wierteł i rozwiertaków,
- próbki blachy 8 mm i koÅ‚ki pasowane Ø6H6, Ø8H6, Ø10H6,
- mikrometr, suwmiarka,
- środki ochrony osobistej,
- podradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Wykonaj pogłębianie otworów w celu schowania wkrętów z łbami stożkowymi
i walcowymi M5, M6, M8.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wykonać otwory w próbce materiału zgodnie z rysunkiem wykonawczym,
2) pogłębić je przy pomocy pogłębiaczy stożkowych i walcowych odpowiednio dla łbów
wkrętów,
3) wkręcić w odpowiednie otwory wkręty z łbem stożkowym lub walcowym,
4) sprawdzić jakość wykonania ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Åšrodki dydaktyczne:
- wiertarka stołowa,
- komplet wierteł,
- pogłębiacze stożkowe i walcowe,
- komplety gwintowników M5 M6 M8,
- pokrętło do gwintowników,
- klucze trzpieniowe sześciokątne,
- suwmiarka,
- próbka o grubości 20 mm,
- wkręty z łbami stożkowymi i walcowymi z gniazdami na klucz sześciokątny,
- poradnik dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Wykonaj połączenie kątowników przygotowanych przez nauczyciela, tak, aby powstała
ramka.
Wskazówki do realizacji
Uczniowie ćwiczenie powinni wykonywać w grupach 2 osobowych. Jeżeli w trakcie
wykonywania ćwiczenia nauczyciel zauważy, że uczniowie popełniają błędy powinien
powtórzyć wykonanie zadania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) opracować plan wykonania zadania,
2) przedstawić go nauczycielowi do sprawdzenia,
3) skompletować 4 zestawy (kątownik z blachy i kształtownik),
4) wywiercić otwory Ø3,3 mm jednoczeÅ›nie przez zÅ‚Ä…czone komplety,
5) rozłączyć zestawy,
6) powiercić w kÄ…townikach otwory na Å›rednicÄ™ Ø4,5,
7) wykonać gwinty M4 w kształtownikach,
8) skręcić 4 komplety kątowników,
9) połączyć zestawy w ramkę (kolejność wykonania połączenia za pomocą wkręta
zachować taką, jak wcześniej).
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Åšrodki dydaktyczne:
- wiertarka stołowa,
- 5 kątowników o długości 150mm,
- piłka do cięcia metali.
- komplet narzędzi traserskich,
- komplet narzędzi do montażu (klucze, wkrętaki, szczypce, przymiary, itp.
- wiertÅ‚a Ø3,3, Ø4,5,
- komplet gwintowników M4,
- komplet narzędzi ślusarskich,
- wkręty M4 z łbem walcowym, szt. 8.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
5.4. Obróbka mechaniczna
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zaznacz na rysunku główne zespoły tokarki.
Wskazówki do realizacji
Uczniowie ćwiczenie powinni wykonywać indywidualnie. Ćwiczenie należy
przeprowadzić jako powtórzenie wiadomości, po zajęciach, na których omawiano budowę
obrabiarek.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wyszukać w literaturze opis budowy tokarki,
2) zapoznać się z opisem,
3) odszukać na rysunku: suport, wrzeciono, konik, wrzeciennik, łoże, śrubę pociągową,
4) na rysunku wpisać ołówkiem nazwy tych elementów.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- dyskusja,
- ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
 przybory do pisania,
 literatura,
 instrukcje obsługi tokarek,
 poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Ćwiczenie 2
Zaznacz na rysunku, wszystkie istotne podzespoły frezarki.
Wskazówki do realizacji
Ćwiczenie uczniowie powinni wykonywać indywidualnie. Ćwiczenie należy
przeprowadzić jako powtórzenie wiadomości, po zajęciach, na których omawiano budowę
obrabiarek.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wyszukać w literaturze opis budowy frezarki,
2) zapoznać się z opisem obrabiarki,
3) odszukać na rysunku główne zespoły frezarki,
4) na rysunku ołówkiem umieścić nazwy tych elementów.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- dyskusja,
- ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
 przybory do pisania,
 literatura,
 instrukcje obsługi frezarek,
 poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Ćwiczenie 3
Przygotuj tokarkę i wykonaj z wałka o średnicy 20mm i długości 80mm element
o wymiarach podanych na rysunku.
Dobór warunków skrawania Nazwa, typ, szkic, wielkości
Noże tokarskie
Parametry obróbki do toczenia
zgrubnego stali ST3S (obroty,
posuw)
Parametry do obróbki dokładnej stali
ST3S (obroty, posuw)
25
16
50
Wskazówki do realizacji
Ćwiczenie uczniowie powinni wykonywać indywidualnie. Nauczyciel powinien
sprawdzić parametry skrawania oraz prawidłowość zamocowania noża i obrabianego
elementu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w katalogu noże tokarskie i wpisać je do tabeli (nóż do obróbki zgrubnej,
dokładnej i do toczenia poprzecznego (planowania),
2) zapoznać się ze sposobem dobierania parametrów toczenia,
3) dobrać parametry obróbki (z poradnika tokarza),
4) porównać swoją tabelę z tabelami kolegów,
5) zamocować przedmiot obrabiany i ustawić parametry obróbki,
6) zgłosić nauczycielowi przygotowanie tokarki do pracy
7) wykonać detal.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
 tokarka,
 zestaw noży tokarskich,
 waÅ‚ek stalowy Å‚20×80 mm,
 katalog noży tokarskich,
 suwmiarka,
 dokumentacja techniczna tokarki,
 poradnik tokarza,
 poradnik dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
Åš10
Åš16
Ćwiczenie 4
Przygotuj dwie próbki o grubości 8mm do spawania, zukosuj w każdej z nich jeden bok.
Wskazówki do realizacji
Uczniowie ćwiczenie powinni wykonywać w grupach 2-osobowych. Jeżeli w trakcie
wykonywania ćwiczenia nauczyciel zauważy, że uczniowie popełniają błędy nauczyciel
powinien przerwać wykonanie ćwiczenia i przeprowadzić pokaz. Przed rozpoczęciem
frezowania należy sprawdzić parametry skrawania oraz prawidłowość zamocowania freza
i obrabianego elementu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) znalez
ć w tabelach parametry ukosowania dla blach o podanych grubościach,
2) zapoznać się z budową frezarki,
3) umocować blachę przeznaczoną do ukosowania na stole roboczym,
4) dobrać i zamontować frez,
5) zukosować obie blachy,
6) sprawdzić jakość wykonanej pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- frezarka uniwersalna,
- zestaw frezów,
- imaki ślusarskie,
- suwmiarka,
- próbki blachy grubości 8 i 10 mm,
- dokumentacja techniczna frezarki,
- środki ochrony osobistej.
Ćwiczenie 5
Wykonaj rękojeść zgodnie z rysunkiem zamieszczonym poniżej.
20 75
Wskazówki do realizacji
Uczniowie ćwiczenie powinni wykonywać w grupach 2 osobowych. Jeżeli w trakcie
wykonywania ćwiczenia nauczyciel zauważy, że uczniowie popełniają błędy należy przerwać
wykonanie ćwiczenia i przeprowadzić pokaz. W trakcie wykonywania ćwiczenia należy
omówić metody montowania obrabianego elementu w obrabiarkach
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
25
15
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić kolejność wykonywania poszczególnych czynności,
2) określić rodzaj materiału, jaki otrzymałeś od nauczyciela,
3) dobrać odpowiedni frez,
4) dobrać parametry frezowania,
5) dobrać odpowiednie noże tokarskie,
6) dobrać parametry toczenia,
7) określić metody mocowania elementów na tokarce i frezarce,
8) wykonać element.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- frezarka uniwersalna,
- tokarka uniwersalna
- zestaw frezów i noży tokarskich,
- imaki ślusarskie,
- waÅ‚ek o Å›rednicy Å‚30×100 mm,
- suwmiarka,
- Poradnik tokarza lub poradnik mechanika,
- środki ochrony osobistej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Wykonywanie prac z zakresu
obróbki ręcznej i mechanicznej skrawaniem
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 2, 4, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 20, sÄ… z poziomu podstawowego,
- zadania 3, 5, 10, 18, 19 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. b, 4. c, 5. d, 6. c, 7. d, 8. d, 9. a, 10. d, 11. c,
12. b, 13. c, 14. c, 15. a, 16. d, 17. a, 18. c, 19. c, 20. b.
Plan testu
Nr
Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad.
(mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Zastosować przepisy bhp i ppoż. podczas
B P d
wykonywania pracy.
2 Zastosować przepisy o ochronie środowiska
B P a
podczas wykonywania pracy.
3 Dobrać narzędzia, maszyny i urządzenia
B PP b
stosowane do wykonania określonych prac.
4 Zaplanować operacje z zakresu obróbki
C P c
ręcznej.
5 Zdefiniować operacje z zakresu obróbki
A PP d
ręcznej.
6 Zaplanować proces wykonania połączenia
C P c
rozłącznego.
7 Określić sposób dobierania danych do
B P d
wykonania gwintu.
8 Dobrać narzędzia do wykonania określonych
B P d
prac.
9 Zdefiniować podstawowe operacje
B P a
w obróbce ręcznej i maszynowej
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
10 Rozróżnić narzędzia skrawające B PP d
11 Dobrać metodę oceny jakości wykonanego
C P c
połączenia
12 Sklasyfikować prace wykonywane na
B P b
tokarkach
13 Rozróżnić parametry toczenia A P c
14 Dobrać sposób mocowania przedmiotu
C P c
obrabianego na tokarce
15 Sklasyfikować prace wykonywane na
B P a
frezarkach
16 Sklasyfikować prace wykonywane na
B P d
szlifierkach
17 Rozpoznać mechanizm tokarki na podstawie
C P a
opisu
18 Określić parametry gwintu metrycznego C PP c
19 Dobrać nóż do nacinania gwintów C PP c
20 Podać zastosowanie pogłębiaczy B P b
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
5. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
6. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
7. Pięć minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
8. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
9. Sprawdz
wyniki.
10. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu.
11. Opracuj wnioski do dalszego postępowania.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 20 pytań i sprawdza Twoje wiadomości z zakresu posługiwania się
pokładowymi środkami łączności.
5. Tylko jedna odpowiedz
do każdego pytania jest prawidłowa.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Skreśl prawidłową
odpowiedz
.
7. Jeżeli się pomylisz, błędną odpowiedz
wez
w kółko i skreśl odpowiedz
prawidłową.
Jeżeli skreślisz więcej niż jedną odpowiedz
do jednego pytania, nie zostanie one
ocenione.
8. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
9. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej; wrócisz do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
10. Na rozwiÄ…zanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Podczas wykonywania jakich operacji nie wolno stosować rękawic ochronnych
a) piłowanie płaszczyzn.
b) przecinanie piłką do metalu.
c) gięcie blach.
d) wiercenie na wiertarce.
2. Odpady powstające przy pracach ślusarskich powinny być składowane w następujący
sposób
a) osobne pojemniki na metale, papier, zaoliwione czyściwo i pozostałe odpady.
b) wystarczy pojemnik na metale i pozostałe odpady.
c) osobne pojemniki na każdy metal, papier, zaoliwione czyściwo, czyste czyściwo
i pozostałe odpady.
d) wystarczy jeden pojemnik, który na końcu zostaje opróżniony, a odpady
posegregowane.
3. Przyporządkuj narzędzia operacjom obróbki ręcznej
1. pilnik, 2. piłka do metalu, 3. rysik, 4. wiertło, 5. gwintownik
I) gięcie, II) prostowanie, III) wiercenie, IV) gwintowanie, V) przecinanie,
VI) trasowanie, VII) piłowanie, VIII) rysowanie,
a) 1  I, 2  VII, 3  VIII, 4  III, 5  IV,
b) 1  VII, 2  V, 3  VI, 4 - III, 5  IV,
c) 1  VII, 2  V, 3  VI, 4 - III, 5  IV,
d) 1  VII, 2  V, 3  VIII, 4 - III, 5  IV.
4. Kolejność wykonania detalu z rysunku powinna być następująca
a) piłowanie zgrubne powierzchni zewnętrznych,
wiercenie, rozwiercanie, wypiłowywanie.
b) piłowanie zgrubne, piłowanie wykańczające,
wiercenie.
c) trasowanie, piłowanie powierzchni zewnętrznych,
wiercenie, piłowanie powierzchni wewnętrznych.
d) trasowanie, piłowanie, wiercenie, rozwiercanie,
wycinanie.
5. Operacja polegająca na powiększaniu średnicy istniejącego otworu nazywa się
a) poszerzaniem.
b) rozwiercaniem.
c) pogłębianiem.
d) powiercaniem.
6. Aby połączyć dwie blachy o grubości po 5 mm wkrętem z łbem stożkowym należy
wykonać następujące operacje
a) wiercenie, gwintowanie, wkręcenie wkręta.
b) wiercenie, powiercanie górnej blachy i jej nagwintowanie, wkręcenie wkręta.
c) wiercenie, powiercanie górnej blachy, nagwintowanie dolnej blachy, wkręcenie
wkręta.
d) wiercenie, powiercanie górnej blachy, pogłębienie otworu w górnej blasze,
nagwintowanie dolnej blachy, wkręcenie wkręta.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
7. Dobierając wiertło do wykonania otworu pod gwint jego średnicę określamy
w następujący sposób
a) obliczamy ze wzoru.
b) odczytujemy z napisu na gwintowniku.
c) mierzymy średnice gwintownika.
d) odczytujemy z tablic zamieszczonych w poradnikach.
8. Do prostowania kształtowników metalowych wykonanych ze stali hartowanych używa
siÄ™
a) młotków.
b) młotów pneumatycznych.
c) prasy mimośrodowej.
d) elementów hartowanych się nie prostuje.
9. Radełkowanie jest to
a) wyciskania drobnych rowków na powierzchni obrabianego elementu.
b) cięcie prętów na tokarce.
c) frezowanie drobnych rowków na elementach o przekroju okrągłym.
d) wykonanie połączenia wpustowego.
10. Wskaż jakie chwyty nie występują wśród wierteł
a) SDS.
b) walcowy.
c) stożkowy.
d) mimośrodowy.
11. Sprawdzenie jakości wykonanego detalu możemy przeprowadzić w następujący sposób
a) porównując wzrokowo wykonany detal z wzorcem.
b) porównując wzrokowo wykonany detal z rysunkiem.
c) wykonując pomiary narzędziami pomiarowymi i porównując je z wymiarami
określonymi na rysunku.
d) wykonując pomiary mikrometrem mierzącym z dokładnością do 0,01 mm.
12. Wskaż operacje, które można wykonywać na tokarkach
a) toczenie, frezowanie, wiercenie, rozwiercanie.
b) toczenie, wiercenie, pogłębianie, rozwiercanie.
c) toczenie, wiercenie, szlifowanie, rozwiercanie.
d) toczenie, pogłębianie, rozwiercanie, ścinanie.
13. Parametr obróbki określający o ile przesunie się nóż tokarski podczas jednego obrotu
przedmiotu obrabianego nazywamy
a) głębokością toczenia.
b) szybkością przesuwu.
c) posuwem.
d) wydajnością toczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
14. Na tokarce bardzo długie przedmioty mocuje się
a) w uchwycie trójszczękowym.
b) w uchwycie trójszczękowym z podparciem kłem.
c) w kłach.
d) w uchwycie trójszczękowym i dwóch kłach.
15. Wskaż rodzaje operacji, które można wykonywać na frezarkach
a) frezowanie płaszczyzn, frezowanie rowków, frezowanie gwintów.
b) frezowanie płaszczyzn, frezowanie rowków, frezowanie nakiełków.
c) frezowanie płaszczyzn, frezowanie rowków na wpusty, frezowanie rozwierconych
otworów.
d) frezowanie rowków, frezowanie powierzchni kształtowych, frezowanie czopów pod
łożyska toczne.
16. Wskaż rodzaje operacji które można wykonywać na szlifierkach
a) szlifowanie płaszczyzn, szlifowanie wałków, szlifowanie pogłębień.
b) szlifowanie płaszczyzn, szlifowanie wałków, szlifowanie spawów.
c) szlifowanie wałków krótkich, szlifowanie wałków długich, szlifowanie rozwierceń.
d) szlifowanie wałków, szlifowanie otworów, szlifowanie płaszczyzn.
17. Jak się nazywa przekładnia zwiększająca obroty wrzeciona uruchamiana ręcznie
a) odboczka.
b) przyśpiesznik.
c) przekładnik.
d) opóz
niacz.
18. Kąt wierzchołkowy zarysu gwintu metrycznego wynosi
a) 50o.
b) 40o.
c) 60o.
d) 90o.
19. Do wykonywania gwintów zewnętrznych na tokarkach stosuje się
a) przecinaki.
b) noże boczne.
c) noże do nacinania gwintów.
d) noże boczno-czołowe.
20. Pogłębiacze służą do
a) pogłębienia otworów przy braku wierteł odpowiedniej długości.
b) wpuszczenia łbów lub śrub w materiał.
c) pogłębiania śladów punktaka po trasowaniu w celu lepszego uwidocznienia punktu.
d) pogłębiania punktów punktaka po trasowaniu w celu lepszego prowadzenia wiertła.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko:..........................................................................
Wykonywanie prac z zakresu obróbki ręcznej i mechanicznej skrawaniem
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
Test praktyczny do jednostki modułowej Wykonywanie prac z zakresu
obróbki ręcznej i mechanicznej skrawaniem 721[02].O1.06
Temat zadania: Wykonanie pokrywy z blachy
Podczas wykonywania prac z zakresu montażu dostałeś polecenie wykonania pokrywy
z blachy. Pokrywa powinna być wykonana z blachy stalowej o grubości 3 mm. Przed
zamontowaniem, przyspawane będą zawiasy i uchwyt do zamykania, a następnie całość
pomalowana.
Åš10
3
5
15
90-0,5
W trakcie realizacji prac uczeń powinien wykonać:
- plan pracy,
- spis niezbędnych narzędzi i urządzeń,
- wykaz przyrządów pomiarowych, określić ich zakresy pomiarowe,
- wykaz niezbędnych materiałów pomocniczych,
- pokrywÄ™,
- ocenę jakości.
Czas na wykonanie zadania wynosi 240 minut.
Kryteria oceniania:
- za poprawnie sporzÄ…dzony plan pracy (1 pkt.),
- za przygotowanie wykazu narzędzi (1 pkt.),
- za przygotowanie wykazu przyrządów pomiarowych (1 pkt.),
- za przygotowanie wykazu materiałów pomocniczych (1 pkt.),
- za prawidłową organizację stanowiska pracy (1 pkt.),
- za prawidłową kolejność wykonywanych prac (1 pkt.),
- za prawidłowe wykorzystanie narzędzi (1 pkt.),
- za prawidłowe wykorzystanie przyrządów pomiarowych (1 pkt.),
- za stosowanie poprawnych technik pracy (1 pkt.),
- za wykonane pomiary (3 pkt),
- za zgodność z rysunkiem wykonanego detalu (6 pkt),
- za uporządkowanie stanowiska pracy, wyczyszczenie używanych narzędzi i urządzeń
(1 pkt.).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
10
+0,5
-0,5
M8
40
60
Karta odpowiedzi
Do testu praktycznego Wykonywanie prac z zakresu obróbki ręcznej
i mechanicznej skrawaniem 721[02].O1.06
ImiÄ™ i nazwisko:.............................................................
Plan pracy:
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...& & & & & & & & & & & .
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ...& & & & & .& & & & & & .
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .& & & & & & .& & & .
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .& & & & & .& & & & & & .& & .
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .& & & & & & .& & & .
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .& & & & & .& & & & & & .& & .
Wykaz niezbędnych narzędzi i urządzeń:
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .& & & & & .& & & & & & .& & .
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .& & & & & .& & & & & & .& & .
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .& & & & & .& & & & & & .& & .
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .& & & & & .& & & & & & .& & .
Wykaz przyrządów pomiarowych z zakresami pomiarowymi:
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .& & & & & .& & & & & & .& & .
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .& & & & & .& & & & & & .& & .
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .& & & & & .& & & & & & .& & .
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .& & & & & & .& & & & & & .& .
Wykaz niezbędnych materiałów pomocniczych:
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .& & & & & & .& & & & & & .& .
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .& & & & & .& & & & & & .& & .
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .& & & & & .& & & & & & .& & .
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .& & & & & .& & & & & & .& & .
Pomiary wykonane suwmiarkÄ…:
Wymiar 90 Wymiary Ø 10
Wymiar 60
Wymiary 40
Wymiary 5
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
Karta oceny
Lp. Kryterium Punkty
1. Za poprawnie sporzÄ…dzony plan pracy (1 pkt).
2. Za poprawne opracowanie wykazu narzędzi (1 pkt).
Za poprawne opracowanie wykazu przyrządów pomiarowych wraz
3.
z podaniem prawidłowych zakresów pomiarowych (1 pkt).
5. Za poprawne opracowanie wykazu materiałów pomocniczych (1 pkt).
6. Za prawidłową organizację stanowiska pracy (1 pkt).
7. Za prawidłową kolejność wykonywanych prac (1 pkt).
8. Za prawidłowe wykorzystanie narzędzi (1 pkt).
9. Za prawidłowe wykorzystanie przyrządów pomiarowych (1 pkt).
10. Za stosowanie poprawnych technik pracy (1 pkt).
Za prawidłowo wykonane pomiary:
 prawidłowy pomiar wymiaru 90  1 pkt,
11.
 prawidłowy pomiar wymiaru 40  1 pkt,
 prawidÅ‚owy pomiar otworów Ø 10  1 pkt
Za zgodność z rysunkiem wykonanego detalu:
 prawidłowy wymiar 90  0,5  1 pkt,
 prawidłowy wymiar 60  0,5  1 pkt,
11.  prawidłowy wymiar 40 + 0,5  1 pkt,
 wÅ‚aÅ›ciwa Å›rednica 4 otworów Ø 10  1 pkt,
 wÅ‚aÅ›ciwe rozmieszczenie otworów Ø 10  1 pkt,
 prawidłowo nacięty gwint  1 pkt.
Za uporządkowanie stanowiska pracy, wyczyszczenie używanych narzędzi
12.
i urządzeń (1pkt).
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzymuje następujące oceny
szkolne:
- dopuszczający  minimum 12 punktów
- dostateczny  minimum 14 punktów
- dobry  minimum 16 punktów
- bardzo dobry  minimum 18 punktów
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
7. LITERATURA
1. Bernaciak A.: Przedsiębiorstwa wobec wymagań ochrony środowiska. Wydawnictwo
 Salamandra , Poznań 2000
2. Dretkiewicz-Więch J: Materiałoznawstwo. OBRPNiSS, Warszawa 1993
3. Dretkiewicz-Więch J: Technologia mechaniczna. Techniki wytwarzania. WSiP,
Warszawa 2000
4. Górecki A.: Technologia ogólna. Podstawy technologii mechanicznych. WSiP,
Warszawa 2006
5. Hansen A.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1998
6. Malinowski J., Jakubiec W.: Tolerancje i pasowania w budowie maszyn. WSiP,
Warszawa 1998
7. Mały poradnik mechanika. WNT, Warszawa 1999
8. Paprocki K: Rysunek techniczny. WSiP, Warszawa1999
9. Rączkowski B.: Bezpieczeństwa i higieny pracy w praktyce. ODDK, Gdańsk 2002
10. Schmid D., Baumann A., Kaufmann H., Paezold H., Zippel B.: Mechatronika. REA,
Warszawa 2002
11. Siuta W: Mechanika techniczna. WSiP, Warszawa 2000
12. Wojtkun F., Bukała W.: Materiałoznawstwo część 1 i 2. WSiP, Warszawa 1999
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36