TEORIA KARY
Rozdział I. Racjonalizacje kary
1. Synteza tradycyjnych modeli klasyfikacyjnych racjonalizacji kary
Różne koncepcje kary były w większości opracowane w celu wykazania zasadności stosowania kary, a więc przede
wszystkim usprawiedliwiania i wymierzania dolegliwości zadawanej osobie karanej. W polskiej penologi teorie kary
rozumiane jako uzasadnianie ich stosowanie określa się jako  racjonalizacja kary
1.1. Racjonalizacje imperatywne
Etymologiczne  imperatyw to  nakaz, reguła, norma moralna. Cechą wspólną kategorii imperatywnych jest
twierdzenie, że z faktu wcześniejszego popełnienia przestępstwa wynika moralny lub politycznych postulat
wymierzenia w jego sprawcę określonej dolegliwości karnej.
Teorie kary określanej mianem imperatywnych, jeśli uznają, że kara jest zadawanie określonej dolegliwości, które jest
usprawiedliwione i określone co do swojej formy i wymiaru w sposób koniecznych i wystarczający zarazem,
wcześniejszym zawinionym i bezprawnym oraz szkodliwym społecznie naruszenie norm prawa karnego typizujących
przestępstwa.
1.1.1. Racjonalizacje imperatywne kary a funkcja sprawiedliwościowa prawa karnego
Funkcja sprawiedliwościowa jest jedną z trzech funkcji prawa karnego obok funkcji ochronnej i gwarancyjne. Trzeba
zauważyć że czym innym jest imperatywne uzasadnienie kary, a czym innym uznanie sprawiedliwościowej funkcji
kary. Różne koncepcje na sprawiedliwość. Wiele osób odrzuca imperatywne uzasadnienie kary uznając je za nie
sprawiedliwe.
1.1.2. Racjonalizacje imperatywne kary a definicja kary
Kara kryminalna to orzeczone przez sąd w imieniu władzy politycznej intencjonalne potępienie wyrażone prawnie
określoną osobistą dolegliwością sprawcy przestępstwa. Tak określona kara
za przestępstwo to złożone działanie podejmowane na podstawie prawa przez uprawnione organy, działania które
mają zaspokoić poczucie bezpieczeństwa, ładu i sprawiedliwości jednostek i grup społecznych. Czym innym jest
określenie czym jest kara kryminalna a czym innym uzasadnienie podstaw jej wymiaru.
1.1.3. Racjonalizacje imperatywne kary a funkcja gwarancyjna prawa karnego
Funkcja gwarancyjna prawa - prawo gwarantuje, że ci, którzy nie naruszą określonych w nim zasad postępowania nie
poniosą negatywnych konsekwencji ze strony państwa. W szczególny sposób funkcja ta wiąże prawo karne z
ogólnymi zasadami ustrojowymi, których zadaniem jest ochrona jednostki przed naruszeniem jej praw podmiotowych
przez organy władzy.
Elementy funkcji gwarancyjnej:
- zasada domniemania niewinności  in dubio pro reo
-zasada zabraniająca sądzić dwa razy za to samo przestępstwo i karać za to samo przestępstwo ne bis in idem crimen
judicetur
-zasada ścisłego oznaczenia czyn zabronionego pod groz
bą kary w ustawie obowiązującej w chwili jego popełnienia
-zasada winy  wina w prawie karnym to możliwość postawienia człowiekowi zarzutu z tytułu zachowania
zabronionego w ustawie pod groz
bą kary wymierzonej na zasadach odpowiedzialności prawno karnej zawartej w
nauce prawa karnego i formalnie sprofilowane w części ogólnej prawa karnego.
-semiimperatywność zakazu karnego  nie każdy czyn noszący znamiona czynu zabronionego przez ustawę karną jest
rzeczywiście sprzeczny z prawem.
- zasada nie ma kary bez ustawy  nullum poena sine lege  nakaz stosowania tylko form kary przewidzianej prawem
za dane przestępstwo i wymiarze zgodnym z regułami prawa.
- zasada humanitaryzmu karania wynikająca z przyrodzonej godności człowieka  humanizm karania jest błędny bo w
humanizmie chodzi o dobro człowieka . Kara za przestępstwo z definicji jest dolegliwa ze względu na zapewnianie
poczucia bezpieczeństwa, ładu i sprawiedliwości dlatego nie jest humanistyczna.
1.2. Racjonalizacje instrumentalne
A
acińskie słowo  instrumentum co oznacza sprzęt, narzędzie, środek pomocniczy,  Instruere - badać, szykować,
poinformować. Teorie instrumentalne poszukują uzasadnienia kary w studiach na temat metod osiągania różnie
dookreślanych celów społecznych, jakie chce się karą osiągnąć w zakresie zapobiegania przestępczości na przyszłość.
Zgodnie z tymi teoriami usprawiedliwieniem kary i jej wymiaru , w tym ewentualnie formy organizacyjnej sankcji
penalnej, jest wyłącznie konieczność określonego ukarania sprawcy przestępstwa.
1.2.1. Funkcja ochronna prawa karnego a racjonalizacje instrumentalne kary
1
Funkcja ochronna  pewne zachowania są zagrożone pod groz
bą kary jako przestępstwo dlatego że, są dla tego
społeczeństwa z perspektywy struktur jego władzy i wiedzy szkodliwe.- [chronimy społeczeństwo przed tymi
szkodliwymi zachowaniami]
kryminalizacja - uznawanie pewnych zachowań za zabronione pod groz
bą kary
penalizacja  proces uznawania określonych kryminalizowanych zachowań za zagrożone pod groz
bą kary za
przestępstwo, czyli kary kryminalnej w odróżnieniu od kary za wykroczenia
depenalizacja przez kontrawelizację  proces przenoszenia pewnych czynów zabronionych z zakresu prawa
karnego do wykroczeń
dekryminalizacja  uznanie danego czynu za dopuszczalny, a w każdym razie nie zagrożony pod groz
bą kary
kryminalnej lub administracyjno-dyscyplinarno- karnej.
Posługujemy się prawem karnym aby ograniczyć szkodliwe zjawiska społeczne. Ze względu na funkcję ochronną
prawa karnego przejawy niektórych zjawisk szkodliwych społecznie są współcześnie typizowane w ustawie karnej
jako przestępstwa, a więc czyny zagrożone karą.
Teoria instrumentalne nie muszą zagrażać gwarancyjne funkcji prawa karnego, a funkcja ochronna nie podważa
racjonalności i legitymizmu odwoływanie się w uzasadnianiu kary do teorii imperatywnych.
1.3. Racjonalizacje imperatywno-instrumentalne (mieszane)
W teoriach imperatywno-instrumentalnych usprawiedliwieniem kary jest już sam fakt wcześniejszego popełnienia
przestępstwa, o jej wymiarze i formie natomiast współdecyduje wzgląd na jej wpływ na ochronę społeczeństwa przed
przestępczością na przyszłość.
2. Klasyfikacje racjonalizacji kary - perspektywa historyczna
2.1. Racjonalizacje imperatywne
Teorie imperatywne określane jako: teorie odwetowe, absolutne (bezwzględne), retrospektywne, sprawiedliwościowe,
retrybutywne.
2.1.1. Krytyka pojęcia kategorii racjonalizacji odwetowej
Odwet to odpłata piękny za nadobne, złem za zło. Odwet w karze nigdy nie powinien być zemstą, gdyż nie powinna
go wymierzać namiętność ofiary, tylko sędzia w imieniu sprawiedliwości państwa i racjonalności prawa, a oddane zło
powinno być w jakiś sposób proporcjonalne i przeliczane na kwantum zła wcześniej zadanego przez sprawcę.
Odwet, czyli wet za wet, to, że kara jest odpłatą zawartą w niej dolegliwością za dolegliwość(szkodę) wynikającą z
przestępstwa jest zasadniczo cechą definicyjną.
Odwet jest cechą konstytutywną kary niezależnie od tego, czy opierałby się ona na racjonalizacji instrumentalnej, jak
u Benthama, czy imperatywnej jak u Kanta, czy imperatywno-instrumentalnej Grocjusza.
Środki zabezpieczające  nie są karą, nie mają cech odwetu, są mniej satysfakcjonujące niż kara. Leczenie człowieka,
w tym jego terapia, też nie są odwetem. Jeśli byłby odwetem, byłyby nadużyciem, a nie leczeniem czy terapią. Kara
która zawsze cechę odwetu, nigdy nie jest środkiem leczniczym. (Lady Wooton postulowała aby wiezienia zamienić w
szpitale, przestępstwo znamieniem choroby).
Wychowanie, środki wychowawcze  nie może się wiązać z odwetem, odpłatą. Środki wychowawcze, nawet te,
które zasadnie można określić jako kary w wychowaniu , czyli bodz
ce awersyjne, stosujemy dla dobra wychowanka,
które jest podstawowym kryterium zasadności, a ład i bezpieczeństwo i sprawiedliwość powinny być pożądanym
skutkiem, a nie celem oddziaływań czy ich racjonalizacją
Restytucja, naprawienie szkody, zadość uczynienie- nie zawiera odwetu. Są alternatywą wobec kary
2.1.2. Krytyka pojęcia racjonalizacji retrospektywnych
Podobnie definicyjną cechą kary, niezależną od jej racjonalizacji, jest jej powiązanie z przyszłym przestępstwem. W
sensie definicyjnym każda kara musi być retrospektywna (nie ma kary w prawie karnym bez przestępstwa.
Retrospektywność jest cechą kary niezależnie od tego, czy racjonalizacja kary miałaby charakter imperatywny,
instrumentalny czy mieszany. Jednakże można też zauważyć, że zasadniczo cechą każdej kary jest to, że nie ma jej,
dopóki osoba nie zostanie ukarana.
2.1.3. Krytyka pojęcia teorii absolutnych (bezwzględnych) kary
Pojęcie kary absolutnej jest wiązane z XIX wieczną typologią Karla Salomo Zachariae. Kojarzy ono sprawę karania z
zagadnieniem rzeczy ostatecznych (np. z sądem ostatecznym), może byłoby więc pojęciem uzasadnionym w teologii.
W penologii jako kategoria racjonalizacji kary wymierzonej przez człowieka brzmi nieadekwatnie, bo sprawiedliwość
ludzką zawsze wymierza się w odniesieniu do zasad względnych pewnej historycznie ukształtowanej wspólnoty,
2
określonego społeczeństwa, oraz aktualnej wiedzy, jaką na temat społeczeństwa dysponujemy.
Bezwzględność jest możliwa w płaszczyz
nie rozważań idealnych, w odniesieniu zaś do rzeczywistości jest
określeniem mylącym, gdyż rzeczywistość społeczna jest warunkowana różnymi czynnikami które musimy brać pod
uwagę.
2.1.4. Krytyka pojęcia racjonalizacji sprawiedliwościowych
Wyrażenie  kara sprawiedliwa jest pleonazmem ( masłem maślanym ), ale też swoistym imperializmem
przedstawicieli pewnych koncepcji kary, którzy sugerują, że inne wizje sprawiedliwości są mniej uzasadnione niż ich
własne, co zresztą dziwi skoro je głoszą.
Sprawiedliwość formalna domaga się, aby wszystkie takie same według określonych cech podmioty oddziaływania
traktować jednakowo z punktu widzenia jasnych, wcześniej wyrażonych kryteriów. Jeśli zaś chodzi o materialny
kształt tych kryteriów, jedyne, czego możemy się domagać, to jasne wyrażenie ich podstaw.
Czy i jaka kara jest sprawiedliwa? Czy można kogoś ukarać niesprawiedliwie?)(pomyłka sądowa)
Ludzie nie zawsze akceptują rozumowania sędziego, a czasem nawet nie akceptują prawa, które sędzia stosuje np. są
abolicjonistami.
2.1.5. Krytyka kategorii klasyfikacyjnej kary retrybutywnej
Leszek Lernell zaproponował kategorie teorii retybutywnych , przez co rozumiał  takie teorie, które karę kryminalną
uważają jako akt odpłaty złem za zło, karą za przestępstwo.
Historycznie w łacinie i języku francuskim, retrybucja oznacza zwrot należności lub rekompensatę, wynagrodzenie i
w pierwszym znaczeniu nie dotyczy zapłaty złem za zło. Angielskie  retribution tłumaczy się jako  odwet ,  zemsta .
Przeciwnicy retrybucji w angielskich sporach penalnych byli po prostu przeciwnikami odwetu jako racjonalizacji kary
lub wręcz przeciwnikami karania, które chcieli zastąpić środkami zabezpieczającymi, w tym przymusowym leczeniem
Retrybucja negatywna  są to rozważania na temat definicji kary oraz uznanie, że kara jest odwetem za popełnione
przestępstwo. Retrybutywizm negatywny stara się określić granice dopuszczalnego posługiwania się karą w
zwalczaniu przestępczości.
Retrybucja pozytywna  wyróżniona przez Anthony Duff- stara się przedstawić, dlaczego możemy i powinniśmy
uzasadnić karę i jej wymiar różnie racjonalizowanym odwetem.( Zasłużona odpłata)
James Rachels uznał, że aby można było zaliczyć do kategorii teorii zasłużonej, czyli retrybucji pozytywnej trzeba się
odwołać przynajmniej do czterech podstawowych zasad: winy(tylko winny może być ukarany), równego traktowania
sprawców takich przestępstw, uwzględniania okoliczności wyłączających karalność lub mających wpływ na
nadzwyczajnie złagodzenie kary.
2.1.6. Wybrane afiliacje historyczne racjonalizacji imperatywnej
Anzelm, Kant  teoria imperatywna
Hegel  impeatywno-instrumentalny
Platon- instrumentalna
2.2. Racjonalizacje instrumentalne
Teorie instrumentalne są określane różnymi nazwami o zakresie bardzo ogólnym, takimi jak teorie prospektywne,
prewencyjne, konsekwencjalizm, teorie względne, lub o zakresie pojęciowym rozumianym węziej, jak teorie
utylitarne, resocjalizacyjne czy terapeutyczne.
Zwolenników wymienia się: Senekę, Pitagorasa, Beccarie, Bentham.
2.2.1. Krytyka pojęcia racjonalizacji prewencyjnej
Każda kara jest powiązana z systemem prawa karnego, które pełni funkcję ochronną (prewencyjną), przeciwstawianie
w klasyfikacjach teorii prewencyjnych teoriom na przykład odwetowym prowadziło do wielu uproszczeń. Każda kara
jest odwetowa, niezależnie, do jakiej kategorii racjonalizacji ją zaliczamy, i każda kara za przestępstwo jest istotnym
instrumentem prawa karnego umożliwiającym realizację konstytutywnej dla nie niego funkcji ochronnej.
2.2.2. Krytyka pojęcia racjonalizacji prospektywnej
Każda kara niezależnie od tego, do jakiej racjonalizacji ją zakwalifikujemy, jest odpowiedzią na przestępstwo, które
zostało wcześniej, a więc w przeszłości popełnione.
2.2.3. Trudności kategorii klasyfikacyjnej konsekwencjalizmu i utylitaryzmu
Konsekwencjalizm  nurt myślenia, w którym ocenia się działania jako dobre lub złe, ze względu na ich skutek.
3
Utylitaryzm jest określeniem ważnych nurtów, które można zaliczyć do konsekwencjalizmu, choć jego pojęcie jest
węższe. W penologii z reguły większy nacisk w ramach utylitaryzmu kładziono na prewencję generalną. (kara musi
być użyteczna).
2.2.4. Krytyka kategorii racjonalizacji resocjalizacyjnej
Immanule kant, a także wielu jego następców, nie wykluczał wykorzystania kary do zapobiegania przestępczości czy
poprawy sprawcy, ale uważał, że nie po to karzemy, aby kogoś wychowywać czy odstraszać. Resocjalizacja i
odstraszanie mogą być pozytywnym skutkiem, a nie celem kary.
W krajach zachodnich przetrwały zmodyfikowane systemy prawa karnego zawierające katalogi kar za przestępstwo, a
resocjalizację traktuje się jako ważną szczególną przesłankę. Resocjalizacja nie mogła stać się samodzielną
racjonalizacją kary, gdyż kara za przestępstwo jest zaprzeczeniem ideii resocjalizacji, resocjalizacja nie powinna być
karą.
2.2.5. Krytyka kategorii kary względnej
Teorie względne- akcentują celowy charakter kary, która powinna zmierzać do osiągnięcia pewnych rezultatów w
przyszłości, głównie powinna służyć zapobieżeniu popełnianiu przestępstw przez ukaranego i inne osoby.
Wszystkie racjonalizacje kary mają charakter względny- zależą od różnych okoliczności. Każda kara z definicji jest
odpowiedzią na przestępstwo, ale też wszystkie racjonalizacje penologiczne kary muszą odnieść się do stanu wiedzy z
zakresu nauk prawnych, społecznych i humanistycznych.
2.3. Racjonalizacje imperatywno-instrumentalne (mieszane)
W penologi rozwój kategorii mieszanych imperatywno-instrumentalnych tradycyjnie wiąże się z pracami Hugona
Grocjusza, siedemnastowiecznego zwolennika świeckiej koncepcji prawa naturalnego. Współcześnie do teorii
mieszanych kary można włączyć różne warianty anglosaskich teorii kary jako komunikacji, komunitarnych czy
paternalistycznych koncepcji kary, kary jako świeckiej pokuty czy kary jako denuncjacji, czyli ekspresji potępienia i
potwierdzenia norm.
Ponadto kara, zgodnie z różnymi wersjami koncepcji imperatywno-instrumentalnych, komunikuje określony system
wartości i zasady odpowiedzialności sprawcy, co w założeniu teoretycznym tych rozważań miałoby wpłynąć na jego
zachowania i wskazywać na szacunek dla podmiotowości.
3. Złożoność racjonalizacji instrumentalnych
Pisma Benthama.
3.1. Prewencja indywidualna
Prewencja indywidualna jako uzasadnienie kary to takie oddziaływanie na skazanego, aby ochronić społeczeństwo
przed dalszym popełnianiem przez niego podobnych przestępstw. Wpływ na Makarewicza i jego kodeks z 1932
artykuł 54.
3.1.1. Resocjalizacja jako kategoria prewencji indywidualnej
Resocjalizację rozumiemy jako wiedzę, proces oddziaływania, ale także jako diagnozę resocjalizacyjną, które może
być podstawą ważnych decyzji związanych z karaniem.
Resocjalizacja nie może usprawiedliwiać kary.
Prewencja indywidualna może polegać na takim intencjonalnym i systematycznym wpłynieciu na postawę skazanego,
aby w przyszłości nie popełniał przestępstwa. To właśnie ten wpływ w polskiej nauce określamy ogólnym i
wieloznacznym terminem resocjalizacji.
Resocjalizacja zasdaniczo nie może być przywołana jak przesłanka długoterminowego pozbawienia wolności.
W realaiach polskiego wymiaru sprawiedliwości resocjalizacja jako element określający kształt kary ma wpływ na jej
wymiar  w tym jest ważną przesłanką warunkowego zawieszenia postępowania karnego, warunkowego
przedterminowego zwolnienia, warunkowego zawieszenia kary.
3.1.2. Unieszkodliwienie
W różnych epokach i kulturach pojawiała się idea unieszkodliwienia sprawcy poważnych naruszeń ważnych norm
społeczności. Idee to urzeczywistniano poprzez zadanie śmieci, określaną formę mutylacji, wygnanie, nałożenie
fizycznych więzów lub przynajmniej utrudniające dalsze działania piętnowanie fizyczne lub symboliczne. Chłosta
miała odstraszyć na przyszłość czyli też unieszkodliwić.
Prewencja indywidualna przez unieszkodliwianie w myśli penologicznej polega na uzasadnieniu określonej formy i
wymiaru kary potrzebą uniemożliwienia skazanemu sprawcy dalszego popełniania przestępstw, przede wszystkim
poprzez eliminacje go ze społeczeństwa lub zastraszanie na przyszłość.
4
Amerykańska polityka wobec recydywistów: three strikes and you are out, karanie o charakterze menadżerskim 
odpowiednio skalkulowane ekonomiczne i oparte na aktuarialnej wycenie ryzyka zarządzanie i statystyczne wydajne
kontrolowanie przestępczości.
3.2. Prewencja generalna
Teorie prewencji generalnej (ogólnej) opierają się natomiast na założeniu, że celem kary nie jest oddziaływanie na
indywidualnego sprawcę, ale na ogół społeczeństwa. W myśl tych teorii celem kary jest powstrzymanie potencjalnych
sprawców od popełniania czynów zabronionych.
-kara za dane zachowanie byłaby społecznie akceptowana i mieściła się w społecznie i ustrojowo znanych graniach
proporcji środków do celów, czyli byłaby politycznie i moralnie przestrzegana
-społecznie wymierne negatywne skutki kary dla sprawcy niwelowałby ewentualne korzyści, jakie mógłby osiągnąć z
przestępstwa
-świadomość dużego prawdopodobieństwa wykrycia sprawcy a następnie wymierzenia kary byłaby wśród
potencjalnych adresatów odnośnych norm prawa karnego odpowiednio wysoko
-potencjalni adresaci określonych kar odwołujący się do racjonalizacji ogólno-prewencyjnej byliby osobami
odpowiednio z socjalizowanymi, tak aby rozumieć i przyjmować punkt widzenia i zasady kalkulacji, jakimi posługuje
się racjonalny prawodawca.
3.2.1. Prewencja generalna negatywna
Prewencja generalna negatywna- archaiczne racjonalizacje kary odwołujące się do odstraszenia ogółu od
popełniania przestępstw- różne sposoby wykonania kar śmierci i kar mutylcyjnych Costitutio Criminalis Carolina z
1536 roku.
Bentham uznawał że każdy człowiek kalkuje zyski i straty.
Ogólnie prewencję gernealną negatywną rozumiano uzasadnienie wymiaru kary odstraszeniem innych członków
społeczeństwa od popełniania w przyszłości przestępstw.
3.2.2. Prewencja generalna pozytywna
W ramach prewencji generalnej pozytywnej kara ma przede wszystkim potwierdzać obowiązywanie pewnego
porządku normatywnego. Jej adresatami są więc przede wszystkim jednostki dobrze zsocjalizowane, które nie
zamierzały popełnia przestępstw, a ich praworządność w najmniejszym stopniu wynika z przyczyn związanych ze
strachem przed sankcjami karnymi. Uzasadnieniem kary jest to że zapobiega ona procesowi anomii.
Rozdział II. Krytyka kary
1. Negacjonizm penalny
Pod pojęciem negacjonizmu penalnego rozumiemy w penologii te kierunki myślenia, w których zasadniczo nie
budowano teorii kary, lecz opracowano alternatywne represyjne formy zwalczania przestępczości.
1.1. Negacjonizm penalny materialny
Negacjonizm penalny materialny polega na tym, że w penologi i prawie są zachowane właściwe określonemu etapowi
rozwoju społecznego cechy formalne pojęcia kary i zasad odpowiedzialności karnej, a jednocześnie następuje
faktyczne odejście od penologicznych treści pojęcia kary i pojęcia odpowiedzialności karnej właściwych danemu
społeczeństwu i akceptowanych przez nie deklaratywnych standardów cywilizacyjnych i ustrojowych.
Według Krzymuskiego kara śmieci nie jest karą tylko pewnego typu środkiem ochronnym.
Wyroki nieoznaczone w XIX doktrynie anglosaskiej. Odpłata nie miała być sprawiedliwa tylko skuteczna. Przymus
rescjalizacji i terapii naruszał godność skazanych.
1.2. Negacjonizm penalny formalno-materialny
Przez negacjonizm penalny formalno- materialny rozumiemy stosowanie środków represyjnych, dolegliwych , które
są podobne do kary, jednak ani nie spełniają jej ogólnych kryteriów definicyjnych materialnie, ani nie są traktowane
jako kara kryminalna przez doktrynę i literę prawa.
-środki zabezpieczające
-system represji dwutorowej  sprawcy wymierzano karę a jeśli uznano ponadto, że ze względu na pewne
właściwości osobiste może być niebezpieczny, po jej odbyciu stsowano dalej środki zabezpieczające, podkreślając
jednak, że to już nie jest kara, lecz inna instytucja o innym typie racjonalizacji.
2. Humanistyczna krytyka praktyk penalnych
Podstawowym celem humanistycznej krytyki praktyk penalnych jest dążenie do podmiotowego traktowania każdego
człowieka, ochrony jego godności zgodnie z postulatami humanizmu. Postuluje się ograniczenie do niezbędnego
minimum stosowania przymusu i przemocy. Posługiwanie się przymusem i przemocą powinno być ograniczone do
5
swego rodzaju społecznej wyższej konieczności, czyli do bezpośredniej ochrony najważniejszych dóbr społecznych,
honoru, życia, zdrowia i ewentualnie mienia.
2.1. W kręgu kryminologii radykalnej
Przeprowadzenie pełnej abolicji systemu karnego było by bardzo mocno powiązane z remorami struktury społecznej.
Będzie to wynikiem reform ogólno społecznych.
Z perspektywy radykalnych penologów i kryminologów można to ująć tak, że współczesne systemy karne są
utrzymywane przede wszystkim w z związku z polityczną ochroną interesów ważnych grup społecznych,
reprezentujących interesów środków produkcji i ich sługusów. > marksizm
Programy humanistycznej krytyki penalnej:
-opracowanie programów redukcji posługiwania się karą kryminalną
-opracowanie alternatywnych do kar, wyraz
nie mniej represyjnych środków reagowania na przestępczość
-angażowanie się w szerokie reformy społeczne, programy profilaktyczne o charakterze edukacyjnym i socjalnym
które zmniejszą liczbę klientów wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych
2.2. Kłopoty abolicjonistów
Pozornie ruch na rzecz ograniczenia populacji skazanych odnosi w Europie jednoznaczne sukcesy. W Polsce 10%
ogółu otrzymuje karę bezwzględnego pozbawienia wolności, w latach dwudziestych XX wieku 40%.
Patrząc na wieloletnie statystki można zauważyć, że mimo wprowadzenia wielu nowych kar wolnościowych i
instytucji modyfikujących wykonywanie kary w kierunku ograniczenia jej stosowania populacja w zakładach karych
niektórych krajów rośnie niż maleje. Przykład Anglii i Walii 1992- 40 600 więz
niów 1997  60 137 2007- 81 007
Sukcesy w Finlandii: w latach 30 XX wieku współczynnik 232 . W 2006 roku 75.
2.3. Minimalizm penologiczny
Nils Christie- wybitny przedstawiciel.
Poszukuje się innych niż odwet form społecznego rozwiązywania konfliktów prowadzących do zgody i pojednania.
Minimalizm penologiczny postuluje, aby przy reformach prawa karnego i procedury odwoływać się do różnych
inicjatyw lokalnych nastawionych na korzystne rozwiązywanie spraw dla wszystkich,
Ludzie reprezentujący państwo nie wiedzą wiele o całej sprawie i sprowadzają ją do definicji przestępstwa i
odpowiedzialności karnej, a rozwiązanie problemu szukają w katalogu kar. W takiej sytuacji nie ma miejsca na
ludzkie odruchy, współczucie.
2.4. Sprawiedliwość naprawcza
Sprawiedliwość naprawcza odrzuca odwet, ideę odpłaty złem za zło, którą zastępują ideą restytucji szeroko
rozumianego materialnego i duchowego zadośćuczynienia na zło wyrządzone przez sprawcę ofierze i ewentualnie jej
otoczeniu społecznemu.
System karny sam może po części być odpowiedzialny za wytworzenie i umacnianie zjawiska przestępczości.
(więzienie jako uniwersytet występku).
Procedury pojednawcze w Polsce  mediacja.
Sprawiedliwość naprawcza ma w założeniu dać wszystkim więcej korzyści w tym również ofierze, zarówno w postaci
ewentualnej materialnej kompensacji doznanych krzywd, jak i psychoemocjonalnej, związanej z przeproszeniem,
osobistym pokajaniem się i wyjaśnianiem związanej z przeproszeniem, osobistym pokajaniem się i wyjaśnieniem
szczegółów zdarzenia przez sprawcę, daniem poczucia bezpieczeństwa.
3. Punitywność populistyczna
W pojęciu punitywności populistycznej występują dwa istotne pojęcia wymagające zdefiniowania. Po pierwsze-
punitywność. Mianem punitywności określamy rezultat tendencji do szerokiego posługiwania się instrumentami
przewidywanymi w normach prawa karnego do ograniczania zasięgu zjawisk ocenianych jako społeczne niepożądane
oraz do uciekania się przy zwalczaniu przestępczości do środków:bardziej surowych, o większym ładunku
dolegliwości, szerszej ingerencji w swobody obywateli. Po drugie  predykat punitywność populistyczna.
Punitywność możemy określić jako populistyczną w dwóch przypadkach. Po pierwsze, gdy chodzi o taką
punitywność, która nie ma żadnego rzeczywistego uzasadnienia w aktualnym stanie wiedzy, jest sprzeczna z wiedzą
teoretyczną i wynikami badań empirycznych. Po drugiem populistyczną punitywność to także taka, która może
odwoływać się w uzasadnieniu do specyficznej wiedzy, jest więc jakoś uzasadniona teoretycznie, logicznie
empirycznie. Jednak skutki rozwiązań przyjętych na podstawie tych specyficznych koncepcji prowadziłyby do zmian
kulturowych i ustrojowych powodujących zbyt szeroki legitymizm prawny i aksjologiczny do posługiwania się
przemocą i przymusem w życiu społecznym. Wywoływałyby zmiany antycywilizacyjne społeczeństwa, zmiany
sprzeczne z szeroko prawnie i kulturowo przyjętymi standardami polityki kryminalnej.
6