32 styczeń luty 2000

www.mateusz.pl/ligamm/
Rok VIII Nr 1 (32)
styczeń luty 2000
ISSN 1234 8112
cykl , trzeciego w 45 dni . Do hi- Najcząściej stosowanym arg men-
U podło a fałszywego mniemania, storii nale ą prze ycia tej kobiety. tem jest powoływanie sią na relacją
e w ciąg jednego cykl mo e dojść Usiłowano wywołać przedwczesny jakiejś kobiety, której było tylko jed-
po kilk kilk nast dniach do nastąp- poród, roz m jąc w typowy sposób: norazowe współ ycie na 3 dni przed
nego jajeczkowania, znajd je sią ba- nie dość, e dziecko małe, to w dodat- miesiączką. Oczywiście m siało wte-
nalna nieznajomość cykl kobiecego. k jest to cią a przenoszona. Kobieta, dy być dodatkowe jajeczkowanie. O
Cykl nie dzieli sią na dwie połowy, lecz mająca wykształcenie podstawowe, naiwności takiego roz mowania
na dwie cząści, z których pierwsza ale dobrą znajomość cykl , nie mogła świadczy fakt, e zarodek zagnie d a
podlegać mo e nawet znacznej zmien- poroz mieć sią z lekarzem, który był sią w błonie śl zowej macicy w 6 8
ności co do czas trwania. Ja- biegłym chir rgiem w zakresie gine- dni od począcia. Wtedy to błona ta jest
jeczkowanie ma miejsce nie w poło- kologii, ale nie potrafił wyzwolić sią maksymalnie rozp lchniona i przy-
wie cykl , lecz na przełomie pierwszej ze schemat , e jajeczkowanie nastą- gotowana do przyjącia zarodka. Wy-
przedow lacyjnej i dr giej poow - p je w 14 dni cykl (= w połowie starczy odrobina wyobrazni, by zmy-
lacyjnej fazy cykl . Stałość dr giej jego trwania). W danym przypadk nie słowić sobie, e wedł g roz mowania
fazy wią e sią z f nkcją ciałka ółte- kierował sią nawet mitem dodatkowe- owej kobiety ów zarodek zjawiłby sią
go powstałego w obrąbie pąkniątego go jajeczkowania, ale trzymał sią w jamie macicy pod koniec zł szcza-
pącherzyka w jajnik . Kadencja owe- sztywno wyobra enia, e cykl m si nia sią błony.
go gr czoł wydzielającego progeste- trwać 28 dni, ewent alnie z niewiel- Dokończenie na s. 4
ron trwa ok. 14 dni. kimi odchyleniami, które nie wyma-
Pierwsza faza cykl znacznej czą- gają wzglądnienia w stalani termi-
a a e
ści kobiet trwa równie ok. 14 dni, n porod .
a e a
gdy przeciątna dł gość cykl wyno- Rzecz zd miewająca! Otó do dnia
e a
si ok. 28 dni. Jednak e niewielki od- dzisiejszego wszystkie komp tery na
setek kobiet obserw je siebie wydł - świecie są nastawione na liczenie ty- a a a a e
e a a e
enie sią czas od wystąpienia godni trwania cią y od daty ostatniej
a a a .
miesiączki do przełom cykl . Rza- miesiączki. Pomiar ltrasonograficzny
a a a a e a
dziej wchodzi w grą niewielkie skró- wykonany w 14 tygodni podaje z
e a e
cenie tej fazy. Wówczas cykl trwa na dokładnością do pół tygodnia czas
przykład 24 dni. Wydł anie sią fazy trwania cią y. Jest to istotnie ogrom- a e
przedow lacyjnej nie ma określonych na dokładność, sprawdzająca sią jed- a e e a.
e a e
granic. Mogą przytoczyć konkretne nak tylko osób, których cykl liczy
dane od kobiety prowadzącej syste- ok. 28 dni. A co warta jest ta dokład- e e a e
e a e a
matyczne obserwacje śl z i tempe- ność wspomnianej kobiety, której
e a e a
rat ry w ciąg 25 lat: od rodzenia odstąp czas od daty miesiączki do
a e a .
pierwszego dziecka. Najdł szy cykl daty począcia dziecka nie chciał sią
e a a
trwał 1 l7 dni, przełom jajeczkowania dostosować do przyjątego schemat i
nastąpił w 103 dni . Począcie dr gie- zamiast 14 dni wyniósł 63 l b w na- a a e a a . .
go dziecka miało miejsce w 63 dni stąpnej cią y 45 dni?
PORADY
K Moje dziecko ma 7-tygodni i się po cią y ściemniały mi włosy, po cią-
nie wypróżnia. Jest karmione piersią y dostałam nadciśnienia itp. A tak
i dostaje trzy razy dziennie Plantex. naprawdą pewne procesy, choroby bie-
Mija szósty dzień. Co robić? gną własnym trybem - cią a mo e je-
dynie coś odkryć, bo jest wprawdzie
Jeśli do tej pory wszystko było w stanem fizjologicznym, ale obcią a
porządk , to nale y spokojnie czekać organizm i to, co f nkcjonowało sła-
na wypró nienie, karmiąc wyłącznie bo, właśnie w tym czasie mo e prze-
piersią! Jest to dość charakterystycz- stać f nkcjonować prawidłowo. Lak-
ny moment, gdy zmienia sią nieco skład tacja wygasa z momentem
pokarm i dziecko przechodzi na swój zaprzestania karmienia, lecz. ten pro- dzo szybko i wtedy trzeba szybko na-
własny, całkiem nowy rytm wypró - ces mo e mieć ró ną dł gość. Nie ma wadniać do ylnie. Mo e te tracić po-
nień. mo e to być np. jeden raz na trzy ssania piersi, nie ma bodzca do pro- tas, wiąc warto, aby matka piła jedną
dni. Ta zmiana jest cząsto poprzedzona d kcji pokarm . Pozostaje jeszcze nie- saszetką Kali m eff. dziennie. Jeśli
kilkoma dniami bez stolca. Mo na te co bodzców psychicznych, bo przecie nastąp je zmiana zachowania, podsy-
skontrolować wagą dziecka, bo jeśli na wcią opiek je sią pani bardzo małym pianie, zmniejszona aktywność, nale-
przykład jest dopajane, to być mo e dzieckiem. Mam kole anką, która jest y wezwać pediatrą domowego, który
otrzym je za mało pokarm - wtedy te tak wra liwa, e dł gi czas po zakoń- wystawi skierowanie do szpitala.
objawem jest brak stolca. czeni laktacji, wypływ pokarm (M. Gugulska)
(M. Gugulska) wzb dzał płacz noworodków na od-
dziale, gdzie pracowała. Jeśli po tak K Stosuję naturalną metodę pla-
K W 1998 roku urodziłam córecz- dł gim czasie trzym je sią mlekotok, nowania rodziny, korzystam z mate-
kę, karmiłam ją piersią przez cztery nadmiar prolaktyny ham je prawidło- riałów LMM. Wczoraj po mierzeniu
miesiące. Potem musiałam przestać z wy przebieg cykl , trzeba znać to za stłukłam termometr. Był to 15 dzień
powodu kuracji silnym lekiem (sole stan hormonalnie nieprawidłowy. jed- mojego cyklu, niedługo (za kilka dni)
złota), ponieważ jestem chora na RZS nego jest za d o, dr giego za mało. będę mogła wyznaczyć przedwzrosto-
i choroba znacznie się zaostrzyła po Hiperprolaktynemią wywoł ją niektó- wą szóstkę, a już dzisiaj, w 16 dniu
porodzie. Dostałam trzy zastrzyki na re leki (mo e je pani bierze), wywoł - cyklu, mierzyłam nowym termome-
osuszenie pokarmu, jednak do tej pory je ją te przedł ony stres, ró nego trem. Jest on identyczny jak ten stłu-
mam pokarm (to już ponad rok od za- rodzaj schorzenia przysadki mózgo- czony, ale to nie ten sam, prawda? Nie
strzyków). Mój problem polega na wej i wiele innych. Leczy sią ją po wiem, czy mogę dalej normalnie po-
tym, że mam regularne okresy (28 - rozpoznani przyczyny. Najcząściej liczyć sobie dni czy radykalnie zwięk-
29 dni), przy czym szczyt Sluzu przy- przez pewien czas podaje sią bromo- sza się prawdopodobieństwo poczęcia
pada prawie zawsze na 12 lub 13 kryptyną. Ale to j sprawa dla endo- w III fazie cyklu, którą mogę xle wy-
dzień, jednak nie ma wzrostu tempe- krynologa, najlepiej specjaliz jącego znaczyć. Na razie wykres temperatu-
ratury albo też następuje wzrost przez sią w ginekologii. Posz kać i leczyć! ry jest prawie taki sam, jak poprzed-
jeden dzień, a póxniej spada. Przepro- (M. Gugulska) ni.
wadziłam badania na poziom proge-
steronu i wynik nie mieScił się w nor- K Nasze trzymiesięczne dziecko Jeśli widzi Pani, e wskazania no-
mie (675; norma 72-511). Czy jest ma grypę jelitową. Jak ją leczyć? wego termometr nie ró nią sią od
możliwe, że do tej pory nie powróciło wskazań poprzedniego, a na dodatek
jajeczkowanie? Czy jest możliwe wy- Dziecko zostało najprawdopodob- jest jeszcze kilka dni do wzrost tem-
stąpienie jajeczkowania bez objawu niej zara one wir sem z gr py Rota perat ry, to mo na polegać na tych
Sluzu, tzn. przy jego braku? l b Adeno, bo te najcząściej w tym pomiarach i ewent alnie do granicy
okresie gras ją. To nie jest grypa, tyl- fazy III wyznaczonej wedł g reg ły C
Hiperprolaktynemia, bo tak nazy- ko bieg nka infekcyjna. Podajemy dodać dla pewności jeden dzień. Pro-
wa sią zab rzenie hormonalne, na któ- pierś i Lakcid. Jeśli gorączka - para- szą pamiątać, e dodatkowych infor-
re pani cierpi, jest leczalna. Cząsto cetamol w czopkach, 10mg/kg masy macji potwierdzających jajeczkowanie
wią e sią ró ne choroby z cią ą l b ciała na dawką, powtarzać dawką co 6 dostarcza obserwacja śl z , który po
karmieniem, bo jest to d y przełom godzin. Wa na jest obserwacja dziec- ow lacji zmienia sią w mniej płodny.
w naszym yci . Wiele kobiet powie: ka, bo w tym wiek odwadnia sią bar- (B. Tabor)
Fundamenty Rodziny nr 1/2000
Rys. Beata Piskór
MiTY i FAKTY
tycia . I t dowiad jemy sią dziś, e
poprzednie generacje pig łki miały
znaczące działanie androgeniczne i
anaboliczne. W stosowani tabletki
Cilest oba te działania są zred kowa-
ne do minim m. Marketing nie ograni-
cza sią jednak wyłącznie do zachwa-
lani prod któw. Najcząściej
okresu płodnoSci nie jest możliwe, gdyż
Dokończenie ze s. 1
pojawiają sią wzmianki o tr dno-
na przebieg owulacji wpływa wiele
ściach, o przeszkodzie w postaci niere-
A przecie informacja o jednora- czynników, takich jak zmiana klimatu,
g larnych cykli, wreszcie o niskiej
zowym współ yci na 3 dni przed mie- stany emocjonalne, chorobowe itp. (str.
sk teczności metod nat ralnych .
siączką mo e oznaczać dla lekarza, e 112). Okaz je sią, e w tak krótkim
Zdjącie sympatycznej rodziny rodzi-
nastąpiło to w 25 dni cykl . Utrzy- tekście mo na zmieścić kilka istotnych
ców z małym dzieckiem zostaje zaopa-
mywanie sią mit dodatkowego jajecz- błądów. Wymienią je:
trzone krótkim tekstem: Z wyboru -
kowania domaga sią realnej wiedzy o jajeczkowanie wystąp je na 2 tygo-
nie z przypadku . W domyśle: dziec-
przebieg cykl . dnie przed końcem cykl ,
ko począte inaczej ni po odstawieni
cztery dni przed i po jajeczkowa-
pig łki jest dzieckiem zrodzonym
ni są wziąte z powietrza ,
przypadkowo.
dlaczego nazywa sią a nie JEST
Ad. 5. Sk teczność metod NPR
Zwykle mówi sią o niesk teczno- okresem płodności?
zale y od trzech czynników:
ści metod nat ralnych . Celowo y- nie ma ani słowa o obserwacji obja-
od efektywności na czania w nastąp-
łem innego określenia, aby nie mno- wów płodności i niepłodności w cy-
stwie jakości instr kta ,
yć nieporoz mień. W rzeczywistości kl , natomiast została podana s gestia,
od sk teczności samej metody oce-
nic ma metod nat ralnych, istnieje na- e mo liwość wyznaczenia okres
nionej na podstawie liczby począć, do
tomiast nat ralny rytm płodności i nie- płodności w cykl jest wielce proble-
których dochodzi mimo przestrzega-
płodności wpisany w kobiecy cykl. matyczna.
nia właściwego instr kta ,
Metody nie są tworem nat ry, są dzie- Ad. 2. Rozmycie wiedzy o cykl ,
od sk teczności jej stosowania.
łem na ki opierającej sią na podawanej j w wiek szkolnym spo-
Wysoką sk teczność, wynoszącą
spostrzegani i ocenie objawów wy- tyka sią z propagandą łatwiejszych
nawet powy ej 99% (wskaznik zawod-
stąp jących w nat rze. rozwiązań, bez babrania sią w śl -
ności poni ej 1 wg Pearla), osiąga sią
Jakie jest zródło cząsto spotykanej zach . W środowisk osób, które
wówczas gdy ma miejsce:
opinii, e metody nat ralne są zdro- otrzymały odpowiedni przekaz od ro-
odpowiednie na czanie,
we, ale niesk teczne? yródeł jest kil- dziców stos jących metody NPR, tego
dokładne zroz mienie instr kta ,
ka. Wymienią najwa niejsze: typ opory po prost nie wystąp ją.
po prawna interpretacja reg ł,
1. błądna informacja w podrącznikach Ad. 3. Typowa konfrontacja: St -
niepozwalanie sobie na odstąpstwa
szkolnych, dent VI rok medycyny zgłasza sią na
od reg ł danej metody,
2. opory wobec systematycznego pro- k rs przedmał eński w ośrodk die-
pełne poroz mienie miądzy mał on-
wadzenia obserwacji, cezjalnym. Prosi o zaliczenie wiedzy
kami,
3. niedo czenie fachowego personel o NPR bez czestniczenia w zająciach
akceptacja ekologicznych podstaw w
medycznego, poświąconych tem problemowi. Jest
realizowani zamierzeń prokreacyjnych.
4. dezinformacja ze strony instyt cji zaskoczony odmową. Dopiero dł sza
Potwierdzeniem wysokiej sk tecz-
propag jących środki i sposoby anty- rozmowa z instr ktorką NPR (z zawo-
ności NPR są badania amerykańskie
koncepcyjne, d matematyczką) pozwala m świa-
(U.S. Dept. of Health, 1996), wedł g
5. ewent alność błądnego stosowania domić sobie, e jego wiedza o cykl ,
których metody objawowo termicz-
metody. nawet rozległa, ma powa ną l ką w
ne stosowane przez normalnie płod-
Ad. 1. Przytoczą fragment dotyczą- postaci brak odniesienia do zasad
ne pary, które nie począły dziecka w
cy obserwacji cykl z podrącznik bio- wyznaczania początk i końca cyklicz-
ciąg rok właściwego stosowania me-
logii dla klasy siódmej (mgr Wiesła- nego okres płodności.
tody , zyskały wskaznik sk teczno-
wa Gołda i dr Jadwiga Wardas: Ad. 4. Prod cenci środków anty-
ści 99,8%, nie ni szy od tabletki hor-
Biologia, wyd. V, Warszawa 1998 koncepcyjnych potrafią miejątnie
monalnej (pig łki).
NOWA ERA): Jajeczkowanie (...) wy- sprzedawać swe wytwory. Dla przy-
stępuje mniej więcej w połowie cyklu kład : firma Janssen Cilag ofer je
(Z ksią ki Rodzicielstwo w zgodzie
Okres około czterech dni przed i po Cilest pig łką dla młodych kobiet.
z nat rą , wyd. F ndacja Głos dla
jajeczkowaniu nazywa się okresem U doł portret rodziwej dziewczy-
Życia . Dziąk jemy A torowi
płodnym (...). Dokładne wyznaczenie ny wa ny dopisek: antykoncepcja bez
za zgodą na przedr k)
Fundamenty Rodziny nr 1/2000
MEDYCYNA
Kwestie zdrowotne związane lania FSH)
z przyjmowaniem doustnych Obecne na rynk światowym hor- hamowanie ow lacji (działanie pro-
hormonaInych preparatów monalne środki antykoncepcyjne mo - getagenne brak szczyt LH)
antykoncepcyjnych wciąż na podzielić na: 2. Oddziaływanie na Sluz szyjkowy
budzą wieIe kontrowersji. 1. Tabletki dwuskładnikowe zawie- (działanie progestagen ) zwiąksze-
Proponujemy więc rzeteIne rające estrogeny i progestageny. nie gąstości i nieprzep szczalności dla
omówienie tego tematu, Tabletki dw składnikowe zawierają plemników
przygotowane specjaInie dIa stałą proporcją pomiądzy estrogena- 3. Oddziaływanie na błonę Sluzową
nas przez dr Ewę \Iizień mi i progesteronem tzw. jednofazo- macicy zmiany niemo liwiające
Kuczapską. we np. Marvelon, Mersilon, Femo- zagnie d enie sią zapłodnionej komór-
den, Min let, Cilest, Diane 35 l b ki jajowej zarodka (efekt progesta-
dw fazowe Anteovin, i trójfazowe Tri genny).
pierwszych latach nasze- Nov m, Tri Regol, gdzie proporcje Dodatkowo dochodzi do zab rzenia
go st lecia stwierdzono, e zmieniają sią 2,3 krotnie w ciąg czynności jajowodów obni enie ich
Wobecność ciałka ółtego za- ka dego 21 dniowego okres . k rczliwości i prądkości transport ja-
pobiega w okresie cią y dalszym ow - 2. Tabletki zawierające wyłącznie jowodowego dla plemników i zapłod-
lacjom. Odkrycie to dało początek sze- progestageny. W Polsce dostąpny pre- nionej komórki jajowej poprzez zmniej-
reg badaniom, doświadczeniom i parat Postinor 0,75 mg lewonorgestre- szenie liczby komórek rząskowych.
próbom stworzenia pig łki antykon- l jako tzw. antykoncepcja po stos n-
cepcyjnej. k , Depo Provera ( w Polsce gł.
Na początk lat 60 tych w USA stosowany w HRT hormonalna tera-
pojawiła sią pierwsza pig łka, a wraz pia zastąpcza)
z nią ogromny ent zjazm dotyczący 3. W latach 90 tych wprowadzono 1. NadciSnienie badania wskaz ją,
mo liwości zapanowania nad płod- ponadto preparaty gestagenne w in- e stosowanie tabletek prowadzi do
nością . Antykoncepcja zaszczepiła iekcjach i implantach oraz tzw. wzrost sk rczowego i rozk rczowe-
przekonanie, e jest mo liwe współ- wkładką domaciczną z progesteronem go ciśnienia krwi. Cząść badań wska-
ycie seks alne bez odniesienia do (Mirena) z je na wzrost ryzyka choroby nadci-
płodności. Nastąpiło oddzielenie akt śnieniowej stos jących pig łki od
płciowego od prokreacji, a ycie sek- 1,5 3 razy. Nadciśnienie pierwotne
s alne znano za formą dobrej re- oraz zatr cie cią owe stanowią szcze-
kreacji bez podjącia odpowiedzial- 1. Składnik estrogenny pigułek: gólną gr pą wzglądnych przeciw
ności za potomstwo. Znane są dwa syntetyczne hormony wskazań do ich stosowania.
Istotą antykoncepcji jest zniesie- etrogenowe: Etynyloestradiol i Me-
nie fizjologicznego cykl miesiączko- stranol ró nią sią one od nat ralne- 2. Choroby naczyń tabletki anty-
wego prowadząc do zablokowania go estradiol i m szą być traktowane koncepcyjne oddziaływ ją niekorzyst-
normalnych przemian z jajeczkowa- jako związki o działani farmakolo- nie na kład krzepniącia (płytki krwi,
niem włącznie oraz wtórnego brak gicznym. W chwili obecnej stosowa- czynniki krzepniącia).W ten sposób
miesiączki w znaczeni pozostawie- ny jest jedynie etynyloestradiol w daw- sprzyjają ewent alnem rozwojowi
nia jedynie tzw. krwawień z odstawie- ce od 20 50 mikrogramów. chorób:
nia.Efekt ten trzym je sią tak dł go 2. Składnik progestagenny to syn- zatorowo zakrzepowej
jak dł go kobieta przyjm je tabletki. tetyczne hormony zawałowi serca
W czasie przyjmowania pig łek Gr pa 19 nortestosteron darom o etiologii zakrzepowej
jajnik nie wykaz je aktywności foli- Gr pa 17 hydroksyprogesteron darom o etiologii krwotocznej (np.
k larnej tj. dojrzewania komórek ja- krwotok podpajączynówkowy)
jowych, prod k je minimalną ilość zwłaszcza na sprzyjającym podło
estrogenów. Krwawienie z odstawie- 1. Zaburzenia owulacji hamowa- tj. kobiet palących i (l b) ze zmiana-
nia jest odpowiedzią narząd docelo- nie jej na poziomie ośrodkowym (pod- mi mia d ycowymi w naczyniach i
wego tj. macicy (błony śl zowej) na wzgórze, przysadka) i w mechanizmie otyłością po 35 rok ycia.
wycofanie hormonów egzogennych obwodowym (jajnik): Podwy szone ryzyko choroby za-
(tj. dostarczanych z zewnątrz) brak dojrzewania komórki jajowej torowo zakrzepowej wystąp je
(działanie estrogenne blok wydzie- zwłaszcza kobiet stos jących pig ł-
Fundamenty Rodziny nr 1/2000
MEDYCYNA
liczbą partnerów. Wiadomo, e choro- Rak błony Sluzowej macicy i jajnika
ba ta związana jest z infekcją wir so- Dł gotrwałe przyjmowanie DTA
wą (główne wir s brodawczaka l dz- zmniejsza aktywność mitotyczną en-
kiego HPV). Przyp szcza sią dometri m oraz dojrzewanie pąche-
równie , e dł gotrwałe stosowanie rzyków w jajnikach co wydaje sią ma
leków antykoncepcyjnych powod je związek z działaniem ochronnym
wzrost ryzyka rozwoj raka szyjki przed rozwojem tych nowotworów. Na
poprzez hamowanie odpowiedzi im- wagą zasł g je jednak fakt, e lakta-
m nologicznej skierowanej przeciw- cja równie ma działanie ochronne w
ko antygenom nowotworowym. Dla- stos nk do raka jajnika, zaś nie sta-
tego kobiety stos jące przez dł szy nowi na pewno adnego dodatkowe-
czas do stne środki antykoncepcyjne go zagro enia.
Rys. Beata Piskór
powinny reg larnie zgłaszać sią na
ki z dezogestrelem i gestodenem (III
badania cytologiczne. Rak skóry czerniak
generacja progestagenów).
Istniały s gestie, e wystąp je
Informacja ta spowodowała, e
Rak sutka zwiąkszone ryzyko rozwoj tego raka.
brytyjski Komitet d/s Bezpieczeństwa
Zapadalność na tego raka jest w Być mo e DTA są kofaktorem, tj.
Leków wydał zarządzenie, e pig łki
ciąg całego ycia wysoka 1:11! Do współ czestniczą wraz z ekspozycją
te mogą być jedynie stosowane pa- czynników ryzyka zaliczamy min. na promienie UV w procesie nowo-
cjentek, które nie toler ją innych pre- wczesne menarche (pierwsza mie- tworzenia.
paratów i akcept ją zwiąkszone ryzy- siączka), pózne rodzenie pierwszego
ko zakrzepicy! (Marvelon; Mercilon;
dziecka. Laktacja, zwłaszcza przedł -
Fermaden; Min let).
ona jest prawdopodobnie czynnikiem Gruczolak wątroby
ochronnym. Pregesteron stym l je ak- Ten typ łagodnego g za wystąp je
3. Gospodarka lipidowa (główny
tywność mitotyczną nabłonka gr czo- 10 razy cząściej w przypadk kobiet
składnik progestageny)
łowego s tka. Cząść z badaczy zwra- stos jących DTA. Zwłaszcza dotyczy
obni enie poziom lipoprotein o
ca wagą, e stosowanie DTA to starszych kobiet stos jących tablet-
d ej gąstości (HDL 2) Uwaga! Po- zwłaszcza przez kobiety, które nie ki o wysokich dawkach hormonów
ziom HDL 2 jest odwrotnie propor- kończyły 25 lat, jest związane z wy- przez wiele lat.
cjonalny do ryzyka chorób serca, wy- szym ryzykiem tej choroby (Lancet
sokie poziomy HDL 2 wią ą sią z
1994). Kobiety stos jące DTA przed
mniejszym ryzykiem chorób serca.
20 rokiem ycia przez minim m 4 lata,
nale ą do gr py zwiąkszonego ryzy- Stwierdzono, e DTA w tych scho-
4. Gospodarka węglowodanowa
ka. Kontrowersyjny pozostaje problem rzeniach ma działanie ochronne, praw-
DTA* wpływają na podwy szenie
kobiet przed menopa zą w wiek 40 dopodobnie w związk z komponentą
poziom ins liny jak i gl kozy. Dla- 45 lat. progestagenną. Dlatego te mogą być
tego wa a sią, e kobiet z gr py
Równie estrogeny mogą oddzia- stosowane jako leki w niektórych
ryzyka c krzycy (wywiad rodzinny
ływać niekorzystnie, zwłaszcza tych z tych schorzeń. (cdn.)
c krzyca w cią y, rodzenie dziecka
kobiet, które i tak są j w gr pie ry-
*DTA do stne tabletki antykoncepcyjne
z masą ciała powy ej 4,5 kg), jak rów- zyka (choroba s tka w rodzinie).
nie tych j chorych decyzja co do
DTA powinna być bardziej ostro na,
Rak kosmówki
Ewa Rlizień Kuczapska
l b wrącz przeciwwskazana.
Cząść badaczy (Charing Cross
zaprasza do przychodni
Hospital w Londynie) wykazało, e
stosowanie DTA przed i w tok roz-
Pro FamiIia 2000
Rak szyjki macicy
poznania tego nowotwor zwiąksza
W przeprowadzonych pod egidą
dwa razy prawdopodobieństwo, e Warszawa
WHO badaniach zaobserwowano
choroba bądzie wymagała chemiote- Pasaż Ursynowski 1
wzrost ryzyka wystąpienia inwazyjne- rapii w leczeni . Pediatra, ginekolog położnik,
go raka szyjki macicy o 53% kobiet,
internista, porady laktacyjne,
które stosowały DTA przez okres dł - Rak pierwotny wątroby psycholog rodzinny,
szy ni 5 lat.
z hepatycytów porady w zakresie metod
Wyniki te zyskano po zastosowa- Istnieją doniesienia, e rozwój tego, naturalnego planowania rodziny
ni 7 istotnych zmiennych włączając
choć rzadkiego nowotwor jest silnie TeI. (0 22) 641 20 44
w to wiek rozpoczącia współ ycia i
związany ze stosowaniem DTA. Iub 0 501 376 996
Fundamenty Rodziny nr 1/2000
KO\CiÓA
Przedstawiamy koIejną y on do jednej rodziny wraz z t rec- Górnictwa w Petersb rg i po jego
reIację naszego kim, tatarskim i kirgiskim. Istniejący kończeni w 1913 r. został skierowa-
współpracownika, alfabet składa sią z 42 liter i jest opar- ny do Emby w Kazachstanie, gdzie
ks. Janusza KaIety, ty na grafice cyrylicy. Jest dodatkowo został pomocnikiem geologa przedsią-
który od ubiegłego roku osiem specyficznych dla jązyka ka- biorstwa o nazwie Kolchida . W rok
pełni funkcję Administratora zachskiego liter a i te istniejące w al- 1915 został pomocnikiem kier jącego
ApostoIskiego dIa fabecie rosyjskim wymawia sią czą- przedsiąbiorstwem Uralska nafta a
zachodniego Kazachstanu sto inaczej. Nie jest to dla nas łatwy w 1917 r. kierownikiem przedsiąbior-
jązyk. Słownictwo, aczkolwiek z wie- stwa Emba w którym pracował do 1
zas pływa szalenie szybko.
loma zapo yczeniami z j. rosyjskiego, kwietnia 1921 r.
Powoli zapominamy j o na- jest jednak w swoim rdzeni tr dne do Zachowała sią ankieta, która wy-
Cszych pierwszych krokach w
opanowania, gardłowa wymowa spra- pełniał in . Bog sz. Na pytanie, czy
Atyra . Dzisiaj coraz wiącej l dzi po- wia wiele tr dności. Gramatyka, jak chce wyjechać ze związk Radzieckie-
znaje nas na licy. Powiąkszyło sią
twierdzą bardziej wtajemniczeni, nie go odpowiedział, e tak, pragnie wy-
grono czących sią jązyka niemieckie- nale y do bardzo skomplikowanych, jechać do Włocławka w g berni War-
go, jakoś przebijamy sią przez gąszcz
ma jednak swoje tajemnice. W odmia- szawskiej .
t tejszych przepisów. Przygotow je- nie rzeczowników jest a osiem przy- Ostatnie wspomnienie o Michale
my kilka osób do chrzt , kom nii św.
padków, końcówki poszczególnych Bog sz pochodzi z protokół posie-
Prawdopodobnie j w najbli szym
przypadków zmieniają sią w zale no- dzenia zarzad przedsiąbiorstw Ura-
czasie rozpoczniemy starania o reje- ści od brzmienia rdzenia słowa, podob- lo Embskiego rejon z 10.czerwca
stracją parafii. Coraz lepiej zdajemy
nie zresztą jak przy odmianie czasow- 1922 r. postanowiono na nim hono-
sobie jednocześnie sprawą z tego, e
ników. Cieszy jednak ka dy rować in yniera Bog sza, jako rzad-
jest to dopiero początek początk Ko- zroz miany wyraz, który daje sią ko spotykanego czciwego, dokładne-
ścioła na tych terenach.
wyłowić z potok szybko wypowia- go i oddanego pracy człowieka, który
danych po kazachsk słów. marł w Bak w l tym 1922 r . Jego
imieniem został nazwany parostatek
W Atyra mówi sią najcząściej po
pływający po rzece Ural. Dzisiaj pew-
kazachsk . Oczywiście, wszyscy znają
no nie pamiątają tej nazwy najstarsi
jązyk rosyjski, ale spośród około dzie- W Zachodnim Kazachstanie nie ma mieszkańcy Atyra . Statek in ynier
wiąćdziesiąci procent mieszkańców
dzisiaj wiel Polaków. Po kilk tygo- Bog sz został bowiem w latach trzy-
pochodzenia kazachskiego wiąkszość
dniach pobyt w Atyra , wypełnio- dziestych nazwany Nieftjanik .
bardzo nie bardzo l bi ywać tego,
nych sz kaniem kontaktów z katolika- In ynier Bog sz, yjąc w nadka-
do niedawna najwa niejszego jązyka.
mi t taj yjącymi, trafiliśmy jednak na spijskich terenach w b rzliwych cza-
W bardzo dobrym tonie jest zapropo- ślady pobyt naszych rodaków na tych sach rewol cji i wojny domowej po-
nować obcokrajowcowi zapropono- terenach. Jedna z pracownic t tejsze- zostawił po sobie wspomnienie.
wać rozmową po angielsk . Na począt- go rząd obłasti ( rząd wojewódz- Zadziwiające jest, e przedstawiciel
k niezawisłości Kazachstan były
kiego) zajm je sią dok mentacją na- władzy l dowej honorowali tego
tendencje, by całkowicie wyelimino- kową losów przesiedleńców i człowieka, który pracował i nale ał do
wać jązyk rosyjski. Nie jest to łatwe,
obcokrajowców na terenie przykaspij- poprzedniego system a nastąpnie zde-
gdy na razie nie ma np. podrączni- skim. Na podstawie archiwalnych do- cydowanie chciał op ścić te tereny.
ków napisanych po kazachsk , specy- k mentów napisała ona m.in. tekst o Z zachowanych wspomnień wyni-
ficzne słownictwo techniczne w wie- naszym rodak pochodzącym z Wil- ka, e była to bardzo wyrazista oso-
l dziedzinach po prost nie istnieje,
na, który w pionierskich czasach prze- bowość: wra liwy, yczliwy i ener-
rządnikom którzy rozmawiają pry- mysł naftowego na tym terenie peł- giczny. 31 stycznia 1920 r., po zająci
watnie po kazachsk łatwiej jest jed- nił kierownicze f nkcje w Dosorze i tych terenów przez armią czerwoną, to
nak na razie pisać po rosyjsk . Ten- Makacie miejscowościach poło one właśnie on, jako były główny in ynier
dencja jest jednak jasna: w ciąg kilk
100 150 km. od Atyra , dawnego Towarzystwa Naftowego Braci No-
nastąpnych lat jązyk rosyjski bądzie
G rjewa. bel składał raport z Dosor o stanie
stopniowo eliminowany z ycia p - Michał Bog sz kończył w 1898 r. przemysł naftowego. Bog sz infor-
blicznego.
szkołą kolejową w Wilnie, a nastąp- mował, e w momencie wyb ch woj-
Tak e my staramy sią opanować
nie pracował na kolei w mieście Gat- ny z kraińskimi Kozakami zakłady
choćby podstawy kazachskiego. Nale- czyn. W 1907 r. wstąpił do Instyt t wydobywcze zostały zamkniąte a zło-
Fundamenty Rodziny nr 1/2000
MAAŻE STWO
a odciąte i zablokowane. Wojsko
kozackie zarekwirowało zarówno pa-
liwo, jak i wszystkie samochody, ło-
. -
dzie i barki, które nale ały do przed-
siąbiorstwa. In ynier Bog sz pisze o
niechl jnym ytkowani tych dóbr.
Przy odejści białogwardziści podjąli
próbą spalenia zakładów, co sią jed-
L ł ł
nak nie dało. Wiadomo, e po zają-
ci okrąg g rjewskiego (okolic Aty-
000
ra ) przez zwolenników rewol cji w
styczni rok 1920 r. przeprowadzo-
Zapraszamy wszystkich sympatyków LMM wraz z rodzinami
no nacjonalizacje przemysł naftowe-
do spędzenia kilku pierwszych dni wakacji
go w tym rejonie. Nowe władze stara-
wSród pięknych augustowskich jezior i lasów
ły sią za wszelką ceną zatrzymać
przynajmniej przez jakiś czas specja-
listów z zakładów wydobycia ropy
naftowej. D a cząść z nich byli to
Interes jące prelekcje
obywatele innych państw, prócz Micha-
Spotkania z a torami znanymi z F ndamentów Rodziny
ła Bog sza w Dosorze pracował te w
oraz z zaproszonymi gośćmi
charakterze mistrza wiertniczego inny
Warsztaty na temat nat ralnego planowania rodziny,
Polak: Jak b Wierdak oraz Władimir
karmienia piersią, mał eństwa i wychowania dzieci
Lindwal Fin z pochodzenia, Grek:
Rafael Fabiani, Jan Bott Niemiec.
Michał Bog sz po przejąci wła-
Wycieczka kajakowa
dzy przez bolszewików pozostał w
Ognisko
Dosorze przez kilka miesiący. Nowym
władzom dał sią poznać jako człowiek
dbający o dobro i bezpieczeństwo ro-
botników. Zachowało sią np. pismo z
Noclegi w ośrodk Sióstr Ursz lanek
września 1920 r., w którym Bog sz
l b miejsce do rozbicia namiot (tańszy wariant)
domaga sią, aby nowych pracowników
Pełne wy ywienie
koniecznie zapoznać maszynami, któ-
Opieką nad dziećmi (do dyspozycji przedszkole i plac zabaw)
re mają obsł giwać. Niezbądne jest to
Radosną atmosferą
zwłaszcza dlatego, e mało pozostało
wykwalifikowanych pracowników, a
Już dziS wypełnijcie wstępny formularz zgłoszenia,
wśród tych, którzy podjąli dopiero pra-
naklejcie na kartkę pocztową i do 15 maja wySlijcie na adres:
cą mno ą sią wypadki.
LMM, Kopaliny 73, 32-720 Nowy WiSnicz
Żanna Kow asorowa kończy swój
Po jego otrzymaniu przeSlemy Wam
artyk ł o Michale Bog sz nastąp ją-
cymi słowami: W surowym warunkach bardziej szczegółowe informacje.
klimatycznych, pokonując olbrzymie
trudnoSci pracowali wspólnie Rosja-
JesteSmy zainteresowani udziałem
nie i przedstawiciele innych narodów,
w I Zjexdzie Ligi Małżeństwo Małżeństwu Augustów 2000
którzy w organizując badania geolo-
giczne, budując zakładów wydobyw-
Imię i nazwisko osoby zgłaszającej: ....................................................
czych, przeprowadzając wiercenia
Adres: ...................................................................................................
przyuczali miejscowych koczowników
Telefon: ................................................................................................
do nowych zawodów. Szczególnie w
Przyjedzie nas (proszę podać liczbę osób):
latach dwudziestych, kiedy formowa-
- dorosłych: ...................
ła się miejscowa kadra pracowników
- dzieci: .........................
przemysłu naftowego duża zasługę
można przypisać takim ludziom jak
Michał Bogusz.
E E LE E
Fundamenty Rodziny nr 1/2000
MAAŻE STWO
nie wolno odrywać od miłości. Dys-
ponowanie ciałem współmał onka
m si być przepojone miłością, pełne
prawdziwej troski o niego.
Bardzo wiele z tego wynika. Przede
wszystkim to, e prawdziwa miłość
znosi pojącie praw i obowiązków. W
miłości nikt nie odwoł je sią do takich
Agata i Krzysztof Jankowiakowie
kategorii, tylko po prost obdarow je
sobą współmał onka i przyjm je dar
z jego strony. Czy mo na mówić o
z kając odpowiedzi na pytanie kusił was szatan, wykorzystując waszą
prawach i obowiązkach tam, gdzie
o najlepszy czas zbli enia mał niepowSciągliwoSć (1 Kor 7,3 5).
chodzi o dar?
S onków, dotąd nie mówiliśmy Akt mał eński nie jest ewent alną
Obowiązek mał eński mo emy t
o syt acji, gdy nie ma zgody w tej mo liwością, nie jest jakimś l ks sem.
przyrównać do obowiązków rodziciel-
kwestii miądzy mą em i oną. A prze- Bóg nakaz je reg larność w po yci ,
skich. Rodzice mają obowiązek trosz-
cie dzieje sią tak wcale nierzadko wzajemną dyspozycyjność seks alną.
czyć sią o swoje dzieci, jednak nale y
jedno z mał onków pragnie współ y- Zarówno mą jak i ona tracą w mał-
głąboko współcz ć dzieciom, którymi
cia, a dr gie sią na nie nie zgadza, bądz eństwie prawo do swobodnego roz-
rodzice zajm ją sią tylko z tego po-
te zgadza sią niechątnie, po dł szych porządzania swoim ciałem. Mają so-
wod . Podobnie jest z obowiązkiem
namowach, dla świątego spokoj . Akt bie nawzajem sł yć aktem
mał eńskim oczywiście istnieje, ale
seks alny ma mieć miejsce, gdy pra- mał eńskim.
chodzi o to, by mał onkowie tak sią
gną tego sami mał onkowie powie- Myliłby sią jednak ten, kto by są-
troszczyli o swoją wspólnotą mał eń-
dzieliśmy. Co jednak zrobić, gdy o dził, e w tym miejsc dysk sja sią
ską, eby nie trzeba sią było do niego
zbli eni myśli tylko jedno z mał on- kończy. Nie, ona sią t taj dopiero roz-
odwoływać.
ków, dr gie zaś ma w tej kwestii zda- poczyna.
I tak by było najprościej i najlepiej.
nie całkowicie odmienne? Wokół pojącia obowiązek mał eń-
Tam gdzie właściwie rozwija sią mi-
To, e pragnienia mał onków w tej ski narosły pewne nieporoz mienia.
łość, mówienie o obowiązkach jest nie-
kwestii bywają ró ne, jest całkowicie Tak, współ ycie seks alne jest w mał-
potrzebne. Jednak miłość mał eńska
nat ralne. Trzeba pamiątać, e akt eństwie obowiązkiem. Jasno to wy-
bywa chora, przechodzi wiąksze i
mał eński ma wielkie znaczenie dla nika z przytoczonego cytat . Jednak
mniejsze kryzysy. Grzech pierworod-
ka dego mą a, a zarazem pragnienie tego tekst nie mo na czytać w ode-
ny dotknął tej sfery bardzo mocno.
współ ycia b dzi sią niego bardzo rwani od całego biblijnego przekaz
Dlatego niekiedy jest konieczne odwo-
łatwo, niemal a tomatycznie. Nato- o mał eństwie. Nigdy nie wolno wy-
łanie sią do praw i obowiązków. Re-
miast ob dzenie tego pragnienia rywać z kontekst cytatów biblijnych
fleksja nad nimi pomaga zrobić rach -
ony wymaga z reg ły spełnienia na- (zresztą innych cytatów równie ). Po-
nek s mienia, sł y odnowieni
prawdą zło onych war nków. Miłość zbawiając teksty biblijne kontekst i
miłości, przezwycią ani kryzysów i
nie likwid je tych ró nic. Nic wiąc swobodnie nimi oper jąc mo na by
pok s.
dziwnego, e mał onkowie sią t taj zasadnić praktycznie wszystko pa-
Rozwa my wiąc, jak pojącie obo-
ró nią najcząściej jest tak, e to mą miątamy, e szatan k sząc Jez sa na
wiązk mał eńskiego odczytywane w
pragnie zbli enia i m si namawiać do p styni te cytował Biblią, aby za-
świetle miłości ka e dzielać odpowie-
tego oną (syt acje odwrotne równie sadnić swe niegodziwości.
dzi na pytanie o to, kiedy mą i ona
sią zdarzają, ale znacznie rzadziej). Mówimy o tym z takim naciskiem,
mają sią jednoczyć w akcie mał eńskim.
Nie mo na w tym momencie nie gdy właśnie przez oderwane od kon-
W miłości na pierwszym planie jest
przytoczyć znanego tekst św. Pawła tekst cytowanie z pełnie wypaczono
dobro kochanego człowieka. Miłość
na temat współ ycia: Niech mąż od- sens pojącia mał eńskiego obowiązk .
nie sz ka swego (1 Kor 13,5), za-
daje powinnoSć małżeńską żonie, a Co bowiem jest f ndamentem mał eń-
równo na płaszczyznie d chowej jak i
żona mężowi. Żona nie może swobod- stwa i f ndamentem po ycia seks al-
cielesnej. Zawsze sz ka dobra kocha-
nie dysponować własnym ciałem, lecz nego? Miłość. Życzy ktoś sobie jakie-
nej osoby.
jej mąż. Podobnie i mąż nie może swo- goś cytat biblijnego na ten temat?
Skoro wiąc z reg ły jest tak, i to
bodnie dysponować własnym ciałem, Proszą bardzo: Mężowie miłujcie żony
mą pragnie zjednoczenia seks alne-
lecz jego żona. Nie uchylajcie się od i nie bądxcie dla nich przykrymi (Kol
go znacznie cząściej ni ona, to ko-
współżycia małżeńskiego, chyba za 3,19), Mężowie, miłujcie żony, jak
chająca ona bądzie starała sią z rado-
wspólną zgodą i tylko na pewien czas, Chrystus umiłował KoSciół i wydał zań
ścią odpowiadać na jego zaproszenie,
aby poSwięcić się modlitwie. Potem samego siebie (Ef 5,25).
kiedy to tylko mo liwe. Kiedy to tyl-
znowu podejmijcie współżycie, aby nie Pojącia obowiązk mał eńskiego
Fundamenty Rodziny nr 1/2000
MAAŻE STWO
ko mo liwe a wiąc nie tylko wów- mą czyzna, powinien mieć kierować Takie współ ycie niszczy miłość, b -
czas, gdy w niej samej ob dzi sią pra- sobą w dziedzinie płciowości. Nic nie rzy wiąz miądzy mą em i oną, mo e
gnienie współ ycia. Gdyby ona cze- sprawiedliwia popełniania grzechów doprowadzić do rozpad mał eństwa.
kała na taką chwilą, na pewno by nie w tej sferze (jak i zresztą w ka dej in- Współżycie płciowe narzucone
wyszła naprzeciw pragnieniom mą a. nej). Pamiątając o tym, nie mo na jed- współmałżonkowi, bez liczenia się z
Kochająca ona bądzie sią wiąc nak nie za wa ać, e pok sy jakich jego stanem oraz z uzasadnionymi jego
zgadzać na seks alne spotkanie z mą- doświadczają niektórzy mą owie są życzeniami, nie jest prawdziwym ak-
em, choćby sama nie odcz wała w bardzo silne. Ka dy człowiek ma swo- tem miłoSci i sprzeciwia się temu, cze-
tym momencie adnych pragnień czy ją pok są, swój grzech z którym m si go słusznie domaga się ład moralny
niesień. Prze yty przez nią wówczas sią zmagać. Dla niektórych są to wła- między małżonkami na cza papie
akt mał eński, mimo brak emocjonal- śnie pok sy w sferze seks alnej. Cho- Paweł VI (Humanae vitae, 13). W
nego odcz wania miłości, bądzie ak- dzi wiąc o to, by ona przez swe po- pewnych syt acjach narz cenie
tem miłosnym w najgłąbszym tego sło- stąpowanie nie nara ała mą a na współ ycia bądzie cią kim nar sze-
wa znaczeni , bądzie bowiem pok sy, a przeciwnie pomagała m niem miłości blizniego cią kim grze-
prawdziwym darem z siebie. Prawdzi- właściwie kierować por szeniami w chem (na przykład wtedy, gdy lekko-
wa miłość, aby szcząśliwić kochaną dziedzinie seks alności. Jeśli współ- myślnie nara a oną na cią ą
osobą, gotowa jest zdobyć sią na wie- ycie jest potrzebne dla wyciszenia zagra ającą jej cią ką chorobą).
le poświąceń. Zwrócimy jeszcze wagą na to, e
Wa ne jest przy tym, by ona na przym s mo e mieć charakter nie tyl-
zaproszenie mą a odpowiadała chąt- ko fizyczny. Tak e presja psychiczna
nie i radością. Odpowiedzi w rodzaj : stwarza syt acją przym s , który
W porządk , wiem, e to mój obo- bywa równie dotkliwy jak przym s
wiązek. Mo esz zaczynać są zniechą- fizyczny.
cające, deprym jące i nie mają wiele Ale przecie miłość ze strony mą a
wspólnego z miłością. Zgoda napraw- nie mo e ograniczać sią do tego, e nie
dą wynikająca z miłości jest zawsze bądzie wym szał na swej onie współ-
zgodą chątną, pełną radości, e czyni ycia. To byłoby bardzo mało.
sią dobro kochanem człowiekowi. Mężowie we wspólnym pożyciu z
Oddanie sią z radością jest jedną z naj- żonami pamiętajcie o tym, że są one
wa niejszych rzeczy, którą ona mo e b dzących sią por szeń, mo e bardzo słabsze i darzcie je szacunkiem jako
zrobić, by mą cz ł sią kochany. wyraznie stawać sią obowiązkiem. współuczestniczące w łasce życia
Kiedy zaś ona bądzie m siała od- Podobnie jest, gdy akt seks alny mówi św. Piotr (1 P 3,7). Jak to prze-
mówić, czyni to z ogromną delikat- jest potrzebny dla podtrzymania mi- ło yć na codzienność ycia mał eń-
nością i taktem. Mówiliśmy j o tym, łości miądzy mał onkami. Równie skiego?
e mą czyzni są w tej dziedzinie prze- wtedy staje sią obowiązkiem. Bardzo Kochający mą wiedząc, e ona
wra liwieni. Ich pocz cie własnej war- zło one bywają tr dne syt acje ycia nie bądzie miała ochoty na zbli enie,
tości jest głąboko zakorzenione w sfe- mał eńskiego. Niekiedy współ ycie w ogóle jej tego nie zapropon je. Zmą-
rze seks alnej. Odmową współ ycia mo e odegrać taką właśnie rolą. czenie ony, jej złe samopocz cie,
bardzo łatwo mogą wiąc potraktować Wydaje sią, e dosyć d o powie- przygnąbienie z jakiegoś powod , nie-
jako odrz cenie w ogóle. dzieliśmy j o tym, w jaki sposób ona sprzyjające war nki zewnątrzne te i
Dlatego, jeśli ona nie mo e zgo- ma mo liwość okazania miłości swe- wszystkie inne podobne syt acje bądą
dzić sią na zbli enie, powinna szcze- m mą owi. Wypada wiąc teraz zasta- dla mą a sygnałem, eby zrezygnować
gólnie okazać mą owi swą miłość. nowić sią, w jaki sposób mą mo e dać z planów intymnego zbli enia. Jeśli
Mo e to być przyt lenie, jakiś inny wyraz tem , e kocha swoją oną. zaś mą zło y taką propozycją, czy-
gest, zapowiedz e na pewno bądą Przede wszystkim nigdy nie wy- ni to w taki sposób, by ona nie m -
mogli współ yć nastąpnego dnia. Ko- m szając współ ycia. To powinna być siała obawiać sią odmowy. Właśnie.
bieta ma wiele sposobów, by osłodzić oczywista sprawa przecie wszelki Mówiliśmy o tym, e ka dą odmową
mą owi swą odmową. Warto te pa- przym s, zwłaszcza w sferze tak deli- współ ycia powinna cechować deli-
miątać, e jeśli ona cząsto mówi i katnej, jest dokładnym zaprzeczeniem katność i takt. Oczywiście, ale prze-
okaz je mą owi, e l bi ich zbli enia, miłości. Niestety, w bardzo wiel ro- cie propozycja spotkania w akcie
jednorazowa odmowa nie bądzie po- dzinach, i to tzw. porządnych rodzi- mał eńskim równie powinna być zło-
wodem problemów. Trzeba te pamią- nach, mamy t do czynienia z powa - ona w sposób pełen miłości.
tać, e nie zasadniona odmowa mo e nymi zab rzeniami. Powiedzmy wiąc
nara ać mą a na pok sy seks alne. wyraznie: wym szony akt mał eński
Ka dy z mał onków, szczególnie zaś czynem niegodziwym, jest grzechem.
Dokończenie na s. 11
Fundamenty Rodziny nr 1/2000
Rys. Beata Piskór
ETYKA
stawienie małżonków na osiąganie
maksimum zadowolenia erotycznego,
Sztuka kochania
mierzonego przeżyciem orgazmu. Czy-
stoSć aktu małżeńskiego niweczona jest
Mam takie pytanie związane przynosi korzySć. Wszystko mi wolno, również przez poszukiwanie przyjem-
z technikami seksuaInymi: ale ja niczemu nie oddam się w nie- noSci zmysłowej dla niej samej, bez
jaki jest pogIąd Kościoła wolę (...) Ale ciało nie jest dla rozpu- osobowego przeżycia znaku miłoSci i
KatoIickiego na seks oraIny sty, lecz dla Pana, a Pan dla ciała. (...) zjednoczenia. Natomiast poza aktem
oraz na związek płciowy w Czyż nie wiecie, że ciało wasze jest małżeńskim czyste są oznaki czułoSci,
innej pozycji niż mężczyzna Swiątynią Ducha Rwiętego, który w jeSli spełniają odpowiednie warunki.
u góry - kobieta pod spodem. was jest, a którego macie od Boga, i Przede wszystkim mają one wynikać z
Chętnie dowiedziałbym się że już nie należycie do samych siebie? duchowej bliskoSci osób, wyrażanej
nie tyIko, jaki ten pogIąd jest, Za wielka bowiem cenę zostaliScie przez odpowiedni gest fizyczny, nie
aIe też dIaczego. Próbuję nabyci. Chwalcie więc Boga w waszym budzący obaw o prowokację orgazmu.
wczytać się w etykę ciele! (1 Kor 6, 12; 13b; 19-20). Te (...) Zarówno spojrzenia i gesty, sło-
seksuaIną katoIicyzmu, aIe wskazania powinniśmy mieć w pamią- wa, wszystko to, co może tworzyć mię-
na ten temat bardzo mało ci, rozwa ając por szoną w pytani dzy małżonkami postawę odprężenia,
informacji jest dostępnych. kwestią. wszystkie formy pieszczot małżeńskich
W Piśmie \więtym w ogóIe Jeśli pod pojąciem tzw. seks oral- są im dozwolone, byle pamiętali, że
nic na ten temat nie ma (o iIe nego roz miemy syt acją, w której bezład jest zachowaniem najbardziej
wiem). Z góry dziękuję. kontakt oralno genitalny jest podej- szkodliwym dla ich miłoSci.
Michał mowany świadomie w cel osiągnią- Zaś ojciec Karol Meissner i Bole-
cia orgazm poza pełnym zbli eniem sław S szka w ksią ce A tak j nie
Rzeczywiście, w Biblii nie znaj- (a tak najcząściej potocznie roz mie są dwoje lecz jedno ciało stwierdza-
dziemy katalog dop szczalnych po- sią tą praktyką), to jest to jedna z form ją: Jest sprawą wielkiej wagi, aby mąż
zycji seks alnych, bo nie jest ona po- mast rbacji, o której Deklaracja Kon- zawsze starał się przygotować żoną do
radnikiem intymnym. Za to w Piśmie gregacji do spraw Na ki Wiary Per- pełnego i pogodnego przeżywania
Świątym jest bardzo wiele fragmentów sona h mana czy, e stanowi ona współżycia płciowego przez czułoSć i
mówiących o czystości, i to roz mia- poważne nieuporządkowanie w dzie- pieszczoty. (...) Warto pamiętać o tym,
nej głąbiej ni tylko powstrzymanie sią dzinie moralnej. (...) Zasadnicza pod- że zadowolenie seksualne jest w pełni
od kontaktów seks alnych przed śl - stawa tej prawdy leży w tym, że bez moralnie dobre, jeSli towarzyszy uczci-
bem. Najbardziej radykalną przestro- względu na motyw działania, Swiado- wemu współżyciu małżeńskiemu. W
gą znajd jemy w ewangelii wedł g św. my i dobrowolny użytek władzy seksu- prawdziwej miłoSci małżonków jest
Mate sza: SłyszeliScie, że powiedzia- alnej poza prawidłowym pożyciem tyle dobra i szacunku dla siebie, że
no: Nie cudzołóż! A ja wam powiadam: małżeńskim w sposób istotny sprzeci- przestają oni wstydzić się przed sobą.
Każdy, kto pożądliwie patrzy na kobie- wia się jego celowi. Brakuje tu bowiem Z biegiem czas mał onkowie czą
tę, już się w sercu swoim dopuScił z relacji seksualnej, jakiej domaga się sią siebie, odkrywają swoje wzajem-
nią cudzołóstwa. JeSli więc prawe two- porządek moralny; takiej mianowicie, ne potrzeby, otwierają sią przed sobą.
je oko jest ci powodem do grzechu, która urzeczywistnia w kontekScie Wa ne jest, eby szczerze rozmawiać
wyłup je i odrzuć od siebie. Lepiej bo- prawdziwej miłoSci pełny sens wzajem- o swoich pragnieniach, eby posz ki-
wiem jest dla ciebie, gdy zginie jeden nego oddania się sobie i przekazywa- wać form wzbogacenia współ ycia,
z twoich członków, niż żeby całe twoje nia życia ludzkiego. eby mą i ona byli dla siebie coraz
ciało miało być wrzucone do piekła. Natomiast gdy takie pieszczoty są bardziej atrakcyjni, eby nie popadali
(Mt 5, 27-29) Jez s mówi t o czysto- podejmowane w fazie wstąpnej i przy- w r tyną. Wbrew pozorom współ y-
ści serca, intencji, myśli. Patrzyć po- gotow ją pełne zjednoczenie mał on- cie mał eńskie, które wydaje sią czymś
ądliwie znaczy chcieć posiadać ko- ków i jeśli są wyrazem wzajemnej cz - nat ralnym i spontanicznym równie
bietą, pragnąć ją yć dla własnej łości i bliskości, a nie praktyką wymaga starania i rozwoj , tak aby
przyjemności. Traktowanie człowieka narz coną wbrew woli współmał on- coraz głąbiej mogli na płaszczyznie
jak rzeczy na pewno nie ma nic wspól- ka, to mogą one być znane za godzi- seks alnej prze ywać łączącą ich
nego z miłością. we. Ksiądz Władysław Gasidło w wiąz. Dlatego nie mo na powiedzieć,
W Kazani na Górze Jez s stwier- ksią ce pt. Z zagadnień etyki mał eń- e jakaś konkretna pozycja przyjmo-
dza: Błogosławieni czystego serca, al- skiej i rodzinnej pisze: Swoje intym- wana we współ yci jest jedynie
bowiem oni Boga oglądać będą (Mt ne przeżycia małżonkowie powinni sł szna . Wspomniani powy ej a to-
5, 8); zaś świąty Paweł przestrzega: utrzymywać w granicach słusznego rzy za wa ają, e tradycyjna pozycja
Wszystko mi wolno, ale nie wszystko umiaru. Przeciwieństwem tego jest na- jest dość mecząca, poniewa powod je
Fundamenty Rodziny nr 1/2000
MAAŻE STWO
napiącie miąśni mą czyzny oraz
nier chamia kobietą, co nie sprzyja
przedł eni czas trwania zbli enia,
które aby było satysfakcjon jące, nie
powinno trwać zbyt krótko. Dokończenie ze s. 9
mą jak i kochająca ona bądą myśleć
Świąty Paweł pisał: Wy zatem bra-
To nie mo e być tak, e ona boi przede wszystkim o współmał onk ,
cia zostaliScie powołani do wolnoSci.
sią odmówić mą owi, e zgadza sią bądą starać sią odpowiedzieć na jego
Tylko nie bierzcie tej wolnoSci jako
tylko dla świątego spokoj eby nie oczekiwania. Na pewno nieraz bądą
zachęty do hołdowania ciału, wręcz
znosić niezadowolenia mą a czy jego m sieli przezwycią ać niechąć l b te
przeciwnie, miłoScią ożywieni, służcie
złych h morów. pragnienie mał eńskiego zbli enia.
sobie wzajemnie. (...) Po owocach ich
Tak, tak, wiemy, e ony nierzad- Czyniąc to jednak z miłości i z miło-
poznacie: Owocem zaS ducha jest:
ko odmawiają mą om współ ycia bez ścią bądą chątnie (chątnie! bo z mi-
miłoSć, radoSć, pokój, cierpliwoSć,
powodów. Ale naprawdą to nie spra- łości) rezygnować ze zbli enia l b te
uprzejmoSć, dobroć wiernoSć, łagod-
wiedliwia stwarzania atmosfery, w zgadzać sią na nie, po to by wyjść na-
noSć, opanowanie. (...) A ci, którzy
której ona boi sią odmowy. przeciw swem współmał onkowi.
należą do Chrystusa, ukrzyżowali swo-
Podobnie nie ma sens noszenie Moja ona wracała kiedyś z za-
je ciało z jego namiętnoSciami i pożą-
sią fałszywą ambicją, obra anie sią, granicznej delegacji. wspomina Pa-
daniami. (Gal 5, 13; 22-24)
b nt: nie bądą sią prosił... To wszyst- weł Wiedziałem, e na pewno bą-
Żyjemy w czasach, w których seks
ko godzi w jedność miądzy mą em i dzie zmączona i z pełnie nie myślałem
stał sią wielkim globalnym interesem,
oną, niczego nie rozwiąz je, potąg - o tym, byśmy w dni jej powrot mie-
w których wmawia sią nam, e dla
je tr dności. li współ yć. Okazało sią jednak, e ona
głąbszego spełnienia potrzeb jemy
Mówiliśmy wiąc o tym, w jaki spo- myślała z pełnie przeciwnie. Pamią-
coraz bardziej wyrafinowanych prak-
sób powinna postąpować ona oraz o tała, e nasza rozłąka trwała dość dł -
tyk i technik erotycznych, dlatego w
tym, jak ma zachować sią mą . Czy go i wiedziała, e bardzo jestem spra-
takiej syt acji szczególnego znaczenia
dałoby sią znalezć t taj jakąś ogólną gniony naszych intymnych spotkań. I
nabierają słowa Pisma Świątego:
zasadą postąpowania, wspólną dla właśnie ona wyszła w tym dni z ini-
Nie bierzcie więc wzoru z tego
mą a i ony? cjatywą zbli enia .
Swiata, lecz przemieniajcie się przez
Tak. Tą zasadą jest wychodzenie
odnawianie umysłu, abyScie umieli
sobie naprzeciw. Zarówno kochający
rozpoznać, jaka jest wola Boża; co jest
dobre, co Bogu przyjemne i co dosko-
nałe. (Rz 12, 2)
Wchodxcie przez ciasną bramę!
Bo szeroka jest brama i przestron-
na ta droga, która prowadzi do zgu- EL
by, a wielu jest takich, którzy nią
wchodzą. Jakże ciasna jest brama i
wąska droga, która prowadzi do ży-
Bardzo Was prosimy o pomoc
cia, a mało jest takich, którzy ją
w dotarciu z Fundamentami Rodziny do Waszego
znajdują! (Mt 7, 13-14).
Srodowiska. Będziemy wdzięczni, jeSli zamawiając
więcej egzemplarzy kolejnych numerów,
spróbujecie zainteresować nimi Waszych bliskich,
znajomych czy księży w parafii.
Ci z Państwa, którzy zechcą w ten sposób pomóc
nam w kolportażu Fundamentów Rodziny ,
otrzymują dodatkowo jeden egzemplarz gratis,
zaS za pozostałe płacą
po 1 zł/egz. plus koszty przesyłki
Prosimy o składanie zamówień
na formularzu ze str. 19
Rys. Beata Piskór
Fundamenty Rodziny nr 1/2000
KARMiENiE
dr Magdalena Nehring Gugulska
kryształków nadmanganian potas . one być równie przyczyną cz leń l b
Pępek od rodzenia przemywamy zaka eń, np. grzybiczych. Natomiast
70% czystym spiryt sem, przy yci starsze dzieci ywające tego typ pie-
wacików owijanych na patyczk l b l ch bardzo tr dno na czyć samodziel-
pałeczek do czyszczenia sz . Przemy- nego kontrolowania wypró nień, bo nie
najomi i rodzina szalenie l bią
wamy go tak, aby dezynfekować miej- odró niają pocz cia mokro od s -
obsypywać młodych rodziców sca wokół kik ta. Jest to wa ne w pro- cho . Zaopatr jąc sią w jednorazowe
Zdrogimi, pachnącymi kosmety- filaktyce zaka eń okołopąpkowych, piel szki trzeba postarać sią o takie,
kami dla dzieci. Nie ma nic gorszego które mogą być przyczyną ogólnego które zyskały atest i dobrą opinią In-
dla delikatnej skóry noworodka ni ró - zaka enia organizm dziecka. Ponad- styt t Matki i Dziecka.
norodność i nadmiar środków chemicz- to staramy sią nie moczyć pąpka, do- Piel chy i branka pierzemy w de-
nych. U ywane nierozsądnie łatwo
póki nie odpadnie kik t pąpowiny, a likatnych proszkach przeznaczonych
zmywają nat ralne wydzieliny skóry, rana nie przyschnie. dla dzieci. Mogą to być płatki mydla-
zab rzają jej kwasowość, podra niają Przy każdym przewijaniu nale y ne, płyny do prania l b proszki ekolo-
i obni ają jej zdolność ochronną. Za- przemyć p pą i posmarować maścią o giczne (Bambino, Jelp).
tem je eli ywać to z miarem, najle- właściwościach odka ających. Szcze- Chowajmy nasze dziecko Smiało
piej jednego czy dwóch wcześniej wy- gólną wagą nale y przywiązywać do i ubierajmy lekko. Polska jest krajem
próbowanych (na skórze dziecka)
tego dziewczynek (krótsza cewka północy, a nie poł dnia. Dzieci zbyt
specyfików i tylko wtedy, gdy istnieje moczowa łatwia dostąp bakteriom). opat lone mają kłopoty z zaaklimaty-
taka potrzeba. U ywać powinno sią jak najprostszych zowaniem sią do chłodów, które trwa-
Przez wiele lat panował zwyczaj specyfików, np. linomag w kremie, ją nas sporo ponad pół rok . Dobrą
kąpania noworodka zaraz po porodzie, 3% maści z kwasem bornym. W takich zasadą jest bieranie dziecka tak jak
aby zmyć maz płodową. Obecnie wia- s bstancjach nie ma czynników dra - siebie pl s jedna warstwa. W ciepłe dni
domo, e dla dobra dziecka ta nat ral- niących i cz lających, których jest nie bójmy sią gołych stóp i głów. Dziec-
na s bstancja powinna zostać wchło- sporo w drogich, reklamowanych kre- ko przegrzewane ma ciepłe dłonie, za-
niąta przez jego skórą. Niektórzy mach. Nie wszystkie dzieci zle reag ją czerwienioną b zią, spocony kark, póz-
pediatrzy nie zalecają kąpania dziecka na takie wyroby, ale trzeba mieć to na niej liczne potówki w fałdach skórnych
nawet przez pierwsze dwa tygodnie wadze. i na twarzy. Nie jest odporne, łatwo
ycia. Miejsca br dzone kałem, mo- Skórę dziecka, jeśli jest s cha, przeziąbia je ka dy wiaterek. Szcze-
czem, krwią nale y zmywać przegoto- ł szcząca, mo na miejscowo natł sz- gólnie dzieci karmione piersią, które
waną wodą. Jeśli ywać mydeł, to ra- czać oliwką l b ciekłą parafiną. W go- przebywają d o w ciepłych ramionach
czej w płynie o odczynie lekko rące, palne dni warto fałdy skóry po- matki, m szą mieć lekki strój.
kwaśnym. Jeszcze lepiej jeśli płynne sypywać niewielką ilością talk , l b jak Wiele rodzin kojarzy posiadanie
mydło jest bezbarwne i bezzapachowe. najmniej pachnącego, specjalnego p - dziecka z ogromnymi kosztami. Jeśli
Mydła w kostce są zasadowe i zab - dr dla dzieci. Nie ywajmy równo- legniemy modzie i reklamie, bądzie-
rzają nat ralną kwasowość skóry, któ- cześnie oliwki i zasypki, bo wytworzy my ywać s per akcesoriów, d o
ra stanowi ochroną przed drobno stro- sią nieprzyjemne mazidło. nowych drogich branek i sprzątów, to
jami. Wiąkszość s bstancji Niekoniecznie musimy używać rzeczywiście koszty mogą być spore.
zapachowych i barwników ma właś- pieluszek jednorazowych, szczegól- Myślą, e miłość, karmienie piersią,
ciwości dra niące, a wra liwych nie w dzień, gdy zmiana nie stanowi czyste, niekoniecznie nowe wygodne
mo e wywołać objawy cz lenia. problem . Wygodnie jest ich ywać branko i najprostsze kosmetyki, a na-
Pierwszą kąpiel wykon jemy w
na dł szy spacer czy na noc. Poza tym, wet po yczone od przyjaciół sprząty,
dzieciącej wanience w wodzie przego- zwykła tetra, na której wychowały sią dadzą naszem dzieck wiąkszą radość
towanej. Jeśli dziecko ma na skórze dzieci, w z pełności wystarczy. Piel - szcząśliwego dzieciństwa. Może dzię-
wyprysk niemowlący l b potówki, chy jednorazowe to prod kt szt czny, ki temu, dzieciństwa nie samotnego,
mo na dodać napar z r miank , na- nie legający biodegradacji, stanowią- ale z bratem lub siostrą.
gietka, nieco krochmal l b kilka cy obcią enie dla środowiska. Mogą
Fundamenty Rodziny nr 1/2000
LiSTY
... na przykład
z popularnego poradnika
iszą w imieni swojej siostry, biele piersi i jajnika. Wreszczie leki
Magdaleny Nehring Gugulskiej:
która niedawno rodziła małe- antykoncepcyjne są jedynym znanym
Warto karmić piersią
Pgo człowieczka. Otó przy wy- czynnikiem zmniejszającym ryzyko
Można w nim znalexć oparte na
pisie ze szpitala otrzymała dwa d e wystąpienia raka jajnika i endome-
gruntownej wiedzy, własnym
p dełka: jedno Dzidzi ś od Instyt - tri m.
doSwiadczeniu i praktyce
t Matki i Dziecka, w którym były Wiem, e to przypomina walką z
lekarskiej autorki
m.in. dwa poradniki dla młodych ma- wiatrakami, ale nigdy nie pogodzą sią
rady dotyczące
tek, kaseta video o pielągnacji nowo- z kłamstwami wpychanymi do my-
następujących kwestii:
rodka oraz dr gie, rozprowadzane słów kobiet. Kolejna moja kole anka
Dlaczego warto karmić piersią?
przez firmą PELAGROS o nazwie (j trzecia) cierpi na zespół wielotor-
Jak zmienia się pokarm?
Skarb mal cha , w którym to oprócz bielkowatych jajników, po około rocz-
Jak zacząć karmić?
takich drobiazgów jak próbka piel ch nym okresie stosowania pig łek anty-
Co robić, aby był pokarm?
Libero czy preparat S docrem i koncepcyjnych. Przecie to jest
Czy moje dziecko się najada?
proszk Lovela. K swojem zd mie- logiczne, e przyczyną tego schorze-
Kilka słów o stolcach
ni znalazła tam te piąkną, kolorową nia jest właśnie antykoncepcja hormo-
Kiedy odciągać pokarm?
ksią eczką od troskliwej firmy nalna! A teraz dziewczyna płacze, bo
Mam płaskie brodawki.
SHERING, zatyt łowaną: A- jak an- jej nikt nie powiedział o sk tkach,
Mam bolesne brodawki.
tykoncepcja , kartką pocztową Z chciałaby mieć dziecko, a t nieocze-
Jak postępować w okresie
wybor - nie z przypadk (gdzie wy- kiwane problemy! Ostatnio firma
nawału pokarmu?
starczy wpisać swoje dane, przykleić SHERING stos je agresywną reklamą,
Zastój pokarmu.
znaczek i wysłać), brosz rką na temat czy nie ma na to adnej rady?
Zapalenie piersi.
Femoden i bzd rny liścik na niebie- (B.N.)
Karmienie po cesarskim cięciu.
skim papierze podpisany przez imć
Jak karmić blixniaki?
pana Jacka K rzątkowskiego.
Jak karmić wczeSniaka?
Siostra pocz ła sią jakby ktoś de-
Dziecko, które słabo ssie.
rzył ją w twarz, coś na zasadzie: Faj-
Moje dziecko ma żółtaczkę.
nie babo, e przyszłaś, masz t trochą Szanowni Państwo,
Mam za mało pokarmu.
bajerów, a to sobie przeczytaj, ebyś W tygodnik Niedziela przeczy-
Moje dziecko ma kolkę.
wiącej nie przychodziła rodzić. (sic!) tałam o stowarzyszeni LMM. Zacie-
Czy moje dziecko ulewa?
Bardzo jestem ciekawa, kto jest za to kawił mnie ten artyk ł, poniewa ca-
Czy moje dziecko ma zaparcie?
odpowiedzialny? Po cząści ordynator łym sercem popieram nat ralne
Moje dziecko ma biegunkę
szpitala, który zezwolił na dystryb - metody planowania rodziny. Mam 21
Czy da się żyć z alergią?
cją owego p dełeczka o piąknej na- lat i od dziewiąci miesiący jestem
Karmienie i praca.
zwie SKARB MALUCHA , ale ile szcząśliwą mą atką. O stosowani
Wprowadzamy nowe pokarmy.
szpitali w Polsce rozprowadza takie metody objawowo termicznej roz-
Kilka słów dla rodziny.
rzeczy ? Na dnie p dełka widnieje mawialiśmy z mą em jeszcze przed
Kilka słów o pielęgnacji.
nazwa i adres firmy oraz adres inter- śl bem. Obserwacją swojego ciała roz-
Karmienie, płodnoSć i seks.
netowy: www.antykoncepcja.com.pl. począłam wiąc na dł go przed rozpo-
Odchudzanie, opalanie i sport.
Chciałabym jeszcze zacytować cząciem współ ycia. Szczerze mó-
Jak długo karmić?
fragment wspomnianej ksią eczki, wiąc, byłam zaskoczona, e wszystko
Jak zakończyć karmienie?
mówiący o zaletach antykoncepcji da sią tak wspaniale zaobserwować.
hormonalnej: Rzadziej wystąp ją za- Chocia jesteśmy młodzi i spotykamy
... a to jeszcze
palenia przydatków. Poniewa nastąp- sią cząsto z innym podejściem do
nie wszystko
stwa zapaleń przydatków są najcząst- spraw planowania potomstwa, to obo-
szą przyczyną niepłodności, mo na je stwierdzamy, e jesteśmy w tym
Gorąco poIecamy stwierdzić, e leki zntykoncepcyjne naszym wyborze całkowicie wolni i
chronią płodność! U kobiet stos ją- pełni szac nk wobec siebie.
zamówienia na s. 19
cych pig łki rzadziej stwierdza sią tor-
Fundamenty Rodziny nr 1/2000
MEDiA
(notabene na sł gach nie czciwego
radnego) wali człowieka ogromnym
TELEWiZJA młotem i grozi przestąpcy, e zginie w
komorze gazowej, co il str je pomiesz-
czenie, z którego wydobywają sią opa-
raport Rzeczpospolitej
ry dym ( Batman , godz. 7.35, Polsat).
przykład: L dzi starszych nie nale y
Oczywiście nie wszyscy biją sią i
Skandaliz jąca piosenkarka Ma- zabijać. Zwłaszcza dla przyjemności .
zabijają. Niektórzy bohaterowie bajek
donna pochwaliła sią niedawno, e jej Najcząściej jednak nawet takie re-
sz kają bardziej pokojowych pomy-
kilk letnia córeczka jeszcze nigdy w g ły nie obowiąz ją. Zwykle liczy sią
słów na ycie. Animowany serial
yci nie oglądała telewizji. Mo e na- tylko prawo piąści i głód krwi. Nie wie-
Świat Bobby ego (TVN, godz. 7.45)
le ałoby skorzystać z jej rad? Bo sko- dza jest atrakcyjna, ani nawet majątek
czy na przykład, jak mo na zarobić
ro telewizja nie troszczy sią o wra li- czy roda. Wyłącznie siła. Nawet dla
pieniądze i jak je mądrze wydać. W jed-
wość dorosłych, nie miejmy zł dzeń, Czarodziejki z ksią yca (godz. 8.23,
nym odcink Świata ka dy zajm je
e zadba o dzieci. Polsat) najlepszy fach to bycie wojow-
właściwe miejsce: tata czy samodziel-
Do adnego innego adresata telewi- nikiem. Wiąc dziewczynka doskonali
ności, mama przestrzega przed presją
zja nie wysyła tak wielkiej dawki hor- sią w walce na miecze. Nie dziwmy sią,
rówieśników. Nie ma jednak adnej
ror , koszmar i gł poty, jak do dzieci. e mama nie ofer je jej alternatywnych
gwarancji, e rodzice spiszą sią tak e
Co mo emy zobaczyć w jednym tylko rozrywek. Sama tł cze córką mieczem,
w dalszej cząści serial . J w nastąp-
odcink animowanej wersji Batmana ile wlezie.
nym odcink na Bobby ego nikt z do-
(godz. 7.35, Polsat)? D szenie i zrz - Skoro siła i przemoc są w modzie,
rosłych nie zwraca wagi, a rodzice
cenie ze skały, wdeptanie w ziemią, to broń potrzebna jest do ycia niczym
nazywani są po prost zwykłymi fra-
kopanie l dzi, strzelanie do nich z pi- powietrze. Bez broni cz ją sią nagi -
jerami .
stolet maszynowego, topienie w ba- potwierdza jeden z bohaterów Ko-
lii, serią ciosów w szcząką i próbą gwał- smicznych wojen (godz. 8.45, TVN).
t . Koszmarne postacie mają tylko Nie dziwmy sią, na jego miejsc ma-
Nie zdziwmy sią, jeśli dziecko po
jeden cel - zabić przeciwnika. A ponie- rzylibyśmy choćby o scyzoryk . W
obejrzeni kreskówki za ąda pójścia do
wa czas jest mało (ka dy odcinek jednym 23-min towym odcink tej
kina na film Stanleya K bricka Oczy
trwa tylko pół godziny) bohaterowie bajki pada czternaście tr pów.
szeroko zamkniąte . Skandaliz jące
spieszą sią z zabijaniem. Pierwszą pró-
dzieło amerykańskiego re ysera stacja
bą pozbawienia ycia ćwiczą j w
TVN reklam je bez wzgląd na to, czy
trzeciej min cie film . Potwory walczą z l dzmi, l dzie z
za chwilą nada telenowelą, czy kre-
potworami, ale w zasadzie wszystko
skówką dla dzieci.
jedno, z czym sią walczy, byle tylko
Nie powinny te dziwić pytania o
Takie obrazki to domena stacji ko- b dziło to grozą. A skoro pojedynki
twój indywid alny horoskop , tarota,
mercyjnych. Normą są t gł pie, pełne toczą sią na śmierć i ycie, w finale
a nawet kl b samotnych serc. Prywat-
przemocy fizycznej i psychicznej kre- przeciwnik m si wyzionąć d cha. Brak
ne stacje wykorzyst ją ka dą chwilą,
skówki, które pokaz ją, jak łatwo stra- mniej dotkliwych kar i łatwo zaakcep-
nawet środek film dla dzieci, by nadać
cić ycie. - Zabij go! Wiesz, co grozi tować taką logiką. Skoro bohaterowie
takie reklamy. Korzystają te z ka dej
za zostawienie człowieka przy yci - kreskówek specjaliz ją sią w zabijani ,
okazji, by jak najwiącej widzów obej-
wrzeszczy jeden z bohaterów Ko- a dla nas ycie stanowi pewną wartość,
rzało ich wieczorne propozycje. Dla-
smicznych wojen (godz. 8.35, TVN). nale y tylko przyklasnąć ich śmierci.
tego historyjką o małpie, która opiek -
Kreskówkowa przemoc nie wynika Żeby nie było wątpliwości - nawet w
je sią dopiero co wykl tym k rczakiem
zwykle z konieczności obrony, to po najbardziej przera ających kresków-
( Tarzan , godz. 8.30, Polsat) poprze-
prost jedyny sposób, by osiągnąć cel. kach zwycią a dobro. Mówiąc wprost:
dza zwiast n film Bestia (a w nim
A cel jest na ogół podobny - szybka ycie tracą bohaterowie negatywni.
czołgi i ciekający l dzie), a środek
śmierć. W przygodowym serial Her- Co porabiają w tym czasie stró e
bajki przerywa zapowiedz mecz bok-
k les (godz. 17.40, Polsat) niejaki prawa? Są w Bolk i Lolk . T dziel-
serskiego z Andrzejem Gołotą.
Daget trzy kwadranse koncentr je sią ny milicjant bez tr d złapie najspryt-
tylko na tym, jak sk tecznie nicestwić niejszego złodziejaszka. Ale dziś mili-
tyt łowego bohatera. Wiąc siłą rzeczy cjantów wiel nie ma, wiąc w innych
Na młodych l dziach ciosy Gołoty
kibic jemy Herk lesowi, bo po pierw- bajkach bohaterowie działają na wła-
nie zrobią wiąkszego wra enia. Jak sią
sze nie poddaje sią łatwo, po dr gie sną rąką. Aatwo zroz mieć, dlaczego z
bić - wiedzą j z kreskówek.
kier je sią kilkoma zasadami, które i wymiarem sprawiedliwości nikt nie
nam w pewnym sensie są bliskie. Na wią e wiąkszych nadziei, skoro sądzia
Fundamenty Rodziny nr 1/2000
WYCHOWANiE
ksią ek wracamy (OpowieSci z Narni opowiadał mi bajką w odcinkach, któ-
wszystkie tomy przeczytaliśmy j rą z kolei jem , jeszcze przed wojną,
dwa razy), inne nie zysk ją a takiej opowiadał jego Tato, a mój Dziadek. Z
sympatii. Przy szczególnie interes ją- całej bajki zapamiątałam, e była o
cych historiach wieczorne czytanie jest dzieciach króla mórz mieszkających w
z pełniane w ciąg dnia i czasem podwodnym pałac , które zimą ślizga-
Tato zaskoczony g bi jeden l b dwa ły sią na ły wach po zamarzniątym
rozdziały, bo j je ktoś (Mama albo morz ... ale od czego jest fantazja. No
Babcia) przeczytał. Dziąki czytani i w końc ja te niejedną baśń przeczy-
Mamy dwie córki w wiek prawie 8 i nasze dzieci mają bogate czasem za- tałam... Ze skrawków najrozmaitszych
6 lat. Jak wszyst-kie dzieci wielbiają, skak jąco bogate słownictwo i mieją bajek, bajeczek baśni, klechd i legend
gdy rodzice poświącają czas tylko im sł chać, a my mamy okazją do poroz- zrodziły sią dwa tygodnie wieczornych
najlepiej gdy jest to czytanie ksią ek mawiania z nimi o ró nych kwestiach opowieści, które moje córki pamiątają
l b opowiadanie bajek (No, wspólne yciowych na podstawie przeczyta- do dziś, nieraz lepiej ode mnie. Za wa-
b dowanie z klocków to te dobry po- nych ksią ek. Jak j wspomniałam yłam wówczas, e opowiadając mogą
mysł). Co prawda dziewczynki j siągamy do klasyki dzieciącej, ale i do przemycać pewne akt alne treści do-
mieją czytać (ksią ki jednak czyt je mo e mniej szeroko znanych mądrych tyczące na przykład kole eństwa, po-
tylko starsza, młodsza jeszcze nie ma ksią eczek z naszego dzieciństwa, pie- mocy innym... Z tych obserwacji zro-
potrzebnej biegłości), ale gdy czyta czołowicie przechowanych przez jed- dziły sią właśnie kochane przez moje
Mama l b Tato jest przecie z pełnie ną z Babć. Unikamy natomiast przeró- córki Bajki o Zosi dziewczynce
inaczej... i na dodatek mo na sią do bek disneyowskich itp. Lekt ry takiej jak one, mającej analogiczne pro-
kogoś przyt lić... Z biegiem lat wy- odbijają sią bardzo twórczo w zaba- blemy z trzymaniem porządk w swo-
kształciły sią w naszej nie posiadają- wach dzieci, widać ich wpływ w spo- im pokoj i mówieniem przepra-
cej telewizora rodzinie pewne elazne sobie rozmawiania, a nawet czasem w szam , obawiającej sią ró nych
zasady bajkowo ksią eczkowe. postąpowani . nowych syt acji itp. Oczywiście, jak
W ciąg dnia nie zawsze jest czas Opowiadanie bajek to z kolei do- to w bajkach, siągam czasem do świa-
na czytanie (na szcząście są kasety z mena Mamy. Nie jest to codzienny ry- ta fantazji i Zosia spotyka krasnol dka
bajkami, ale to nie to samo), wiąc obo- t ał, ale cząsto wpadniącie do poko- albo rozmawia z lwem w Zoo, ale ta-
wiązkowe stało sią czytanie na dobra- j dziewczynek na wieczornego cał sa kie dodatki nie zawsze są konieczne.
noc, po wieczornej modlitwie. Ponie- i obowiązkowy krzy yk kończy sią Wa ne jest co innego. Opowiadając o
wa dziewczynki mają jeszcze opowiadaniem z naszej l bionej serii wymyślonej Zosi mogą dziewczynkom
młodszego braciszka, a Mama popoł - Bajek o Zosi . Kiedyś dawno byłam powiedzieć jak powinno sią w rozma-
dniami i wieczorami cząsto prac je bardzo zmączona i nie miałam siły na itych syt acjach postąpować, jak reago-
przy komp terze, wieczorne czytanie czytanie (to było jeszcze przed obją- wać, czego nale y nikać i w kwe-
jest domeną Taty. Od chyba dwóch lat ciem przez Tatą f nkcji głównego czy- stiach moralnych i w konkretnych
czytamy klasyką dzieciącą ka dego tacza wieczornego). Przypomniało mi yciowych syt acjach. Historyjki do-
wieczor po rozdziale. Do niektórych sią, e gdy miałam parą lat mój Tato stosow ją do akt alnej syt acji w
dom , wydarzeń w ciąg ostatnich dni,
czy tego co ma nastąpić. Nie przeszka-
Jak poradzić sobie z ywkami - dowiedzą sią od bohatera Przystani H b-
dza im czasem nazbyt nachalnie (jak
bardów (godz. 15.00, TVN): - Nie piją, bo nie chce mieć obrzyganych b tów.
dla dorosłego) wyła ący dydaktyzm,
Jak kochać - na czy sią z serial Ich piącioro (godz. 16.15, TVP 2). T
natomiast świetnie potrafią zapamiąty-
szesnastoletnia bohaterka przechodzi inicjacją seks alną ze szkolnym kolegą.
wać ró ne na ki, pomysły i syt acje.
Nie jest łatwo. Najpierw młodzi partnerzy postanawiają oprzeć swój związek
Jest to o wiele sk teczniejsze ni wa-
wyłącznie na dymani . Co robią w łó k ? Pieprzą , chądo ą , rypią . Po
gi kierowane wprost do nich. Nie jest
czterech zbli eniach (w ka dym razie my widzimy tylko cztery) nieoczekiwanie
to środek czarodziejski, ale naprawdą
odkrywają, e związk nie mo na oprzeć wyłącznie na seksie. Pieprzenie na
pomaga. Nagrodą jest, gdy któraś z
zimno j nie wchodzi w grą.
naszych panienek cich tko wyznaje
Mamie na cho: Przypomniałam so-
(Przedruk z Rzeczpospolitej 09.12.99.
bie, jak robiła Zosia, wiąc ja te ...
Pełny tekst raportu o telewizji można znalexć w Internecie:
http://www.rzeczpospolita.pl/Pl-iso/dodatki/raporty_991209/index.html)
Fundamenty Rodziny nr 1/2000
Rys. Beata Piskór
LiSTY
wpływ na l dzi, ale nigdy nie zdawa- artyk ły dotyczące antykoncepcji.
łam sobie sprawy, jak ogromny. Kolekcjon ją takie artyk ły od kilk
Na stronach tzw. kobiecych lat, poniewa bardzo mnie interes ją
(www.kobieta.com.pl.) mo emy zwró- porównania metod i ich sk teczności.
cić sią z pytaniem do mądrych pań z W ka dym kolejnym artyk le, jaki bie-
Polskiej Federacji Kobiet, które na rzemy do rąki, podawane są bardzo
stronie Redakcja odpowiada dzie- ró ne wartości wskaznika Pearla, bar-
lą nam odpowiedzi na n rt jące nas dzo rzadko jest wyjaśnione, co to jest
wątpliwości kiedyś zwróciłam sią do i jak sią oblicza. Rzecz jasna, e we
tych pań z pytaniem: Gdzie mo na wszystkich artyk łach promowana jest
Szanowni Państwo! na czyć sią NPR? , na co otrzymałam pig łka hormonalna (są nawet podane
ostanowiłam podzielić sią z odpowiedz bardzo szybką (a jak e!), ceny poszczególnych preparatów), a
Państwem moimi spostrze e- nawet zgodną z prawdą, ale na adres jako metody nat ralne podaje sią ka-
Pniami. Mam 23 lata, mój mą prywatny, a nie na stronie WWW lendarzyk , metodą Billingsa i rzecz
26, od ponad 2 lat jesteśmy mał eń- (sic!). Pełna kompetencja, miła i fa- jasna stos nek przerywany przemil-
stwem. Z zawod i zamiłowania je- chowa obsł ga, tylko dlaczego odpo- czając metodą objawowo termiczną.
stem poło ną, z rozsądk i konieczno- wiedzi nie dzielono na stronie? Czy - (...) To jest bardzo śmieszna spra-
ści prac ją w innym zawodzie. by owe panie nie chciały, aby ktoś nie wa, ale znam kilka kobiet, które nie
Problemami płodności i rodzicielstwa daj Bo e dowiedział sią o tym, e ist- wyobra ają sobie ycia bez pig łki.
interes ją sią od ok. 12. rok ycia nieją k rsy NPR? Wszelkie inne od- Moje wyczyny z termometrem i samo-
od czas , kiedy zacząłam prowadzić powiedzi na pytania dotyczące pi- obserwacją trakt ją jako niezwykłą
obserwacje swojego organizm . Na g łek i spiral oczywiście były wiedzą, bądącą dla nich jak ciemna
początk było to zapisywanie dł go- normalnie p blikowane. Ciekawostką magia, której nigdy w yci nie bądą
ści cykli, wraz z obserwacją śl z i jest te strona poświącona antykoncep- w stanie pojąć. Oboje z mą em stara-
zmieniającego sią samopocz cia (ból cji, gdzie czytamy : my sią przekazywać naszą wiedzą zna-
piersi, rozdra nienie). Trzy lata tem METODY NATURALNE: jomym i przyjaciołom, lecz nie zawsze
rozpocząła sią moja przygoda z meto- Metody oparte na biologicznym ryt- jesteśmy w stanie dotrzeć do niektó-
dą objawowo termiczną, którą oboje mie płodnoSci rych l dzi. Niejednokrotnie stawiane
z mą em bardzo sobie chwalimy. Co Stosunek przerywany nam pytania, a niekiedy zarz ty, nie-
prawda nie wszystko od raz było ( i Antykoncepcja po stosunku jako mobiliz ją nas do ciągłej na ki i
nie jest!) łatwe, ale wierzymy, e w Sterylizacja posz kiwania odpowiedzi na nie.
miarą pływ czas wszystko sią nor- A podobno panie, które to pisały, Szczególnie tr dne i cząste są pytania
m je. Najbardziej mączące są dla nas to mądre i wykształcone kobiety. Tyl- dotyczące stanowiska Kościoła wobec
dni okołoow lacyjne. Ale có , adne ko ciekawe, kto i gdzie je tak dokształ- antykoncepcji. Najcząstszym arg -
arg menty nie są nas w stanie przeko- cił? Po prost rące opadają. mentem za antykoncepcją jest stwier-
nać o wy szości antykoncepcji nad Najbardziej kontrowersyjnymi te- dzenie: No tak, ale przecie Pan Bóg
NPR. I właśnie o tym chciałabym na- matami, które przeplatają sią na ró - kazał człowiekowi czynić sobie ziemią
pisać. nych listach dysk syjnych, są aborcja poddaną , albo: Przecie leki tak e
i antykoncepcja, a co najciekawsze, na wpływają na organizm człowieka itp.
wiąkszości list, czy dysk sja dotyczy itd. Myślą, e j wystarczy tych cy-
Poniewa mam dostąp do Interne- człowieka czy te zwierzątek, wszą- tatów, bo Państwo z pewnością zna-
t , to bardzo cząsto wchodzą na stro- dzie mo na sią dowiedzieć (cząsto w cie to z własnych doświadczeń. Czą-
ny poświącone antykoncepcji, aborcji bardzo w lgarnym wydani ), e sto zastanawiam sią nad tym, jak
itp. Jak czas pozwala, czynnie dzie- wszystkiem zł winny jest Kościół mo na promować NPR ? W jaki spo-
lam sią w listach dysk syjnych, gdzie Katolicki. A jeśli masz odmienne zda- sób walczyć z porem i niewiedzą le-
jest mowa o płodności i związanych z nie, jeśli bronisz podstawowych war- karzy ?
nią zagadnieniach. I có mogą stwier- tości, podajesz arg menty przeciw an- Niedawno byłam ginekologa,
dzić? D y procent Polaków nie ma tykoncepcji (nawet tylko te poniewa 5 miesiący wystąpowały
pojącia o fizjologii kobiety, bardzo wy- medyczne), to i tak yczliwi spowo- mnie cykle bezow lacyjne. Stwierdzi-
raznie widać t taj ogromny wpływ d ją s niącie cią z listy (niejednokrot- łam to dziąki mierzeni temperat ry i
mediów na l dzi, którzy zatrzymali sią nie bardzo przeklinając). obserwacji innych objawów płodności.
na pewnym etapie i swoją wiedzą czer- Lekarz (w jednej z lepszych, prywat-
pią głównie z TV i gł pawych gazet. nych placówek sł by zdrowia), zdzi-
Niewiel z tych l dzi siąga do ksią- Kolejną ciekawostką są pojawiają- wił sią, skąd ja wiem, e to były cykle
ek. Wiedziałam, e media mają d y ce sią co jakiś czas w prasie kobiecej bezow lacyjne. Kiedy m powiedzia-
Fundamenty Rodziny nr 1/2000
LiSTY
łam, to spojrzał na mnie z jakimś dziw- dysk sja na temat stawy o ochronie podkład i odło yć na bok, eby sobie
nym śmiechem, wypis jąc skierowa- ycia nienarodzonych, na drzwiach spokojnie przestały oddychać, a potem
nie na badania hormonów i USG. Ba- jednego ze szpitali wywieszono napis: powkładać do słoi. Wszystkie byłyśmy
dania hormonalne wykazały T taj dzieci sią nie zabija tak mniej tak zaskoczone i zdenerwowane, e nie
hiperprolaktynemią. Kiedy spytałam wiącej brzmiał, a kilka tygodni po tym, wiedziałyśmy doprawdy, jak sią za-
sią, co z tym powinno sią zrobić, pan kiedy było to nawet pokazane w Wia- chować. Byłyśmy pewne, e to miał
lekarz (w końc nie ka dy lekarz ma domościach TV, w tym e szpital by- być poród ob marłej cią y. Jak wkła-
doktorat) stwierdził, e na razie to on łam świadkiem aborcji pierwszy i dałam potem te dzieci do słoików, po-
mi mo e przepisać pig łki, eby wy- ostatni raz w yci . Była to kobieta w trzeba było nie lada zrączności, bo były
reg lować hormony, chyba, e chcą wiek 23 lat, pierwsza cią a ok. 12 ty- d e. Taki dzidzi lek mieścił sią z tr d-
starać sią o dziecko to bądzie mnie godnia . Zrobiono USG i co stwierdzo- nością w litrowym słoj , to proszą so-
leczył (?). Owszem, wyk piłam dwa no? Cią a ma około 15 16 tygodni. bie wyobrazić, na ile była zaawanso-
opakowania Microgynon , bardziej ze Czy odmówiono zabieg ? Lekarz co wana cią a! Nie chciałyśmy tego robić,
wzgląd na to, aby pozyskać kilka prawda okropnie sią złościł na tą ko- ale to nale ało do naszych obowiązków.
dodatkowych kilogramów wagi (wa- bietą, e tak pózno, ale skons ltował Dopiero jak wróciłam po dy rze do
yłam wtedy 47 kg) i mo e rzeczywi- sią z ordynatorem, który polecił wy- dom , to dł go płakałam i nie mogłam
ście trochą wierzyłam, e coś tam sią konać zabieg . Widziałam to wszyst- spać. Pocieszam sią jedynie tym, e
wyreg l je. Ale to nic. W trakcie bra- ko, widziałam małe ciałko dziecka po- zdą yłam ochrzcić te dzieci.
nia hormonów miałam robione bada- rozrywane na cząści. I ta złość lekarza, Takie rzeczy dzieją sią w warszaw-
nie USG. I có stwierdził pan le- który powiedział do mnie: Widzi skich szpitalach. Niejednokrotnie le-
karz ? Ow lacją. To mnie z pełnie pani? Niech pani spojrzy..... , na co od- karze wpis ją: Graviditas obsoleta
załamało. Co prawda po ycie mał eń- b rknąła siostra oddziałowa: Na co (Cią a ob marła), podczas gdy na-
skie z powod osłabienia libido i do- ma patrzeć, nie ma j co oglądać. prawdą są to porody prowokowane, a
k czliwej kandydozy było znikome w Dziwią sią i bądą sią dziwić, jak mo - dzieci, które sią rodzą rodzą sią
trakcie pobierania hormonów, ale jak- na robić takie rzeczy. Tym bardziej, e ywe. Czytam niejednokrotnie o abor-
by tak począło sią dziecko? Nie daro- tamten personel był świadomy i nikt cjach w Ameryce, gdzie dzieci yją,
wałabym sobie, a mo e te tem leka- ich nie zm szał do wykonania abor- ale zostawione same sobie miera-
rzowi, który nie powiedział mi nic na cji. Robili to z ogromną złością, w ją. A t proszą co dzieje sią w Pol-
temat pig łek. Ja jednak wiem, co to kompletnej ciszy... sce. Czy jest to jakoś reg lowane
są hormony i jakie mają działanie, Napiszą Państw o jeszcze jednym prawnie? Wszyscy milczą, bo obowią-
wiem o nich wszystko, poczynając od szpital . To tak e jedna z lepszych kli- z je tajemnica medyczna, ale ja m -
zawartości i jakości hormonów zawar- nik warszawskich. Rzecz miała miej- siałam o tym napisać, bo nie mo na
tych w poszczególnych pig łkach, sce w maj 1996 rok . Była tam mała krywać zła, jakie dzieje sią w szpita-
kończąc na poronnym ich działani . sala porodowa połączona z gabinetem lach. Trzeba otwarcie powiedzieć, e
Ile jest kobiet, które nie dość, e zabiegowym, na której prawie co- zmieniana jest dok mentacja medycz-
nie znają fizjologii cykl miesiączne- dziennie le ała kolejna płacząca i cier- na, nie zawsze pisze sią prawdą, szcze-
go, to na domiar złego są ofiarami wa- piąca z powod silnych sk rczów, ro- gólnie jeśli chodzi o cią e ob marłe
riactwa XX wiek , jakim jest apliko- dząca kobieta. Zazwyczaj le ały same, l b poronienie w tok . Dok mentacją
wanie syntetycznych hormonów. nikt z nimi nie rozmawiał. Któregoś tak e zmieniano w jednym przypadk
dnia dowiedziałam sią, e kobieta le- śmierci kobiety przy porodzie (byłam
ąca tamtego dnia na łó k porodo- przy tym). (...)
Wiel lekarzy nie inform je pa- wym lada chwila rodzi. Okazało sią, Poznałam te prawych lakarzy,
cjentek o działani pig łek, wiel nie e była w cią y blizniaczej 25 Hbd , spośród których chciałabym wspo-
kier je na badania wątrobowe i to wca- rozpoznanie: wada centralnego kła- mnieć o doktorze Abdel ze szpitala
le nie są jacyś ciemni lekarze z głąbo- d nerwowego, rozszczep krągosł pa, klinicznego na Karowej. Nie wiem,
kiej prowincji, ale niejednokrotnie przep klina krągowo rdzeniowa, dys- czy tam jeszcze prac je, ale pamiątam,
współa torzy ksią ek medycznych. Co genezja nerek i parą innych. Przyszedł jak ten lekarz (m z łmanin) poświą-
z kobietami, które rzeczywiście mają zaraz lekarz i kobieta w bólach zaczą- cał sią i rozmawiał z kobietami, chcą-
problemy i chodzą do lekarzy, którzy ła rodzić. To było dwóch chłopców, cymi poddać sią aborcji. Powiedział
albo nie inform ją w ogóle, albo wbi- normalne, śliczne dzieciątka , którym kiedyś: Ja nie mogą podpisać wyro-
jają im do głowy kompletne bzd ry ? nikt nie mógłby zarz cić, e są zlep- k śmierci, bo nie człowiekowi o tym
Wiele mogłabym powiedzieć o re- kiem tkanek, czy te bezwartościowy- sądzić.
aliach szpitali warszawskich, które mi płodami. To były ywe dzieci!
(Dane autorki do wiadomoSci redakcji)
miałam okazją poznać podczas prak- Żywe dzieci, które poło na kazała nam
tyk. Kiedy w 1997 rok toczyła sią ochrzcić (było nas cztery), zawinąć w
Fundamenty Rodziny nr 1/2000
PROPOZYCJE
wyjątkowe są doskonały pretekstem do
legalnego zniesienia ograniczeń abor-
cji, a ofiary tej polityki są zawsze dwie:
matka i jej dziecko.
W tym n merze Magazyn zapre-
zentowane jest świadectwo rodziców
dziecka niepełnosprawnego, którzy
wiedzieli o kalectwie swojego potom-
ka j od czwartego miesiąca cią y.
Reporta ten pokaz je z jaką miłością i
determinacją walczą oni o normalne
ycie dla córki.
Tym razem pragniemy zwrócić
Na arenie politycznej w ostatnich
wagą na kilka tyt łów wydanych
miesiącach toczą sią debaty dotyczące
przez poznańską oficyną Wydawnic-
pornografii. Istotą tego problem przed-
two Media Rodzina:
stawia artyk ł Zero tolerancji dla por-
najnowszym Głosie dla
K Albert Ellis, Raymond Chip Tafrate
Życia nr 2/2000, w artyk - no biznes . A tor odkrywa w nim
Jak opanować złoSć zanim ona opa-
Wle zatyt łowanym Zroz - k lisy przemysł pornograficznego.
nuje ciebie
mieć kobietą mo na znalezć wskazów- Głos dIa Życia do nabycia w:
Złość wydaje sią cz ciem po-
Fundacji Głos dIa Życia
ki, jakie zadania nale y podjąć, aby
wszechnym. Tym jednak, którzy nie
UI. Forteczna 3
zmienić wizer nek kobiety, aby macie-
starają sią nad nią zapanować, potrafi
61 362 Poznań
rzyństwo zacząło być postrzegane jako
zr jnować ycie - doprowadzić do ze-
bogacenie własnego ja, a nie jego
rwania wszelkich miądzyl dzkich wią-
śmierć. Pomoc matce jest pomocą
Gorąco polecamy wydaną przez
zi, traty pracy, powa nej choroby.
dzieck wskaz je prof. Włodzimierz
Fundację Głos dla Życia
Czy mo na jej niknąć w naszych peł- Fijałkowski. Aby ocalić dziecko i mat-
najnowszą książkę
nych stresów i pośpiech czasach?
ką, nie wystarczą tylko poradnie, tele-
Włodzimierza Fijałkowskiego:
A torzy ksią ki, specjaliz jący sią od fony za fania itp. Trzeba jeszcze zmie-
RodzicieIstwo w zgodzie
lat w pomagani l dziom z problema- nić prawo, w którym bądzie chronione
z naturą. EkoIogiczne
mi emocjonalnymi, twierdzą, e dzią- dziecko od począcia. Czy aborcja w
spojrzenie na płciowość .
cią kich przypadkach , czyli zagro e-
ki systematycznem stosowani
Można ją zamawiać,
nia ycia i zdrowia matki, przyczyn e -
przedstawionych w ksią ce technik i
pisząc na podany wyżej adres.
genicznych, gwałt i kazirodztwa jest
wskazań mo na ograniczyć a tode-
koniecznością, czy obł dą? Syt acje
str kcyjne, pełne złości reakcje i yć
bez wpadania w histerią, a nawet osią-
Dziękujemy redakcji miesięcznika Ziemia Bocheńska za pomoc
gnąć s kcesy i szcząście rodzinne.
w przygotowaniu do druku tego numeru Fundamentów Rodziny
(Stron 200, cena 18,-)
K Aaron T. Beck
MiłoSć nie wystarczy
...
Ksią ka ta adresowana jest do
wszystkich par mał eńskich, które pra-
gną swój związek oprzeć na trwałych
f ndamentach. Profesor Aaron Beck,
światowej sławy a torytet w dziedzi-
nie na k psychologicznych, przekaz -
je proste i praktyczne rady, jak opano-
wać miejątność rozpoznawania i
rozwiązywania konfliktów i nieporo-
z mień mał eńskich, które mogą z
czasem zniszczyć nie tylko miłość, ale
nawet sam związek. (stron 432, cena
25,-)
Wydawnictwo MEDIA RODZINA,
l. Pasieka 24; 61-657 Poznań; tel. (0-
61) 820 34 75; fax (0-51) 820 34 11.
Fundamenty Rodziny nr 1/2000
PROPOZYCJE
DOMOWY KURS NPR:
sprawdzony działa!
Skorzystanie z materiałów naszego
Obserwując narastanie
Domowego kursu naturalnego planowania rodziny
wrażliwoSci ekologicznej w
to prosty i sk teczny sposób odkrycia tajników płodności
ochronie Srodowiska nas otacza-
przekonało sią o tym j wiele mał eństw.
jącego: gleby, powietrza i wody,
czyli Srodowiska życia, trudno nie
Czy nie warto do nich dołączyć?
zauważyć naglącej potrzeby ob-
jęcia tą wrażliwoScią również we-
wnętrznego Srodowiska człowie-
ksią ka Johna i Sheili Kippleyów: Sztuka naturalnego planowania rodziny
zeszyt do prowadzenia własnych obserwacji: trzynaście estetycznych i przejrzy- ka. NPR trafia jednak na
stych kart w wygodnym małym formacie; ogromne opory wobec pozornej
trzy dodatkowe karty obserwacji dla korespondencyjnego skons ltowania własnych
łatwoSci stosowania różnych
obserwacji pierwszych trzech cykli;
form antykoncepcji Aby je prze-
zeszyt ćwiczeń: dwadzieścia zapisanych kart z obserwacjami, wraz z ich szczegóło-
łamać, trzeba opracować prosty,
wym omówieniem, do samodzielnego zinterpretowania w ramach pracy domowej ;
przejrzysty i atrakcyjnie przedsta-
ulotki rozwijające wybrane zagadnienia
wiony system nauczania, który
a dodatkowo tak e wliczona w ceną zestaw roczną prenumeratę dw miesiącznika
przyciągnie uwagę szerokich krę-
Fundamenty Rodziny
gów osób zainteresowanych zdro-
koszty przesyłki pokrywa LMM
wym stylem życia. Wymogi takie
spełnia w sposób chciałbym po-
wiedzieć doskonały metoda sto-
Zamówienia prosimy kierować na adres: Liga Małżeństwo Małżeństwu,
sowana przez Ligę Małżeństwo
KopaIiny 73, 32 720 Nowy Wiśnicz, teI. (0 14) 685 69 61 (wieczorem).
Małżeństwu, sprawdzona w kur-
sach radiowych. Zestaw materia-
łów "Kursu domowego NPR"
Nr Tytuł Cena IloSć NależnoSć
składa się z przewodnika, z ksiażki
1 Domowy kurs NPR
pt. "Sztuka naturalnego plano-
(UWAGA: komplet - zawiera pozycje: 2, 3, 4, 5, 6, 7) 40,00 zł
2 J.S. Kippley: Sztuka naturalnego planowania rodziny 10,00 zł wania rodziny" J. i S. Kippleyów,
3 "Przewodnik domowego kursu NPR 7,00 zł
z ćwiczeń, z zeszytu obserwacji
4 Zeszyt obserwacji codziennych 2,00 zł
codziennych, z ulotek i trzech do-
5 Ćwiczenia 2,50 zł
datkowych kart obserwacji służą-
6 Ulotka: Antykoncepcyjne kłamstwa 0,20 zł
cych do skonsultowania wła-
7 ulotka: NPR - zdrowe, skuteczne, bezpieczne 0,30 zł
snych zapisów z oSrodkiem
8 NOWORĆ! La Leche League: "Sztuka karmienia piersią" - znany na
22,00 zł upowszechniania NPR w Pia-
całym Swiecie poradnik największej organizacji promującej karmienie
ekologiczne - wspaniała lektura nie tylko dla karmiących mam
secznie. Kurs umożliwia małżon-
9 NOWORĆ! Magdalena Nehring - Gugulska: "Warto karmić piersią " -
kom nauczenie się w sposób bar-
12,00 zł
nowe - poprawione i poszerzone wydanie tej bardzo praktycznej książki
dzo konkretny podstaw metody
10 Prenumerata szeSci unumerów Fundamentów Rodziny 25 zł
objawowo termicznej, uwzględ-
11 Fundamenty Rodziny (do kolportażu - minimum 10 egz.)
(należnoSć uiszcza się po otrzymaniu przesyłki) nia okres karmienia piersią, obej-
1,00 zł/egz.
12 NOWORĆ! J. Pulikowski: Warto być ojcem" 15,00 zł
muje sytuacje szczególne, jak po-
13 J. Pulikowski, G. A. Urbaniakowie: Młodzi i miłoSć 13,00 zł
wrót płodnoSci po porodzie, po
14 Paweł VI: Encyklika "Humanae vitae" 1,50 zł
odstawieniu tabletki hormonalnej,
Razem do zapłaty:
w przypadku nieregularnoSci cy-
(Do łącznej kwoty zostaną doliczone koszty przesyłki.
kli, gdy kobieta pracuje na zmia-
Nie dotyczy to tylko kompletu materiałów Kursu domowego )
ny itp. Komplet materiałów został
Zamawiam zaznaczone pozycje i zobowiązuję się zapłacić Podpis
za nie w ciągu tygodnia od daty otrzymania przesyłki wyceniony jak najtaniej, jak to
możliwe, przy czym wydatek jest
jednorazowy, służy na całe lata.
imię i nazwisko adres telefon
Fundamenty Rodziny nr 1/2000
yliśmy marli na sk tek grze- przebłagania przez wiarą mocą Jego człowiekiem, i na pojednanie, wielki
ch (por. Ef 2,5) - tak św. Pa- krwi. Chciał przez to okazać swoją dar Chryst sa. Rok ten winien zatem
Bweł opis je syt acją człowie- sprawiedliwość (por. Rz 3, 25). Chry- stać sią dla chrześcijan, ale tak e dla
ka bez Chryst sa. Oto dlaczego Syn st s jest Barankiem, który wziął na sie- wszystkich l dzi dobrej woli. cenną
Bo y zechciał przyjąć l dzką nat rą, bie grzech świata (por. 1, 29). Dzielił sposobnością do doświadczenia odna-
wyzwalając ją z niewoli grzech i l dzki los a do śmierci - i to śmierci wiającej mocy Boga, który obdarza
śmierci. krzy owej (Flp 2,8), aby wyzwolić przebaczeniem i pojednaniem. Bóg
Człowiek codziennie doświadcza człowieka z niewoli zła i przywrócić ofiarow je swoje miłosierdzie ka de-
tej niewoli, odcz wając, e jej najgłąb- m pierwotną godność dziecka Bo e- m , kto chce je przyjąć, nawet jeśli jest
sze korzenie tkwią w jego własnym go. Oto paschalna tajemnica, w której daleki i pogrą ony w zwątpieni . Dzi-
serc (por. Mt 7, 11). Czasem przeja- zostajemy odrodzeni! T taj właśnie, siejszem człowiekowi, zmączonem
wia sią ona w formach dramatycznych jak przypomina Sekwencja wielkanoc- miernością i zł dzeniami, zostaje za-
i niezwykłych, na przykład poprzez na, śmierć zwarła sią z yciem w tem dana mo liwość wejścia na drogą
wielkie tragedie XX w., które tak głą- przedziwnym boj . Ojcowie Kościoła k pełni ycia. W takim kontekście
bokie piątno wycisnąły na losach wie- głoszą, e w Jez sie Chryst sie sza- Wieli Post Rok Świątego 2000 jest
l społeczności i osób, ofiarach okr t- tan atak je całą l dzkość i grozi jej w najwy szym stopni czasem pra-
nej przemocy. Przym sowe śmiercią, od której zostaje ona wyzwo- gnionym, dniem zbawienia (por. 2
wysiedlenia, systematyczna zagłada lona dziąki zwyciąskiej mocy zmar- Kor 6,2), sposobnością szczególnie
narodów, deptanie podstawowych twychwstania. W zmartwychwstałym sprzyjającą pojednani sią z Bogiem
praw człowieka to tragedie, które tak- Pan złamana zostaje moc śmierci, a (por. 2 Kor 5,20).(...)
e dzisiaj niestety zniewa ają l dz- człowiek zysk je mo liwość dostąpie- Wzorem wierzącego jest dla y-
kość. Tak e w yci codziennym wy- nia przez wiarą kom nii z Bogiem. dów, chrześcijan i m z łmanów Abra-
stąp ją wielorakie postaci przemocy, Tem kto wierzy, zostaje dzielone ham: fając otrzymanej obl bienicy,
nienawiści, nicestwienia blizniego, ycie samego Boga poprzez działanie idzie za głosem Boga, który wprowa-
kłamstwa, których człowiek jest ofia- D cha Świątego, który jest pierw- dza go na nieznane ście ki. Wiara po-
rą i sprawcą. L dzkość jest naznaczo- szym darem dla wierzących (por. IV maga odkrywać znaki mił jącej obec-
na grzechem. Jej dramatyczne poło e- Modlitwa E charystyczna). Tak wiąc ności Boga w świecie stworzonym, w
nie świadamia nam pełen niepokoj odk pieni dokonane na krzy odna- osobach, w wydarzeniach dziejowych,
okrzyk Apostoła Narodów: Nie ma wia wszechświat i rzeczywistnia po- a nade wszystko w dziele i w orądzi
sprawiedliwego, nawet ani jednego jednanie miądzy Bogiem a człowie- Chryst sa, skłaniając człowieka, by
(Rz 3,10; por. Ps 13,3). kiem oraz l dzi miądzy sobą siągnął wzrokiem poza samego siebie
Na mrocznym tle grzech i l dz- nawzajem. i ponad pozorami k owej transcen-
kiej nie dolności do wyzwolenia sią o J bile sz to czas łaski: zostajemy dentnej rzeczywistości, w której obja-
własnych siłach jaśnieje pełnym bla- w nim wezwani, aby w szczególny wia sią tajemnica miłości Boga do ka -
skiem zbawcze dzieło Chryst sa: sposób otworzyć sią na miłosierdzie dego stworzenia.
Jego to stanowił Bóg narządziem Ojca, który w Syn pochylił sią nad (Z orędzia na Wielki Post 2000)
Fundamenty Rodziny dw miesiącznik Ligi Małżeństwo Małżeństwu stowarzyszenia o charakterze niedochodowym, którego
celem jest na czanie i pop laryzowanie nat ralnego planowania rodziny. Redaktor prowadzący: Maciej Tabor. Współpraca:
Magdalena Nehring G g lska, ks. Jan sz Kaleta, Ewa Ślizień K czapska. Sześć kolejnych n merów Fundamentów Rodziny
wysyłamy czestnikom k rsów NPR prowadzonych przez LMM oraz jako wyraz naszej wdziączności wszystkim ofiarodawcom,
którzy wesprą działalność Ligi darowizną w kwocie co najmniej 25 zł, wysłaną przekazem na konto LMM: PKO BP O/Gostynin,
n mer: 10204014 33167 270 1 (prosimy o pisanie na przekazie, e jest to dar na rzecz LMM). LMM, ul. Spokojna 5, 05 502
Piaseczno 3; tel. (0/22) 756 96 56; e mail:lmm@logonet.com.pl; www.mateusz.pl/ligamm/
Dr k: UNIGRAF, tel. (0 14) 611 25 77
� LMM 2000 ISSN 1234 8112

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
26 26 Luty 2000 Zbrodnia i mistyfikacja
19 14 Luty 2000 Walki i czystki
28 29 Luty 2000 Mamy herbatę
14 4 Luty 2000 Dziennikarz zamordowany
24 24 Luty 2000
23 19 Luty 2000 Wyzwoliciele są ponad prawem
17 7 Luty 2000 Pinokia spadały na Grozny
18 14 Luty 2000 Ognie pod żelazną bramą
27 28 Luty 2000 Pięć tygodni zagadek
32 24 Luty 1995 Solidarność z Czeczenią
15 4 Luty 2000 Nowe rozdanie kart
20 15 Luty 2000 Rzecznika pod sąd
25 24 Luty 2000 Miały być manewry
16 5 Luty 2000 Śmierć Czeczena
styczen luty 08
22 19 Luty 2000 Byle załopotała flaga
13 24 Styczeń 2000 Jak na wiejskiej strzelnicy
04 10 Styczeń 2000 To nie koniec
01 5 Styczeń 2000 Dezinformacja, broń Wschodu

więcej podobnych podstron