Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich, projekt  Opracowanie i upowszechnienie krajowych
standardów kwalifikacji zawodowych .
KRAJOWY STANDARD KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH
Operator maszyn drogowych (zawód szkolny: Mechanik maszyn
i urządzeń drogowych) (833202)
Autorzy
 Witold Więckowski
Ośrodek Centralnego Szkolenia Maszynistów, Radom
Technika Motoryzacyjna i Ruch Drogowy AUTO CONSULTING
 inż. Bogusław Adryański
Ośrodek Centralnego Szkolenia Maszynistów, Radom
Konsultant ds. metodologii
 dr inż. Zbigniew Pawelec
 Instytut Technologii Eksploatacji  PIB, Radom
Recenzenci
 dr inż. Rafał Podsiadło
Politechnika Radomska, Wydział Transportu
 dr inż. Józef Stokłosa
Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji, Lublin
Ewaluatorzy zewnętrzni
 mgr inż. Grzegorz Giermakowski
Zakład Budownictwa Telekomunikacyjnego, Radom
 mgr inż. Paweł Czubak
Przedsiębiorstwo Budownictwa Drogowego  Perfekt , Radom
 inż. Andrzej Głowacki
Interbud Sp. z o.o., Radom
Komisja zatwierdzajÄ…ca
 Wiesław Krzyżanowski  przewodniczący
Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, Warszawa
 mgr inż. Wiesław Raczyński
SIMP Studium Techniki, PÅ‚ock
 Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich, Warszawa
 mgr inż. Andrzej Krasowski
Przemysłowy Instytut Maszyn Budowlanych, Kobyłka
 mgr Andrzej Sokołowski
Krajowa Izba Gospodarcza, Warszawa
© Copyright by Ministerstwo Pracy i Polityki SpoÅ‚ecznej, 2007
ISBN 978-83-7204-503-4 [238]
Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji  PIB
26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl
2
SPIS TREÅšCI
Wstęp ................................................................................................................ 4
1. Podstawy prawne wykonywania zawodu .................................................. 9
2. Syntetyczny opis zawodu ............................................................................ 9
3. Stanowiska pracy ...................................................................................... 10
4. Zadania zawodowe .................................................................................... 10
5. Składowe kwalifikacji zawodowych......................................................... 11
6. Korelacja między zadaniami zawodowymi
a składowymi kwalifikacji zawodowych.................................................. 11
7. Kwalifikacje ponadzawodowe .................................................................. 12
8. Specyfikacja kwalifikacji ogólnozawodowych, podstawowych
i specjalistycznych dla zawodu ................................................................. 13
3
Wstęp
Gospodarka oparta na wiedzy i współczesny rynek pracy potrzebują instru-
mentów wspierających rozwój zasobów ludzkich. W związku z tym duże nadzieje
wiąże się z ustanowieniem norm kwalifikacyjnych, które pozwoliłyby z jednej
strony zwiększyć przejrzystość kwalifikacji zawodowych potrzebnych gospodarce,
a z drugiej strony mogłyby być wykorzystywane do poprawy jakości kształcenia
i doskonalenia zawodowego w systemie szkolnym i pozaszkolnym.
Podstawę prawną tworzenia w Polsce systemu krajowych standardów kwali-
fikacji zawodowych stanowi Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrud-
nienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 99, poz. 1001 z póz
n. zm.),
w której określono m.in. (Art. 4), że:
 & Minister właściwy do spraw pracy realizuje zadania na rzecz rynku pracy
przez dążenie do uzyskania wysokiego poziomu i rozwoju zasobów ludzkich,
w szczególności przez:
 prowadzenie badań i analiz rynku pracy,
 ustalanie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy,
 koordynowanie opracowywania standardów kwalifikacji zawodowych dla za-
wodów występujących w klasyfikacji zawodów i specjalności oraz prowadzenie
baz danych o standardach kwalifikacji&  .
W Polsce nadzorem i koordynacją opracowywania standardów kwalifikacji
zawodowych o randze krajowej zajmuje siÄ™ Departament Rynku Pracy Minister-
stwa Pracy i Polityki Społecznej. Będą one uaktualniane okresowo w miarę potrzeb
i zmian w wykonywaniu zawodu.
Zbiór sukcesywnie opracowywanych krajowych standardów kwalifikacji zawo-
dowych jest udostępniany w internetowej bazie danych, założonej na serwerze Mini-
sterstwa Pracy i Polityki Społecznej http://www. standardyiszkolenia.praca.gov.pl.
Opis standardu zawiera następujące elementy:
1. Podstawy prawne wykonywania zawodu (zawierają przepisy związane ściśle
z wykonywaniem zawodu).
2. Syntetyczny opis zawodu.
3. Wykaz stanowisk pracy z przyporządkowaniem do pięciu poziomów kwalifikacji.
4. Wykaz zadań zawodowych.
5. Wykaz składowych kwalifikacji zawodowych.
6. Zbiory umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych pracownika przy-
porzÄ…dkowane do:
 pięciu poziomów kwalifikacji zawodowych,
 grup kwalifikacji: ponadzawodowych, ogólnozawodowych, podstawo-
wych i specjalistycznych.
W obecnym stanie prawnym standardy kwalifikacji zawodowych nie sÄ… obli-
gatoryjnym dokumentem. Aktualnie opracowane standardy funkcjonujÄ… na zasa-
dzie dokumentu rekomendowanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
i mogą być wykorzystywane przez zainteresowane osoby i instytucje do różnych
celów, np. poradnictwa zawodowego, dostosowania ofert pracy do kwalifikacji
4
osób poszukujących pracy, oceny  luki kwalifikacyjnej osób bezrobotnych i po-
szukujących pracy, opracowania programów staży i praktyk zawodowych w ra-
mach przygotowania zawodowego, przygotowania podstaw programowych kształ-
cenia w zawodzie, programów kształcenia i doskonalenia zawodowego.
Model krajowych standardów kwalifikacji zawodowych przedstawia rys. 1.
Nazwa zawodu zgodnie z klasyfikacjÄ…
Standard
Słownik pojęć
kwalifikacji
Podstawy prawne wykonywania zawodu
dla zawodu 1
Syntetyczny opis zawodu
Stanowiska pracy
Zadania zawodowe
Składowe kwalifikacji zawodowych
Specyfikacja kwalifikacji zawodowych według grup
i poziomów:
Standard
kwalifikacji
dla zawodu 2
KLASYFIKACJA
ZAWODÓW
POZIOM 1
I SPECJALNOÅšCI
ponadzawodowe
Standard
kwalifikacji
ogólnozawodowe  umiejętności
dla zawodu 3
 wiadomości
 cechy
podstawowe
psychofizyczne
Standard
specjalistyczne
kwalifikacji
dla zawodu 4
POZIOM 2
ponadzawodowe
kolejne zawody ....
ogólnozawodowe  umiejętności
 wiadomości
 cechy
podstawowe
psychofizyczne
specjalistyczne
(itd. ...)
POZIOM 5
ponadzawodowe
ogólnozawodowe  umiejętności
 wiadomości
 cechy
podstawowe
psychofizyczne
specjalistyczne
Rys. 1. Model krajowych standardów kwalifikacji zawodowych
5
* * *
Krajowy standard kwalifikacji zawodowych powstaje w oparciu o analizÄ™ za-
wodu, która polega na wyodrębnieniu zakresów pracy w zawodzie oraz typowych
zadań zawodowych Z-n (n = 1, 2, 3& ). Przyjęto, że zakres pracy ma odpowiadać
potrzebom rynku pracy, tzn. powinna istnieć możliwość zatrudnienia pracownika
w danym zakresie pracy, na jednym lub kilku stanowiskach. Zakresom prac przy-
porządkowano tzw. składowe kwalifikacji zawodowych K-i (i = 1, 2, 3& ). Każ-
dej składowej kwalifikacji zawodowych przyporządkowano co najmniej jedno
(najczęściej kilka) zadań zawodowych. Korelację między zadaniami zawodowymi
a składowymi kwalifikacji zawodowych przedstawia tabela 2 opisu standardu.
W kolejnym kroku analizy każde zadanie zawodowe rozpisane zostało na
zbiory: umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych. W grupie kwalifikacji
podstawowych dla zawodu i specjalistycznych poszczególnym umiejętnościom,
wiadomościom i cechom psychofizycznym przyporządkowano oznaczenia tych
składowych kwalifikacji zawodowych K-i, w których dana umiejętność, wiado-
mość i cecha jest wykorzystywana. W grupie kwalifikacji ogólnozawodowych
i ponadzawodowych nie indeksuje się umiejętności, wiadomości i cech psychofi-
zycznych symbolami K-i, gdyż z definicji są one przypisane do wszystkich skła-
dowych kwalifikacji zawodowych K-i.
Rysunek 2 przedstawia etapy analizy zawodu.
ZAWÓD
ZAKRES PRACY
(SKA
ADOWA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH)
ZADANIE ZAWODOWE
UMIEJ
TNOÅšCI  WIADOMOÅšCI
 CECHY PSYCHOFIZYCZNE
Rys. 2. Etapy analizy zawodu
Zbiory umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych przypisane zostały
do czterech grup kwalifikacji: ponadzawodowych, ogólnozawodowych, podsta-
wowych dla zawodu i specjalistycznych, które różnią się zasięgiem i stopniem
ogólności.
Kwalifikacje ponadzawodowe opisane są zbiorami umiejętności, wiadomo-
ści i cech psychofizycznych wspólnych dla branży lub sektora gospodarki, w której
zawód funkcjonuje (np. branża budowlana, informatyczna). Kwalifikacje po-
nadzawodowe obejmują także kwalifikacje kluczowe, które definiuje się jako
wspólne dla wszystkich zawodów. Kwalifikacje ogólnozawodowe są wspólne dla
wszystkich zakresów pracy w zawodzie, czyli dla tzw. składowych kwalifikacji
6
zawodowych K-i. Kwalifikacje podstawowe dla zawodu sÄ… charakterystyczne dla
jednej lub kilku (ale nie wszystkich) składowych kwalifikacji zawodowych. Kwali-
fikacje specjalistyczne także są charakterystyczne dla jednej lub kilku (ale nie
wszystkich) składowych kwalifikacji zawodowych, ale ponadto są to umiejętności,
wiadomości i cechy psychofizyczne rzadziej występujące w zawodzie, które wy-
konuje stosunkowo mała grupa pracowników wyspecjalizowanych w dość wąskiej
działalności w ramach zawodu. Rysunek 3 przedstawia zasięg poszczególnych
rodzajów kwalifikacji zawodowych.
W Krajowym Standardzie Kwalifikacji Zawodowych zdefiniowano pięć po-
ziomów kwalifikacji. Uporządkowanie kwalifikacji zawodowych według pozio-
mów ma na celu ukazanie złożoności pracy, stopnia trudności i ponoszonej odpo-
wiedzialności. Zasadą było niemieszanie ze sobą dwóch kwestii: wykształcenia
towarzyszącego zdobywaniu kwalifikacji zawodowych oraz umiejętności wyma-
ganych do wykonywania pracy na typowych stanowiskach pracy w zakładach pra-
cy. Przyjęto nadrzędność wymagań stawianych pracownikom na stanowiskach
pracy nad wymaganiami określonymi w podstawach programowych kształcenia
w zawodzie i wynikającymi z nich wymaganiami programów nauczania oraz wy-
maganiami zewnętrznych egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe.
GOSPODARKA
(Klasyfikacja zawodów i specjalności)
BRANŻA (SEKTOR GOSPODARKI)
ZAWÓD
ZAKRES PRACY
(SKA
ADOWA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH)
ZADANIE ZAWODOWE
Kwalifikacje podstawowe i specjalistyczne
Kwalifikacje podstawowe i specjalistyczne
Kwalifikacje ogólnozawodowe
Kwalifikacje ponadzawodowe
Kwalifikacje kluczowe (np. porozumiewanie się w języku obcym, umiejętność wyszukiwania
i przetwarzania informacji, przedsiębiorczość, umiejętność pracy zespołowej itp.)
Rys. 3. Zasięg rodzajów kwalifikacji zawodowych
Na poziomie pierwszym umieszcza się umiejętności towarzyszące pracom
prostym, rutynowym, wykonywanym pod kierunkiem i pod kontrolą przełożonego.
Najczęściej jest to praca wykonywana indywidualnie. Do wykonywania pracy na
poziomie pierwszym wystarcza przyuczenie. Osoba wykonujÄ…ca pracÄ™ ponosi za
nią indywidualną odpowiedzialność za działania zawinione.
7
Poziom drugi wymaga samodzielności i samokontroli przy wykonywaniu ty-
powych zadań zawodowych. Pracownik potrafi pracować w zespole pod nadzorem
kierownika zespołu. Ponosi indywidualną odpowiedzialność za działania zawinione.
Na poziomie trzecim kwalifikacji zawodowych pracuje pracownik, który wy-
konuje złożone zadania zawodowe. Złożoność zadań generuje konieczność posia-
dania umiejętności rozwiązywania nietypowych problemów towarzyszących pracy.
Pracownik potrafi kierować małym, kilku- lub kilkunastoosobowym zespołem
pracowników. Ponosi odpowiedzialność zarówno za skutki własnych działań, jak
i za działania kierowanego przez siebie zespołu.
Poziom czwarty wymaga od pracownika umiejętności wykonywania wielu
różnorodnych, często skomplikowanych i problemowych zadań zawodowych. Za-
dania te majÄ… charakter techniczny, organizacyjny i specjalistyczny oraz wymagajÄ…
samodzielności powiązanej z poczuciem ponoszenia wysokiej osobistej odpowie-
dzialności. Pracownik musi potrafić kierować zespołami średniej i dużej liczebno-
ści, od kilkunastu do kilkudziesięciu osób, podzielonymi na podzespoły.
Poziom piąty reprezentują pracownicy, którzy kierują organizacjami i podej-
mują decyzje o znaczeniu strategicznym. Potrafią diagnozować, analizować i pro-
gnozować złożoną sytuację gospodarczą i ekonomiczną oraz wdrażać swoje pomy-
sły do praktyki organizacyjnej i gospodarczej. Są w pełni samodzielni, działający
w sytuacjach przeważnie problemowych, ponoszący odpowiedzialność i ryzyko
wynikające z podejmowanych decyzji i działań. Pracownicy ci ponoszą także od-
powiedzialność za bezpieczeństwo i rozwój zawodowy podległych im osób i całej
organizacji.
8
1. Podstawy prawne wykonywania zawodu1
- Ustawa Prawo Budowlane z 7 lipca 1994 r. tekst jednolity (Dz. U. z 1994 r.
Nr 89, poz. 414) z póz
n. zm.
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2001 r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń
technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz. U. z 15 paz
-
dziernika 2001 r. Nr 118, poz. 1263).
- RozporzÄ…dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bez-
pieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U.
Nr 47, poz. 401).
2. Syntetyczny opis zawodu
Operator maszyn drogowych wykonuje swoje zadania zawodowe najczęściej
w przedsiębiorstwach zajmujących się budową i remontami dróg.
Zakres zadań operatora w tym zawodzie obejmuje przygotowanie maszyny do
pracy zgodnie z wytycznymi i wskazaniami wynikajÄ…cymi z dokumentacji tech-
niczno-ruchowej oraz jej obsługa. Zapoznaje się z przydzielonym zakresem robót
oraz dokumentacją i wytycznymi personelu kierowniczego odnośnie do sposobu
ich wykonania. Wykonuje roboty w możliwie równym tempie, nie doprowadzając
do przeciążeń maszyny związanych z nagłymi zmianami prędkości ruchów zespo-
łów roboczych i prędkości jazdy.
Realizuje prace ściśle wg wytycznych technologicznych, właściwych dla da-
nego procesu i zgodnie z przeznaczeniem maszyny. Stale i pilnie obserwuje oto-
czenie wokół maszyny w celu niedopuszczenia do powstania kolizji, a także do
sytuacji stwarzającej jakiekolwiek niebezpieczeństwo. Reaguje na nieprawidłowo-
ści w pracy maszyny i w miarę możliwości szybko je usuwa.
Operatora maszyn drogowych powinna cechować ogólna dobra sprawność fi-
zyczna i psychofizyczna, dokładność i koncentracja uwagi w wykonywaniu zadań
zawodowych. Na niektórych stanowiskach pracy pożądana jest samodzielność
i zdolność podejmowania decyzji. Operator maszyn drogowych wykonuje swoją pracę
przy zmiennych warunkach atmosferycznych w pozycji siedzÄ…cej, w kabinie maszyny,
najczęściej jest to praca na przedłużoną zmianę. Na niektórych stanowiskach pracy
może być narażony na podwyższony poziom hałasu, wibracje oraz czynniki chemicz-
ne (opary masy bitumicznej), pyły i wysoką temperaturę asfaltobetonu.
Typowe stanowiska pracy operatora maszyn drogowych to operatorzy: rów-
niarki, zespołu maszyn do produkcji mieszanek bitumicznych, maszyn do rozkła-
dania mieszanek bitumicznych, skrapiarki do nawierzchni, repawera, remiksera
remontera, recyklera nawierzchni, frezarki do nawierzchni drogowych, maszyn do
produkcji, sortowania i uszlachetniania kruszyw, do produkcji mieszanek betono-
wych, do stabilizacji gruntu, walca drogowego, zagęszczarki i ubijaka wibracyjne-
go, samojezdnej malowarki znaków poziomych.
1
Stan prawny na dzień 30 czerwca 2007 r.
9
3. Stanowiska pracy
Tabela 1. Przyporządkowanie stanowisk pracy do poziomów kwalifikacji zawodowych
Poziom
kwalifikacji Typowe stanowiska pracy UWAGI
zawodowych
1 *)
 Operator równiarki.
 Operator zespołu maszyn do produkcji mieszanek
bitumicznych.
 Operator maszyn do rozkładania mieszanek bitu-
micznych.
 Operator skrapiarki do nawierzchni bitumicznych.
 Operator repawera i remixera.
 Operator remontera nawierzchni.
 Operator recyklera.
2
 Operator frezarki do nawierzchni drogowych.
 Operator maszyn do produkcji, sortowania i uszla-
chetniania kruszyw.
 Operator maszyn do produkcji mieszanek betono-
wych.
 Operator maszyn do stabilizacji gruntu.
 Operator walca drogowego.
 Operator zagęszczarki i ubijaka wibracyjnego.
 Operator samojezdnej malowarki znaków na jezdni.
3 *)
4 *)
5 *)
*) Nie zidentyfikowano w badaniach.
4. Zadania zawodowe
Z-1. Przygotowywanie frontu robót zgodnie z zarządzeniami, przepisami bhp,
ergonomii, ppoż. i zasadami ochrony środowiska.
Z-2. Montowanie i demontowanie zespołów roboczych wymaganych specyfiką
prac.
Z-3. Wykonywanie warstw podbudów z wykorzystaniem równiarek.
Z-4. Profilowanie drogi gruntowej, przesuwanie gruntu z rowów pobocznych,
wybieranie i profilowanie koryta drogi z wykorzystaniem równiarek.
Z-5. Przygotowywanie i rozprowadzenie podsypki, układanie i wykańczanie
nawierzchni betonowych i asfaltobetonowych z wykorzystaniem betonowni
i otaczarki.
Z-6. Układanie masy na przygotowanym podłożu za pomocą rozściełacza.
Z-7. Malowanie nawierzchni za pomocą samojezdnych malowarek znaków.
10
Z-8. Wykonywanie remontów dróg z wykorzystaniem frezarek, skrapiarek, re-
monterów, recyklerów, repawerów i remixerów.
Z-9. Współpraca z laboratorium w zakresie realizacji receptury mas betonowych
i bitumicznych.
Z-10. Pobieranie i rozliczanie paliwa oraz innych materiałów eksploatacyjnych,
codzienna obsługa techniczna.
Z-11. Prowadzenie dokumentacji eksploatacyjnej oraz rozliczanie wykonywanych
robót.
Z-12. Współpraca z zespołem roboczym, kierownikiem budowy oraz służbami
bhp.
Z-13. Ocena jakości materiałów i poprawności wykonanej przez siebie pracy.
5. Składowe kwalifikacji zawodowych
K-1. Wykonywanie czynności związanych z przygotowaniem sprzętu, jego
obsługą i konserwacją.
K-2. Realizacja robót związanych z podbudową drogi, układaniem nawierzchni
oraz ocena poprawności wykonania zadań technologicznych.
6. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi
kwalifikacji zawodowych
Tabela 2. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi kwalifikacji zawodowych
Składowe kwalifikacji zawodowych
Zadania zawodowe
K - 1 K - 2
Z-1 X
Z-2 X X
Z-3 X
Z-4 X
Z-5 X
Z-6 X
Z-7 X
Z-8 X
Z-9 X
Z-10 X
Z-11 X
Z-12 X X
Z-13 X
11
7. Kwalifikacje ponadzawodowe
UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów
niższych.
Tabela 3. Przyporządkowanie kwalifikacji ponadzawodowych do poziomów kwalifikacji
Poziom
kwalifikacji
Kwalifikacje ponadzawodowe
zawodowych
UMIEJ
TNOÅšCI
1 *)
 Stosuje zasady, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony ppoż.
i ochrony środowiska na swoim stanowisku pracy.
 Komunikuje się bezpośrednio z przełożonym i współpracownikami.
 Posługuje się dokumentacją techniczną związaną z wykonywanym zadaniem,
instrukcjami obsługi, poradnikami, normami.
2  Udziela pierwszej pomocy przedmedycznej.
 Zachowuje Å‚ad i porzÄ…dek na stanowisku pracy.
 Doskonali swoje umiejętności zawodowe.
 Przestrzega zasad współżycia społecznego.
 Przestrzega zasad etyki zawodowej.
 Dokonuje samooceny własnej pracy.
3 *)
4 *)
5 *)
WIADOMOÅšCI
1 *)
 Przepisy, zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ppoż. i ochrony środowi-
ska naturalnego na stanowisku operatora.
 Elementarne podstawy komunikacji społecznej.
 Podstawowe wiadomości z zakresu techniki i technologii maszyn drogowych.
 Zasady i metody udzielania pomocy przedmedycznej.
2  Typowe dokumentacje techniczne i instrukcje dotyczące sprzętu.
 Zasady organizacji stanowiska pracy.
 Metody korzystania z informacji  samokształcenie.
 Zasady współżycia społecznego.
 Zasady etyki zawodowej.
 Podstawowe wiadomości z zakresu stawianych wymagań.
3 *)
4 *)
5 *)
CECHY PSYCHOFIZYCZNE
1 *)
 Sprawność fizyczna.
 Zamiłowanie do ładu i porządku.
2
 Odpowiedzialność.
 Samokontrola.
3 *)
4 *)
5 *)
*) Nie zidentyfikowano w badaniach.
12
8. Specyfikacja kwalifikacji ogólnozawodowych,
podstawowych i specjalistycznych dla zawodu
UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów
niższych.
POZIOM 1
 Nie zidentyfikowano.
POZIOM 2
Kwalifikacje ogólnozawodowe
Umiejętności
 Organizuje stanowisko pracy do robót drogowych zgodnie z wymogami bhp,
ppoż. i ochrony środowiska.
 Czyta rysunki wykonawcze, obejmujÄ…ce obmierzanie lub szacowanie plano-
wanych robót.
 Rozróżnia sposoby kształtowania trasy, koryta i profilu drogi, zależnie od ro-
dzaju nawierzchni.
 Odczytuje pomiary w zakresie niezbędnym do wykonania podbudowy drogi.
 Wykonuje profil krawędzi, spadki podłużne i poprzeczne nawierzchni na pod-
stawie dokumentacji.
 Korzysta ze z
ródeł informacji (normy, instrukcje, przepisy, wymagania tech-
niczne) przydatnych do realizacji receptury mas betonowych i bitumicznych.
 Wykonuje codzienną obsługę techniczną maszyn.
 Usuwa usterki w pracy poszczególnych mechanizmów roboczych.
 Prowadzi dzienny raport pracy.
 Dokonuje prostych obmiarów robót.
 Prowadzi dzienne rozliczenie czasu pracy własnej i maszyny.
 Komunikuje się ze współpracownikami w zespole roboczym.
 Dokonuje oceny jakości i prawidłowości wykonanych prac.
 Ocenia przydatność dostarczonych materiałów.
Wiadomości
 Zasady organizacji stanowiska pracy.
 Struktura i organizacja przedsiębiorstwa.
13
 Dokumentacja robót drogowych.
 Zasady kształtowania elementów drogi, koryto, profil, krawędzie, spadki po-
dłużne i poprzeczne.
 Pomiary parametrów wykonawczych.
 Zasady wykonywania podbudowy pod nawierzchnie bitumiczne i betonowe.
 Zasada działania maszyn drogowych.
 Przepisy bhp i ppoż. przy obsłudze maszyn drogowych.
 Odzież robocza i środki ochrony indywidualnej wymagane przy wykonaniu
robót nawierzchniowych.
 Przepisy regulujÄ…ce czas pracy.
 Metody dokonywania obliczeń wykonanych robót.
 Zasady transportu i składowania, magazynowania materiałów i maszyn drogo-
wych na placu budowy oraz na stanowisku pracy.
 Techniki komunikowania siÄ™.
 Warunki techniczno-technologiczne wykonywanej pracy.
Cechy psychofizyczne
 Koordynacja wzrokowo-ruchowa.
 Sprawność manualna.
 Odporność na warunki pogodowe.
 Uzdolnienia techniczne.
 Dokładność.
Kwalifikacje podstawowe dla zawodu
Umiejętności
 Dobiera osprzęt do wykonywanych zadań roboczych (K-1).
 Sprawnie i bezpiecznie obsługuje maszyny (K-2).
 Reguluje działania mechanizmów maszyn drogowych (K-1).
 Przygotowuje zgodnie z dokumentacjÄ… technicznÄ… koryto drogi pod wszelkiego
rodzaju nawierzchnie za pomocą równiarek (K-2).
 Posługuje się recepturami dotyczącymi sposobu wykonania mas na nawierzch-
niÄ™ (K-2).
 Przygotowuje materiał do wykonania nawierzchni, dokonuje obróbki materia-
łów, sporządza masy bitumiczne zgodnie z recepturą lub instrukcją producenta
(K-2).
 Prawidłowo i bezpiecznie obsługuje maszyny i urządzenia do wykonania mas
betonowych i bitumicznych (K-2).
 Wykonuje podbudowy z mas bitumicznych i betonowych za pomocą rozścieła-
cza (K-2).
14
 Posługuje się projektem w zakresie odczytywania sposobu oznakowania po-
ziomego (K-2).
 Przygotowuje materiały do malowania i oznakowania nawierzchni oraz spraw-
dza jakość materiałów (K-2).
 Rozpoznaje materiały do wykonywania remontów nawierzchni (K-2).
 Identyfikuje spękania i inne uszkodzenia powierzchniowe (K-2).
 Prawidłowo i bezpiecznie obsługuje maszyny drogowe (K-2).
 Tankuje paliwo zgodnie z zasadami ppoż. (K-2).
 Rozlicza zużyte materiały pędne i smarne wg obowiązujących norm (K-2).
 Przestrzega parametrów technicznych pracy otaczarki i węzła betoniarskiego
(K-2).
 Wykonuje naprawy i konserwacjÄ™ nawierzchni bitumicznych i betonowych
(K-2).
 Dobiera parametry pracy obsługiwanych maszyn drogowych (K-1).
 Ustawia parametry pracy obsługiwanych maszyn drogowych (K-1).
 Wykonuje i dostarcza do laboratorium próbki mas betonowych i bitumicznych
(K-2).
 Wykonuje obsługę magazynową maszyn sezonowo wyłączonych z eksploatacji
(K-1).
 Oblicza zużyty do produkcji materiał (K-2).
 Stosuje normy i zasady technologiczne (K-2).
Wiadomości
 Dokumentacja techniczna maszyn (K-1).
 Materiały, narzędzia, maszyny oraz przyrządy pomiarowe przy zgarnianiu
i przepychaniu gruntów (K-2).
 Zasady wykonywania warstw konstrukcyjnych (K-2).
 Sposoby wytwarzania mas betonowych i asfaltobetonowych (K-2).
 Zasady układania mas betonowych, asfaltobetonowych i ich receptury (K-2).
 Dokumentacja oznakowania nawierzchni drogowej (K-2).
 Rodzaje materiałów, narzędzi, maszyn oraz przyrządów pomiarowych do ma-
lowania nawierzchni (K-2).
 Zasady wykonywania różnego rodzaju linii (K-2).
 Zasady wykonywania remontów dróg z wykorzystaniem odpowiednich ma-
szyn przeznaczonych do remontu (K-2).
 Metody przygotowania odcinków dróg do remontu (K-2).
 Obmiary powykonawcze remontowanych nawierzchni (K-2).
 Cechy fizyczne materiałów używanych w produkcji (K-2).
 Receptury i skutki ich nieprzestrzegania (K-2).
 Obowiązujące normy zakładowe zużycia materiałów eksploatacyjnych (K-1).
 Rodzaje i cechy fizyczne gruntów (K-2).
 Oznaczenia geodezyjne w terenie (K-2).
15
 Materiały, narzędzia, sprzęt, maszyny oraz przyrządy pomiarowe do wykony-
wania danej produkcji (K-1).
 Budowa i zasada działania otaczarki i węzła betoniarskiego (K-2).
 Obmiary powykonawcze remontowanych nawierzchni (K-2).
 Zasady współpracy z laboratorium (K-2).
 Zakres wykonywanych czynności obsługi technicznej (K-1).
 Normy zużycia materiałów (K-1).
 Proces technologiczny i jego parametry (K-2).
Cechy psychofizyczne
 Ostrość wzroku (K-2).
 Rozróżnianie barw (K-2).
 Widzenie o zmroku (K-2).
 Podzielność uwagi (K-2).
 Zdolność pracy w warunkach monotonnych (K-2).
 A
atwość podporządkowania się (K-2).
Kwalifikacje specjalistyczne dla zawodu
 Nie zidentyfikowano.
POZIOM 3
 Nie zidentyfikowano.
POZIOM 4
 Nie zidentyfikowano.
POZIOM 5
 Nie zidentyfikowano.
16