MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Bogusław Staniszewski
Organizowanie stanowiska pracy do robót drogowych
833[01].Z2.01
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Witold Kapusta
mgr inż. Piotr Zarzyka
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Bogusław Staniszewski
Konsultacja:
mgr inż. Jolanta Skoczylas
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 833[01].Z2.01
 Organizowanie stanowiska pracy do robót drogowych , zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu mechanik maszyn i urządzeń drogowych.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 11
5.1. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas organizowania,
użytkowania i likwidowania stanowiska pracy. Oznakowanie
stanowiska pracy. Ergonomiczne zasady organizacji stanowiska
pracy 11
5.1.1. Ćwiczenia 11
5.2. Mapy i plany 13
5.2.1. Ćwiczenia 13
5.3. Sprzęt mierniczy 15
5.3.1. Ćwiczenia 15
5.4. Pomiary geodezyjne 17
5.4.1. Ćwiczenia 17
5.5. Dobieranie materiałów w zależności od rodzaju nawierzchni
i konstrukcji dróg i mostów. Magazynowanie materiałów i wyrobów
budowlanych 19
5.5.1. Ćwiczenia 19
5.6. Dobór maszyn, narzędzi i sprzętu w zależności od rodzaju robót.
Obsługa i konserwacja maszyn i urządzeń z zachowaniem zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy 21
5.6.1. Ćwiczenia 21
5.7. Likwidacja stanowiska pracy i zagospodarowanie odpadów 23
5.7.1 Ćwiczenia 23
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 25
7. Literatura 40
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela Organizowanie stanowiska pracy
do robót drogowych, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole
kształcącej w zawodzie mechanik maszyn i urządzeń drogowych.
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne,
- cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,
- ewaluację osiągnięć edukacyjnych,
- wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki,
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami
ze szczególnym uwzględnieniem:
- pokazu z objaśnieniem,
- tekstu przewodniego,
- metody projektów,
- ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej
pracy uczniów do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może
posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym różnego
rodzaju zadania.
W tym rozdziale podano również:
- plan testu w formie tabelarycznej,
- punktację zadań,
- propozycje norm wymagań,
- instrukcjÄ™ dla nauczyciela,
- instrukcjÄ™ dla ucznia,
- kartÄ™ odpowiedzi,
- zestaw zadań testowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
833[01].Z2
Technologia robót drogowo-mostowych
833[01].Z2.01
Organizowanie stanowiska pracy do robót
drogowych
833[01].Z2.02
Wykonywanie podbudowy dróg
833[01].Z2.03 833[01].Z2.04
Wykonywanie i odnawianie nawierzchni Wykonywanie i odnawianie
bitumicznych nawierzchni betonowych
833[01].Z2.05
Utrzymywanie dróg, mostów oraz urządzeń
drogowych
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
 korzystać z różnych z
ródeł informacji,
 wykonywać obliczenia,
 uczestniczyć w dyskusji, prezentacji i obronie prezentowanego przez siebie stanowiska,
 poczuwać się do odpowiedzialności za zdrowie i życie własne oraz innych,
 stosować podstawowe zasady etyczne (rzetelnej pracy, punktualności, uczciwości,
odpowiedzialności),
 współpracować w grupie z uwzględnieniem podziału zadań.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy przeciwpożarowe
oraz ochrony środowiska podczas organizowania, użytkowania i likwidowania stanowiska
pracy,
- zorganizować, użytkować i zlikwidować stanowisko pracy do robót drogowych
i mostowych, zgodnie z zasadami organizacji pracy, wymaganiami technologicznymi
i zasadami ergonomii,
- zastosować podstawowe wiadomości o sprzęcie mierniczym,
- posłużyć się narzędziami pomiarowymi oraz dobrać i zastosować przyrządy miernicze,
- określić podstawowe znaki geodezyjne z umiejętnością wykorzystania ich przy czytaniu
map i planów,
- wykonać pomiary realizacyjne na podstawie dokumentacji projektowej,
- dobrać materiały do robót drogowo-mostowych i pomocniczych,
- przygotować miejsce składowania materiałów do wykonania zadania,
- dobrać maszyny, urządzenia i sprzęt,
- zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy materiały narzędzia, urządzenia i sprzęt
zgodnie z zasadami organizacji pracy, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy,
zasadami ergonomii,
- oznakować i zabezpieczyć miejsce prowadzenia robót,
- zagospodarować odpady.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Mechanik maszyn i urządzeń drogowych 833[01]
Moduł: Technologia robót drogowo-mostowych 833[01].Z2
Jednostka modułowa: Organizowanie stanowiska pracy do robót drogowych
833[01].Z2.01
Temat: Oznakowanie stanowiska pracy podczas wykonywania robót drogowych.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności zapewnienia warunków bezpiecznej pracy.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- wymienić zagrożenia na stanowisku pracy podczas wykonywania robót drogowych,
- rozpoznać różne elementy oznakowania stanowiska pracy podczas wykonywania robót
drogowych,
- zaplanować różne elementy oznakowania stanowiska pracy podczas wykonywania robót
drogowych,
- zastosować różne elementy oznakowania stanowiska pracy podczas wykonywania robót
drogowych,
- współpracować w grupie.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
- metoda tekstu przewodniego.
Åšrodki dydaktyczne:
- opis robót drogowych przygotowany przez nauczyciela,
- zestaw fotografii (planszy lub rysunków) znaków i zabezpieczeń robót drogowych.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca w grupach 2-osobowych.
Czas: 2 godziny dydaktyczne.
Zadanie dla ucznia:
Zaproponuj sposób rodzaj oznakowania i zabezpieczenia miejsca prowadzenia robót
drogowych dla warunków, które poda Ci nauczyciel. Zademonstruj fotografie (plansze
lub rysunki) dobranych przez Ciebie znaków i zabezpieczeń.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.
4. Podział uczniów na grupy.
Faza właściwa
Praca metodÄ… tekstu przewodniego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
Faza I. Informacje
Pytania prowadzÄ…ce:
1. W jakim celu wykonuje się oznakowania stanowiska pracy podczas wykonywania robót
drogowych?
2. Jakich form zabezpieczeń należy używać podczas wykonywania robót drogowych?
3. W jaki sposób należy umieścić oznakowanie podczas wykonywania robót drogowych?
Faza II. Planowanie
1. Określ miejsce wykonania ćwiczenia.
2. Zaplanuj materiały do wykonania ćwiczenia.
3. Zaplanuj warunki do prezentacji ćwiczenia.
Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie pracując w zespołach  czytają przygotowany przez nauczyciela opis
i analizujÄ… go.
2. Uczniowie zastanawiają się, jakie czynności należy wykonać, aby wykonać zabezpieczenie
stanowiska pracy w opisanych warunkach.
3. Uczniowie proponują sposób zabezpieczenia stanowiska pracy.
4. Uczniowie dobierajÄ… formy i sposoby zabezpieczenia stanowiska pracy.
5. Uczniowie konsultujÄ… z nauczycielem swoje ustalenia.
Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie czytajÄ… i analizujÄ… opis.
2. Uczniowie dobierajÄ… sposoby i formy zabezpieczenia stanowiska pracy.
3. Uczniowie prezentują wykonane ćwiczenie.
Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają w zespołach, czy poprawnie wykonano ćwiczenie.
Faza VI. Analiza końcowa
Uczniowie wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej trudności. Nauczyciel
podsumowuje całe ćwiczenie, określa jakie nowe umiejętności zostały ukształtowane, jakie
wystąpiły nieprawidłowości i w jaki sposób można uniknąć ich w przyszłości.
Zakończenie zajęć
Nauczyciel podsumowuje zajęcia, zwraca uwagę na mocne i słabe strony wykonanego
ćwiczenia.
Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat sposobów zabezpieczenia stanowiska pracy
do robót drogowych w różnych warunkach atmosferycznych. Na podstawie uzyskanych
informacji, wykonaj notatkÄ™.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności podczas
realizowania zadania i nabytych umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Mechanik maszyn i urządzeń drogowych 833[01]
Moduł: Technologia robót drogowo-mostowych 833[01].Z2
Jednostka modułowa: Organizowanie stanowiska pracy do robót drogowych
833[01].Z2.01
Temat: Posługiwanie się mapą i planem.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności posługiwania się znakami konwencjonalnymi na mapach
i planach.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- rozróżnić znaki konwencjonalne stosowane w geodezji,
- zastosować znaki konwencjonalne używane w geodezji,
- współpracować w grupie.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- stanowisko do rysowania,
- przybory kreślarskie,
- karton A0.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca w grupach dwu lub trzyosobowych.
Czas: 2 godziny dydaktyczne.
Zadanie dla ucznia:
Na kartonie formatu A0 wykonaj planszÄ™ przedstawiajÄ…cÄ… znaki konwencjonalne
stosowane w geodezji. Omów poszczególne oznaczenia.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą ćwiczenia praktycznego.
4. Podział uczniów na zespoły.
Faza właściwa
Praca metodą ćwiczenia praktycznego.
Faza I. Informacje
Pytania prowadzÄ…ce:
1. W jakim celu stosuje znaki konwencjonalne na planach i mapach?
2. Jaką postać i formę mają poszczególne znaki konwencjonalne?
3. Jak należy stosować znaki konwencjonalne?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Faza II. Planowanie
1. Określ miejsce wykonania ćwiczenia.
2. Zaplanuj zestaw materiałów dydaktycznych do wykonania ćwiczenia.
3. Zaplanuj warunki do wykonania ćwiczenia.
Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie zastanawiają się, jak należy przygotować stanowisko do wykonania ćwiczenia.
2. Uczniowie proponują sposób wykonania ćwiczenia.
3. Uczniowie konsultujÄ… z nauczycielem swoje ustalenia.
Faza IV. Wykonanie
1. Uczniowie uzgadniają sposób wykonania ćwiczenia.
2. Uczniowie wykonują ćwiczenie.
3. Uczniowie prezentują wykonane ćwiczenie.
Faza V. Sprawdzanie
Uczniowie sprawdzają w zespołach, czy poprawnie przeprowadzono badanie i właściwie
zinterpretowano wyki badania.
Faza VI. Analiza końcowa
Uczniowie wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej trudności. Nauczyciel
podsumowuje całe ćwiczenie, określa jakie nowe umiejętności zostały ukształtowane, jakie
wystąpiły nieprawidłowości i w jaki sposób można uniknąć ich w przyszłości.
Zakończenie zajęć
Nauczyciel podsumowuje zajęcia, zwraca uwagę na mocne i słabe strony wykonanego
ćwiczenia.
Praca domowa
Odszukaj na mapie dowolnego obszaru znane Ci już znaki konwencjonalne. Na podstawie
uzyskanych informacji wykonaj krótką charakterystykę tego terenu.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i nabytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
5. ĆWICZENIA
5.1. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas
organizowania, użytkowania i likwidowania stanowiska
pracy. Oznakowanie stanowiska pracy. Ergonomiczne
zasady organizacji stanowiska pracy
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zaproponuj sposób i rodzaj oznakowania oraz zabezpieczenia miejsca prowadzenia robót
drogowych dla warunków, które poda Ci nauczyciel. Zademonstruj fotografie (plansze
lub rysunki) dobranych przez Ciebie znaków i zabezpieczeń.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące sposobu oznakowania
i zabezpieczania miejsca robót drogowych,
2) przeanalizować przygotowany przez nauczyciela opis warunków robót drogowych,
3) dobrać rodzaj oznakowania i zabezpieczenia miejsca prowadzenia robót drogowych,
4) zademonstrować fotografie (lub rysunki) dobranych znaków lub zabezpieczeń.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- metoda tekstu przewodniego,
- ćwiczenie praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- opis robót drogowych przygotowany przez nauczyciela,
- zestaw fotografii (planszy lub rysunków) znaków i zabezpieczeń robót drogowych,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca oznakowania i zabezpieczania stanowiska robót
drogowych.
Ćwiczenie 2
Z zestawu odzieży ochronnej i środków ochrony indywidualnej, dostępnych w pracowni
szkolnej, wybierz i zademonstruj te, w które powinien być wyposażony pracownik zatrudniony
przy układaniu asfaltu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące odzieży ochronnej
i środków ochrony indywidualnej dla pracowników drogowych,
2) przeanalizować zestaw odzieży ochronnej i środków ochrony indywidualnej, dostępny
w pracowni szkolnej,
3) wybrać i zademonstrować te środki ochrony indywidualnej i odzież ochronną, w które
powinien być wyposażony pracownik zatrudniony przy układaniu asfaltu.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenie praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- zestaw odzieży ochronnej i środków ochrony indywidualnej dla pracowników drogowych,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca odzieży ochronnej i środków ochrony indywidualnej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5.2. Mapy i plany
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na kartonie formatu A-0 wykonaj planszÄ™ przedstawiajÄ…cÄ… znaki konwencjonalne
stosowane w geodezji. Omów poszczególne oznaczenia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące oznaczeń konwencjonalnych
stosowanych w geodezji i kartografii,
2) przygotować stanowisko do rysowania, materiały i sprzęt kreślarski,
3) wykonać planszę,
4) uporządkować stanowisko pracy,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenie praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- stanowisko do rysowania,
- karton formatu A-0,
- przybory kreślarskie,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca oznaczeń konwencjonalnych.
Ćwiczenie 2
SporzÄ…dz
plan warstwicowy na podstawie siatki punktów wysokościowych o rzędnych
podanych Ci przez nauczyciela.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące sporządzania planów
warstwicowych,
2) przygotować stanowisko do rysowania, materiały i sprzęt kreślarski,
3) odnieść rzędne punktów wysokościowych na szkic planu warstwicowego,
4) uporządkować stanowisko pracy,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenie praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- stanowisko do rysowania,
- papier do rysowania,
- przybory kreślarskie,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca map i wykonywania planów warstwicowych.
Ćwiczenie 3
SporzÄ…dz
profil podłużny linii AB wykreślonej na planie warstwicowym przez nauczyciela.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące sporządzania profilu
podłużnego na podstawie planu warstwicowego,
2) przygotować stanowisko do rysowania, materiały i sprzęt kreślarski,
3) odnieść rzędne punktów wysokościowych nad odcinek linii prostej,
4) połączyć ze sobą wyznaczone rzędne, wykreślając profil podłużny,
5) uporządkować stanowisko pracy,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenie praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- stanowisko do rysowania,
- papier do rysowania,
- przybory kreślarskie,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca map i sporządzania profili podłużnych drogi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
5.3. Sprzęt mierniczy
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
W przygotowanym zestawie narzędzi i sprzętu geodezyjnego wskaż węgielnicę i wyjaśnij
jej zastosowanie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi i sprzętu
geodezyjnego,
2) przeanalizować przygotowany zestaw narzędzi i sprzętu geodezyjnego,
3) wskazać węgielnicę,
4) objaśnić zastosowanie węgielnicy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenie praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- zestaw narzędzi i sprzętu geodezyjnego,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca narzędzi i sprzętu geodezyjnego.
Ćwiczenie 2
W przygotowanym zestawie narzędzi i sprzętu geodezyjnego wskaż teodolit i wyjaśnij
jego zastosowanie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikÄ™ wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące narzędzi i sprzętu
geodezyjnego,
2) przeanalizować przygotowany zestaw narzędzi i sprzętu geodezyjnego,
3) wskazać teodolit,
4) objaśnić zastosowanie teodolitu.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenie praktyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
Åšrodki dydaktyczne:
- zestaw narzędzi i sprzętu geodezyjnego,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca narzędzi i sprzętu geodezyjnego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
5.4. Pomiary geodezyjne
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj wspólnie z kolegą tyczenie linii prostopadłej do odcinka AB, przechodzącej
przez punkt P leżący na odcinku AB.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące tyczenia prostych,
2) zaznaczyć kredą na podłożu odcinek AB i punkt P leżący na nim,
3) ustawić tyczki w punktach A i B na końcach odcinka,
4) ustawić się z węgielnicą tak, aby pion znajdował się nad punktem P,
5) jedno okienko węgielnicy skierować w stronę tyczki A, drugie  w stronę tyczki B,
a następnie zgrać ich obrazy w pionie, obserwując przez trzecie okienko tyczkę C,
6) kierować pomiarowym z tyczką C do momentu, w którym stanie się ona przedłużeniem
obrazów tyczek A i B w obu pryzmatach,
7) narysować na podłożu wyznaczoną prostą prostopadłą do odcinka AB.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenie praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- węgielnica,
- pion,
- tyczki,
- kreda,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca pomiarowych geodezyjnych.
Ćwiczenie 2
Wraz z kolegÄ… z grupy dokonajcie za pomocÄ… niwelatora pomiaru poziomu powierzchni
parapetu w pracowni szkolnej, w stosunku do poziomu posadzki.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące pomiarów geodezyjnych,
2) przygotować niwelator do pracy:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
- ustawić statyw na sztywnym podłożu,
- wyjąć niwelator z opakowania i ustawić go na statywie, przykręcając śrubę mocującą,
- wypoziomować niwelator za pomocą śrub regulacyjnych kontrolując, wskazanie libeli,
- ustawić okular lunety do ostrości wzroku mierzącego,
3) ustawić łatę na posadzce,
4) dokonać odczytu poziomu na łacie,
5) zapisać wynik w karcie pomiaru,
6) ustawić łatę na parapecie okna,
7) dokonać odczytu poziomu na łacie,
8) zapisać wynik w notatniku,
9) wyliczyć wysokość parapetu nad posadzką (różnica pomiarów),
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenie praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- niwelator,
- Å‚ata miernicza,
- przybory do pisania,
- notatnik,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca pomiarów geodezyjnych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
5.5. Dobieranie materiałów w zależności od rodzaju
nawierzchni i konstrukcji dróg i mostów. Magazynowanie
materiałów i wyrobów budowlanych
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie dokumentacji, którą udostępni Ci nauczyciel, dobierz i scharakteryzuj
materiały do robót drogowych, konkretnego odcinka nawierzchni.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące dobierania materiałów
do robót drogowo-mostowych w zależności od rodzaju konstrukcji i nawierzchni,
2) odszukać w dokumentacji projektowej informacje i zestawienia materiałów
przewidzianych do budowy konkretnego odcinka nawierzchni,
3) wypisać w notatniku nazwy wyszukanych w dokumentacji materiałów,
4) scharakteryzować dobrane materiały,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenie praktyczne,
- metoda projektu.
Åšrodki dydaktyczne:
- dokumentacja projektowa drogi,
- notatnik, przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca materiałów do wykonywania nawierzchni drogowych
i mostowych.
Ćwiczenie 2
Oblicz powierzchnię brutto placu składowego, wiedząc, że kruszywo ma być składowane
w pryzmach, a jego rozładunek z transportu jest ręczny. Powierzchnia netto, którą dysponuje
budowa wynosi 150 m2.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące obliczania powierzchni
placów składowych,
2) wykonać i zapisać obliczenie powierzchni placu składowego dla zadanych warunków,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- metoda przewodniego tekstu,
- ćwiczenie praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- notatnik,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca obliczania powierzchni placów składowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
5.6. Dobór maszyn, narzędzi i sprzętu w zależności od rodzaju
robót. Obsługa i konserwacja maszyn i urządzeń
z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i higieny pracy
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie instrukcji obsługi maszyny lub urządzenia do robót drogowych otrzymanej
od nauczyciela, zapisz na arkuszu papieru schemat przedstawiający kolejne czynności, jakie
powinieneś wykonać podczas jej konserwacji. Przedstaw swoją pracę, a następnie
po uzyskaniu akceptacji nauczyciela wykonaj czynności konserwacyjne.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące korzystania z instrukcji
obsługi maszyn i urządzeń oraz przeprowadzania ich konserwacji,
2) przeanalizować instrukcję obsługi otrzymaną od nauczyciela,
3) wykonać schemat kolejnych czynności konserwacji urządzenia,
4) przedstawić wykonany schemat i dokonać ewentualnych poprawek według wskazówek
nauczyciela,
5) przygotować stanowisko pracy do konserwacji urządzenia zgodnie z zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy,
6) zgromadzić na stanowisku pracy narzędzia i materiały niezbędne do wykonania
konserwacji,
7) wykonać czynności konserwacyjne,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
9) uporządkować stanowisko pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- metoda przewodniego tekstu,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- instrukcja obsługi maszyny lub urządzenia do robót drogowych,
- arkusz papieru,
- przybory do pisania,
- narzędzia i materiały do wykonania konserwacji,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca posługiwania się instrukcją obsługi maszyn i urządzeń
oraz przeprowadzania ich konserwacji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Ćwiczenie 2
Z dokumentacji techniczno-ruchowej maszyny (lub urządzenia do robót drogowych),
którą udostępni Ci nauczyciel, wypisz wskaz
niki eksploatacyjne tej maszyny.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące wyszukiwania
i interpretowania wskaz
ników eksploatacyjnych maszyn i urządzeń,
2) przeanalizować dokumentację techniczno-ruchową maszyny (lub urządzenia) otrzymaną
od nauczyciela,
3) wyszukać wskaz
niki eksploatacyjne,
4) zapisać w notatniku wskaz
niki eksploatacyjne dotyczÄ…ce tej maszyny (lub urzÄ…dzenia),
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- metoda przewodniego tekstu,
- ćwiczenie praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- dokumentacja techniczno-ruchowa maszyny (lub urządzenia) do robót drogowych,
- notatnik,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca korzystania ze wskaz
ników eksploatacyjnych maszyn
i urządzeń.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
5.7. Likwidacja stanowiska pracy i zagospodarowanie odpadów
5.7.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie projektu zagospodarowania budowy, który otrzymasz od nauczyciela,
określ kolejność usuwania elementów tego zagospodarowania przy likwidacji budowy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące likwidacji budowy,
2) przeanalizować projekt zagospodarowania placu budowy,
3) podjąć decyzję o kolejności likwidowania elementów zagospodarowania placu budowy
i sporządzić notatkę pomocną w prezentowaniu wyniku ćwiczenia,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- metoda przewodniego tekstu,
- ćwiczenie praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- projekt zagospodarowania budowy,
- notatnik,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca likwidacji placu budowy.
Ćwiczenie 2
Wspólnie z kolegą z grupy przeanalizujcie  zestawienie zużycia materiałów w produkcji
podstawowej robót ogólnobudowlanych , które otrzymacie od nauczyciela. Przeanalizujcie je,
a następnie odczytajcie, co wykazał kierownik budowy  oszczędności, czy straty materiałów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych informacje dotyczące dokumentów
wykonywanych przy likwidacji placu budowy,
2) przeanalizować  zestawienie zużycia materiałów w produkcji podstawowej robót
ogólnobudowlanych ,
3) sprecyzować wnioski  zaprezentować wykonane ćwiczenie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- metoda przewodniego tekstu,
- ćwiczenie praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
-  zestawienie zużycia materiałów w produkcji podstawowej robót ogólnobudowlanych ,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca likwidacji budowy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Organizowanie stanowiska
pracy do robót drogowych
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
 zadania od 1 do 13 sÄ… z poziomu podstawowego,
 zadania od 14 do 20 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego,
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. d, 3. b, 4. a, 5. d, 6. c, 7. d, 8. d, 9. c, 10. d, 11. d,
12. a, 13. d, 14. a, 15. b, 16. d, 17. d, 18. c, 19. a, 20. a.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Określić prawidłowy termin postępowania
1 B P b
w określonym przypadku
Wskazać osobę odpowiedzialną za wykonanie
2 A P d
konkretnego zadania
3 Rozpoznać znak drogowy A P b
4 Rozróżnić zasady ergonomiczne B P a
5 Zdefiniować pojęcie mapy B P d
6 Zdefiniować pojęcie skali B P c
7 Posłużyć się skalą mapy C P d
8 Posłużyć się skalą mapy C P d
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
9 Zdefiniować pojęcie warstwic A P c
10 Rozpoznać przyrząd pomiarowy A P d
11 Wskazać zastosowanie określonego przyrządu B P d
12 Wskazać zastosowanie określonego przyrządu B P a
Dobrać materiał do wykonania konkretnego
13 B P d
zadania
Ocenić, jakie skutki może wywołać
14 zastosowanie nieodpowiedniej maszyny do D PP a
wskazanych warunków gruntowych
15 Przeanalizować procesy technologiczne D PP b
Ustalić na czym polega wykonanie konkretnego
16 D PP d
zadania
Ustalić na podstawie opisu robót, jaka maszyna
17 D PP d
została do nich użyta
18 Ustalić sposób wytyczenia prostej D PP c
19 Ustalić rodzaj wykonanej naprawy D PP a
20 Ustalić zakres prac mierniczych D PP a
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadz
z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie
będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym
się czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Za każdą poprawną odpowiedz
możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane
są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedz
jest poprawna; wybierz
jÄ… i zaznacz kratkÄ™ z odpowiadajÄ…cÄ… jej literÄ…, znakiem X.
7. Staraj siÄ™ wyraz
nie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz
odpowiedz
, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedz
, którą uważasz za poprawną.
8. Test zawiera zadania z poziomu podstawowego oraz zadania z poziomu
ponadpodstawowego, które mogą przysporzyć Ci trudności, gdyż są one na poziomie
wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań od 14 do 20).
9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
11. Po rozwiÄ…zaniu testu sprawdz
, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE
ODPOWIEDZI.
12. Na rozwiÄ…zanie testu masz 45 minut.
Powodzenia
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Pracodawca rozpoczynający działalność budowlaną zobowiązany jest zawiadomić
na piśmie właściwego inspektora pracy w terminie
a) 7 dni od rozpoczęcia tej działalności.
b) 14 dni od rozpoczęcia tej działalności.
c) 28 dni od rozpoczęcia tej działalności.
d) 30 dni od rozpoczęcia tej działalności.
2. Za przygotowanie Planu Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia na budowie odpowiada
a) projektant
b) majster budowy.
c) inspektor nadzoru.
d) kierownik budowy.
3. Przedstawiony poniżej znak oznacza
a) wykopaliska.
b) roboty na drodze.
c) uwaga, na dole pracujÄ….
d) uwaga, na górze pracują.
4. JednÄ… z zasad ergonomicznego organizowania pracy jest, aby
a) ruchy rąk były proste i jak najkrótsze.
b) ruchy rąk były proste i jak najdłuższe.
c) ruchy rąk były poprzedzone ruchami nóg.
d) ruchy nóg były poprzedzone ruchami rąk.
5. Mapa to
a) szkic terenu.
b) odwzorowanie krainy geograficznej.
c) odwzorowanie obiektów terenów w terenie.
d) zmniejszony, uogólniony i matematycznie określony obraz powierzchni Ziemi
na płaszczyz
nie.
6. Skala mapy to
a) liczba wyrażona iloczynem liczby 1 i wielkości rzeczywistej odcinka.
b) liczba wyrażona iloczynem liczby 1000 i wielkości rzeczywistej odcinka.
c) liczba wyrażona w postaci ułamka, którego licznik wyraża jednostkę miary,
a mianownik liczbÄ™ tych miar w terenie.
d) liczba wyrażona w postaci ułamka, którego mianownik wyraża jednostkę miary,
a licznik liczbÄ™ tych miar w terenie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
7. Na mapie w skali 1à 5000 odlegÅ‚ość miÄ™dzy punktami A i B wynosi 1 cm. OdlegÅ‚ość
rzeczywista w terenie to
a) 5 m.
b) 50 m.
c) 500 m.
d) 5000 m.
8. Odcinek, który w terenie ma dÅ‚ugość 10 m, na mapie w skali 1à 1000 bÄ™dzie miaÅ‚
a) 1 cm.
b) 10 cm.
c) 100 cm.
d) 1000 cm.
9. Warstwice to linie
a) łączące punkty o różnych wysokościach.
b) łączące punkty o tych samych wysokościach.
c) łączące punkty różnych długościach geograficznych.
d) łączące punkty o tych samych długościach geograficznych.
10. Na rysunku przedstawiono
a) Å‚atÄ™.
b) ruletkÄ™.
c) dalmierz.
d) taśmę mierniczą.
11. Busola wskazuje
a) kÄ…t poziomy.
b) kÄ…t pionowy.
c) kierunek wiatru.
d) kierunek północny.
12. Do pomiarów kątów poziomych i pionowych służy
a) teodolit.
b) niwelator.
c) kÄ…tomierz.
d) węgielnica.
13. Drogi gruntowe ulepszone buduje siÄ™ z
a) brukowca.
b) kostki granitowej.
c) betonu drogowego.
d) mieszanki piaszczysto-gliniastej.
14. Jeśli do robót ziemnych w gruncie nawodnionym i bagiennym zastosuje się koparkę ciężką
na podwoziu gąsienicowym, to należy się spodziewać, że
a) ona ugrzęz
nie lub zatonie.
b) wykona pracÄ™ bardzo szybko i sprawnie.
c) będzie wykonywała pracę dokładniej, niż każda inna koparka.
d) będzie to dobry wybór, gdyż pod jej ciężarem ulegnie zagęszczeniu grunt bagienny.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
15. Czynności: doprowadzenia do należytego stanu i porządku terenu budowy, oświadczenia
o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych do budowy, właściwego
postępowania z odpadami, które powstały w wyniku prac na budowie, należą
do czynności, które wykonuje się
a) w trakcie budowy.
b) przy likwidacji stanowiska pracy.
c) podczas organizowania stanowiska pracy.
d) corocznie w ramach akcji sprzątania świata.
16. Tyczenie prostej polega na
a) wyznaczaniu przebiegu prostej na podstawie mapy.
b) wyznaczaniu reperów na początku i na końcu prostej.
c) wykonaniu czynności pomiarowych między punktami w terenie.
d) wyznaczaniu punktów pośrednich i ustabilizowaniu ich w sposób chwilowy tyczkami
mierniczymi.
17. Z opisu przeprowadzonych robót drogowych wynika, że wykonano częściowe naprawy
nawierzchni asfaltowej, należy wnioskować, że użyto
a) wiertnicy.
b) zamiatarki.
c) odśnieżarki.
d) remontera drogowego.
18. Jeżeli teren jest tak ukształtowany, że z punktu początkowego nie widać punktu
końcowego, to tyczenie prostej należy wykonać
a) metodÄ… tyczenia na siebie,
b) metodÄ… rysunkowÄ… na mapie,
c) metodą kolejnych przybliżeń,
d) pomiarem ustalonym przez kierownika pomiarów.
19. Z opisu naprawy maszyny drogowej wynika, że dokonano całkowitego demontażu
maszyny lub środka transportowego, wymiany lub naprawy wszystkich uszkodzonych
części, montażu, regulacji, docierana wstępnego, nałożenia powłok ochronnych i odbioru.
Była to, więc naprawa
a) główna.
b) średnia.
c) doraz
na.
d) poawaryjna.
20. Do prac mierniczych nie można zaliczyć
a) naprawy sprzętu mierniczego.
b) wykonywania pomiarów w terenie.
c) rachunkowego opracowania wyników pomiaru.
d) kartowania pomiaru, czyli graficznego opracowania wyników.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko ................................................................................................
Organizowanie stanowiska pracy do robót drogowych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Organizowanie stanowiska
pracy do robót drogowych
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
 zadania od 1 do 13 sÄ… z poziomu podstawowego,
 zadania od 14 do 20 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego,
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. d, 3. a, 4. a, 5. c, 6. c, 7. d, 8. b, 9. d, 10. d, 11. c,
12. d, 13. d, 14. c, 15. d, 16. a, 17. d, 18. d, 19. d, 20. c.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Wskazać osobę odpowiedzialną w świetle prawa
1 B P c
za powiadomienie o rozpoczęciu budowy
2 Rozpoznać znak drogowy A P d
3 Zdefiniować pojęcie mapy A P a
4 Rozpoznać rodzaj znaków A P a
Wskazać przyrząd odpowiedni do wykonywania
5 B P c
pomiaru odległości
6 Zastosować przyrząd mierniczy B P c
Wybrać materiał nieodpowiedni do wykonania
7 B P d
dróg gruntowych
Określić materiał nadający się do
8 B P b
przechowywania w określonych warunkach
Dobrać odpowiedni materiał do wykonania
9 B P d
nawierzchni tłuczniowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
Dobrać odpowiedni materiał do wykonania
10 B P d
warstw ścieralnych
Dobrać odpowiednią maszynę doprowadzenie
11 B P c
prac z poziomu terenu górnej krawędzi wykopu
Dobrać odpowiednią maszynę do wydobywania
12 B P d
gruntów z wody
13 Określić cel konserwacji maszyn B P d
14 Rozpoznać znaki geodezyjne C PP c
15 Rozpoznać znaki geodezyjne D PP d
16 Zastosować zasady organizacji pracy D PP a
17 Rozpoznać znaki geodezyjne D PP d
Ustalić właściwości prawidłowo dobranych
18 D PP d
materiałów do nawierzchni bitumicznych
Ustalić właściwości prawidłowo dobranych
19 materiałów do wykonania nawierzchni D PP d
brukowcowych
20 Zastosować zasady organizacji pracy D PP c
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadz
z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie
będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym
się czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Za każdą poprawną odpowiedz
możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane
są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedz
jest poprawna; wybierz
jÄ… i zaznacz kratkÄ™ z odpowiadajÄ…cÄ… jej literÄ… znakiem X.
7. Staraj siÄ™ wyraz
nie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz
odpowiedz
, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedz
, którą uważasz za poprawną.
8. Test zawiera zadania z poziomu podstawowego oraz zadania z poziomu
ponadpodstawowego, które mogą przysporzyć Ci trudności, gdyż są one na poziomie
wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań od 14 do 20).
9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
11. Po rozwiÄ…zaniu testu sprawdz
, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE
ODPOWIEDZI.
12. Na rozwiÄ…zanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. O fakcie rozpoczęcia budowy, powiadomienia właściwego inspektora pracy oraz
inspektora sanitarnego dokonuje
a) majster budowy.
b) inspektor nadzoru.
c) kierownik budowy.
d) komendant straż miejska.
2. Przedstawiony niżej znak oznacza
a) stromy zjazd z góry.
b) stromy wjazd pod górę.
c) lewostronne zwężenie drogi.
d) prawostronne zwężenie drogi.
3. Odwzorowanie małego obszaru bez uwzględnienia kulistości Ziemi to
a) plan.
b) mapa.
c) mapa tematyczna.
d) mapa ogólnogeograficzna.
4. Na rysunku zamieszczone sÄ… znaki
a) umowne.
b) normowe.
c) geograficzne.
d) niekonwencjonalne.
5. Do pomiaru odległości bez potrzeby jej przebywania służy
a) ruletka.
b) teodolit
c) dalmierz.
d) tachimetr.
6. Niwelator służy do
a) wskazywania kierunku północnego.
b) pomiarów kątów poziomych i pionowych w terenie.
c) wyznaczania w przestrzeni płaszczyzny poziomej, zwanej płaszczyzną celową.
d) wyznaczania kierunków prostopadłych do danej prostej lub do odnajdywania punktu
na prostej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
7. Dróg gruntowych ulepszonych nie wykonuje się z
a) żużla paleniskowego.
b) odpadów kamiennych.
c) żużla wielkopiecowego.
d) mieszanek mineralno-bitumicznych.
8. Na placach utwardzonych, w zasiekach przechowuje siÄ™
a) spoiwa.
b) kruszywa.
c) stal zbrojeniowÄ…
d) kity, smoły i asfalty.
9. Do wykonywania nawierzchni tłuczniowych wykorzystuje się
a) żwir.
b) kamień polny.
c) kostkÄ™ kamiennÄ….
d) kruszywo Å‚amane.
10. Do wykonywania warstw ścieralnych, wiążących i wyrównawczych nawierzchni
drogowych służą
a) klinkiery.
b) mieszanki betonowe.
c) mieszanki mineralno-smołowe.
d) mieszanki mineralno-bitumiczne.
11. Do prowadzenia prac z poziomu terenu górnej krawędzi wykopu stosuje się
a) spycharkÄ™.
b) zgarniarkÄ™.
c) koparkę podsiębierną.
d) koparkę przedsiębierną.
12. Do wydobywania gruntów z wody i terenów nawodnionych, grząskich gruntów
bagiennych i torfów, a także do wykonywania wykopów o niewielkich objętościach
w gruntach sypkich służy
a) zgarniarka.
b) Å‚adowarka.
c) koparka zbierakowa.
d) koparka chwytakowa.
13. KonserwacjÄ™ maszyn wykonuje siÄ™ w celu
a) przeprowadzenia napraw średnich.
b) skrócenia czasu między naprawami.
c) przeprowadzenia napraw poawaryjnych.
d) przedłużenia żywotności maszyn i urządzeń.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
14. Na rysunku przedstawiono
a) trasowanie drogi.
b) planowanie nasypu.
c) odwzorowanie wzniesienia.
d) tyczenie drogi przez wzniesienie.
15. Na rysunku przedstawiono
a) pomiar kątów w terenie.
b) pomiar długości wytyczonej prostej.
c) wyznaczanie prostych prostopadłych.
d) tyczenie prostej w terenie z przeszkodami.
16. Zasada przechodzenie od ogółu do szczegółów polega na
a) wyznaczeniu w pierwszej kolejności szeregu punktów głównych terenie, a następnie
poprzez kolejne pomiary  ustaleniu ich wzajemnego położenia względem siebie.
b) wyznaczeniu w pierwszej kolejności szeregu punktów szczegółowych terenie,
a następnie poprzez kolejne pomiary  ustaleniu ich wzajemnego położenia względem
siebie.
c) wyznaczeniu w pierwszej kolejności szeregu punktów głównych na mapie, a następnie
poprzez kolejne pomiary  ustaleniu ich wzajemnego położenia względem siebie.
d) wyznaczeniu w pierwszej kolejności szeregu punktów głównych na planie, a następnie
poprzez kolejne pomiary  ustaleniu ich wzajemnego położenia względem siebie.
17. Na poniższym rysunku przedstawiono
a) wyznaczanie krawędzi nasypu.
b) wyznaczanie krawędzi wykopu.
c) tyczenie prostych równoległych za pomocą węgielnicy pentagonalnej podwójnej.
d) tyczenie prostych prostopadłych za pomocą węgielnicy pentagonalnej podwójnej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
18. Kruszywa do nawierzchni bitumicznych powinny być
a) nasiąkliwe, mrozoodporne, odporne na ścieranie, dostatecznie wytrzymałe
na ściskanie, odporne na miażdżące działanie urządzeń zagęszczających i ruchu
drogowego.
b) nienasiąkliwe, niemrozoodporne, odporne na ścieranie, dostatecznie wytrzymałe
na ściskanie, odporne na miażdżące działanie urządzeń zagęszczających i ruchu
drogowego.
c) nienasiąkliwe, mrozoodporne, odporne na ścieranie, niewytrzymałe na ściskanie,
odporne na miażdżące działanie urządzeń zagęszczających i ruchu drogowego.
d) nienasiąkliwe, mrozoodporne, odporne na ścieranie, dostatecznie wytrzymałe
na ściskanie, odporne na miażdżące działanie urządzeń zagęszczających i ruchu
drogowego.
19. Kamień przeznaczony do wykonywania nawierzchni brukowcowych powinien
a) być zwietrzały, mieć dużą wytrzymałość na ściskanie, małą ścieralność i dużą
mrozoodporność.
b) mieć małą wytrzymałość na ściskanie, małą ścieralność i dużą mrozoodporność.
c) mieć dużą wytrzymałość na ściskanie, dużą ścieralność i dużą mrozoodporność.
d) być niezwietrzały, mieć dużą wytrzymałość na ściskanie, małą ścieralność i małą
mrozoodporność.
20.  Aby zmierzyć różnicę wysokości między punktami A i B, należy ustawić na nich łaty
niwelacyjne i umieścić niwelator w środkowej części odcinka AB. Następnie należy
wycelować lunetą niwelatora w łatę A i wykonać odczyt NA, (nazywany odczytem
wstecz), a następnie wycelować w łatę B i wykonać odczyt NB,
Powyższy opis dotyczy
a) wykonywania pomiaru kątów.
b) niwelacji w przód.
c) niwelacji ze środka.
d) wyznaczania długości odcinka.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko ................................................................................................
Organizowanie stanowiska pracy do robót drogowych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
7. LITERATURA
1. Kietlińska Z., Walczak S.: Miernictwo w budownictwie lądowym i wodnym. WSiP,
Warszawa 1997
2. Odlanicki  Poczobut M.: Geodezja. PPA
K, Warszawa 1981
3. Popek M., Wapińska B.: Planowanie elementów środowiska. WSiP, Warszawa 2004
4. Praca zbiorowa: Technologia budownictwa, WSiP, Warszawa 1994
5. Rolla S., Sawicki E.: Technologia robót w budownictwie drogowym 2. WSiP,
Warszawa 1992
6. Sawicki E.: Technologia robót w budownictwie drogowym 1, WSiP, Warszawa 1996
7. Szymański E.: Materiały budowlane. WSiP, Warszawa 2003
8. Tauszyński K.: Budownictwo z technologią. cz. 1, WSiP, Warszawa 1992
9. www.v10.pl
10. www. wimed.pl
11. www. temex.pl
12. www. cebered.pl
Przepisy prawne:
- Ustawa z 26 czerwca 1974 r.  Kodeks pracy. Bezpieczeństwo i higiena pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40