MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Witold Kapusta
Wykonywanie podbudowy dróg
833[01].Z2.02
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Jarosław Sadal
mgr inż. Piotr Zarzyka
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Witold Kapusta
Konsultacja:
mgr inż. Jolanta Skoczylas
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 833[01].Z2.02
 Wykonywanie podbudowy dróg , zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu
mechanik maszyn i urządzeń drogowych.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 11
5.1. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
oraz ochrony środowiska podczas wykonywania podbudów 11
5.1.1. Ćwiczenia 11
5.2. Pojęcie gruntu budowlanego  rodzaje, właściwości mechaniczne
i cechy fizyczne 13
5.2.1. Ćwiczenia 13
5.3. Makroskopowe i polowe rozpoznawanie gruntów 15
5.3.1. Ćwiczenia 15
5.4. Analizowanie elementów tabeli robót ziemnych 18
5.4.1. Ćwiczenia 18
5.5. Technika pracy koparek i Å‚adowarek 20
5.5.1. Ćwiczenia 20
5.6. Technika pracy maszyn do odspajania płaskiego 22
5.6.1. Ćwiczenia 22
5.7. Technika pracy maszyn do stabilizacji i zagęszczania gruntów 24
5.7.1 Ćwiczenia 24
5.8. Technika pracy maszyn do przygotowania kruszyw 27
5.8.1. Ćwiczenia 27
5.9. Technika pracy maszyn do robót palowych 29
5.9.1. Ćwiczenia 29
5.10. Wykonywanie podbudowy 31
5.10.1. Ćwiczenia 31
5.11. Recykling 33
5.11.1. Ćwiczenia 33
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 35
7. Literatura 51
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie mechanik maszyn i urządzeń
drogowych.
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne,
- cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,
- ewaluację osiągnięć edukacyjnych,
- wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki,
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami
ze szczególnym uwzględnieniem:
- pokazu z objaśnieniem,
- tekstu przewodniego,
- metody projektu,
- ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej
pracy uczniów do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może
posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym różnego
rodzaju zadania.
W tym rozdziale podano również:
- plan testu w formie tabelarycznej,
- punktację zadań,
- propozycje norm wymagań,
- instrukcjÄ™ dla nauczyciela,
- instrukcjÄ™ dla ucznia,
- kartÄ™ odpowiedzi,
- zestaw zadań testowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
833[01].Z2
Technologia robót drogowo-mostowych
833[01].Z2.01
Organizowanie, użytkowanie i likwidowanie
stanowiska pracy
833[01].Z2.02
Wykonywanie podbudowy dróg
833[01].Z2.03 833[01].Z2.04
Wykonywanie i odnawianie nawierzchni Wykonywanie i odnawianie
bitumicznych nawierzchni betonowych
833[01].Z2.05
Utrzymywanie dróg, mostów oraz urządzeń
drogowych
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- posługiwać się dokumentacją techniczną,
- stosować prawa i pojęcia z zakresu mechaniki i mechatroniki,
- posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu technologii dróg i mostów,
- identyfikować materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne stosowane w drogownictwie,
- klasyfikować maszyny i urządzenia drogowe pod względem budowy,
- klasyfikować maszyny i urządzenia drogowe pod względem zastosowania,
- stosować podstawowe przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,
- korzystać z różnych z
ródeł informacji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
oraz ochrony środowiska podczas wykonywania podbudów,
- określić cechy gruntów,
- określić rodzaje gruntów i ich podział na kategorie,
- określić zasady spulchniania gruntu,
- posłużyć się tabelami robót ziemnych,
- określić rodzaje, budowę i przeznaczenie narzędzi roboczych stosowanych
przy wykonywaniu podbudowy,
- dobrać maszyny i sprzęt do robót ziemnych,
- dobrać maszyny i sprzęt do stabilizacji i zagęszczania,
- dobrać maszyny i sprzęt do wytwarzania i uszlachetniania kruszyw,
- dobrać maszyny i sprzęt do wykonywania palio i ścianek szczelnych,
- zastosować różne techniki pracy w zależności od typu osprzętu roboczego,
- zastosować zasady bezpieczeństwa podczas wykonywania prac maszynami do robót
ziemnych i drogowych z różnym osprzętem i w różnych warunkach,
- określić czynności związane z wykonywaniem podbudowy,
- określić zasady wykonywania recyklingu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Mechanik maszyn i urządzeń drogowych 833[01]
Moduł: Technologia robót drogowo-mostowych 833 [01].Z2
Jednostka modułowa: Wykonywanie podbudowy dróg 833[01].Z2.02
Temat: Makroskopowe rozpoznawanie gruntów.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności wykonywania badań makroskopowych gruntów.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- wymienić rodzaje badań makroskopowych gruntów,
- wykonać podstawowe badania makroskopowe gruntów,
- rozpoznać rodzaj gruntów na podstawie badań makroskopowych,
- pracować zespołowo,
- zorganizować stanowisko pracy,
- zlikwidować i uporządkować stanowisko pracy,
- zaprezentować wykonaną pracę.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- indywidualna,
- grupowa.
Czas: 2 godziny dydaktyczne.
Uczestnicy: uczniowie kształcący się w zawodzie mechanik maszyn i urządzeń drogowych.
Åšrodki dydaktyczne:
- papier filtracyjny,
- dwudziestoprocentowy roztwór kwasu solnego,
- pojemnik szklany na wodÄ™,
- normowa siatka,
- stoper,
- notatnik,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca badania makroskopowego gruntów.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Podział na grupy.
4. Wylosowanie przez lidera grupy tematu pracy.
5. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
6. Realizacja zajęć:
 każda grupa otrzymuje próbkę gruntu, którą poddaje badaniom, aby określić rodzaj
gruntu,
 opracowuje schemat wykonania i prezentacji pracy,
 wybiera osobÄ™ prezentujÄ…cÄ… wykonane zadanie,
 nauczyciel nadzoruje pracÄ™ grupy i pomaga w poprawnym wykonaniu zadania.
7. Po wykonaniu zadania, grupy próbują dokonać analizy jego wykonania.
8. Nauczyciel analizuje prace grupy i stwierdza czy została poprawnie wykonana.
9. Uczniowie prezentują pracę w kolejności wykonywania.
10. Zlikwidowanie i uporzÄ…dkowanie stanowiska pracy.
11. Grupa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac i zaangażowania w nią
poszczególnych członków grupy.
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: badań polowych gruntów. Sporządz
pisemnÄ…
notatkę z wykonanego ćwiczenia.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Mechanik maszyn i urządzeń drogowych 833[01]
Moduł: Technologia robót drogowo-mostowych 833[01].Z2
Jednostka modułowa: Wykonywanie podbudowy dróg 833[01].Z2.02
Temat: Wykonywanie podbudów dróg.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności dobierania materiałów, maszyn i urządzeń
oraz właściwej technologii do wykonywania podbudów.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp,
- dobrać materiały do wykonania podbudowy,
- dobrać maszyny i urządzenia potrzebne do wykonywania podbudów,
- dobrać odpowiednią technologię wykonania podbudowy,
- zlikwidować i uporządkować stanowisko pracy,
- zaprezentować wykonaną pracę.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- grupowa.
Czas: 2 godziny dydaktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- film dydaktyczny dotyczący wykonywania podbudów dróg z różnych materiałów,
- plansze przedstawiające budowę oraz zdjęcia z widokiem maszyn i urządzeń drogowych,
- próbki materiałów do wykonywania podbudów,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca podbudów,
- przepisy bhp dotyczące wykonywania podbudów,
- notatnik,
- przybory do pisania.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Podział na grupy.
4. Wylosowanie przez lidera grupy tematu pracy. Przedmiotem zadania jest zgromadzenie
materiałów dotyczących: maszyn i urządzeń, materiałów, technologii do wykonania
określonego rodzaju podbudowy, a następnie przekonanie pozostałych uczniów,
że przedstawiona technologia jest najlepsza z możliwych.
5. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
6. Realizacja zajęć:
 każda grupa zbiera materiały dotyczące wylosowanego tematu,
 opracowuje schemat wykonania i prezentacji pracy,
 wybiera osobÄ™ prezentujÄ…cÄ… wykonane zadanie,
 nauczyciel nadzoruje pracÄ™ grupy i pomaga w poprawnym zredagowaniu tematu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
7. Po napisaniu, grupy dokonujÄ… analizy wykonanego zadania.
8. Nauczyciel analizuje prace grupy i stwierdza czy została poprawnie wykonana.
9. Uczniowie prezentują pracę w kolejności wykonywania.
10. Grupa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac i zaangażowania w nią
poszczególnych członków grupy.
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Odszukaj w literaturze oraz w Internecie wiadomości na temat: wykonywania podbudów
na drogach poza granicami Polski. Na podstawie zgromadzonych informacji, zapisz
spostrzeżenia w notatniku.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
5. ĆWICZENIA
5.1. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska podczas
wykonywania podbudów
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przeanalizuj przepisy bhp obowiązujące podczas wykonywania robót drogowych. Wybierz
z nich te, które dotyczą przepisów bhp podczas wykonywania podbudów. Sporządz
notatkÄ™
z wykonanego ćwiczenia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować przepisy bhp obowiązujące podczas wykonywania robót drogowych,
2) wybrać przepisy bhp obowiązujące podczas wykonywania podbudów,
3) sporządzić notatkę,
4) zaprezentować efekty pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 notatnik,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca przepisów bhp wykonywania robót drogowych.
Ćwiczenie 2
Obejrzyj film dydaktyczny  Wykonywanie podbudów . Wynotuj jakie przepisy bhp
wykonywania podbudów zostały naruszone w obejrzanym materiale filmowym. Zanotuj
spostrzeżenia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść filmu dydaktycznego  Wykonywanie podbudów ,
2) wynotować przepisy bhp wykonywania podbudów, które zostały naruszone,
3) zapisać spostrzeżenia i wnioski,
4) zaprezentować efekty pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- film dydaktyczny  Wykonywanie podbudów ,
- notatnik,
- przybory do pisania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5.2. Pojęcie gruntu budowlanego  rodzaje, właściwości
mechaniczne i cechy fizyczne
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Z przygotowanych 5 różnych próbek gruntu wybierz dwie, z których jedna należy
do gruntów kategorii I, a druga należy do gruntów kategorii IV.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować zaprezentowane próbki gruntów,
2) wybrać z przygotowanych próbek grunt, który można zaliczyć do gruntów kategorii I,
3) wybrać z przygotowanych próbek grunt, który można zaliczyć do gruntów kategorii IV,
4) uzasadnić swój wybór,
5) zaprezentować efekty pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 pięć próbek różnych gruntów,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca kategorii gruntów.
Ćwiczenie 2
Przyporządkuj narysowane na samoprzylepnych kartkach narzędzia i sprzęt do odspajania
gruntów do zaznaczonych na planszy kategorii gruntów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować narysowane na kartkach narzędzia i sprzęt do odspajania gruntów,
2) przeanalizować umieszczone na planszy kategorie gruntów,
3) przyporządkować narysowane na samoprzylepnych kartkach narzędzia i sprzęt
do odspajania gruntów do zaznaczonych na planszy kategorii gruntów,
4) uzasadnić swój wybór,
5) zaprezentować efekty pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- samoprzylepne kartki z rysunkami narzędzi i sprzętu do odspajania gruntów,
- plansza z nazwami kategorii gruntów,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca odspajania gruntów.
Ćwiczenie 3
Wykonano wykop w kształcie prostopadłościanu o wymiarach 5x12x2 m w gruncie
kategorii IV. Oblicz, ile wynosi objętość ziemi wybranej z wykopu, jeżeli spulchnienie gruntu
kategorii IV wynosi 25÷35%.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) obliczyć objętość gruntu w wykopie,
2) obliczyć objętość gruntu po wydobyciu przy uwzględnieniu spulchnienia,
3) obliczenia zapisać w notatniku,
4) zaprezentować efekty pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- przybory do pisania,
- notatnik,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca gruntów budowlanych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
5.3. Makroskopowe i polowe rozpoznawanie gruntów
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na przygotowanej próbce gruntu spoistego przeprowadz
oznaczenie rodzaju gruntu.
Wyniki poszczególnych prób oraz wnioski zapisz w notatniku.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeprowadzić oględziny próbki,
2) wykonać próbę wałeczkowania próbki,
3) wykonać próbę rozcierania próbki,
4) wykonać próbę rozmiękania próbki w przypadku wątpliwości, co do rodzaju gruntu,
5) wyniki poszczególnych prób zapisać w notatniku,
6) określić rodzaj gruntu,
7) zaprezentować efekty swojej pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- próbka gruntu spoistego,
- pojemnik z wodÄ…,
- przezroczysty pojemnik z wodÄ… i umieszczonÄ… siatkÄ… o wymiarach oczek kwadratowych
5 mm,
- stoper,
- notatnik,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 7 na temat makroskopowego i polowego rozpoznawania gruntów.
Ćwiczenie 2
Na przygotowanej próbce gruntu przeprowadz
oznaczenie wilgotności gruntu. Wyniki
oznaczenia zapisz w notatniku.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeprowadzić oględziny próbki,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
2) wykonać oznaczenie wilgotności gruntu,
3) wyniki oznaczenia zapisać w notatniku,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- próbka gruntu,
- papier filtracyjny
- notatnik,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 7 na temat makroskopowego i polowego rozpoznawania gruntów.
Ćwiczenie 3
Na przygotowanej próbce gruntu przeprowadz
oznaczenie zawartości węglanu wapnia.
Wyniki oznaczenia zapisz w notatniku.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeprowadzić oględziny próbki,
2) wykonać oznaczenie zawartości węglanu wapnia,
3) zaobserwować zachowanie się próbki i wynik oznaczenia zapisać w notatniku,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- próbka gruntu,
- 20% roztwór kwasu solnego,
- zakraplacz,
- notatnik,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 7 na temat makroskopowego i polowego rozpoznawania gruntów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Ćwiczenie 4
Przeanalizuj badanie makroskopowe dopuszczalnego nacisku na grunt zamieszone
w normie dotyczącej badania gruntów. Porównaj sposób przeprowadzania tego badania
w różnych warunkach.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować zasady badania makroskopowego dopuszczalnego nacisku na grunt
zawarte w normie,
2) przeanalizować i porównać sposoby przeprowadzania tego badania,
3) wnioski zapisać w notatniku,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- norma dotycząca badań gruntów,
- notatnik,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 7 na temat badania makroskopowego dopuszczalnego nacisku
na grunt.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
5.4. Analizowanie elementów tabeli robót ziemnych
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie przygotowanej dokumentacji technicznej oblicz w sposób przybliżony
powierzchnię przekrojów poprzecznych drogi.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować przygotowaną dokumentację i wybrać z niej przekrój poprzeczny drogi,
2) wykonać w notatniku obliczenia dla danego przekroju drogi,
3) zaprezentować efekty swojej pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 dokumentacja techniczna drogi,
 kalkulator,
 notatnik,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca obliczania powierzchni przekrojów poprzecznych.
Ćwiczenie 2
Na podstawie przygotowanej dokumentacji technicznej oblicz w sposób szczegółowy
powierzchnię przekrojów poprzecznych drogi metodami:
a) sumujÄ…c pola figur geometrycznych,
b) sumując cyrklem wysokości kolejnych pasków pionowych przekroju poprzecznego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować przygotowaną dokumentację i wybrać z niej przekroje poprzeczne drogi,
2) na podstawie dokumentacji obliczyć powierzchnię przekroju poprzecznego drogi sumując
pola figur geometrycznych,
3) na podstawie dokumentacji obliczyć powierzchnię przekroju poprzecznego drogi sumując
cyrklem wysokości kolejnych pasków pionowych przekroju poprzecznego,
4) porównać wyniki obliczeń,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 dokumentacja techniczna drogi,
 kalkulator,
 notatnik,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca obliczania powierzchni przekrojów poprzecznych.
Ćwiczenie 3
Uzupełnij tabelę robót ziemnych, w oparciu o dane przygotowane przez nauczyciela
zawarte w rubrykach 1 4.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować tabelę robót ziemnych,
2) uzupełnić tabelę robót ziemnych w oparciu o dane przygotowane przez nauczyciela,
zawarte w rubrykach 1 4,
3) sprawdzić wyniki obliczeń,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 tabela robót ziemnych,
 kalkulator,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad obliczania tabeli robót ziemnych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
5.5. Technika pracy koparek i Å‚adowarek
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
PrzyporzÄ…dkuj rysunki koparek wraz z ich charakterystykÄ… do planszy z rysunkami
rodzajów wykopów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować rysunki koparek oraz ich charakterystyki umieszczone na kartkach,
2) przeanalizować rodzaje wykopów umieszczone na planszy,
3) dobrać koparki do rodzaju wykopu i przypiąć je we właściwym miejscu,
4) uzasadnić swój wybór,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) zapisać wyniki i spostrzeżenia w notatniku.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- rysunki koparek oraz ich charakterystyki umieszczone na kartkach,
- plansza z rodzajami wykopów,
- notatnik,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca techniki pracy koparek.
Ćwiczenie 2
Na podstawie obejrzanego filmu dydaktycznego pt. ,,Technika pracy maszyn do robót
ziemnych odpowiedz pisemnie na pytania:
a) w jaki rodzaj osprzętu wyposażone są koparki?
b) jakie roboty drogowe wykonuje siÄ™ przy pomocy koparek?
c) na czym polega technika pracy koparek?
d) na czym polega technika pracy Å‚adowarek?
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść filmu dydaktycznego pt.: ,,Technika pracy maszyn do robót
ziemnych ,
2) odpowiedzieć pisemnie na pytanie: w jaki rodzaj osprzętu wyposażone są koparki?,
3) odpowiedzieć pisemnie na pytanie: jakie roboty drogowe wykonuje się przy pomocy
koparek?
4) odpowiedzieć pisemnie na pytanie: na czym polega technika pracy koparek?
5) odpowiedzieć pisemnie na pytanie: na czym polega technika pracy ładowarek?
6) zaprezentować efekty swojej pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- film dydaktyczny pt. ,,Technika pracy maszyn do robót ziemnych ,
- przybory do pisania,
- notatnik.
Ćwiczenie 3
Do budowy dróg używa się między innymi koparek o pojemności łyżki 0,75 m3. Ile cykli
roboczych potrzebuje koparka na wykonanie wykopu o wymiarach 5x8x2 m. Zakładamy, że w
każdym cyklu roboczym koparka napełnia urobkiem całą łyżkę.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) obliczyć objętość wykopu,
2) obliczyć ilość cykli roboczych potrzebnych do wykonania zadania,
3) wyniki obliczeń zapisać w notatniku,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- treść zadania,
- kalkulator,
- notatnik,
- przybory do pisania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
5.6. Technika pracy maszyn do odspajania płaskiego
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Nazwij przedstawione na rysunkach (fotografiach) maszyny do robót ziemnych a następnie
przyporządkuj ich nazwy do przedstawionych opisów różnych rodzajów robót ziemnych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować zaprezentowane rysunki (fotografie) maszyn do robót ziemnych,
2) przeanalizować opisy różnych rodzajów robót ziemnych,
3) przyporządkować rysunki (fotografie) maszyn do odpowiednich opisów robót,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 rysunki (fotografie) maszyn do robót ziemnych,
 opisy różnych rodzajów robót ziemnych,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca maszyn do odspajania płaskiego.
Ćwiczenie 2
Na podstawie fragmentu filmu dydaktycznego ,,Technika pracy maszyn do robót
ziemnych udziel pisemnej odpowiedzi na pytania:
a) które maszyny znalazły zastosowanie do odspajania płaskiego?
b) jakie są różnice w budowie pomiędzy równiarką a zgarniarką?
c) w jaki sposób zmienia się charakter pracy spycharki w zależności od rodzaju
zamontowanego do niej lemiesza?
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść filmu dydaktycznego  Technika pracy maszyn do robót ziemnych ,
2) przeanalizować treść pytań zawartych w ćwiczeniu,
3) odpowiedzieć pisemnie na pytania,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 film dydaktyczny  Technika pracy maszyn do robót ziemnych ,
 przybory do pisania,
 notatnik.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
5.7. Technika pracy maszyn do stabilizacji i zagęszczania
gruntów
5.7.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Do każdego z trzech metalowych cylindrów o jednakowej pojemności i jednakowym
przekroju wsyp próbkę jednego z trzech rodzajów gruntu przygotowanego przez nauczyciela.
Wyrównaj próbkę gruntu w cylindrze łatą tak, aby górna powierzchnia próbki pokrywała się
z górną krawędzią cylindra. Poddaj każdy z tych cylindrów zagęszczaniu w takim samym
czasie. Zaobserwuj jak zmieniła się objętość próbek gruntu w cylindrach po zagęszczeniu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko do przeprowadzenia ćwiczenia zgodnie z zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy,
2) przeanalizować przygotowane próbki gruntu,
3) umieścić w każdym cylindrze jedną próbkę gruntu,
4) wyrównać łatą próbki w cylindrach tak, aby górna powierzchnia próbki pokrywała się
z górną krawędzią cylindra,
5) poddać każdy z cylindrów, z próbkami, mechanicznemu zagęszczaniu w takim samym
czasie,
6) zaobserwować jak zmieniła się objętość próbek w wyniku zagęszczania,
7) zapisać i zaprezentować efekty pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 3 cylindry jednakowej wielkości,
 3 próbki różnych rodzajów gruntu,
 stół wibracyjny,
 stoper,
 Å‚ata stalowa,
 notatnik,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca zagęszczania gruntu.
Ćwiczenie 2
Przeanalizuj dane dotyczące ubijaków spalinowych, elektrycznych i pneumatycznych.
Odpowiedz pisemnie na następujące pytania:
a) Czy rodzaj napędu ubijaków decyduje o ich ciężarze?
b) Czym się różni technika pracy ubijaków o różnym napędzie?
c) Do jakich gruntów stosuje się poszczególne rodzaje ubijaków?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować dane dotyczące ubijaków spalinowych, elektrycznych i pneumatycznych,
2) sformułować pisemne odpowiedzi na pytania zawarte w treści ćwiczenia,
3) zaprezentować efekty swojej pracy,
4) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 notatnik,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca pracy ubijaków do zagęszczania gruntów.
Ćwiczenie 3
Wez
udział w wycieczce na budowę odcinka drogi. Zwróć uwagę jakie pracują tam
maszyny do zagęszczania gruntu. Zanotuj ich nazwy oraz rodzaj pracy, którą wykonują (jaki
grunt zagęszczają, ile muszą wykonać przejść dla zagęszczenia jednej warstwy, jaka jest
grubość warstwy zagęszczanego gruntu). Możesz również wykonać zdjęcia aparatem
fotograficznym. Przygotuj krótki referat z pobytu na wycieczce przedmiotowej
do zaprezentowania na forum grupy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować pracę maszyn na budowie,
2) sporządzić notatki z obserwacji przeprowadzonych na budowie,
3) sporządzić notatkę, w formie referatu (można wzbogacić go o zdjęcia), z wycieczki
na budowę i wpisać ją do notatnika,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- kartki papieru,
- przybory do pisania,
- notatnik.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Ćwiczenie 4
Na podstawie obejrzanego filmu dydaktycznego  Maszyny i sprzęt do zagęszczania
i stabilizacji gruntu narysuj schemat technologiczny procesu stabilizacji gruntów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść filmu dydaktycznego  Maszyny i sprzęt do zagęszczania i stabilizacji
gruntów ,
2) przeanalizować proces technologiczny stabilizacji gruntów,
3) narysować w notatniku schemat technologiczny procesu stabilizacji gruntów,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- film dydaktyczny  Maszyny i sprzęt do zagęszczania i stabilizacji gruntów ,
- przybory do pisania,
- notatnik.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
5.8. Technika pracy maszyn do przygotowania kruszyw
5.8.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie obejrzanego filmu dydaktycznego pt. ,,Przygotowanie kruszyw do robót
drogowych , scharakteryzuj technologię produkcji kruszywa do robót drogowych. Przy
każdym procesie technologicznym określ zastosowane tam urządzenie lub maszynę.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść filmu dydaktycznego pt. ,,Przygotowanie kruszyw do robót
drogowych ,
2) scharakteryzować technologię produkcji kruszywa do robót drogowych
3) określić urządzenie zastosowane przy każdym procesie technologicznym,
4) zapisać i zaprezentować efekty swojej pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- film dydaktyczny pt. ,,Przygotowanie kruszyw do robót drogowych ,
- notatnik,
- przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Ułóż w jeden ciąg technologiczny kartki z zapisanymi na nich nazwami maszyn oraz
procesów przygotowania kruszyw do robót drogowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować zapisane na kartkach nazwy maszyn oraz procesów przygotowania
kruszyw do robót drogowych,
2) ułożyć w jeden ciąg technologiczny kartki z zapisanymi na nich nazwami maszyn
oraz procesów przygotowania kruszyw do robót drogowych,
3) narysować ułożony schemat technologiczny w notatniku,
4) zaprezentować efekty swojej pracy,
5) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- kartki z nazwami maszyn oraz procesów przygotowania kruszyw do robót drogowych,
- notatnik,
- przybory do pisania,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
5.9. Technika pracy maszyn do robót palowych
5.9.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie obejrzanego filmu dydaktycznego pt.  Technika pracy maszyn do robót
ziemnych , scharakteryzuj różnice między kafarami, a palownicami oraz określ kolejność
wykonywanych prac przez te urzÄ…dzenia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść filmu dydaktycznego pt.  Technika pracy maszyn do robót
ziemnych ,
2) scharakteryzować różnice między kafarami, a palownicami,
3) określić kolejność wykonywanych prac przez oba urządzenia,
4) porównać obie maszyny,
5) zapisać i zaprezentować efekt pracy,
6) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- film dydaktyczny pt. ,,Technika pracy maszyn do robót ziemnych ,
- przybory do pisania,
- notatnik.
Ćwiczenie 2
Przyporządkuj samoprzylepne karteczki z nazwami elementów palownicy do jej schematu
umieszczonego na planszy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować przygotowane samoprzylepne kartki z nazwami elementów palownicy,
2) przyporządkować samoprzylepne karteczki z nazwami elementów palownicy do jej
schematu umieszczonego na planszy,
3) zaprezentować efekty pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- samoprzylepne karteczki z nazwami elementów palownicy,
- plansza ze schematem palownicy,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca pracy maszyn do robót palowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
5.10. Wykonanie podbudowy
5.10.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Po obejrzeniu filmu dydaktycznego  Wykonywanie podbudów scharakteryzuj maszyny,
których używa się do wykonania podbudowy z kruszywa.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść filmu dydaktycznego  Wykonywanie podbudów ,
2) scharakteryzować maszyny, których używa się do wykonania podbudowy z kruszywa,
3) zaprezentować efekty swojej pracy,
4) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 film dydaktyczny  Wykonywanie podbudów ,
 notatnik,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca wykonywania podbudów dróg.
Ćwiczenie 2
Po obejrzeniu filmu dydaktycznego  Wykonywanie podbudów określ zasady
bezpieczeństwa i higieny pracy oraz aspekty ochrony środowiska uwzględniane podczas
wykonywania podbudów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść filmu dydaktycznego  Wykonywanie podbudów pod względem
przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska,
2) określić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz aspekty ochrony środowiska podczas
wykonywania podbudów,
3) zapisać wnioski,
4) zaprezentować efekty swojej pracy,
5) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- film dydaktyczny  Wykonywanie podbudów ,
- przybory do pisania,
- notatnik,
- literatura z rozdziału 7 dotycząca przepisów bhp i ochrony środowiska podczas
wykonywania podbudów dróg.
Ćwiczenie 3
Po przeanalizowaniu części projektu dotyczącego wykonywania podbudowy określ
rodzaje maszyn, których używa się do wykonania podbudowy z kruszywa.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować część projektu dotyczącego wykonywania podbudowy z kruszywa,
2) określić rodzaje maszyn, których używa się do wykonania podbudowy z kruszywa,
3) zaprezentować efekty swojej pracy,
4) dokonać samooceny ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 projekt dotyczÄ…cy wykonywania podbudowy z kruszywa,
 notatnik,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca przepisów bhp i ochrony środowiska podczas
wykonywania podbudów dróg.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
5.11. Recykling
5.11.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Obejrzyj film dydaktyczny  Recykling nawierzchni drogowych . Przygotowane kartki, na
których zapisano czynności wykonywane podczas recyklingu ułóż w ciąg technologiczny.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść filmu dydaktycznego  Recykling nawierzchni drogowych ,
2) przeanalizować zapisane na kartkach czynności wykonywane podczas recyklingu,
3) ułożyć kartki w ciąg technologiczny,
4) zaprezentować efekty swojej pracy,
5) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 film dydaktyczny  Recykling nawierzchni drogowych ,
 kartki, na których zapisano czynności wykonywane podczas recyklingu,
 notatnik,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca recyklingu.
Ćwiczenie 2
Z  Poradnika kierownika budowy i inspektora nadzoru , z rozdziału dotyczącego
wykonywania podbudów z materiałów pochodzących z recyklingu, wynotuj wszystkie
regulacje prawne, normy oraz zasady dotyczące wykonywania podbudów z materiałów
pochodzÄ…cych z recyklingu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odnalez
ć w  Poradniku kierownika budowy i inspektora nadzoru , rozdział dotyczący
wykonywania podbudów z materiałów pochodzących z recyklingu,
2) wynotować wszystkie regulacje prawne, normy oraz zasady dotyczące wykonywania
podbudów z materiałów pochodzących z recyklingu,
3) zaprezentować efekty swojej pracy,
4) zapisać spostrzeżenia w notatniku.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
-  Poradnik kierownika budowy i inspektora nadzoru ,
- przybory do pisania,
- notatnik.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej ,,Wykonywanie podbudowy
dróg
Test składa się z 25 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
 zadania 1÷19 sÄ… z poziomu podstawowego,
 zadania 20÷25 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 15 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 23 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi : 1. a, 2. d, 3. a, 4. c, 5. b, 6. c, 7. b, 8. d, 9. b, 10. d, 11. c,
12. b, 13. a, 14. c, 15. c, 16. c, 17. c, 18. c, 19. d, 20. c, 21. a, 22. b, 23. a, 24. c,
25. a.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Określić kąt nachylenia terenu dla koparki przy
1 A P a
jez
dzie pod górę
Wskazać właściwość gruntu, którą należy
2 sprawdzić przed rozpoczęciem zagęszczania B P d
gruntów na krawędziach nasypu
Wskazać podział gruntów ze względu na
3 A P a
pochodzenie
4 Zdefiniować pojęcie pospółki A P c
5 Ustalić kategorie dla wskazanego gruntu B P b
Określić przeciętną wartość spulchnienia
6 B P c
wymienionych gruntów
7 Wyeliminować osprzęt koparki przedsiębiernej B P b
8 Rozpoznać koparki B P d
9 Rozpoznać rodzaj maszyny A P b
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
10 Rozpoznać rodzaj maszyny na podstawie jej opisu B P d
11 Wskazać rodzaj maszyny na podstawie jej opisu B P c
Dostosować rodzaj walca do zagęszczania gruntów
12 B P b
spoistych
13 Wskazać grunty najtrudniejsze do zagęszczenia B P a
Określić wielkość pokrycia śladów podczas
14 B P c
przejazdu maszyny podczas wałowania
15 Rozpoznać rodzaj maszyny A P c
Określić rodzaj gruntu, który zagęszcza się walcami
16 B P c
okołkowanymi
Określić, na jaką maksymalną głębokość można
17 B P c
zagęścić grunt przy pomocy zagęszczarki
18 Rozpoznać elementy kafara B P c
Określić kształt ziaren kruszywa wykorzystywanego
19 A P d
do wykonywania podbudowy drogi
Scharakteryzować wykonywanie próby
20 B PP c
wałeczkowania gruntu
21 Rozpoznać rodzaj gruntu na podstawie opisu C PP a
Wyjaśnić, jakie grunty należy zagęszczać
22 C PP b
zagęszczarkami
Scharakteryzować sposób uzyskiwania materiałów
23 C PP a
kruchych
Ustalić maksymalną głębokość wbijania słupów
24 C PP c
fundamentowych w grunt palownicami
Ustalić materiał do powierzchniowego utrwalenia
25 C PP a
zgodnie z założeniami zadania
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
5. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
6. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na
udzielanie odpowiedzi.
7. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
8. dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 25 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Za każdą poprawną odpowiedz
możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane
7. są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedz
jest poprawna; i zaznacz
jÄ… znakiem X.
8. Staraj siÄ™ wyraz
nie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz
odpowiedz
, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedz
, którą uważasz za poprawną.
9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
11. Po rozwiÄ…zaniu testu sprawdz
czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE
ODPOWIEDZI.
12. Na rozwiÄ…zanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Praca pod górę spycharki jest dozwolona w terenie o pochyleniu nie większym niż
a) 25°.
b) 30°.
c) 35°.
d) 40°.
2. Przed rozpoczęciem, po dłuższej przerwie, zagęszczania gruntów na krawędziach nasypu,
należy sprawdzić
a) stopień rozluz
nienia gruntu.
b) wilgotność gruntu w nasypie.
c) kąt pochylenia krawędzi nasypu.
d) orientacyjne wartości wskaz
nika stopnia zagęszczenia warstw niżej leżących.
3. Grunty, ze względu na pochodzenie, dzielimy na
a) rodzime i nasypowe.
b) skaliste i organiczne.
c) mineralne i nasypowe.
d) organiczne i nasypowe.
4. Pospółka jest gruntem mineralnym
a) pylastym.
b) skalistym.
c) gruboziarnistym.
d) drobnoziarnistym.
5. Grunty takie jak: piasek wilgotny i gliniasty, pyły, lessy wilgotne, gleba uprawna z darnią
należą do gruntów kategorii
a) I.
b) II.
c) III.
d) IV.
6. Przeciętnie wartość spulchnienia rumoszu skalnego, glin i iłów wynosi
a) 5÷15%.
b) 15÷20%.
c) 20÷30%.
d) 30÷40%.
7. Koparka z osprzętem przedsiębiernym nie może być wyposażona w łyżkę
a) z otwieranym dnem.
b) z otwieranymi bokami.
c) przytwierdzoną w sposób sztywny do ramienia.
d) przytwierdzoną w sposób wahliwy do ramienia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
8. Wśród spycharek nie wyróżniamy spycharek
a) skośnych.
b) czołowych.
c) uniwersalnych.
d) przedsiębiernych.
9. Poniższy rysunek przedstawia
a) koparkÄ™.
b) spycharkÄ™.
c) równiarkę.
d) zgarniarkÄ™.
10. Skrzynia zaopatrzona w krawędz
tnÄ…cÄ… i zamontowana na podwoziu jest elementem
roboczym
a) koparki.
b) spycharki.
c) równiarki.
d) zgarniarki.
11. Do zdejmowania humusu, stabilizacji gruntów, humusowania powierzchni skarpy,
wykonywania rowów odwadniających, wykonywania płytkich wykopów i niskich nasypów
stosuje siÄ™
b) koparki.
c) spycharki.
d) równiarki.
e) zgarniarki.
12. Do zagęszczania gruntów spoistych zaleca się stosowanie walców
a) lekkich o działaniu statycznym.
b) ciężkich o działaniu statycznym.
c) lekkich o działaniu dynamicznym.
d) ciężkich o działaniu dynamicznym.
13. Najtrudniej zagęszcza się grunty
a) gliniaste.
b) piaszczyste.
c) piaszczysto-gliniaste.
d) gliniasto-piaszczyste.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
14. Wałowanie należy prowadzić z jednakową intensywnością na całej powierzchni,
zaczynając od krawędzi drogi i przesuwając się ku jej osi z zachowaniem pokrycia śladów
na szerokości
a) 5 cm.
b) 10 cm.
c) 20 cm.
d) 30 cm.
15. Poniższy rysunek przedstawia
a) koparkÄ™.
b) spycharkÄ™.
c) równiarkę.
d) zgarniarkÄ™.
16. Walce okołkowane dobrze zagęszczają grunty
a) spoiste.
b) pylaste.
c) luz
ne i gruboziarniste.
d) luz
ne i drobnoziarniste.
17. Przy pomocy zagęszczarki można zagęszczać grunt do głębokości
a) 0,50 m.
b) 1,00 m.
c) 2,00 m.
d) 4,00 m.
18. Kafary są to urządzenia stosowane do wbijania gotowych pali lub ścianek. Do głównych
elementów kafara nie zaliczamy
a) młota.
b) podwozia.
c) pali i ścianek.
d) wieży kafarowej.
19. Kształt ziaren kruszywa wykorzystywanego na podbudowy powinien być zbliżony do
a) kuli.
b) sześcianu.
c) ostrosłupa.
d) graniastosłupa.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
20. Próbę wałeczkowania określającą rodzaj gruntu wykonuje się na dłoni. Z badanego gruntu
formuje się kulkę średnicy
a) 5 mm, a następnie wałeczkuje się ją, aż do uzyskania wałeczka o średnicy około 2 mm.
b) 6 mm, a następnie wałeczkuje się ją, aż do uzyskania wałeczka o średnicy około 3 mm.
c) 7 mm, a następnie wałeczkuje się ją, aż do uzyskania wałeczka o średnicy około 3 mm.
d) 10 mm, a następnie wałeczkuje się ją, aż do uzyskania wałeczka o średnicy około
5 mm.
21.  Bryłka gruntu podniesiona i opuszczona pozostaje w całości lub rozpada się na małe
kawałki, wrzucona do wody rozpada się wolno, wywołując zmącenie tylko
w bezpośrednim swoim otoczeniu  ten opis dotyczy gruntów
a) wÄ…tpliwych.
b) wysadzinowych.
c) zdecydowanych.
d) niewysadzinowych.
22. Zagęszczanie gruntu zagęszczarkami daje najlepsze wyniki dla gruntów
a) gliniastych i ilastych.
b) piaszczystych i żwirowych.
c) organicznych i nasypowych.
d) piaszczystych i gliniastych.
23. Wybór sposobu kruszenia zależy od właściwości fizycznych i mechanicznych kruszonego
materiału oraz żądanego stopnia rozdrobnienia. W kruszarkach materiały kruche
a) ściska się a następnie uderza.
b) zgniata się a następnie uderza.
c) ściska się jednocześnie ze ścieraniem.
d) zgniata się jednocześnie ze ścieraniem.
24. Palownice zagłębiają słupy fundamentowe o nośności ok. 1000 ton w gruncie
na głębokość do
a) 10 m.
b) 20 m.
c) 30 m.
d) 40 m.
25. Jeżeli podbudowę oddaje się do czasowego ruchu lub przewiduje się układanie
dywaników bitumicznych, to należy ją zaimpregnować, wykonując lekkie powierzchniowe
utrwalenia piaskiem
a) grubym.
b) drobnym.
c) pylastym.
d) gliniastym
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Wykonywanie podbudowy dróg
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
21 a b c d
22 a b c d
23 a b c d
24 a b c d
25 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
42
TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej ,,Wykonywanie podbudowy
dróg
Test składa się z 25 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1÷19 sÄ… z poziomu podstawowego,
- zadania 20÷25 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 15 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 23 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi : 1. a, 2. d, 3. d, 4. b, 5. d, 6. d, 7. b, 8. d, 9. b, 10. c, 11. a,
12. c, 13. c, 14. d, 15. d, 16. b, 17. a, 18. b, 19. b, 20. a, 21. c, 22. d, 23. a, 24. d,
25. b.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Określić kąt nachylenia terenu dla równiarki przy
1 B P a
zjez
dzie w dół
Wskazać dokumenty, które mówią o pracy
2 i zastosowaniu wskazanych w zadaniu maszyn B P d
do robót drogowych
3 Określić kategorię dla wskazanego gruntu B P d
4 Dostosować rodzaj maszyny do pracy B P b
Wskazać maszynę, która pracuje
5 A P d
przemieszczajÄ…c siÄ™ tylko do przodu
6 Dostosować rodzaj maszyny do pracy B P d
Wybrać maszynę, która daje najlepsze wyniki
7 C P b
przy zagęszczaniu gruntów sypkich
8 Rozpoznać rodzaj walca B P d
Określić grubość zagęszczanej warstwy gruntu
9 B P b
walcami gładkimi
Wskazać maszynę, dzięki której uzyskuje się
10 B P c
kruszywo łamane ze skał
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
43
11 Wskazać główny element roboczy kafara A P a
Określić średnicę słupów fundamentowych
12 A P c
wykonywanych przy pomocy palownicy
13 Rozpoznać rodzaj maszyny A P c
14 Rozpoznać materiały do wykonania podbudowy B P d
Określić grubość dolnej warstwy podbudowy
15 B P d
z kruszywa o uziarnieniu 0÷80 mm
Określić grubość górnej warstwy podbudowy
16 B P b
z kruszywa o uziarnieniu 0÷25 mm
Rozpoznać maszyny do rozściełania kruszywa
17 B P a
podczas wykonywania podbudowy
Określić maksymalną grubość warstwy
18 kruszywa, którą można zagęścić walcami C P b
ogumionymi
Określić, kiedy opłacalne jest ręczne usuwanie
19 dużych ziaren kruszywa podczas wykonywania C P b
podbudowy
20 Scharakteryzować wysadzinowość gruntu C PP a
Przeanalizować badania do badań polowych
21 C PP c
gruntu
Dopasować ciężar ubijaka do samojezdnej
22 C PP d
maszyny ubijajÄ…cej
Zinterpretować odporność kruszywa
23 D PP a
na odkształcenia
24 Scharakteryzować pojęcie recyklingu C PP d
25 Rozpoznać maszynę na podstawie opisu C PP b
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
44
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
5. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
6. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na
udzielanie odpowiedzi.
7. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
8. dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 25 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Za każdą poprawną odpowiedz
możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane
7. są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedz
jest poprawna; i zaznacz
jÄ… znakiem X.
8. Staraj siÄ™ wyraz
nie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz
odpowiedz
, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedz
, którą uważasz za poprawną.
9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
11. Po rozwiÄ…zaniu testu sprawdz
czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE
ODPOWIEDZI.
12. Na rozwiÄ…zanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
45
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Praca równiarki przy zjez
dzie w dół dozwolona jest w terenie o pochyleniu nie
przekraczajÄ…cym
a) 35°.
b) 40°.
c) 45°.
d) 50°.
2. Maszyny takie jak: ubijaki, zagęszczarki, walce okołkowane i wibracyjne używa się
zgodnie z
a) dokumentacjÄ… projektowÄ….
b) zasadami ochrony środowiska.
c) poleceniem kierownika budowy.
d) zasadami określonymi w instrukcjach obsługi każdego z tych urządzeń.
3. Grunty takie jak: less suchy zwarty, glina zwięzła, iły wilgotne, iłołupek miękki należą
do gruntów kategorii
a) I.
b) II.
c) III.
d) IV.
4. Wszystkie roboty związane z odspajaniem, przemieszczaniem, układaniem i profilowaniem
gruntu wykonuje siÄ™
a) koparkami.
b) spycharkami.
c) równiarkami.
d) zgarniarkami.
5. Tylko do przodu przemieszczajÄ… siÄ™
a) koparki.
b) spycharki.
c) równiarki.
d) zgarniarki.
6. Do podłużnego przemieszczania gruntu z wykopów na nasypy oraz do plantowania
terenów falistych stosowane są
a) koparki.
b) spycharki.
c) równiarki.
d) zgarniarkami.
7. Przy zagęszczaniu gruntów sypkich najlepsze wyniki daje używanie
a) ubijaków.
b) walców wibracyjnych.
c) walców lekkich o działaniu statycznym.
d) walców ciężkich o działaniu statycznym.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
46
8. Ze względu na sposób działania nie wyróżniamy walców
a) udarowych.
b) statycznych.
c) wibracyjnych.
d) samojezdnych.
9. Najlepsze efekty przy zagęszczaniu walcami gładkimi uzyskuje się dla gruntów luz
nych
i mało zwięzłych, przy czym grubość zagęszczanej warstwy nie powinna być większa niż
a) 10÷20 cm.
b) 20÷30 cm.
c) 30÷40 cm.
d) 40÷50 cm.
10. Aby uzyskać kruszywo łamane ze skał stosuje się maszyny nazywane
a) walcami.
b) ubijakami.
c) kruszarkami.
d) zagęszczarkami.
11. Głównym elementem kafara jest
a) młot.
b) kafar.
c) palownica.
d) prowadnica.
12. Palownice przeznaczone są do wykonywania w gruncie słupów fundamentowych
o średnicy
a) 100÷400 mm.
c) 400÷800 mm.
d) 800÷1400 mm.
e) 1400÷2800 mm.
13. Na poniższym rysunku przedstawiono
a) żuraw.
b) dz
wig.
c) palownica.
d) wciÄ…garka.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
47
14. Do wykonywania podbudowy nie wykorzystuje siÄ™
a) zaprawy.
b) kruszywa.
c) popiołobetonu.
d) betonu chudego.
15. DolnÄ… warstwÄ™ podbudowy wykonuje siÄ™ zwykle z kruszywa o uziarnieniu 0÷80 mm.
Grubość tej warstwy wynosi
a) 5÷10 mm.
b) 10÷20 mm.
c) 15÷20 mm.
d) 15÷25 mm.
16. Górną warstwę podbudowy lub podbudowę jednowarstwową wykonuje się z kruszywa
o uziarnieniu 0 ÷ 25 mm (rzadko 0 ÷ 40 mm). Grubość warstw górnych wynosi
a) 3÷8 cm.
b) 8÷15 cm.
c) 15÷20 cm.
d) 20÷30cm.
17. Do rozściełania kruszywa podczas wykonywania podbudowy nie stosuje się
a) koparki.
b) spycharki.
c) układarki.
d) równiarki.
18. Maksymalna grubość warstw kruszywa, zagęszczonych walcami statycznymi gładkimi
wynosi 15 cm, a walcami ogumionymi
a) 10 cm.
b) 20 cm.
c) 30 cm.
d) 40 cm.
19. Podczas wykonywania podbudowy z kruszyw, opłaca się ręczne usuwanie dużych ziaren
kruszywa, jeżeli ich ilość nie przekracza
a) 2%.
b) 5%.
c) 7%.
d) 10%.
20. Wysadzinowość gruntu jest to
a) odporność gruntu na działanie wody i mrozu.
b) podciąganie wody przez włoskowate kanaliki w gruncie.
c) powiększanie objętości porów w gruncie pod wpływem wody.
d) powiększanie objętości szkieletu gruntowego pod wpływem mrozu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
48
21. Do badań polowych gruntu nie zaliczymy
a) sondowania.
b) próbnego obciążenia.
c) badania kata stoku naturalnego.
d) badania zagęszczalności gruntu.
22. Samojezdnych maszyn ubijajÄ…cych, elementami roboczymi sÄ… ubijaki o masie
a) 100÷500 kg.
b) 500÷1000 kg.
c) 1000÷1500 kg.
d) 1500÷2000 kg.
23. Nośność warstwy kruszywa zależy od tarcia oraz wzajemnego zazębiania się ziaren
i wyrażona jest odpornością na odkształcenia. Odporność jest tym większa im
a) ściślejsze jest ułożenie ziaren, im większe jest tarcie wzajemne.
b) ściślejsze jest ułożenie ziaren, im mniejsze jest tarcie wzajemne.
c) luz
niejsze jest ułożenie ziaren, im większe jest tarcie wzajemne.
d) luz
niejsze jest ułożenie ziaren, im mniejsze jest tarcie wzajemne.
24. Recykling polega na
a) wykonaniu odwodnienia drogi.
b) wykonaniu napraw na określonym odcinku drogi.
c) wykonaniu nowej nawierzchni mineralno bitumicznej.
d) zerwaniu lub spulchnieniu warstwy bitumicznej, dodaniu nowych składników,
a następnie wbudowaniu jej i zagęszczeniu.
25. Spawany bęben stalowy zamocowany tocznie na łożyskach, wewnątrz którego
zainstalowana jest taśma spiralna, która w czasie obrotu bębna przesuwa kruszywo
w kierunku przeciwnym do przepływu strumienia wody nazywa się
a) walcem.
b) płuczką.
c) kruszarkÄ….
d) przesiewaczem.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
49
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Wykonywanie podbudowy dróg
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
21 a b c d
22 a b c d
23 a b c d
24 a b c d
25 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
50
7. LITERATURA
1. Edel R.: Odwodnienie dróg. Wydawnictwo Komunikacji i A
ączności, Warszawa 2002
2. Jakiel P. red.: Poradnik kierownika budowy i inspektora nadzoru  Warunki techniczne
wykonania i odbioru dróg i mostów. Verlag Dashofer Sp. z o.o., Warszawa 2006
3. Janicki L.: Maszyny i urzÄ…dzenia. WSiP, Warszawa 1987
4. Judycki J., Alenowicz J.: Nowe metody renowacji nawierzchni asfaltowych.
Wydawnictwo Komunikacji i A
ączności, Warszawa 1998
5. Rolla S.: Badania materiałów i nawierzchni drogowych. Wydawnictwo Komunikacji
i A
ączności, Warszawa 1979
6. Rolla S.: Technologia robót w budownictwie drogowym. cz. 3. WSiP, Warszawa 1997
7. Rolla St., Rolla M., Żarnoch W.: Budowa dróg. cz. 1. WSiP, Warszawa 1993
8. Stypułkowski B. (red.): Zagadnienia utrzymania i modernizacji dróg i ulic. Wydawnictwo
Komunikacji i A
ączności, Warszawa 2000
9. Tauszyński K.: Budownictwo z technologią. cz. 1. WSiP, Warszawa 1994
Literatura metodyczna:
1. Figurski J., Ornatowski T.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000
2. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. BKKK, Warszawa 1997
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
51