KOSZTY
Obejmują wyrażone w pieniądzu i poniesione w
określonym celu zużycie rzeczowych składników
aktywów trwałych i obrotowych, usług obcych
oraz opłacenie czynnika ludzkiego.
W praktyce do kosztów zalicza się wydatki
związane z opłaceniem niektórych podatków,
ubezpieczeń społecznych itp.
Przedsiębiorstwa mogą ewidencjonować koszty na
trzy sposoby:
1. Tylko w układzie rodzajowym (zespół 4)
2. Tylko w układzie funkcjonalnym (zespół 5)
3. W układzie mieszanym (układ rodzajowy i
funkcjonalny jednocześnie)
Ewidencja układu rodzajowego kosztów odpowiada nam
na pytanie jakie koszty (jakiego rodzaju koszty) ponosi
przedsiębiorstwo,
Ewidencja kosztów w układzie funkcjonalnym odpowiada
na pytanie ile wynosi jednostkowy techniczny koszt
wytworzenia wyrobu gotowego,
Najlepszym rozwiązaniem jest dla przedsiębiorstwa
ewidencja kosztów w układzie rodzajowym i
funkcjonalnym jednocześnie.
I wariant ewidencji: ewidencja
kosztów tylko na kontach zespołu
4 (ukł. rodzajowy)
" Stosowany w jednostkach, które
prowadzÄ… niewielkÄ…, jednorodnÄ…
działalność np. handlu, zakładach
produkcyjnych w których nie
występuje produkcja niezakończona.
W tych jednostkach nie ma
konieczności sporządzania kalkulacji
i kontroli kosztów.
II wariant ewidencji: ewidencja
kosztów tylko na kontach zespołu
5 (ukł. funkcjonalny)
" Rozwiązanie to można stosować w
jednostkach, które prowadzą
różnorodną działalność (np.
produkcyjną, usługową i handlową).
Zachodzi wówczas konieczność
kalkulacji i kontroli kosztów według
miejsc ich powstania.
III wariant ewidencji: ewidencja
kosztów na kontach zespołu 4 i 5
(pełna ewidencja)
" Stosowany w podmiotach
wytwórczych i handlowych o
rozbudowanej strukturze, gdy
niezbędna jest kontrola kosztów
według rodzajów i miejsc ich
powstania.
Konta układu rodzajowego to:
-Zużycie materiałów i energii
-Usługi obce
-Podatki i opłaty
-Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
-Wynagrodzenia
-Amortyzacja
-Pozostałe koszty (rodzajowe)
Konta układu funkcjonalnego to:
-Koszty działalności podstawowej (koszty działalności
produkcyjnej, produkcja podstawowa)
-Koszty wydziałowe
-Koszty sprzedaży
-Koszty zakupu
-Koszty działalności pomocniczej, bytowej, socjalnej
-Koszty zarzÄ…du
-Koszty handlowe
Najlepszym rozwiÄ…zaniem z punktu widzenia zakresu
informacji jest ujmowanie w przedsiębiorstwie kosztów
na kontach układu rodzajowego i funkcjonalnego
jednocześnie. Przy tym sposobie ewidencji konta
kosztów zespołu 4 grupują koszty proste wg rodzaju,
które równolegle są przeksięgowywane na konta kosztów
zespołu 5 za pośrednictwem konta
 ROZLICZENIE KOSZTÓW
Ewidencja kosztów wg tej metody przebiega w dwóch etapach:
1) Etap pierwszy to ewidencja kosztów w układzie
rodzajowym
2) Etap drugi to rozliczenie kosztów rodzajowych na
miejsce ich powstawania za pośrednictwem konta
 ROZLICZENIE KOSZTÓW
Ewidencja kosztów w zespole 4
Wariant I
Konta kosztów
Różne konta
rodzajowych
(1)
Operacje :
1) Ewidencja kosztów w układzie rodzajowym
Ewidencja kosztów w zespole 5
Koszty działalności
podstawowej, Koszty
wydziałowe, Koszty
zakupu, Koszty
sprzedaży, Koszty
działalności
pomocniczej, Koszty
Wariant II
zarzÄ…du /
JEDNOSTKI
Różne konta
PRODUKCYJNE/
(2)
Koszty handlowe /JEDNOSTKI HANDLOWE/
Operacje :
2) ewidencja na kontach kosztów według typów działalności
Ewidencja w zespole 4 i 5
Koszty działalności
podstawowej, Koszty
wydziałowe, Koszty
zakupu, Koszty
sprzedaży, Koszty
działalności
pomocniczej, Koszty
Konta kosztów
zarzÄ…du /
Różne konta Rozliczenie
rodzajowych
JEDNOSTKI
kosztów
PRODUKCYJNE/
(1)
(2)
Koszty handlowe /JEDNOSTKI
HANDLOWE/
Operacje :
1) ewidencja na kontach układu funkcjonalnego
2) ewidencja kosztów w układzie rodzajowym
Zakres rachunku kosztów
1) Sprawozdawczy rachunek kosztów
(rachunkowość finansowa)
4) Rachunek kosztów dla zarządzania
(rachunkowość zarządcza)
Terminologia sprawozdawczego
rachunku kosztów
Rachunek zysków i strat:
- wariant porównawczy (koszty rodzajowe)
- wariant kalkulacyjny (koszty wytworzenie
sprzedanych wyrobów gotowych, koszty
sprzedaży, koszty ogólnego zarządu)
żð
Koszty produktów
żð
Koszty okresu
Terminologia sprawozdawczego
rachunku kosztów
" Koszty produktów (koszty produkcyjne)
niesprzedanych
" Wykazywane jako zapasy w aktywach bilansu
" Koszty okresu (koszty nieprodukcyjne)
" sprzedanych
Wykazywane jako koszt okresu sprawozdawczego
w rachunku zysków i strat