sierpień 201412
issn 1689-4634
ktualności
RACHUNKOWOŚCI BUDŻETOWEJ
A
Prakt yczne rozwi ązani a dl a ksi ęgowych i skarbni ków JSFP
w numer z e TEMAT MI ESI 
CA
AKTUALNOŚCI
Szkody w mieniu i odszkodowania należy
RIO: W ż 459 lub 460 należy ująć
księgować na kontach zespołu siódmego
odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia
nieruchomości 2 Nieprzewidziane zdarzenia losowe, które wywołały ubytek w mieniu jednostki
i są stratą nadzwyczajną, trzeba księgować na koncie 771. Natomiast odszko-
WSA: gmina powinna doliczyć
dowania uzyskane z tego tytułu ujmuje się na koncie 770  Zyski nadzwyczajne .
podatek od towarów i usług do opłat
za korzystanie z przystanków 3
Kierownicy jednostek sektora finansów publicznych na podstawie art. 4 ust. 1 i 2
WSA: Odzyskanie VAT od inwestycji
oraz art. 20 ust. 1 ustawy o rachunkowości są zobowiązani do wprowadzenia do
realizowanych przez zakłady
ksiąg rachunkowych wszystkich zdarzeń gospodarczych, które nastąpiły w okresie
budżetowe jest możliwe 3
sprawozdawczym. Umowy ubezpieczeniowe zostały określone dokładnie w Księdze
RACHUNKOWOŚĆ BUDŻETOWA
III zobowiązania Tytuł XXVII  umowa ubezpieczenia, w artykułach od 805 do 820
Kodeksu cywilnego (dalej: kc).
TEMAT MIESI
CA: Szkody w mieniu
i odszkodowania należy księgować
ciąg dalszy na stronie 4
na kontach zespołu siódmego 1
Jednostki budżetowe mogą przejąć
Rząd popiera oskładkowanie nieprawidłowych
majątek za zaległości podatkowe 8
Podatek klasyfikuje się w tym
wypłat z ZFŚS
paragrafie, z którego dokonano zakupu
towaru 9
Nakładanie na jednostkę obowiązku zapłaty zaległych składek ZUS w przypadku
Wystawienie faktury korygującej niestosowania kryterium socjalnego przy realizacji wypłat z ZFŚS jest prawnie
za energię elektryczną nie wiąże się uzasadnione  twierdzą przedstawiciele rządu. W przypadku sporów płatnika z za-
z obowiązkiem korekty deklaracji VAT 10
kładem ubezpieczeń w tym zakresie jedynym rozwiązaniem jest droga sądowa.
Umorzenie naliczonych odsetek
należy zaksięgować na koncie 761 jako Zakład Ubezpieczeń Społecznych od pewnego czasu intensywniej kontroluje spo-
 Pozostałe koszty operacyjne 11
sób wydatkowania środków z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Jeśli
Fakturę dotyczącą najmu i mediów uzna, że jednostka robi to nieprawidłowo, nalicza składki, nakładając jednocześnie
ewidencjonuje się na dwóch kontach
wysokie kary. Od decyzji urzędnika można odwołać się wyłącznie do sądu. Te pro-
 221 oraz 700 12
cedury są jednak kosztowne i długotrwałe. W tej sprawie poseł Romuald Ajchler
złożył do prezesa Rady Ministrów interpelację nr 25544. Spytał w niej premiera,
PODATKI
czy w związku z tym, że aktualnie obserwuje się, że każdy urzędnik inaczej rozu-
Nie zawsze trzeba płacić VAT
mie treść ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych w odniesieniu do
za użyczenie miastu
wydatków z ZFŚS, rząd nie powinien jej zmienić w taki sposób, aby w całym kraju
państwowego gruntu 13
istniała jedna interpretacja.
Przeniesienie własności z mocy
ciąg dalszy na stronie 2
prawa w zamian za odszkodowanie
należy uznać za dostawę towarów 14
FINANSE PUBLICZNE
NOWY E-BOOK DLA PRENUMERATORÓW
Organ wykonawczy zadecyduje
Co miesiąc na portalu SerwisRB znajdziesz e-book przygotowany
o zaciągnięciu przez jednostkę
zobowiązania długoterminowego 15
tylko dla stałych klientów miesięcznika. Kolejna propozycja z serii to:
KADRY I PA
ACE W JSFP
 Wyroki, opinie i interpretacje organów państwowych cz. III
Już dziś wejdz
na www.serwisrb.pl i ściągnij publikację.
Pracownika nie można zmusić do
przejścia na emeryturę 16
Aktualności
Rząd popiera oskładkowanie nieprawidłowych wypłat z ZFŚS
ciąg dalszy ze strony 1
świadczenie było uznane za socjalne. nieprawidłowości w ustaleniu przez płat-
W odpowiedzi Marek Bucior, podsekre- W sytuacji, w której pracownicy otrzymują nika podstawy wymiaru składek w toku
tarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polity- świadczenia na bazie innych kryteriów niż postępowania wyjaśniającego lub kontroli
ki Społecznej, wskazał, że w podstawie socjalne bądz
bez zastosowania kryteriów, obowiązkiem zakładu jako dysponenta
wymiaru składek nie uwzględnia się m.in. tj. z naruszeniem przepisów ustawy o zakła- Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest
przychodów wymienionych w rozporzą- dowym funduszu świadczeń socjalnych, do podejmowanie działań zmierzających do usu-
dzeniu ministra pracy i polityki socjalnej tych świadczeń nie ma zastosowania ż 2 nięcia takich nieprawidłowości. W sprawach
w sprawie szczegółowych zasad ustalania ust. 1 pkt 19 powołanego rozporządzenia. spornych wydawana jest decyzja, od której
podstawy wymiaru składek na ubezpie- przysługuje odwołanie do właściwego sądu.
czenia emerytalne i rentowe. W świetle ż 2 Faktycznie Zakład Ubezpieczeń Społecz-
PODSTAWA PRAWNA:
ust. 1 pkt 19 powołanego rozporządzenia nych przeprowadza kontrole obejmujące
""
ustawa z 13 paz
dziernika 1998 r. o systemie
nie stanowią podstawy wymiaru składek swoim zakresem prawidłowość i rzetelność
ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U.
na ubezpieczenia emerytalne i rentowe obliczania, potrącania i opłacania składek
z 2013 r. poz. 1442 ze zm.),
świadczenia pracowników finansowane ze wypłat, w tym z ZFŚS. Te ostatnie wywołują ""
rozporządzenie ministra pracy i polityki
socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie
środków przeznaczonych na cele socjalne liczne reakcje płatników składek. Należy
szczegółowych zasad ustalania podstawy wy-
w ramach ZFŚS. jednak podkreślić, że działania ZUS mają
miaru składek na ubezpieczenia emerytalne
swoje uzasadnienie, fundusz świadczeń
i rentowe (Dz.U. nr 161, poz. 1106 ze zm.),
Ustawa o zakładowym funduszu świad- socjalnych jest bowiem instytucją prawną,
""
ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym
czeń socjalnych stanowi, że przyznawanie która ma złagodzić różnice w poziomie
funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn.:
ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość życia pracowników i ich rodzin.
Dz.U. z 2012 r. poz. 592 ze zm.).
dopłat z funduszu uzależnia się od sytuacji
życiowej, rodzinnej i materialnej osoby Kryterium socjalne, co z resztą potwierdza
uprawnionej do korzystania z funduszu. liczne orzecznictwo, jest tu najważniejsze.
Uwzględnienie kryterium socjalnego przy Dodatkowo należy podkreślić, że w świet-
Rafał Kuciński
podziale środków z ZFŚS jest więc warun- le art. 68 ustawy o systemie ubezpieczeń
prawnik,
kiem koniecznym do oceny, aby dane społecznych w przypadku stwierdzenia specjalista z zakresu VAT
RIO: W ż 459 lub 460 należy ująć odszkodowanie z tytułu
wywłaszczenia nieruchomości
Wydatki na wypłatę kwot wynikających z decyzji o zezwoleniu na realizację
inwestycji drogowej powinny być traktowane jako kary i odszkodowania wypła-
wypłatę taką jednostka powinna ująć na
cane na rzecz osób fizycznych, prawnych lub innych jednostek organizacyjnych
koncie 761  Pozostałe koszty operacyjne .
 twierdzi Regionalna Izba Obrachunkowa w Katowicach.
PODSTAWA PRAWNA:
""
ustawa z 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych
Przedstawiciele jednej z podległych jed- rekompensować poniesione straty. W odpo-
zasadach przygotowania i realizacji inwesty-
nostek zwrócili się do Regionalnej Izby wiedzi (pismo nr WA-0250/118/13) izba
cji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn.:
Obrachunkowej w Katowicach (RIO) z prośbą uznała, że tego typu wydatki nie stanowią Dz.U. z 2013 r. poz. 687),
""
rozporządzenie ministra finansów z 2 marca
o wyjaśnienie kwestii rozliczenia odszkodo- zapłaty za nieruchomość. Jej nabycie nie
2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji
wań wypłacanych przez samorząd w związ- następuje bowiem w formie umowy, lecz
dochodów, wydatków, przychodów i rozcho-
ku z wywłaszczeniem nieruchomości pod z mocy prawa. Z tego względu powinny
dów oraz środków pochodzących ze z
ródeł
budowę dróg. Następuje ono na mocy zostać ujęte w ż 459  Kary i odszkodowania
zagranicznych (Dz.U. nr 38, poz. 207 ze zm.).
decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji wypłacane na rzecz osób fizycznych lub
drogowej, która przenosi własność nieru- w ż 460  Kary i odszkodowania wypłacane
chomości na Skarb Państwa lub jednostkę na rzecz osób prawnych i innych jednostek
Karol
samorządu terytorialnego. Organ, który organizacyjnych . Podobne zdanie wyraził
Zawadzki
wydał taką decyzję, ustala również wysokość resort finansów w piśmie nr ST1-4834-82/
specjalista ds. finansów
odszkodowania za nieruchomość, które ma BTM/2008/1690. W księgach rachunkowych publicznych
Szanowni Czytelnicy, się z wpłatami. W gminach powstają wątpliwości, czy (nr WA.023.26.2013). W jej ocenie przepisy dotyczące
należy w takim przypadku naliczać odsetki. Mazowieckie planowania przestrzennego nie dają podstaw do nali-
od renty planistycznej samorządy samorządy zastanawiały się, czy do należności z tytu- czania i obowiązku zapłaty odsetek w razie naruszenia
nie powinny pobierać odsetek  łu wzrostu wartości nieruchomości można stosować terminów na wniesienie renty. Nie odwołują się także
tak twierdzi warszawska izba przepisy rozdziału 7 działu IIII Ordynacji podatkowej. do innych regulacji, z których wynikałoby takie prawo.
obrachunkowa. Problem z tzw. Na tej podstawie od zaległości podatkowej niezapła-
rentą planistyczną pojawia się, conej w terminie naliczane są odsetki za zwłokę. Na Monika Zabrocka-Kutera
gdy podmioty zobowiązane do jej uiszczenia spóz
niają wątpliwości gminy odpowiedziała RIO w Warszawie redaktor prowadząca
2
Aktualności
WSA: gmina powinna doliczyć podatek od towarów i usług do opłat
za korzystanie z przystanków
Należności pobierane przez samorząd od przewoz
ników z tytułu zatrzymywania
Nie zgadzając się z taką interpretacją, jed-
się na przystankach komunikacyjnych podlegają VAT. Działanie takie ma charak-
nostka złożyła skargę do Wojewódzkiego
ter cywilnoprawny. Nie ma przy tym znaczenia, że nie została zawarta umowa
Sądu Administracyjnego w Gliwicach. Ten,
w formie pisemnej.
w wyroku z 18 listopada 2013 r. (sygn. akt
III SA/Gl 1454/13), przyznał rację organowi
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gli- w takim przypadku umów cywilnopraw- podatkowemu.
wicach rozpatrzył spór między gminą nych, a czynności wykonywane w tym
a organem podatkowym dotyczący opo- zakresie mieszczą się w granicach zadań Sędziowie stwierdzili, że sam fakt, że mię-
datkowania czynności polegających na własnych realizowanych przez organ wła- dzy gminą a przewoz
nikami nie została
udostępnianiu przystanków komunika- dzy publicznej. zawarta osobna, pisemna umowa, nie
cyjnych. oznacza, że pobierane opłaty nie mają
W takich okolicznościach nie ma potrzeby charakteru cywilnoprawnego. Świadczy
Uchwała rady
doliczania do wartości opłat podatku od o tym chociażby to, że są one egzekwowa-
Gmina będąca stroną postępowania, na towarów i usług. ne za zatrzymywanie się na przystankach
podstawie ustawy o publicznym transpor- należących nie tylko do gminy. Zdaniem
Forma umowy
cie zbiorowym, podjęła uchwałę w sprawie sędziów, przyjęcie argumentacji gminy
stawek opłat za korzystanie z tego typu Organ podatkowy, do którego zwróciła się prowadziłoby do tego, że w identycznej
budowli. gmina, nie podzielił jej stanowiska. Wskazał, sytuacji prawnej samorząd byłby uprzywi-
że między działaniami jednostki polegającymi lejowany w stosunku do innych właścicieli
na udostępnianiu przystanków komunikacyj- przystanków.
Dochód samorządu
nych, a opłatą wnoszoną przez przewoz
nika
PODSTAWA PRAWNA:
Należności pobierane od przewoz
ników
występuje bezpośredni związek  należy je
""
ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od to-
stanowią dochód gminy i mogą być
zatem traktować jako usługę.
warów i usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r.
przeznaczone wyłącznie na utrzymanie
nr 177, poz. 1054 ze zm.),
przystanków komunikacyjnych, wiat lub
Zdaniem fiskusa opłata taka ma charakter ""
ustawa z 16 grudnia 2010 r. o publicznym
innych budynków służących pasażerom.
cywilnoprawny. Świadczy o tym po pierw- transporcie zbiorowym (Dz.U. z 2011 r. nr 5,
poz. 13 ze zm.).
sze to, że za korzystanie z przystanków
Jak podkreślili przedstawiciele samorządu, samorząd może, lecz nie musi pobierać
udostępnianie przystanków następuje należności, a po drugie istnieje możliwość
Karol
przez wydanie uzgodnienia określają- określenia maksymalnej wartości tej opłaty.
Zawadzki
cego zasady korzystania z tego rodzaju Gmina, pobierając omawiane kwoty, działa
specjalista ds. finansów
mienia. Ich zdaniem gmina nie zawiera więc w charakterze podatnika VAT. publicznych
WSA: Odzyskanie VAT od inwestycji realizowanych przez zakłady
budżetowe jest możliwe
Gmina ma prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z budową
o odrębności podmiotów w zakresie VAT.
sieci kanalizacyjnej, mimo że po rozliczeniu zostanie przekazana w nieodpłatny
Zakłócona zostałaby bowiem wówczas
zarząd zakładowi budżetowemu. Takie stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Admi-
neutralność rozliczenia VAT.
nistracyjny w Gdańsku (wyrok o sygn. akt I SA/Gd 983/13).
Ustawodawca uzależnił prawo do odlicze-
Gmina, jako inwestor, poniosła wydatki na inwestycyjnych przez gminę dotyczą nia podatku naliczonego od wykorzysty-
budowę kanalizacji sanitarnej, która w wyniku czynności wykonywanych przez odręb- wania towarów lub usług do wykonywania
realizacji inwestycji zostanie przekazana w nie- ny podmiot, jednostce nie przysługuje czynności opodatkowanych. Gmina jest
odpłatny zarząd (administrowanie) zakładowi odliczenie VAT. Zdaniem organu, sprzedaż w tym przypadku podatnikiem, mimo że
komunalnemu gminy (zakład budżetowy). opodatkowaną w tym przypadku prowadzi jest organem władzy publicznej. Budowa
zakład budżetowy, nie zaś gmina, będąca kanalizacji ma związek z działalnością
Wątpliwości gminy
odrębnym podatnikiem VAT. opodatkowaną, ponieważ umowy zawarte
Przedstawiciele samorządu mieli wątpliwo- z dostawcami mają charakter cywilny.
ści, czy w takim przypadku przysługuje mu Samorząd, nie zgadzając się z taką inter-
PODSTAWA PRAWNA:
prawo do odliczenia podatku naliczonego pretacją, wniósł skargę do Wojewódzkiego
""
ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od to-
związanego z budową. Zwrócili się więc Sądu Administracyjnego w Gdańsku.
warów i usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r.
do organu podatkowego z wnioskiem
nr 177, poz. 1054 ze zm.).
Zdaniem sądu
o interpretację przepisów.
Sędziowie przyznali rację wnioskodawcy.
Stanowisko organów
W ich ocenie w przypadku zakładu budżeto-
Lidia Pogodzińska
Dyrektor izby stwierdził, że skoro faktury wego, wykonującego w imieniu samorządu prawnik, specjalista
dokumentujące poniesienie wydatków zadania własne gminy, nie może być mowy ds. prawa finansowego
3