MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Teresa Lange
Dobieranie sprzętu i materiałów do wykonania prac
fotograficznych
313[05].Z1.02
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Edward Habas
dr hab. inż. Piotr Nowak
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Teresa Lange
Konsultacja:
dr inż. Krzysztof Symela
Korekta:
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 313[05].Z1.02
 Dobieranie sprzętu i materiałów do wykonania prac fotograficznych zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu fotograf.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 6
3. Cele kształcenia 7
4. Przykładowe scenariusze 8
5. Ćwiczenia 12
5.1. Obsługa i zastosowanie aparatów fotograficznych 12
5.1.1. Ćwiczenia 12
5.2. Dobór obiektywów do aparatów fotograficznych 14
5.2.1. Ćwiczenia 14
5.3. Dobór materiałów zdjęciowych 17
5.3.1. Ćwiczenia 17
5.4. Dobór oświetlenia i stosowanie sprzętu oświetleniowego 19
5.4.1. Ćwiczenia 19
5.5. Stosowanie filtrów fotograficznych 22
5.5.1. Ćwiczenia 22
5.6. Dobór i stosowanie sprzętu do makrofotografii 25
5.6.1. Ćwiczenia 25
5.7. Dobór i stosowanie sprzętu pomocniczego 27
5.7.1. Ćwiczenia 27
5.8. Użytkowanie sprzętu ciemniowego 29
5.8.1. Ćwiczenia 29
5.9. Dobór i użytkowanie sprzętu komputerowego i programów
do cyfrowej obróbki obrazu 31
5.9.1. Ćwiczenia 31
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 34
7. Literatura 46
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu  Poradnik dla nauczyciela , który będzie pomocny
w organizowaniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie fotograf. Dotyczy on
realizacji jednostki modułowej 313[05].Z1.02 -  Dobieranie sprzętu i materiałów do
wykonania prac fotograficznych która jest składnikiem modułu  Technologia prac
fotograficznych - 313[05].Z1 (patrz dydaktyczna mapa programu).
Należy zapoznać się z treścią rozdziału Wprowadzenie ponieważ umożliwi to Państwu
skuteczne korzystanie z poradnika i osiągnięcie sukcesu w realizacji jednostki modułowej
Dobieranie sprzętu i materiałów do wykonania prac fotograficznych dla zawodu
Fotograf 313[05] (pozycja 8 w załączonej tabeli).
Zawód: Fotograf 313[05]
Lp. Kod Nazwa jednostki modułowej w programie nauczania dla zawodu
1) 313[05].O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska
313[05].O1.02 Zastosowanie elementów wiedzy o sztuce w realizacji zadań zawodowych
3) 313[05].O1.03 Posługiwanie się terminologią zawodową
4) 313[05].O1.04 Rozróżnianie materiałów fotograficznych
5) 313[05].O1.05 Magazynowanie i przechowywanie materiałów fotograficznych
6) 313[05].O1.06 Wykonywanie podstawowych czynności fotograficznych
7) 313[05].Z1.01 Organizowanie stanowiska pracy
8) 313[05].Z1.02 Dobieranie sprzętu i materiałów do wykonania prac fotograficznych
9) 313[05].Z1.03 Przygotowywanie roztworów do chemicznej obróbki materiałów fotograficznych
10) 313[05].Z1.04 Wykonywanie prac fotograficznych metodami tradycyjnymi i technikami cyfrowymi
11) 313[05].Z1.05 Wykonywanie zdjęć portretowych
12) 313[05].Z1.06 Wykonywanie zdjęć plenerowych
13) 313[05].Z1.07 Wykonywanie zdjęć architektonicznych
14) 313[05].Z1.08 Wykonywanie zdjęć reportażowych
15) 313[05].Z1.09 Wykonywanie zdjęć reklamowych
16) 313[05].Z1.10 Wykonywanie zdjęć technicznych
Poradnik składa się z sześciu części: Wymagania wstępne, Cele kształcenia,
Scenariusze zajęć, Ćwiczenia, Sprawdzian osiągnięć, Literatura.
W części Wymagania wstępne, określono katalog podstawowych umiejętności, które
uczeń powinien posiadać przed przystąpieniem do realizacji niniejszej jednostki modułowej.
Jeśli po analizie uznacie Państwo, że któreś z umiejętności nie są dostatecznie przez ucznia
opanowane, wówczas uczeń powinien ponownie przestudiować materiał nauczania zawarty
w poradnikach z poprzednich jednostek modułowych.
W części Cele kształcenia znajduje się wykaz umiejętności, które uczeń będzie posiadał
po zakończeniu realizacji materiału nauczania zawartego w poradniku. W ocenie, czy
rzeczywiście takie umiejętności uczeń opanował, pomoże Państwu załączony w poradniku
sprawdzian osiągnięć.
Przykładowe Scenariusze zajęć są szczegółową propozycją przeprowadzenia lekcji
w ramach realizacji materiału nauczania dla tej jednostki modułowej.
W części Ćwiczenia znajdą Państwo propozycje ćwiczeń będących praktycznym
zastosowaniem wiadomości z zakresu materiału nauczania przewidzianego dla tej jednostki
modułowej.
Każde z ćwiczeń zawartych w poradniku opisane jest w formie polecenia co należy
wykonać. Natomiast uszczegółowieniem tego polecenia jest lista działań (czynności)
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
określająca Sposób wykonania ćwiczenia. Ćwiczenia mogą być realizowane indywidualnie
lub w 2-5 osobowych zespołach, w grupach ćwiczeniowych nie większych niż 15 osób.
Ponadto każde z ćwiczeń zawiera Wskazówki do realizacji poszczególnych ćwiczeń.
Składnikiem opisu każdego z ćwiczeń jest Lista środków dydaktycznych niezbędnych
do prawidłowego wykonania ćwiczenia oraz zalecone metody nauczania  uczenia się.
Kolejna część poradnika to Sprawdzian osiągnięć, który umożliwi sprawdzenie poziomu
wiadomości i umiejętności ucznia po zakończeniu realizacji programu danej jednostki
modułowej. Składa się on z testu teoretycznego oraz z testu typu próba pracy. Pozytywnie
rozwiązane przez ucznia sprawdziany osiągnięć teoretycznych oraz załączony do oceny
w formie  portfolio efekt realizacji ćwiczeń stanowił będzie dowód, że uczeń potrafi
zrealizować zdanie zawodowe polegające na prawidłowym dobieraniu sprzętu i materiałów
do wykonania prac fotograficznych. W przypadku sprawdzianu osiągnięć uczeń powinien
wiedzieć, że ma on formę testu podobnego do tych, jakie występują w egzaminie zewnętrznym
dla potwierdzenia kwalifikacji w zawodzie. Dlatego też istotne jest to, aby nabrał wprawy w
rozwiązywaniu tego typu testów, co z pewnością będzie procentować w przypadku egzaminu
zewnętrznego.
W celu poszerzenia i pogłębienia posiadanej wiedzy z zakresu tej jednostki modułowej
nauczyciel może skorzystać z listy materiałów z
ródłowych zamieszczonych w części poradnika
nazwanej Literatura. Zestaw ten powinien być dostępny w zbiorach biblioteki szkolnej lub
innych bibliotekach publicznych. Wiele cennych i ciekawych informacji możecie również
pozyskać Państwo z zasobów internetowych.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
W trakcie realizacji ćwiczeń należy zwrócić szczególną uwagę na przestrzeganie
regulaminów, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych
wynikających z prowadzonych prac. Przepisy te uczeń poznał już wcześniej a niektóre pozna
w trakcie nauki. W czasie pracy poza terenem szkoły zwróćcie Państwo uwagę na
przestrzeganie przepisów ruchu drogowego oraz dbałość o ochronę środowiska naturalnego.
Należy pamiętać, że uzupełnieniem tego poradnika jest  Poradnik dla ucznia , w którym
między innymi zamieszczono materiał nauczania, stanowiący podbudowę do realizacji ćwiczeń.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
313[05].Z1
Technologia prac fotograficznych
313[05].Z1.01
Organizowanie stanowiska pracy
313[05].Z1.02
Dobieranie materiałów i sprzętu do
wykonania prac fotograficznych
313[05].Z1.03
Dobieranie materiałów i sprzętu do
wykonania prac fotograficznych
313[05].Z1.04
Dobieranie materiałów i sprzętu do
wykonania prac fotograficznych
313[05].Z1.07
313[05].Z1.05 313[05].Z1.06 313[05].Z1.08 313[05].Z1.09 313[05].Z1.10
Wykonywanie
Wykonywanie Wykonywanie Wykonywanie Wykonywanie Wykonywanie
zdjęć
zdjęć zdjęć zdjęć zdjęć zdjęć
architektonicznych
portretowych plenerowych reportażowych reklamowych technicznych
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- scharakteryzować podstawowe właściwości światła,
- wyjaśnić pojęcia: ognisko, odległość ogniskowa, przedmiotowa, obrazowa,
- rozróżnić z
ródła światła stosowane w fotografii,
- znać pojęcie temperatury barwowej,
- ustalać warunki ekspozycji,
- kontrolować powstawanie obrazu optycznego, jego cech i skali odwzorowania,
- rozróżnić barwy podstawowe i dopełniające,
- rozróżnić rodzaje obiektywów fotograficznych,
- rozróżnić rodzaje, kierunki i funkcje oświetlenia,
- określić elementy budowy aparatu fotograficznego,
- rozróżnić aparaty fotograficzne pod względem stosowanego materiału światłoczułego,
- określić zastosowanie aparatów fotograficznych,
- rozróżnić tryby pracy aparatu fotograficznego,
- wyjaśnić jak działa autofokus,
- znać budowę materiałów światłoczułych,
- rozróżnić rodzaje oraz określić właściwości użytkowe materiałów światłoczułych,
- sklasyfikować rodzaje materiałów światłoczułych ze względu na zastosowanie,
- sklasyfikować rodzaje materiałów światłoczułych ze względu na sposób obróbki,
- wyjaśnić mechanizm cyfrowego zapisu obrazu,
- sklasyfikować metody obrazowania według właściwości i przeznaczenia,
- wyjaśnić znaczenie pojęć, definicji i terminologii stosowanej w dziedzinie cyfrowego
przetwarzania obrazów,
- zastosować tradycyjne i cyfrowe techniki rejestracji obrazów,
- określić zasady cyfrowego zapisu obrazu, kompresji, przenoszenia i wizualizacji,
- obsługiwać sprzęt komputerowy,
- posługiwać się komputerem w zakresie obróbki obrazu cyfrowego,
- korzystać z różnych z
ródeł informacji,
- organizować stanowiska pracy,
- wykonywać podstawowe prace i procesy technologiczne z zachowaniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,
- posługiwać się terminologią zawodową.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć:
- rozpoznać i oceniać jakość oraz przydatność materiałów światłoczułych do prac
fotograficznych,
- rozróżnić i dobrać sprzęt fotograficzny do prac fotograficznych,
- dobrać sprzęt pomocniczy do określonych prac fotograficznych,
- dobrać rodzaj obiektywu do określonych sytuacji zdjęciowych,
- przedstawić zasady stosowania filtrów fotograficznych,
- korzystać z filtrów zdjęciowych w fotografii czarno-białej,
- korzystać z filtrów zdjęciowych w fotografii barwnej,
- dobrać sprzęt do makrofotografii,
- dobrać rodzaj z
ródła światła do sytuacji zdjęciowych,
- dobrać oświetlenie do efektu oświetleniowego,
- dobrać rodzaj materiału fotograficznego do określonego zadania fotograficznego
w zależności od przeznaczenia,
- dobrać rodzaj materiału fotograficznego do określonego zadania fotograficznego
w zależności techniki zdjęciowej,
- dobrać rodzaj materiału fotograficznego do określonego zadania fotograficznego
w zależności warunków oświetleniowych,
- dobrać kontrastowość papieru fotograficznego czarno-białego w zależności
od kontrastowości negatywu,
- określić szacunkowo ilość potrzebnego materiału,
- dobrać wymienne nośniki pamięci do aparatu cyfrowego,
- dobrać parametry obrazu cyfrowego w zależności od przeznaczenia i warunków
zdjęciowych,
- dobrać skanery i parametry skanowania,
- dobrać drukarki i określać parametry drukowania,
- dobrać wyposażenie studia fotograficznego,
- dobrać oprogramowanie graficzne,
- użytkować narzędzia, urządzenia i sprzęt zgodnie z instrukcją obsługi,
- zastosować narzędzia , sprzęt i urządzenia zgodnie z przeznaczeniem,
- porozumieć się ze współpracownikami i przełożonymi,
- wykonać pracę z zachowaniem przepisów bhp, ochrony ppoż. oraz ochrony środowiska.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć nr 1
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Fotograf 313[05]
Moduł: Technologia prac fotograficznych 313[05].Z1
Jednostka modułowa: Dobieranie sprzętu i materiałów do wykonania prac fotograficznych
313[05].Z1.03
Temat: Filtry fotograficzne.
Cel ogólny: Zapoznanie się z rolą filtrów w procesie zdjęciowym.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- określić co to jest filtr,
- dokonać podziału filtrów,
- wskazać zastosowanie filtrów.
Metody nauczania-uczenia się:
- podająca- wykład,
- prezentacja multimedialna na temat zastosowania filtrów,
- ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca indywidualna,
- praca zespołowa.
Czas: 90 min
Środki dydaktyczne:
- zestaw filtrów zdjęciowych,
- katalogi filtrów,
- zestaw fotografii przedstawiających efekty użycia filtrów,
- prezentacje multimedialna pokazująca działanie filtrów oraz zdjęcie bez użycia filtru
i z filtrem,
- zestaw literatury zawodowej,
- komputer z dostępem do Internetu,
- kartki formatu A4 do zapisu, pisaki.
Przebieg zajęć:
1) Wyjaśnienie pojęć związanych z tematem zajęć. Przedstawienie zasad działania filtrów.
2) Klasyfikacja i pokaz filtrów.
3) Podział uczniów na 3 grupy z wyznaczeniem zadania: Korzystając z różnych z
ródeł
informacji (Internet, literatura, katalogi) dokonaj charakterystyki:
I grupa- filtrów do fotografii czarno-białej,
II grupa- filtrów do fotografii barwnej,
III grupa- filtrów uniwersalnych.
4) Uczniowie realizują ćwiczenie: wyznaczają zadania dla każdego członka grupy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
5) Nauczyciel obserwuje pracę, na bieżąco koryguje działanie zespołów.
6) Prezentacja przez poszczególne zespoły przygotowanych charakterystyk.
7) Podsumowanie i opracowanie wspólnych charakterystyk filtrów.
8) Uczniowie porządkują stanowisko pracy.
9) Prezentacja multimedialna pokazująca działanie filtrów oraz zdjęcie bez użycia filtru
i z filtrem.
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Przedstaw na schemacie działanie filtru żółtego.
Opisz w jakich sytuacjach zdjęciowych zastosujesz filtr polaryzacyjny.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Każdy z uczniów wypowiada się krótko czego nauczył się podczas lekcji i jakie zagadnienia
chciałby pogłębić?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Scenariusz zajęć nr 2
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: fotograf - 313[05]
Moduł: technologia prac fotograficznych 313[05].Z1
Jednostka modułowa: Dobieranie sprzętu i materiałów do wykonania prac fotograficznych.
313[05].Z1.03
Temat: Użytkowanie sprzętu do makrofotografii.
Cel ogólny: Zapoznanie się zasadą pracy sprzętem wykorzystywanym w fotografii
z bliskich odległości.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- określić działanie mieszka,
- określić działanie pierścieni pośrednich,
- określić działanie pierścienia odwrotnego mocowania,
- określić działanie soczewki nasadkowej,
- użytkować sprzęt stosowany w makrofotografii.
Metody nauczania-uczenia się:
- pokaz z instruktażem,
- ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca zespołowa.
Czas: 90 min
Środki dydaktyczne:
- aparaty fotograficzne różnego typu,
- obiektywy fotograficzne o różnych odległościach ogniskowych,
- instrukcje obsługi sprzętu,
- mieszki,
- soczewki nasadkowe,
- pierścienie pośrednie,
- pierścienie odwrotnego mocowania,
- prezentacje multimedialna pokazująca zasady wykonywania zdjęć makro,
- zdjęcia makrofotograficzne,
- kartki formatu A4 do zapisu, pisaki.
Przebieg zajęć:
1. Przedstawieni uczniom tematu i celu zajęć.
2. Wyjaśnienie pojęć związanych z tematem zajęć.
3. Przypomnienie ogólnych wiadomości dotyczących fotografowania z bliskich odległości,
małej głębokości ostrości przy zdjęciach makro.
4. Podsumowanie z użyciem prezentacji multimedialnej.
5. Przypomnienie uczniom ogólnych zasad dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy
na zajęciach.
6. Przypomnienie ogólnych wiadomości dotyczących obsługi sprzętu fotograficznego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
7. Podział uczniów na 4 grupy z wyznaczeniem zadania: przygotowanie sprzętu do zdjęć
mikrofotograficznych.
I grupa - przygotowanie aparatu małoobrazkowego z zamontowaną soczewką
nasadkową.
II grupa - przygotowanie aparatu małoobrazkowego z mieszkiem.
III grupa - przygotowanie aparatu średnioformatowego z zamontowanymi pierścieniami
pośrednimi.
IV grupa - przygotowanie aparatu średnioformatowego z pierścieniem odwrotnego
mocowania.
8. Uczniowie wybierają sprzęt potrzebny do realizacji zadania.
9. Uczniowie wykonują zadanie.
10. Liderzy grup prezentują przygotowany do pracy sprzęt makro.
11. Nauczyciel sprawdza i ocenia czy sprzęt został poprawnie zamontowany.
12. Uczniowie porządkują stanowisko pracy, rozmontowują sprzęt, odnoszą na wskazane
miejsce.
13. Podsumowanie zajęć - nauczyciel omawia sprzęt użytkowany w fotografii
makroskopowej. Na przykładzie zdjęć mówi o małej głębi ostrości, sposobach oświetlania,
stosowaniu statywu.
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Nauczyciel poleca uczniom aby pisemnie zrobili zestawienie sprzętu wykorzystywanego
do fotografowania z bliskich odległości.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Każdy z uczniów wypowiada się krótko czego nauczył się podczas lekcji i jakie
zagadnienia chciałby pogłębić?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
5. ĆWICZENIA
5.1. Obsługa i zastosowanie aparatów fotograficznych.
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj zestawienie aparatów, które nadają się do wykonania reportażu sportowego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się ze sposobem wykonywania zdjęć sportowych,
2) zapoznać się z rodzajami aparatów fotograficznych i sposobem ich wykorzystania przy
wykonywaniu zdjęć w różnych warunkach oświetleniowych i terenowych,
3) zaplanować w formie pisemnej rodzaj aparatu fotograficznego,
4) wybrać z dostępnych katalogów przykłady aparatów,
5) uruchomić komputer i przeglądarkę internetową, wyszukać na stronach producentów
sprzętu fotograficznego zaplanowany wcześniej typ aparatu,
6) dokonać zestawienia i zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
7) uzasadnić wybór aparatu do wykonywania zadania,
8) uczestniczyć aktywnie w dyskusji podsumowującej realizację ćwiczenia,
9) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
10) dołączyć pracę do portfolio dokumentującego realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 katalogi aparatów fotograficznych,
 zestaw książek i czasopism zawodowych,
 komputer PC z dostępem Internetu,
 arkusze A4, długopis.
Ćwiczenie 2
Wykorzystując zasadę Scheimpfluga uzyskaj na matówce aparatu wielkoformatowego
ostry obraz klawiatury komputerowej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które może być realizowane
indywidualnie lub w zespołach (3-5 osób),
2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
3) zapoznawać się z poszczególnymi elementami wyposażenia stanowiska ćwiczeniowego
oraz udostępnionymi instrukcjami obsługi kamery wielkoformatowej,
4) dobrać z zestawu wyposażenia odpowiedni sprzęt fotograficzny: kamerę wielkoformatową
z obiektywem,
5) zapoznać się z zasadą Scheimpfluga,
6) ustawić klawiaturę do fotografowania,
7) oświetlić fotografowany przedmiot,
8) ruchami pochyłu czołówki i matówki ustawić ostry na matówce obraz,
9) odczytać wielkość pokłonów,
10) zapisać uzyskane wyniki, narysować schemat ustawienia pokłonów aparatu,
11) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
12) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny,
13) dołączyć pracę do portfolio dokumentującego realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 aparat wielkoformatowy z obiektywem,
 instrukcje obsługi aparatu wielkoformatowego,
 przedmiot do fotografowania- klawiatura,
 sprzęt oświetleniowy z instrukcją obsługi,
 arkusze A4, długopis.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
5.2. Dobór obiektywów do aparatów fotograficznych
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wskaż właściwości i zastosowanie obiektywów o różnych odległościach ogniskowej.
Zestawienie wykonaj na plakacie wg schematu:
kąt widzenia perspektywa przykłady zastosowania
Obiektyw krótkoogniskowy
Obiektyw standardowy
Obiektyw długoogniskowy
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zgromadzić informacje na temat obiektywów krótkoogniskowych,
2) zgromadzić informacje na temat obiektywów standardowych,
3) zgromadzić informacje na temat obiektywów długoogniskowych,
4) zrobić zestawienie,
5) wykonać plakat według schematu,
6) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny,
7) dołączyć pracę do portfolio dokumentującego realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 literatura , poradniki zawodowe,
 arkusze A4, mazaki.
Ćwiczenie 2
Dokonaj doboru obiektywu do wykonania zdjęcia krajobrazowego aparatem
małoobrazkowym.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) rozpoznać aparat fotograficzny do którego masz dobrać obiektyw,
2) rozpoznać obiektywy wykorzystywane w fotografii krajobrazu,
3) wyjaśnić zastosowanie obiektywów o różnej odległości ogniskowej przydatnych w fotografii
krajobrazowej,
4) dobrać obiektyw do wykonania zadania,
5) uzasadnić dokonany wybór,
6) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
7) dokonać analizy poprawności wykonanego ćwiczenia,
8) dołączyć pracę do portfolio dokumentującego realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne
Środki dydaktyczne:
 literatura , poradniki zawodowe,
 arkusze A4, mazaki.
Ćwiczenie 3
Mając do dyspozycji aparat cyfrowy z obiektywem zoom zaobserwuj jak zmienia się skala
powiększenia obrazu przy zmianie ogniskowej obiektywu, bez zmiany pozycji aparatu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które powinno być realizowane w
zespołach 2 - 3 osobowych.
2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
3) zapoznawać się z poszczególnymi elementami wyposażenia stanowiska ćwiczeniowego
oraz udostępnionymi instrukcjami obsługi sprzętu fotograficznego,
4) dobrać z zestawu wyposażenia odpowiedni aparat fotograficzny z obiektywem zoom,
5) określić zakres fotografowanej przestrzeni,
6) ustawić odpowiednie warunki ekspozycji,
7) wykonać 3 zdjęcia tego samego motywu przy trzech różnych odległościach ogniskowych
nie zmieniając punktu z którego fotografujesz,
8) przenieść zdjęcia na komputer i na monitorze porównać uzyskane obrazy,
9) zanalizować i opisać jak zmienia się skala powiększenia w zależności od ogniskowej
obiektywu,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
10) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
11) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny,
12) dołączyć pracę do portfolio dokumentującego realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 komputer PC
 lustrzanka cyfrowa,
 obiektyw zoom,
 zestaw lamp studyjnych,
 arkusze A4, długopis ,
 literatura , poradniki zawodowe.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
5.3. Dobór materiałów zdjęciowych
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dobierz film do wykonania reprodukcji czarno-białej mapy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) powtórzyć materiał dotyczący techniki wykonywania zdjęć reprodukcyjnych,
2) zaplanować w formie pisemnej wybór filmu uwzględniając:
- dobór formatu filmu do aparatu,
- dobór barwoczułość filmu,
- dobór czułość filmu do warunków oświetleniowych,
3) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
4) uzasadnić wybór ,
5) przedstawić pracę nauczycielowi.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 katalogi materiałów światłoczułych,
 zestaw książek i czasopism zawodowych,
 arkusze A4 ,długopis.
Ćwiczenie 2
Zrób rozpoznanie dostępnych na rynku materiałów światłoczułych z podziałem
na materiały: negatywowe cz.-b, negatywowe barwne, barwne odwracalne.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia je
z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przejrzeć dostępne ulotki informacyjne,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
2) uruchomić komputer i przeglądarkę internetową, wyszukać na stronach producentów
materiałów fotograficznych i sklepów zaplanowany wcześniej typ materiału
światłoczułego,
3) dokonać zestawienia materiałów światłoczułych,
4) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
5) uczestniczyć aktywnie w dyskusji podsumowującej realizację ćwiczenia,
6) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
7) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny,
8) dołączyć pracę do portfolio dokumentującego realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 ulotki informacyjne i katalogi materiałów fotograficznych,
 zestaw książek i czasopism zawodowych,
 komputer PC z dostępem Internetu i podstawowym oprogramowaniem,
 arkusze A4, długopis.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
5.4. Dobór oświetlenia i stosowanie sprzętu oświetleniowego
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zaobserwuj efekty oświetleniowe kolejno przy różnych kierunkach oświetlenia. Ustaw
dowolny przedmiot i za pomocą jednego reflektora uzyskaj kolejno oświetlenie: przednie,
boczne, górne, dolne, tylne i przednio-górno-boczne.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które powinno być realizowane w
zespołach 3-5 osobowych,
2) zapoznać się z poszczególnymi elementami wyposażenia stanowiska ćwiczeniowego oraz
udostępnionymi instrukcjami obsługi sprzętu oświetleniowego,
3) zaplanować w formie schematu jak uzyskać oświetlenie: przednie, boczne, górne, dolne,
tylne i przednio-górno-boczne,
4) dobrać z zestawu wyposażenia reflektor ze światłem żarowym lub halogenowym,
5) ustawić model lub przedmiot trójwymiarowy,
6) ustawiać z
ródło światła kolejno zgodnie z zaplanowanym schematem: oświetlenie:
przednie, boczne, górne, dolne, tylne i przednio-górno-boczne,
7) zaobserwować i zapisać efekty oświetleniowe,
8) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
9) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny,
10) dołączyć pracę do portfolio dokumentującego realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 sprzęt oświetleniowy,
 model lub przedmiot trójwymiarowy,
 stanowisko do fotografowania,
 tło,
 arkusze A4, długopis.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Ćwiczenie 2
Aparatem cyfrowym wykonaj 2 zdjęcia: na jednym oświetl fotografowany przedmiot
światłem skierowanym, na drugim oświetl światłem rozproszonym. Porównaj uzyskane efekty
oświetleniowe.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które ma być realizowane
w zespołach 3-5 osobowych,
2) zapoznać się z poszczególnymi elementami wyposażenia stanowiska ćwiczeniowego oraz
udostępnionymi instrukcjami obsługi sprzętu fotograficznego i oświetleniowego,
3) dobrać z zestawu wyposażenia odpowiedni sprzęt fotograficzny i oświetleniowy
do wykonywania ćwiczenia (aparat, obiektyw, reflektor fotograficzny, płaszczyzna
rozpraszająca lub parasolka),
4) ustawić model lub przedmiot trójwymiarowy,
5) oświetlić przedmiot światłem skierowanym,
6) dokonać pomiaru oświetlenia,
7) ustawić odpowiednie parametry naświetlania,
8) wykonać zdjęcie,
9) oświetlić przedmiot światłem rozproszonym,
10) dokonać pomiaru oświetlenia,
11) ustawić odpowiednie parametry naświetlania,
12) wykonać zdjęcie,
13) zaobserwować i efekty oświetleniowe przedstawić w postaci pisemnej,
14) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
15) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny,
16) dołączyć pracę do portfolio dokumentującego realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 sprzęt oświetleniowy,
 model lub przedmiot trójwymiarowy,
 stanowisko do fotografowania, tło,
 aparat cyfrowy lustrzany z obiektywem,
 kartki papieru i długopisy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
Ćwiczenie 3
Stosowanie ekranów rozpraszających- porównaj jak zmienia się charakter odbitego
światła w zależności od ustawienia i koloru ekranu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które ma być realizowane
w zespołach 4-5 osobowych,
2) zapoznać się z poszczególnymi elementami wyposażenia stanowiska ćwiczeniowego oraz
udostępnionymi instrukcjami obsługi sprzętu fotograficznego i oświetleniowego,
3) dobrać z zestawu wyposażenia odpowiedni sprzęt oświetleniowy do wykonywania
ćwiczenia ( reflektor fotograficzny, ekrany rozpraszające: biały, srebrny, złoty),
4) ustawić model lub przedmiot trójwymiarowy,
5) oświetlić przedmiot światłem bezpośrednio padającym zaobserwować efekt,
6) oświetlić przedmiot światłem rozproszonym przez biały ekran, zaobserwować efekt,
7) oświetlić światłem rozproszonym przez srebrny ekran, zaobserwować efekt,
8) oświetlić przedmiot światłem rozproszonym przez złoty ekran, zaobserwować efekt,
9) porównać efekty oświetleniowe i zapisać wnioski jak zmienia się charakter odbitego
światła w zależności od ustawienia i koloru ekranu,
10) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
11) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny,
12) dołączyć pracę do portfolio dokumentującego realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 sprzęt oświetleniowy,
 model lub przedmiot trójwymiarowy,
 stanowisko do fotografowania,
 ekrany rozpraszające: biały, srebrny, złoty,
 arkusze A4 ,długopis.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
5.5. Stosowanie filtrów fotograficznych
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Sprawdzenie bez użycia aparatu fotograficznego jak działa filtr polaryzacyjny.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) spośród filtrów fotograficznych wybrać filtr polaryzacyjny,
2) wybrać powierzchnię na której obserwujemy odbicia (np. szyby, blat stołu.),
3) zaobserwować te powierzchnie poprzez filtr polaryzacyjne,
4) obracając pierścień filtru polaryzacyjnego doprowadzić do sytuacji kiedy wygaszenie
odbić będzie największe,
5) sprawdzić jaka jest skuteczność wygaszenie odbić na innych powierzchniach,
6) wyciągnąć wnioski od czego zależy skuteczność wygaszania odbić,
7) zapisać wnioski z wykonania ćwiczenia,
8) podać inne przykłady zastosowania filtru polaryzacyjnego,
9) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
10) przedstawić pracę nauczycielowi,
11) dołączyć pracę do portfolio dokumentującego realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 zestaw książek i czasopism z dziedziny fotografii,
 zestawy filtrów zdjęciowych do fotografii czarno białej oraz korekcyjnych do fotografii
barwnej w tym filtry polaryzacyjne,
 katalogi filtrów fotograficznych różnych firm,
 zdjęcia obrazujące efekt działania filtrów,
 kartki papieru i długopisy.
Ćwiczenie 2
Jakiego filtru użyjesz do wykonania zdjęcia czarno-białego krajobrazu, w celu
uwydatnienia chmur na niebie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) rozróżnić filtry stosowane w fotografii cz-b,
2) wybrać filtr który uwydatni chmury,
3) uzasadnić wybór, omawiając jego działanie,
4) zapisać wnioski z wykonania ćwiczenia,
5) podać inne przykłady zastosowania filtrów w fotografii cz-b,
6) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
7) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny,
8) dołączyć pracę do portfolio dokumentującego realizację ćwiczeń.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 zestaw książek i czasopism z dziedziny fotografii,
 katalogi filtrów fotograficznych różnych firm,
 kartki papieru i długopisy.
Ćwiczenie 3
W oparciu o dostępną literaturę i informacje w Internecie zrób zestawienie filtrów
wykorzystywanych w fotografii.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
komputerowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które powinno być realizowane
indywidualnie,
2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia stanowiska komputerowego,
3) przejrzeć dostępne katalogi filtrów fotograficznych,
4) zaplanować jakie hasła będą wpisywane w celu poszukiwania stron internetowych
z filtrami fotograficznymi,
5) uruchomić komputer i przeglądarkę internetową, wpisać hasła do wyszukiwania,
6) wchodząc na strony www dokonać selekcji filtrów, przeanalizować ich działanie
i zastosowanie,
7) zrobić zestawienie filtrów wykorzystywanych w fotografii barwnej,
8) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
9) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
10) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny,
11) dołączyć pracę do portfolio dokumentującego realizację ćwiczeń.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
 Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 stanowisko komputerowe podłączone do Internetu,
 zestaw książek i czasopism z dziedziny fotografii,
 zestawy filtrów zdjęciowych,
 kartki papieru i długopisy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
5.6. Dobór i stosowanie sprzętu do makrofotografii
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
W jaki sposób wielkość pierścieni pośrednich wpływa na skalę odwzorowania obrazu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które może być realizowane
indywidualnie lub w zespołach (2-4 osób),
2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
3) zapoznawać się z poszczególnymi elementami wyposażenia stanowiska ćwiczeniowego
oraz udostępnionymi instrukcjami obsługi sprzętu fotograficznego,
4) dobrać z zestawu wyposażenia odpowiedni sprzęt fotograficzny: aparat z obiektywem
standardowym, pierścienie pośrednie,
5) zamontować pierścień o najmniejszej wielkości i zaobserwować wielkość obrazu,
6) zamontować pierścień o średniej wielkości i zaobserwować wielkość obrazu,
7) zamontować pierścień o największej wielkości i zaobserwować wielkość obrazu,
8) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
9) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 aparaty fotograficzne: lustrzanki tradycyjne lub cyfrowe,
 obiektywy standardowe do poszczególnych typów aparatów,
 statywy z głowicami,
 reflektory fotograficzne,
 pierścienie pośrednie, mieszki,
 kartki papieru i długopisy.
Ćwiczenie 2
Spośród dostępnych obiektywów wybierz obiektyw który zastosujesz do zdjęć z bliskich
odległości.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia.
Uczeń powinien:
1) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
2) zapoznawać się z poszczególnymi obiektywami,
3) sprawdzić który z nich ma oznaczenie makro,
4) wybrać i omówić zastosowanie obiektywów makro,
5) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
6) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- zestaw obiektywów wśród nich obiektyw makro,
 zestaw książek i czasopism z dziedziny fotografii,
 kartki papieru i długopisy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
5.7. Dobór i stosowanie sprzętu pomocniczego
5.7.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Opierając się na dostępnej literaturze i informacjach z Internetu dobierz sprzęt pomocniczy
do wyposażenia studia fotograficznego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
komputerowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które powinno być realizowane
w zespołach 3-5 osobowych,
2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia stanowiska komputerowego,
3) zaplanować jakie podstawowe wyposażenie powinno się znalez
ć w atelier,
4) wybrać katalogi ze sprzętem pomocniczym,
5) zaplanować jakie hasła będą wpisywane w celu poszukiwania stron internetowych
z wyposażeniem atelier fotograficznego,
6) uruchomić komputer i przeglądarkę internetową,
7) wpisać hasła do wyszukiwania i wchodząc na odpowiednie strony wyszukać potrzebne
informacje,
8) dokonać wyboru i sporządzić listę statywów,
9) dokonać wyboru i sporządzić listę wyposażenia dodatkowego aparatów fotograficznych,
10) dokonać wyboru i sporządzić listę urządzeń dodatkowych do studia,
11) dokonać wyboru i sporządzić listę sprzętu i akcesoriów oświetleniowych,
12) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
13) przedstawić listy dobranego sprzętu pomocniczy do wyposażenia studia fotograficznego
na forum grupy,
14) dołączyć listę do teczki zawierającej portfolio z pracami realizowanymi w ramach tej
jednostki modułowej.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 komputer PC z dostępem Internetu i podstawowym oprogramowaniem do eksploracji
Internetu,
 zestaw książek, katalogów sprzętu i czasopism z dziedziny fotografii,
 kartki papieru i długopisy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
Ćwiczenie 2
Porównaj budowę i sposób użytkowania statywu trójnożnego i jednonożnego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które powinno być realizowane w
zespołach 3-5 osobowych,
2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia stanowiska,
3) zapoznawać się z poszczególnymi elementami wyposażenia stanowiska ćwiczeniowego
oraz udostępnionymi instrukcjami obsługi sprzętu,
4) dobrać z zestawu wyposażenia statyw trójnożny i jednonożny,
5) porównać budowę statywu trójnożnego i jednonożnego,
6) porównać sposób użytkowania statywu trójnożnego i jednonożnego,
7) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
8) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
9) dołączyć zestawienie do teczki zawierającej portfolio z pracami realizowanymi w ramach
tej jednostki modułowej.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- katalogi sprzętu pomocniczego,
- statywy trójnożne z głowicami i statywy jednonożne,
- kartki papieru i długopisy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
5.8. Użytkowanie sprzętu ciemniowego
5.8.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Uzasadnij wybór barwy światła ochronnego do pomieszczenia, w którym
przeprowadzana będzie obróbka chemiczna papierów czarno-białych o stałym kontraście.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wiedzieć na jakie światło uczulony jest materiał pozytywowy stałogradacyjny i wybrać
światło które nie zadziała na ten papier. Informacje takie znajdują się na opakowaniu
materiału lub w ulotce reklamowej,
2) przejrzeć ofertę dostępnych lamp ciemniowych i wybrać odpowiednią,
3) uzasadnić wybór,
4) zaprezentować w formie pisemnej wybór koloru światła ochronnego,
5) dołączyć zestawienie do teczki zawierającej portfolio z pracami realizowanymi w ramach
tej jednostki modułowej.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- kartki papieru i długopisy,
- ulotki informacyjne,
- zestawy książek i czasopism fotograficznych.
Ćwiczenie 2
Wykonujesz barwną odbitkę pozytywową za pomocą powiększalnika wyposażonego w
głowicę filtracyjną. Uzasadnij jakie filtry należy zastosować, aby usunąć niebieską dominantę
na odbitce.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z subtraktywną metoda usuwania dominanty barwnej,
2) przeanalizować w których warstwach materiału barwnego powstał barwnik który daje
nam dominantę,
3) wskazać filtry i uzasadnić dobór filtrów,
4) zaprezentować w formie pisemnej wybór barwy lampy ciemniowej,
5) opis dołączyć do teczki zawierającej portfolio z pracami realizowanymi w ramach tej
jednostki modułowej.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- praca indywidualna,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- literatura zawodowa,
- kartki papieru i długopisy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
5.9. Dobór i użytkowanie sprzętu komputerowego i programów
do cyfrowej obróbki obrazu
5.9.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Oblicz format zdjęcia zapisanego z rozdzielczością 2560x1920 po wydruku na drukarce
atramentowej z rozdzielczością 300dpi.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) obliczyć szerokość obrazka w calach:
(2560:300) x 1 cal (czyli 2,54 cm)=21,6 cm
2) obliczyć długość obrazka w calach:
(1920:300) x 1 cal (czyli 2,54 cm) =16,2 cm
3) odbitka będzie miała rozmiar
21,6 cm x16,2 cm przy rozdzielczości wydruku 300dpi.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- kartki papieru i długopisy,
- kalkulator.
Ćwiczenie 2
Zmniejszanie obrazów wykonanych aparatem cyfrowym 3,2 megapikselowym ustawionym
na najwyższą jakość i rozdzielczość do wysyłania poczta elektroniczną.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
komputerowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które powinno być realizowane
indywidualnie,
2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia stanowiska komputerowego,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
3) uruchomić komputer ,
4) uruchomić program graficzny np .Adobe Photoshop,
5) otworzyć wskazany przez nauczyciela obraz o wielkości 2048x1536 pikseli, rozdzielczości
72 ppi,
6) ustalić jaka wielkość powinien mieć obraz przeznaczony do wysłania pocztą elektroniczną,
7) wybrać polecenie Obrazek/ wielkość obrazka,
8) w oknie dialogowym zaznaczyć opcję  Zachowaj proporcje i  Metoda ponownego
próbnikowania ,
9) wprowadzić nowe wartości, wpisać tylko jedną wartość długość albo szerokość drugi
parametr zostanie wpisany automatycznie,
10) zapisać obraz po zmniejszeniu pod zmodyfikowana nazwą w oknie dialogowym zapisu
wybrać format zapisu,
11) porównać objętość pliku przed i po zmianie wielkości,
12) zamknąć program graficzny, wyłączyć komputer,
13) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
14) opisać ćwiczenie i dołączyć do portfolio.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- komputer z odpowiednim oprogramowaniem,
- zdjęcia wykonane aparatem cyfrowym, 2048x1536 pikseli, 72 ppi;
- kartki papieru i długopisy.
Ćwiczenie 3
Kopiowanie obrazów wykonanych aparatem cyfrowym do komputera.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
komputerowym oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia, które powinno być realizowane
w zespołach 4-5 osobowych (w grupach ćwiczeniowych nie większych niż 15 osób),
2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia stanowiska komputerowego,
3) uruchomić komputer,
4) włączyć aparat i podłączyć go do komputera za pomocą dołączonego do aparatu
przewodu USB,
5) w oknie dialogowym zaznaczyć w polu wyboru obrazy które chcesz skopiować,
6) wybrać nazwę i miejsce docelowe zdjęć, skopiować,
7) po zakończonym kopiowaniu wyłączyć komputer,
8) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
9) opisać ćwiczenie i dołączyć do portfolio.
Zalecane metody nauczania - uczenia się:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
- komputer z odpowiednim oprogramowaniem,
- aparat cyfrowy,
- kabel USB,
- kartki papieru i długopisy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test I
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Dobieranie materiałów
i sprzętu do prac fotograficznych
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1-14, są z poziomu podstawowego,
- zadania 15-20, są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.
Plan testu Klucz odpowiedzi
Kategoria Poziom
Poprawna
Nr Cel operacyjny
wymagań
celu
odpowiedz

zad. (mierzone osiągnięcia ucznia)
1.
Rozróżnić aparat na ławie optycznej. B P d
B P c
2. Wybrać urządzenie służące do przeglądania
zdjęć w aparacie cyfrowym.
B P a
Wyjaśnić zadanie płaszczyzny
3.
rozpraszającej.
B P d
Wybrać filtr który nie zmienia składu
4.
spektralnego światła.
B P c
5. Rozróżnić film o najmniejszym ziarnie.
A P d
6. Zdefiniować obiektyw typu zoom.
B P b
Wybrać urządzenie pozwalające na płynną
7.
zmianę odległości obrazowej.
B P Statyw składający się z
8. Wyjaśnić co to jest monopod.
jednej nogi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
B P b
Wybrać rozdzielczość drukarki
9.
atramentowej.
B P d
Wskazać oświetlenie które oddziela
10.
przedmiot od tła.
Wyjaśnić powstawanie efektu czerwonych B P a
11. oczu podczas fotografowania z lampą
błyskową.
B P b
12. Wybrać urządzenia do kopiowania.
B P Kopiowanie w którym
Wyjaśnić na czym polega kopiowanie negatyw jest w styku z
13.
stykowe. materiałem
pozytywowym
B P b
Wybrać filtr zatrzymujący promieniowanie
14.
czerwone.
C PP c
15. Zastosować obiektyw długoogniskowy.
D PP a
Zaplanować obiektyw do zdjęć
16.
krajobrazowych.
C PP a
Zastosować filtr do zdjęć w promieniowaniu
17.
podczerwonym.
C PP b
Określić proces chromogennego
18.
wywoływania filmów cz-b.
Zastosować film do aparatu C PP negatyw barwny
19. średnioformatowego, do zdjęć we wnętrzu typ 120,
w słabych warunkach oświetleniowych. wysokoczuły
Filtr czerwony rozjaśni
C PP
czerwony, przyciemni
niebieski i zielony, stąd
Scharakteryzować działanie filtra
20. przyciemni niebo i
czerwonego.
podwyższy kontrast
między niebem a
chmurami
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu zgodnie z wewnątrzszkolnym
systemem oceniania.
2. Określ dla uczniów wymagania.
3. Przygotuj instrukcję dla ucznia, test i kartę odpowiedzi dla każdego ucznia.
4. Zapewnij odpowiednie warunki przeprowadzenia testu (czas, możliwość samodzielnej
pracy).
5. Przed rozpoczęciem pracy zapoznaj ucznia z instrukcją.
6. Przeprowadz
test w określonym czasie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 pytania o różnym stopniu trudności.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi stawiając znak  X lub wpisując
prawidłową odpowiedz
. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem
a następnie ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności: I część  poziom podstawowy,
II część  poziom ponadpodstawowy
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi na jakieś pytanie sprawi ci trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na póz
niej i wróć do niego gdy zostanie ci czas wolny.
9. Na rozwiązani testu masz 45 min.
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
Część I  Poziom podstawowy
1. Aparat na ławie optycznej to aparat:
a) miniaturowy.
b) małoobrazkow.
c) śednioformatowy.
d) wielkoformatowy.
2. Do przeglądania zdjęć w aparacie cyfrowym służy:
a) matówka.
b) migawka.
c) ekran LCD.
d) pryzmat.
3. Zadaniem płaszczyzny rozpraszającej jest
a) wyrównanie i zmiękczenie światła padającego z softboxu.
b) spolaryzowanie światła.
c) stworzyć tło fotografowanemu przedmiotowi.
d) zasłonić część przedmiotu fotografowanego.
4. Który z podanych filtrów nie zmienia składu spektralnego światła:
a) konwersyjny.
b) kontrastujący.
c) korekcyjny.
d) neutralnie szary.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
5. Który film ma najmniejsze ziarno:
a) wysokoczuły.
b) średnioczuły.
c) niskoczuły.
d) ziarno nie zależy od czułości.
6. Obiektyw typu zoom oznacza obiektyw:
a) stałoogniskowy.
b) stałej ostrości.
c) jednoogniskowy.
d) zmiennoogniskowy.
7. Które urządzenie pozwala na płynną zmianę odległości obrazowej?
a) soczewka nasadkowa.
b) mieszki.
c) telekonwerter.
d) pierścienie pośrednie.
8. Wyjaśnij co to jest monopod?
9. W jakiej rozdzielczości drukują drukarki atramentowe?
a) 95dpi.
b) 300 dpi.
c) 600 dpi.
d) 1200 dpi.
10. Oświetlenie dające efekt oddzielenia przedmiotu od tła to oświetlenie?
a) przednie.
b) górne.
c) dolne.
d) konturowe.
11. Efekt w postaci czerwonych plamek w oczach fotografowanej osoby spowodowany jest
a) bezpośrednim odbiciem się promienia światła lampy błyskowej od siatkówki oka.
b) odbiciem się promienia światła lampy błyskowej od czerwonej ściany.
c) czerwonym oświetleniem studyjnym.
d) czerwonym światłem lampy błyskowej.
12. Powiększenie obrazu negatywowego na papier fotograficzny umożliwia nam:
a) maskownica.
b) powiększalnik.
c) kopiarka.
d) luneta.
13. Wyjaśnij na czym polega kopiowanie stykowe?
14. Jaki filtr zatrzymuje promieniowanie czerwone:
a) czerwony.
b) niebieski.
c) purpurowy.
d) żółty.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
Część II  Poziom ponadpodstawowy
15. Jaki zastosujemy obiektyw przy fotografowaniu meczu piłkarskiego, gdy mamy
utrudniony dostęp na boisko a chcemy pokazać bramkarza w akcji ?
a) Rybie oko.
b) Krótkoogniskowy.
c) Długoogniskowy.
d) Szerokokątny.
16. Jaki należy zastosować obiektyw, aby przy wykonywaniu zdjęć krajobrazowych uzyskać
dużą głębię ostrości ?
a) krótkoogniskowy.
b) standardowy.
c) długoogniskowy.
d) teleobiektyw.
17. W celu uzyskania zdjęcia w promieniowaniu podczerwonym oprócz specjalnie uczulonych
filmów należy zastosować filtr:
a) zatrzymujący( odcinający) promieniowanie widzialne.
b) przepuszczający promieniowanie widzialne.
c) zatrzymujący promieniowanie podczerwone.
d) zatrzymujący promieniowanie niewidzialne.
18. Filmy chromogeniczne cz-b przeznaczone są do obróbki w procesie
a) czarno-białym.
b) C-41.
c) RA-4.
d) E-6.
19. Zaproponuj rodzaj filmu do aparatu średnioformatowego do wykonania zdjęcia barwnego
we wnętrzu, gdy nie możemy używać lampy błyskowej.
20. Uzasadnij dlaczego aby otrzymać efekt burzowych chmur na materiale cz-b zastosujesz
filtr czerwony.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Dobieranie sprzętu i materiałów do wykonania prac fotograficznych
Zakreśl poprawną odpowiedz
, wpisz odpowiedzi .
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
8.
9. a b c d
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13.
14. a b c d
15. a b c d
16. a b c d
17. a b c d
18. a b c d
19.
20.
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
Test II
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Dobieranie materiałów
i sprzętu do prac fotograficznych
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1-14, są z poziomu podstawowego,
- zadania 15-20, są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.
Plan testu Klucz odpowiedzi
Kategoria
Poziom Poprawna
Nr Cel operacyjny
celu
wymagań odpowiedz

zad. (mierzone osiągnięcia ucznia)
1. Rozróżnić aparat z pokłonami. B P d
B P d
Wyjaśnić gdzie zapisywane są dane w
2.
aparacie cyfrowym.
B P a
3. Wyjaśnić zadanie softboxu.
B P a
Wybrać obiektyw dający największą
4.
głębię ostrości
B P b
5. Wybrać film średnioczuły.
Na drodze między
B P
negatywem a materiałem
6. Wyjaśnić proces kopiowania optycznego.
pozytywowym znajduje się
układ optyczny.
B P a
7. Wyjaśnić działanie filtru polaryzacyjnego.
Rozróżnić urządzenie wykorzystywane B P c
8. w makrofotografii pozwalające na
zmianę odległości ogniskowej.
B P d
Rozróżnić obiektyw pozwalający na
9.
zmianę perspektywy.
B P d
10. Rozróżnić oświetlenie rozproszone.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
Rozróżnić wielkość obrazu B P c
11. otrzymywanego podczas kopiowania
stykowego.
A P d
Zdefiniować rozdzielczość obrazu na
12.
potrzeby Internetu.
B P b
13. Wyjaśnić działanie maskownicy.
B P Obraz widziany w
celowniku nie jest taki
14. Wyjaśnić błąd paralaksy.
sam jak zarejestrowany
na materiale światłocz.
B Pp d
15. Rozróżnić filtry.
B Pp a
Wybrać materiał dający najmniejsze
16.
ziarno.
D Pp c
17. Zaplanować obiektyw do portretu.
Wybrać materiał światłoczuły który C Pp b
18. można obrabiać przy czerwonym filtrze
ciemniowym.
C Pp c
Wybrać filtr który zastosuje się w celu
19.
usunięcia plamy żółtej ze zdjęcia.
C Pp długie czasy otwarcia
migawki(studio,
krajobraz, zdjęcia nocne)
20. Podać zastosowanie statywu.
stosowanie obiektywów
długoogniskowych,
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu zgodnie z wewnątrzszkolnym
systemem oceniania.
2. Określ dla uczniów wymagania.
3. Przygotuj instrukcję dla ucznia, test i kartę odpowiedzi dla każdego ucznia.
4. Zapewnij odpowiednie warunki przeprowadzenia testu (czas, możliwość samodzielnej
pracy).
5. Przed rozpoczęciem pracy zapoznaj ucznia z instrukcją.
6. Przeprowadz
test w określonym czasie.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 pytania o różnym stopniu trudności.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi stawiając znak  X lub
wpisując prawidłową odpowiedz
. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz

zaznaczyć kółkiem a następnie ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41
6. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności: I część  poziom
podstawowy, II część  poziom ponadpodstawowy
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi na jakieś pytanie sprawi ci trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na póz
niej i wróć do niego gdy zostanie ci czas wolny.
9. Na rozwiązani testu masz 45 min.
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
Część I  Poziom podstawowy
1. Który aparat ma możliwość pochylania płaszczyzny obiektywu względem materiału
światłoczułego?
a) miniaturowy.
b) małoobrazkow.
c) wielkoformatowy.
d) średnioformatowy.
2. Gdzie zapisywane są dane w aparacie cyfrowym?
a) filmie.
b) migawce.
c) celowniku.
d) karcie pamięci.
3. Softbox to urządzenie stosowane do:
a) oświetlania.
b) kopiowania.
c) powiększania.
d) fotografowania.
4. Który obiektyw pozwala uzyskać największą głębie ostrości ?
a) krótkoogniskowy.
b) standardowy.
c) długoogniskowy.
d) teleobiektyw.
5. Wybierz film o średniej czułości:
a) 100 ISO.
b) 200 ISO.
c) 600 ISO.
d) 1200 ISO.
6. Wyjaśnij na czym polega kopiowanie optyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
42
7. Filtr polaryzacyjny ma za zadanie:
a) wygasza odblaski od powierzchni niemetalicznych.
b) różnicuje poziomy szarości.
c) zmienia temperaturę barwową światła.
d) wprowadza elementy których nie było w obrazie.
8. Urządzenie wykorzystywane w makrofotografii pozwalające na zmianę odległości
ogniskowej to:
a) mieszki.
b) pierścień odwrotnego mocowania.
c) nasadka optyczna (soczewka nasadkowa).
d) pierścienie pośrednie.
9. Który obiektyw posiada możliwość zmiany perspektywy i stosujemy w fotografii
architektury?
a) lustrzany.
b) rybie oko.
c) makro.
d) shift.
10. Jakie światło daje miękkie, równomierne oświetlenie?
a) skierowane.
b) konturowe.
c) bezpośrednie.
d) rozproszone.
11. Podczas kopiowania stykowego otrzymujemy obraz:
a) mniejszy niż negatyw.
b) taki sam jak negatyw.
c) większy niż negatyw.
d) dowolnej wielkości.
12. Rozdzielczość obrazu na potrzeby Internetu wynosi:
a) 3200 dpi.
b) 1600 dpi.
c) 800 dpi.
d) 95 dpi.
13. Płaskie ułożenie papieru fotograficznego podczas powiększania zapewnia nam:
a) poziomnica.
b) maskownica.
c) ramka.
d) szczypce.
14. Wyjaśnij na czym polega błąd paralaksy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
43
Część II  Poziom ponadpodstawowy
15. Który filtr nie jest filtrem uniwersalnym?
a) zmiękczający.
b) polaryzacyjny.
c) UV.
d) czerwony.
16. Na materiale o jakiej czułości uzyskamy jak najmniejsze ziarno?
a) 100 ISO.
b) 200 ISO.
c) 600 ISO.
d) 1200 ISO.
17. Zaplanuj obiektyw którym sfotografujesz zbliżenie twarzy?
a) rybie oko.
b) krótkoogniskowy.
c) długoogniskowy.
d) szerokokątny.
18. Przy czerwonym ciemniowym oświetleniu można prowadzić proces kopiowania i obróbki
chemicznej papieru fotograficznego:
a) czarno-białym wielogradacyjnym.
b) czarno-białym o stałej gradacji.
c) barwnym.
d) barwnym odwracalnym.
19. Wybierz filtr który zastosujesz do fotografowania czarno- białego zdjęcia w celu usunięcia
z niego żółtej plamy.
a) czerwony.
b) zielony.
c) żółty.
d) niebieski.
20. Podaj sytuacje zdjęciowe kiedy niezbędny jest zastosowanie statywu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
44
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Dobieranie sprzętu i materiałów do wykonania prac fotograficznych
Zakreśl poprawną odpowiedz
, wpisz brakujące części zdania lub wykonaj rysunek .
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6.
7. a b c d
8. a b c d
9. a b c d
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13. a b c d
14.
15. a b c d
16. a b c d
17. a b c d
18. a b c d
19. a b c d
20.
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
45
7. LITERATURA
1. Ang Tom: Fotografia cyfrowa-podręcznik. Arkady, Warszawa 2004
2. Daye D.: Praktyczny kurs fotografii. Wydawnictwo R. Kluszczyński, Kraków 1995
3. Fedak J.: Fotografia cyfrowa od A do Z. Muza S.A., Warszawa 2004
4. Freeman M.: Fotografia studyjna. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1993
5. Hedgecoe J.: Fotografia-jak lepiej fotografować. Arkady, Warszawa 1995
6. Kotecki A.: Fotografia czarno-biała. HWiU Libra, Warszawa 1981
7. Langford M.: Fotografia od A do Z. Muza, Warszawa 1992
8. McWhinne A. (red.): Fotografia  podręcznik. Arkady, Warszawa 2004
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
46