MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Remigiusz Kutyła
Wykonywanie zdjęć reklamowych
313[05].Z1.09
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr Andrzej Zbigniew Leszczyński
mgr inż. Andrzej Polak
Opracowanie redakcyjne:
Konsultacja:
dr inż. Krzysztof Symela
Korekta:
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 313[05].Z1.09
 Wykonywanie zdjęć reklamowych zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu fotograf.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 6
3. Cele kształcenia 7
4. Przykładowe scenariusze zajęć 8
5. Ćwiczenia 12
5.1. Sprzęt i materiały do zdjęć katalogowych i reklamowych 12
5.1.1. Ćwiczenia 12
5.2. Zasady kompozycji i aranżacji zdjęć katalogowych i reklamowych 16
5.2.1. Ćwiczenia 16
5.3. Zasady wykonywania zdjęć katalogowych i reklamowych 24
5.3.1. Ćwiczenia 24
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 36
7. Literatura 46
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu  Poradnik dla nauczyciela , który będzie pomocny
w organizowaniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie fotograf. Dotyczy on
realizacji jednostki modułowej 313[05].Z1.09 -  Wykonywanie zdjęć reklamowych , która jest
składnikiem modułu  Technologia prac fotograficznych  313[05].Z1.
Należy zapoznać się z treścią rozdziału Wprowadzenie ponieważ umożliwi to Państwu
skuteczne korzystanie z poradnika i osiągnięcie sukcesu w realizacji jednostki modułowej
 Wykonywanie zdjęć reklamowych dla zawodu Fotograf 313[05] (pozycja 15
w załączonej tabeli).
Zawód: Fotograf 313[05]
Lp Kod Nazwa jednostki modułowej w programie nauczania dla zawodu
.
1. 313[05].O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
oraz ochrony środowiska
2. 313[05].O1.02 Zastosowanie elementów wiedzy o sztuce w realizacji zadań zawodowych
3. 313[05].O1.03 Posługiwanie się terminologią zawodową
4. 313[05].O1.04 Rozróżnianie materiałów fotograficznych
5. 313[05].O1.05 Magazynowanie i przechowywanie materiałów fotograficznych
6. 313[05].O1.06 Wykonywanie podstawowych czynności fotograficznych
7. 313[05].Z1.01 Organizowanie stanowiska pracy
8. 313[05].Z1.02 Dobieranie sprzętu i materiałów do wykonania prac fotograficznych
9. 313[05].Z1.03 Przygotowywanie roztworów do chemicznej obróbki materiałów fotograficznych
10. 313[05].Z1.04 Wykonywanie prac fotograficznych metodami tradycyjnymi i technikami cyfrowymi
11. 313[05].Z1.05 Wykonywanie zdjęć portretowych
12. 313[05].Z1.06 Wykonywanie zdjęć plenerowych
13. 313[05].Z1.07 Wykonywanie zdjęć architektonicznych
14. 313[05].Z1.08 Wykonywanie zdjęć reportażowych
15. 313[05].Z1.09 Wykonywanie zdjęć reklamowych
16. 313[05].Z1.10 Wykonywanie zdjęć technicznych
Poradnik składa się z sześciu części: Wymagania wstępne, Cele kształcenia,
Scenariusze zajęć, Ćwiczenia, Sprawdzian osiągnięć, Literatura.
W części Wymagania wstępne, określono katalog podstawowych umiejętności, które
uczeń powinien posiadać przed przystąpieniem do realizacji niniejszej jednostki modułowej.
Jeśli po analizie uznacie Państwo, że któreś z umiejętności nie są dostatecznie przez ucznia
opanowane, wówczas uczeń powinien ponownie przestudiować materiał nauczania zawarty
w poradnikach z poprzednich jednostek modułowych.
W części Cele kształcenia znajduje się wykaz umiejętności, które uczeń będzie posiadał
po zakończeniu realizacji materiału nauczania zawartego w poradniku. W ocenie, czy
rzeczywiście takie umiejętności uczeń opanował, pomoże Państwu załączony w poradniku
sprawdzian osiągnięć.
Przykładowe Scenariusze zajęć są szczegółową propozycją przeprowadzenia lekcji
w ramach realizacji materiału nauczania dla tej jednostki modułowej.
W części Ćwiczenia znajdą Państwo propozycje ćwiczeń będących praktycznym
zastosowaniem wiadomości z zakresu materiału nauczania przewidzianego dla tej jednostki
modułowej.
Każde z ćwiczeń zawartych w poradniku opisane jest w formie polecenia co należy
wykonać. Natomiast uszczegółowieniem tego polecenia jest lista działań (czynności)
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
określająca Sposób wykonania ćwiczenia. Ćwiczenia mogą być realizowane indywidualnie
lub w 2-5 osobowych zespołach, w grupach ćwiczeniowych nie większych niż 15 osób.
Ponadto każde z ćwiczeń zawiera Wskazówki do realizacji poszczególnych ćwiczeń.
Przy realizacji ćwiczeń autor poradnika zakłada, że uczniowie pracują aparatami
ustawionymi w trybie ręcznego sterowania czasem i przysłoną (tzw. manual oznaczony
symbolem M) co łączy się z koniecznością wykonania odpowiednich czynności przed
zrobieniem zdjęcia.
Składnikiem opisu każdego z ćwiczeń jest Lista środków dydaktycznych niezbędnych
do prawidłowego wykonania ćwiczenia oraz zalecone metody nauczania  uczenia się.
Kolejna część poradnika to Sprawdzian osiągnięć, który umożliwi sprawdzenie
poziomu wiadomości i umiejętności ucznia po zakończeniu realizacji programu danej jednostki
modułowej. Składa się on z testu teoretycznego oraz z testu typu próba pracy. Pozytywnie
rozwiązane przez ucznia sprawdziany osiągnięć (teoretyczny i praktyczny) oraz załączony do
oceny w formie  portfolio efekt realizacji ćwiczeń (wykonane fotografie) stanowił będzie
dowód, że uczeń potrafi zrealizować zdanie zawodowe polegające na prawidłowym
wykonywaniu zdjęć reklamowych. W przypadku sprawdzianu osiągnięć uczeń powinien
wiedzieć, że ma on formę testu podobnego do tych, jakie występują w egzaminie zewnętrznym
dla potwierdzenia kwalifikacji w zawodzie. Dlatego też istotne jest to, aby nabrał wprawy w
rozwiązywaniu tego typu testów, co z pewnością będzie procentować w przypadku egzaminu
zewnętrznego.
W celu poszerzenia i pogłębienia posiadanej wiedzy z zakresu tej jednostki modułowej
nauczyciel może skorzystać z listy materiałów z
ródłowych zamieszczonych w części poradnika
nazwanej Literatura. Zestaw ten powinien być dostępny w zbiorach biblioteki szkolnej lub
innych bibliotekach publicznych. Wiele cennych i ciekawych informacji możecie również
pozyskać Państwo z zasobów internetowych.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
W trakcie realizacji ćwiczeń należy zwrócić szczególną uwagę na przestrzeganie
regulaminów, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych
wynikających z prowadzonych prac. Przepisy te uczeń poznał już wcześniej, a niektóre pozna
w trakcie nauki. W czasie pracy zwróćcie Państwo uwagę na dbałość o ochronę środowiska
naturalnego.
Należy pamiętać, że uzupełnieniem tego poradnika jest  Poradnik dla ucznia , w którym
między innymi zamieszczono materiał nauczania, stanowiący podbudowę do realizacji ćwiczeń.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
313[05].Z1
Technologia prac fotograficznych
313[05].Z1.01
Organizowanie stanowiska pracy
313[05].Z1.02
Dobieranie materiałów i sprzętu do
wykonania prac fotograficznych
313[05].Z1.03
Dobieranie materiałów i sprzętu do
wykonania prac fotograficznych
313[05].Z1.04
Dobieranie materiałów i sprzętu do
wykonania prac fotograficznych
313[05].Z1.07
313[05].Z1.05 313[05].Z1.06 313[05].Z1.08 313[05].Z1.09 313[05].Z1.10
Wykonywanie
Wykonywanie Wykonywanie Wykonywanie Wykonywanie Wykonywanie
zdjęć
zdjęć zdjęć zdjęć zdjęć zdjęć
architektonicznych
portretowych plenerowych reportażowych reklamowych technicznych
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- rozpoznawać rodzaje materiałów światłoczułych oraz inne materiały fotograficzne,
- dobierać czułości matrycy w aparacie cyfrowym oraz rozdzielczość i sposób zapisu
obrazu,
- posługiwać się komputerem w zakresie obróbki obrazu cyfrowego, w tym plików RAW,
- wykonywać podstawowe prace i procesy technologiczne z zachowaniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,
- wykorzystywać elementy wiedzy o sztuce przy wykonywaniu zdjęć plenerowych,
- organizować stanowisko pracy fotografa z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa
i ergonomii pracy,
- posługiwać się terminologią zawodową w kontaktach z klientami i dokumentowaniu prac
fotograficznych,
- dobierać optymalny sprzęt i materiały do wykonywania prac fotograficznych,
- wykonywać podstawowe czynności fotograficzne, a w szczególności:
" korzystać z różnych z
ródeł informacji,
" posługiwać się aparatami fotograficznymi: lustrzanką średnioformatową, lustrzanką
małoobrazkową, lustrzanką cyfrową, cyfrowym aparatem kompaktowym
z możliwością ręcznych ustawień parametrów,
" stosować obiektywy wymienne,
" posługiwać się elektroniczną lampą błyskową,
" posługiwać się światłomierzem z możliwością pomiaru zarówno światła odbitego jak
i padajÄ…cego,
" dokonać archiwizacji wykonanego zdjęcia poprzez naklejenie go na odpowiednie
podłoże i opatrzenie właściwym opisem,
- wykonywać prace fotograficzne metodami tradycyjnymi i cyfrowymi.
- magazynować, przechowywać i dokumentować materiały fotograficzne zgodnie
z obowiÄ…zujÄ…cymi przepisami i standardami.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- odróżnić zdjęcie katalogowe od zdjęcia reklamowego,
- dobrać odpowiedni sprzęt fotograficzny (rodzaj aparatu, rodzaj obiektywu) do wykonania
zdjęć katalogowych i reklamowych,
- dobrać odpowiednie materiały do wykonania zdjęć katalogowych i reklamowych lub
dobrać właściwe parametry zapisu cyfrowego do wykonania zdjęć katalogowych
i reklamowych,
- dobrać odpowiedni sprzęt dodatkowy do wykonania zdjęć katalogowych i reklamowych,
- dobrać odpowiednie tło do zdjęć katalogowych i reklamowych,
- dokonać konfiguracji oświetlenia zdjęć katalogowych i reklamowych,
- zastosować przy wykonywaniu zdjęć katalogowych i reklamowych różne kierunki
oświetlenia dla uzyskania określonego efektu,
- wykonać zdjęcie reklamowe w różnych wariantach oświetleniowych i na różnym tle,
- wykonać zdjęcie katalogowe w warunkach atelierowych,
- wykonać aranżację zdjęcia reklamowego pojedynczego przedmiotu,
- wykonać aranżację zdjęcia reklamowego wielu przedmiotów,
- wykonać zdjęcie katalogowe dużego obiektu w pomieszczeniu w którym się on znajduje,
- wybrać odpowiednią perspektywę do wykonania fotografii reklamowej i katalogowej,
- dobrać elementy i tło zdjęcia reklamowego aby kompozycja opierała się na zasadzie
kontrastów,
- dobrać elementy i tło zdjęcia reklamowego aby kompozycja opierała się na zasadzie
podobieństw,
- wykonać zdjęcie katalogowe przedmiotu ze szkła,
- wykonać zdjęcia reklamowe wyrobów ze szkła na jasnym i ciemnym tle,
- wykonać zdjęcia katalogowe przedmiotów wykonanych z różnych materiałów: tkaniny,
metalu, drewna, tworzyw sztucznych,
- ocenić jakość wykonanych zdjęć obiektów reklamowych oraz sporządzić  portfolio prac.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Fotograf - 313[05]
Moduł: Technologia prac fotograficznych 313[05].Z1
Jednostka modułowa: Wykonywanie zdjęć reklamowych 313[05].Z1.09
Temat: Wykonaj 2 zdjęcia tego samego plecaka szkolnego (lub torby) w ten sposób, aby
pierwsze zdjęcie było zdjęciem katalogowym, a drugie reklamowym. Posłuż się
aparatem średnioformatowym i negatywową, barwną techniką zdjęciową.
Cel ogólny: Wykształcenie umiejętności wykonywania oraz rozróżniania zdjęć katalogowych
i reklamowych.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- wykonać zdjęcie katalogowe,
- wykonać zdjęcie reklamowe.
Metody nauczania-uczenia:
- prezentacja i miniwykład na temat specyfiki wykonania i kompozycji zdjęć katalogowych i
reklamowych,
- ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca indywidualna, praca w zespołach dwuosobowych, nie więcej niż 15 osób w grupie.
Czas: 135 min
Åšrodki dydaktyczne:
- komputer z dostępem do Internetu.
- zestaw książek z dziedziny fotografii reklamowej a w tym pozycja: H. Latoś  1000 słów
o fotografii ,
- lustrzanka średnioformatowa z zestawem obiektywów (1 komplet na zespół),
- materiały zdjęciowe negatywowe barwne odpowiednie do używanego sprzętu i rodzaju
wykonywanych zdjęć (typ i czułość),
- światłomierze z możliwością pomiaru światła padającego, błyskowego i ciągłego (min. 1
szt, na grupÄ™),
- wężyk, statyw, oświetlenie studyjne, zestaw teł fotograficznych o różnych kolorach
(np. papierowe czy tekstylne),
- rekwizyt w postaci plecaka,
- sprzęt i materiały do wywołania negatywów i wykonania kopii pozytywowych,
- arkusz A4 o gramaturze min. 160 g/m2, taśma dwustronnie klejąca, nożyczki, nożyk,
długopis.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Przebieg zajęć:
1) Nauczyciel zapoznaje uczniów z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na
stanowisku ćwiczeniowym zorganizowanym w pracowni oraz ze sposobem wykonania
ćwiczenia, które powinno być realizowane indywidualnie.
2) Nauczyciel przeprowadza miniwykład z prezentacją multimedialną na temat kompozycji
i wykonywania zdjęć katalogowych i reklamowych.
3) Nauczyciel dokonuje podziału uczniów na zespoły dwuosobowe i wyznacza zadanie:
 Proszę zaplanować na piśmie, jaki sprzęt będzie potrzebny do wykonania zdjęcia
reklamowego i katalogowego oraz w jaki sposób macie zamiar dokonać ustawień
przedmiotu, światła i aparatu. .
4) Uczniowie prezentują swoje koncepcje wykonania ćwiczenia,
5) Uczniowie w zespołach mają za zadanie na zmianę wykonać zdjęcia (każdy, co najmniej
po jednym zdjęciu każdego rodzaju).
6) Uczniowie ustawiają aparat, obiekt i oświetlenie.
7) Uczniowie wykonują zdjęcia zgodne z tematyką ćwiczenia.
8) Nauczyciel obserwuje przebieg pracy uczniów i na bieżąco koryguje zauważone błędy.
9) Uczniowie zgłaszają wykonanie zdjęć a nauczyciel poleca uczniom aby udali się do
laboratorium w celu wywołania negatywów.
10) Uczniowie, po wywołaniu negatywów wybierają najodpowiedniejsze ujęcia i każdy uczeń
wykonuje po dwie kopie pozytywowe wybranych zdjęć. Jedna kopia ma przedstawiać
zdjęcie katalogowe przedmiotu a drugie zdjęcie reklamowe tego samego przedmiotu.
11) Uczniowie przyklejają za pomocą taśmy dwustronnie klejącej zdjęcia do jednego arkusza
A4 i opisują które z nich przedstawia zdjęcie katalogowe a które reklamowe.
12) Uczniowie porządkują stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia.
13) Nauczyciel sprawdza i ocenia poprawność wykonania zdjęć oraz zgodności opisu.
14) Nauczyciel dokonuje podsumowania treści i sposobu wykonywanego ćwiczenia
prezentując efekty pracy poszczególnych zespołów i omawia trudności z jakimi uczniowie
mieli do czynienia podczas wykonywania ćwiczenia.
Analiza zajęć:
Nauczyciel podsumowuje ćwiczenia, wskazuje jakie nowe umiejętności zostały
wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać w przyszłości.
Zakończenie zajęć.
Praca domowa
Wyszukaj w Internecie zdjęcia katalogowe i reklamowe tego samego przedmiotu i napisz:
1) Do jakich celów stosuje się w Internecie zdjęcia katalogowe ?
2) Czy częściej spotyka się w Internecie zdjęcia przedmiotów w formie katalogowej czy
reklamowej?
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Każdy z uczniów wypowiada się krótko na temat czy zajęcia były prowadzone w sposób
ciekawy i zrozumiały.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & .
Modułowy program nauczania: Fotograf - 313[05]
Moduł: Technologia prac fotograficznych 313[05].Z1
Jednostka modułowa: Wykonywanie zdjęć reklamowych 313[05].Z1.09
Temat: Wykonaj zdjęcie katalogowe dużego obiektu zawierającego błyszczące,
metalowe elementy. Zdjęcie wykonaj w miejscu gdzie obiekt się znajduje. Do
wykonania ćwiczenia zastosuj cyfrową technikę zdjęciową.
Cel ogólny: Wykształcenie umiejętności wykonywania zdjęć katalogowych dużych obiektów
poza atelier fotograficznym.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- wykonać zdjęcia katalogowe dużych obiektów poza atelier fotograficznym,
- zaaranżować oświetlenie, tło oraz przygotować obiekt do wykonania fotografii
katalogowej.
Metody nauczania-uczenia siÄ™:
- pokaz z instruktażem,
- ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca w zespołach 2-4 osobowych, nie więcej niż 15 osób w grupie zajęciowej.
Czas: 135 min.
Åšrodki dydaktyczne:
- różne rodzaje cyfrowych aparatów fotograficznych np. lustrzanka cyfrowa, cyfrowy aparat
kompaktowy,
- różne obiektywy o stałej ogniskowej,
- światłomierze z możliwością pomiaru światła padającego, ciągłego i błyskowego
(min. 1 szt, na grupÄ™),
- zestaw lamp studyjnych, tła fotograficzne,
- wężyk lub pilot do zdalnego wyzwalania migawki aparatu, statyw,
- namiot świetlny,
- duży , metalowy obiekt (np. suszarka bębnowa, sensytometr, procesor do papierów czy
filmów itp.),
- komputer PC z oprogramowaniem do edycji zdjęć,
- sprzęt i materiały do wykonania kopii pozytywowych (np. drukarka z materiałami
eksploatacyjnymi),
- arkusz A4 o gramaturze min. 160, taśma dwustronnie klejąca nożyczki, nożyk, długopis.
Przebieg zajęć:
1) Nauczyciel zapoznaje uczniów z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na
stanowisku ćwiczeniowym zorganizowanym poza szkołą oraz ze sposobem wykonania
ćwiczenia, które powinno być realizowane w zespołach 2-4 osobowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
2) Uczniowie wraz z nauczycielem wychodzą w miejsce wykonywania zdjęć w celu
zapoznania siÄ™ z obiektem i panujÄ…cymi warunkami w jego otoczeniu (np. do innej
pracowni szkolnej).
3) Uczniowie, po powrocie do pracowni, planują na piśmie, jaki sprzęt i materiały będą
potrzebne do realizacji ćwiczenia.
4) Uczniowie dobierajÄ… aparat z odpowiednim obiektywem odpowiednim (np.
standardowym) do tematu ćwiczenia oraz inny sprzęt: statyw, wężyk, pilot do zdalnego
wyzwalania migawki i, jeśli potrzeba, inny sprzęt dodatkowy.
5) Uczniowie wybierają tło.
6) Nauczyciel wraz z uczniami udają się na miejsce wykonywania zdjęć.
7) Uczniowie z nauczycielem uzgadniają wybór stanowiska zdjęciowego oraz sposób
pomiaru i ustawienia warunków ekspozycji.
8) Uczniowie dokonują ustawienia tła i reflektorów oświetlających obiekt.
9) Uczniowie sprawdzają czy na błyszczących częściach maszyny nie ma zbyt dużych
refleksów świetlnych i w razie potrzeby likwidują je (np. za pomocą plasteliny).
10) Uczniowie wykonują szereg zdjęć zgodnie z tematem ćwiczenia dokonują pomiaru
i ustawienia warunków ekspozycji oddzielnie do każdego zdjęcia.
11) Nauczyciel na bieżąco nadzoruje i ewentualnie koryguje pracę uczniów.
12) Uczniowie wraz z nauczycielem wracajÄ… do pracowni.
13) Uczniowie dokonują przeniesienia zdjęć do pamięci komputera i dokonują doboru
najlepszych ujęć.
14) Uczniowie wykonują kopie pozytywowe wybranego ujęcia (każdy uczeń po 1 zdjęciu)
w formacie minimum 9 x 13 cm, a wykonane pozytywy naklejają na kartki A4 i dołączają
do portfolio wraz z dokładnym opisem sposobu wykonania zdjęcia.
15) Uczniowie wykonują szkice sytuacyjne sposobu oświetlenia, ustawienia aparatu i tła
i załączają do arkusza z wykonanym zdjęciem.
16) Uczniowie porządkują stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia.
17) Uczniowie przedstawiają wykonaną pracę nauczycielowi, który dokonuje jej oceny.
Analiza zajęć:
Nauczyciel podsumowuje ćwiczenia, wskazuje, jakie nowe umiejętności zostały
wykształcone, jakie problemy wystąpiły podczas realizacji ćwiczenia i jak ich unikać
w przyszłości.
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Wykonaj w domu zdjęcie katalogowe niewielkiego przedmiotu w miejscu gdzie się on
znajduje.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
Każdy z uczniów wypowiada się krótko na temat czy zajęcia były prowadzone w sposób
ciekawy i zrozumiały oraz czy opanował treści, które mogą mu się przydać w póz
niejszej pracy
zawodowej?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
5. ĆWICZENIA
5.1. Sprzęt i materiały do zdjęć katalogowych i reklamowych
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dokonaj wyboru aparatu fotograficznego i materiałów zdjęciowych do wykonania
barwnego zdjęcia reklamowego którego docelowy wymiar (po wydrukowaniu) ma wynosić:
szerokość 4 metry, a długość 5 metrów.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania uczniów z odpowiedniego zakresu
materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel monitoruje sposób jego
realizacji i koryguje zaobserwowane nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel
powinien omówić z uczniem (lub grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając
uwagę na  mocne i  słabe strony.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym zorganizowanym w pracowni oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia,
2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
3) zaplanować sposób wykonania ćwiczenia  podział pracy w zespole  jeden członek
zespołu poszukuje informacji w Internecie, a drugi w książkach, katalogach i poprzez
telefonowanie do firm zajmujÄ…cych siÄ™ wydrukami wielkoformatowymi,
4) dokonać wyszukania informacji w Internecie, znalez
ć telefony kontaktowe i telefonicznie
zapytać jakie parametry ma spełniać zdjęcie,
5) napisać na kartce parametry techniczne, które ma spełniać zdjęcie o warunkach
określonych w poleceniu ćwiczenia,
6) wyszukać sprzęt i materiały spełniające warunki techniczne określone w punkcie 5,
7) wybrać, z przygotowanego zestawu, sprzęt i materiały go wykonania zdjęcia spełniającego
kryteria określone w poleceniu ćwiczenia,
8) opisać na kartce jaki rodzaj aparatu i materiału zdjęciowego wybrałeś i na jakich
informacjach opierałeś się dokonując właśnie takiego wyboru,
9) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
10) dołączyć pracę do portfolio,
11) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny.
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- miniwykład,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- komputer PC z dostępem do Internetu,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
- książki, czasopisma fachowe z zakresu fotografii i katalogi reklamowe,
- różne rodzaje aparatów fotograficznych: aparat wielkoformatowy, lustrzanka
średnioformatowa, lustrzanka małoobrazkowa, lustrzanka cyfrowa, cyfrowy aparat
kompaktowy,
- barwne materiały zdjęciowe negatywowe i pozytywowe,
- telefon komórkowy lub stacjonarny, książka telefoniczna,
- arkusz białego papieru o formacie A4, długopis.
Ćwiczenie 2
Dokonaj wyboru aparatu fotograficznego i techniki zdjęciowej oraz materiałów
światłoczułych do wykonania zdjęć katalogowych wyrobu w postaci żelazka do prasowania.
Zdjęcie ma być docelowo wydrukowane jako czarno-białe w formacie 6x9 cm.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania uczniów z odpowiedniego zakresu
materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel monitoruje sposób jego
realizacji i koryguje zaobserwowane nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel
powinien omówić z uczniem (lub grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając
uwagę na  mocne i  słabe strony.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym zorganizowanym w pracowni oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia,
2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
3) zaplanować sposób wykonania ćwiczenia,
4) napisać na kartce formatu A4 propozycje wyboru aparatu, materiałów światłoczułych lub
czułości matrycy cyfrowej oraz rodzaju pliku w jakim ma być obraz zapisany wraz
z uzasadnieniem wyboru,
5) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
6) dołączyć pracę do portfolio,
7) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny.
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- burza mózgów (lub giełda pomysłów),
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- różne rodzaje aparatów fotograficznych: lustrzanka średnioformatowa, lustrzanka
małoobrazkowa, lustrzanka cyfrowa, cyfrowy aparat kompaktowy,
- książki i czasopisma fachowe z zakresu fotografii,
- barwne i czarno-białe materiały zdjęciowe negatywowe i pozytywowe,
- komputer PC z dostępem do Internetu,
- arkusz białego papieru o formacie A4, długopis.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Ćwiczenie 3
Wyszukaj w materiałach reklamowych, katalogowych i Internecie zdjęcia reklamowe
i katalogowe. Przygotuj prezentację przedstawiając osobno każde z tych rodzajów fotografii.
Uzasadnij, dlaczego dane zdjęcia zakwalifikowałeś do danej kategorii.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania uczniów z odpowiedniego zakresu
materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel monitoruje sposób jego
realizacji i koryguje zaobserwowane nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel
powinien omówić z uczniem (lub grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając
uwagę na  mocne i  słabe strony.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym zorganizowanym w pracowni oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia,
2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
3) zaplanować podział pracy w zespole  kto z członków zespołu wyszukuje dany rodzaj
zdjęć oraz kto zaprezentuje wykonaną pracę,
4) przystąpić do wyszukiwania zdjęć, wyszukane zdjęcia zapisać w pamięci komputera,
5) wykonać prezentację komputerową,
6) dokonać publicznej prezentacji efektów pracy,
7) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
8) dołączyć pracę do portfolio (np. w formie płyty CD).
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- giełda pomysłów,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- komputer PC z dostępem do Internetu (1 szt. na zespół),
- płyta CD (po 1 szt. na każdego ucznia).
Ćwiczenie 4
Zaprojektuj wyposażenie atelier służącego do wykonywania fotografii katalogowych
i reklamowych techniką cyfrową. Przedstaw w formie pisemnej dwie propozycje zakupów
wraz z kosztorysem w wersji maksymalnej i minimalnej.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania uczniów z odpowiedniego zakresu
materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel monitoruje sposób jego
realizacji i koryguje zaobserwowane nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
powinien omówić z uczniem (lub grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając
uwagę na  mocne i  słabe strony.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym zorganizowanym w pracowni oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia,
2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
3) zaplanować podział pracy w zespole  który z członków wyszukuje jakie informacje oraz
kto zaprezentuje wykonanÄ… pracÄ™,
4) przystąpić do wyszukiwania informacji na temat wyposażenia atelier do zdjęć
katalogowych i reklamowych,
5) wykonać pisemnie dwie wersje zakupów wyposażenia atelier służącego do wykonywania
fotografii katalogowych i reklamowych technikÄ… cyfrowÄ…  w wersji minimum i maksimum,
6) dołączyć do każdej listy opis jaki zakres prac można wykonać przy wykorzystaniu każdego
z zaproponowanych zestawów sprzętu,
7) dokonać prezentacji efektów pracy na forum grupy,
8) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
9) dołączyć pracę do portfolio z odpowiednim opisem.
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- giełda pomysłów,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- komputer PC z dostępem do Internetu (1 szt na zespół),
- książki, czasopisma fachowe z zakresu fotografii i katalogi reklamowe firm produkujących
sprzęt fotograficzny,
- arkusze papieru A4, długopis, ołówek (1 zestaw na zespół).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.2. Zasady kompozycji i aranżacji zdjęć katalogowych
i reklamowych
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj minimum trzy zdjęcia katalogowe tego samego obiektu (np. aparatu
fotograficznego) z różnych stron. Wybierz jedno, które najlepiej odda jego kształt, charakter
i kolorystykÄ™.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania uczniów z odpowiedniego zakresu
materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel monitoruje sposób jego
realizacji i koryguje zaobserwowane nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel
powinien omówić z uczniem (lub grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając
uwagę na  mocne i  słabe strony.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym zorganizowanym w pracowni oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia,
2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
3) uzgodnić z nauczycielem technikę wykonania zdjęć i rodzaj fotografowanego obiektu,
4) zaplanować pisemnie w punktach etapy realizacji ćwiczenia,
5) wybrać odpowiedni aparat, odpowiedni do niego typem materiał światłoczuły, sprzęt
oświetleniowy, tło i sprzęt pomocniczy,
6) dokonać ustawienia oświetlenia i aparatu fotograficznego,
7) dokonać pomiaru warunków naświetlania i ustawić je w aparacie,
8) ustawić obiekt i wykonać szereg zdjęć zmieniając jego ustawienie,
9) wywołać błonę negatywową, dokonać wyboru 3 ujęć i wykonać kopie pozytywowe
(w przypadku techniki cyfrowej  dokonać wydruku) w formacie minimum 9x13 cm,
10) zdjęcia nakleić na kartkę A4 i napisać, które ze zdjęć najdokładniej pokazuje cechy
fotografowanego obiektu,
11) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
12) dołączyć zdjęcie do portfolio,
13) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny.
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- różne rodzaje aparatów fotograficznych: lustrzanka średnioformatowa, lustrzanka
małoobrazkowa, lustrzanka cyfrowa,
- różne obiektywy o stałej ogniskowej do poszczególnych typów aparatów,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
- materiały zdjęciowe o różnych czułościach,
- światłomierze z możliwością pomiaru światła padającego, ciągłego i błyskowego
(min. 1 szt. na grupÄ™),
- zestaw lamp studyjnych, tła fotograficzne,
- wężyk lub pilot do zdalnego wyzwalania migawki aparatu, statyw,
- obiekt, który będzie fotografowany (np. aparat fotograficzny),
- komputer PC z oprogramowaniem do edycji zdjęć (przy cyfrowej technice zdjęciowej),
- sprzęt i materiały do wywołania negatywy i do wykonania kopii pozytywowych
(przy technice cyfrowej np. drukarka z materiałami eksploatacyjnymi),
- arkusz A4 o gramaturze min. 160 g/m2, taśma dwustronnie klejąca, nożyczki, nożyk itp.
Ćwiczenie 2
Wykonaj minimum dwa zdjęcia reklamowe kolorowych klocków opierając kompozycję
pierwszego zdjęcia na zasadzie kontrastów kolorów, a drugiego na zasadzie podobieństw
kolorów. Wykonaj ćwiczenie przy użyciu aparatu średnioformatowego i barwnych błon
diapozytywowych.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania uczniów z odpowiedniego zakresu
materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel monitoruje sposób jego
realizacji i koryguje zaobserwowane nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel
powinien omówić z uczniem (lub grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając
uwagę na  mocne i  słabe strony.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku zapoznać się
z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku ćwiczeniowym
zorganizowanym w pracowni oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia,
2) zaplanować i ustnie zreferować sposób wykonania ćwiczenia,
3) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
4) wybrać aparat oraz materiał zdjęciowy,
5) wybrać tło, zaaranżować na nim kompozycję, ustawić oświetlenie,
6) zmierzyć warunki naświetlania, ustawić je w aparacie i wykonać co najmniej dwa zdjęcia
zgodnie z warunkami podanymi w temacie ćwiczenia,
7) wywołać diapozytyw, wybrać najlepsze zdjęcia, i umieścić je w przez
roczystej folii
(opakowaniu służącym do katalogowania średnioformatowych diapozytywów) lub
w koszulkach na dokumenty biurowe, na opakowaniu napisać numery: 1  dla zdjęcia
skomponowanego na zasadzie podobieństw i 2  dla zdjęcia skomponowanego na
zasadzie kontrastów,
8) opisać na kartce A4 jakie zabiegi kompozycyjne zastosowałeś podczas wykonywania
każdego ze zdjęć,
9) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
10) dołączyć pracę do portfolio,
11) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- lustrzanka średnioformatowa z zestawem obiektywów (1 komplet na zespół),
- materiały zdjęciowe diapozytywowe (typ i czułość) do używanego sprzętu i rodzaju
wykonywanych zdjęć,
- światłomierze z możliwością pomiaru światła padającego, błyskowego i ciągłego
(min. 1 szt, na grupÄ™),
- wężyk, statyw, oświetlenie studyjne, tła fotograficzne,
- rekwizyty w postaci kompletów plastikowych klocków (1 komplet na zespół) oraz różne
tła fotograficzne (np. papierowe lub tekstylne),
- płyta CD z kopertą oraz koszulka foliowa do dokumentów o formacie A5, długopis,
marker do podpisywania płyt CD (po 1 szt. na 1 grupę).
Ćwiczenie 3
Wykonaj, techniką cyfrową, cztery zdjęcia reklamowe telefonu komórkowego (lub
palmtopa) w tym samym położeniu (postawiony pionowo na tle) ale z różnych perspektyw
patrzenia: pierwsze z perspektywy żabiej, drugie z horyzontalnej, trzecie z pozycji lekko
powyżej horyzontalnej, a czwarte z perspektywy ptasiej (oÅ› optyczna obiektywu - okoÅ‚o 45°
w stosunku do poziomu).
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania uczniów z odpowiedniego zakresu
materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel monitoruje sposób jego
realizacji i koryguje zaobserwowane nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel
powinien omówić z uczniem (lub grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając
uwagę na  mocne i  słabe strony.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym zorganizowanym w pracowni oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia,
2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
3) zaplanować pisemnie w punktach etapy realizacji ćwiczenia,
4) wybrać odpowiedni aparat, obiektyw i sprzęt dodatkowy oraz tło,
5) ustawić oświetlenie i aparat fotograficzny,
6) dokonać pomiaru warunków naświetlania i ustawić je w aparacie,
7) ustawić przedmiotu i wykonać szereg zdjęć zmieniając ustawienie aparatu według
polecenia zawartego w temacie ćwiczenia,
8) przenieść zdjęcia do pamięci komputera i dokonać wyboru trzech ujęć, a następnie
wykonać kopie pozytywowe np. dokonać wydruku na drukarce lub kopii na digilabie
w formacie minimum 9x13 cm,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
9) zdjęcia nakleić na kartkę A4 i napisać, które ze zdjęć wykonane zostało z jakiej
perspektywy i które z nich najlepiej prezentuje fotografowany obiekt,
10) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
11) dołączyć zdjęcia do portfolio z opisem zastosowanych perspektyw,
12) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny.
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- różne rodzaje aparatów fotograficznych: lustrzanka cyfrowa, cyfrowy aparat
kompaktowy,
- różne obiektywy o stałej ogniskowej do poszczególnych typów aparatów,
- światłomierze z możliwością pomiaru światła padającego, ciągłego i błyskowego
(min. 1 szt, na grupÄ™)
- zestaw lamp studyjnych, tła fotograficzne,
- wężyk lub pilot do zdalnego wyzwalania migawki aparatu, statyw,
- telefon komórkowy (lub palmtop),
- komputer PC z oprogramowaniem do edycji zdjęć,
- sprzęt i materiały do wykonania kopii pozytywowych np. drukarka z materiałami
eksploatacyjnymi,
- arkusz A4 o gramaturze min. 160 g/m2, taśma dwustronnie klejąca nożyczki, nożyk,
długopis.
Ćwiczenie 4
Wykonaj dwa zdjęcia zestawów różnych przedmiotów. Na pierwszym zdjęciu przedstaw
w atrakcyjny sposób obraz zestawu przedmiotów zestawionych na zasadzie ich podobieństw,
a na drugim zdjęciu obraz zestawu innych przedmiotów skomponowany na zasadzie różnic.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania uczniów z odpowiedniego zakresu
materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel monitoruje sposób jego
realizacji i koryguje zaobserwowane nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel
powinien omówić z uczniem (lub grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając
uwagę na  mocne i  słabe strony.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym zorganizowanym w pracowni oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia,
2) uzgodnić z nauczycielem technikę wykonywania zdjęć,
3) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
4) zaplanować na piśmie sposób wykonania ćwiczenia,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
5) wybrać odpowiedni aparat oraz odpowiedni do niego typem materiał światłoczuły lub
w aparacie cyfrowym wybrać rozdzielczość i format zapisu w którym zdjęcie ma być
zapisane (najlepiej format zapisu RAW),
6) dobrać odpowiednie wyposażenie dodatkowe i rodzaj tła,
7) zaplanować, w formie odręcznego szkicu, ułożenie elementów i ustawienie lamp
studyjnych podczas wykonywania ćwiczenia,
8) ułożyć elementy na odpowiednim tle według wcześniej narysowanego szkicu i ewentualnie
skorygować kompozycję,
9) ustawić reflektory, zmierzyć warunki naświetlania i ustawić je w aparacie,
10) wykonać pierwsze zdjęcie, zmienić zestaw elementów (zgodnie z poleceniem zawartym
w temacie ćwiczenia) i wykonać drugie zdjęcie,
11) wywołać błonę negatywową (diapozytyw lub przenieść zdjęcia do komputera) oraz
wybrać dwa zajęcia zgodnie z tematem ćwiczenia i wykonać kopie pozytywowe z jakością
fotograficznÄ…,
12) zdjęcia nakleić na kartkę A4 i opisać jakie zasady kompozycji zostały użyte w celu
estetycznego i właściwego przedstawienia przedmiotów na wykonanych zdjęciach,
13) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
14) dołączyć do portfolio z opisem i z wykonanymi wcześniej szkicami ,
15) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny.
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- różne rodzaje aparatów fotograficznych: lustrzanka średnioformatowa, lustrzanka
małoobrazkowa, lustrzanka cyfrowa, cyfrowy aparat kompaktowy,
- obiektywy wymienne (stało i zmiennoogniskowe) właściwe typem do używanych
aparatów,
- materiały zdjęciowe (typ i czułość) adekwatne do używanego sprzętu i rodzaju
wykonywanej pracy,
- wężyk (lub pilot do zdalnego wyzwalania migawki), statyw,
- zestaw oświetlenia studyjnego,
- rekwizyty w postaci różnych aparatów fotograficznych - co najmniej 3 różne aparaty oraz
różnego rodzaju inny sprzęt fotograficzny (obiektywy, filtry, itp.),
- tła fotograficzne,
- światłomierze z możliwością pomiaru światła padającego, ciągłego i błyskowego
(min. 1 szt, na grupÄ™),
- komputer PC z oprogramowaniem do edycji zdjęć (przy cyfrowej technice zdjęciowej),
- sprzęt i materiały do wywołania materiałów negatywowych oraz wykonania kopii
pozytywowych (przy technice cyfrowej np. drukarka z materiałami eksploatacyjnymi),
- arkusz A4 o gramaturze min. 160 g/m2, taśma dwustronnie klejąca, nożyczki, nożyk,
długopis.
Ćwiczenie 5
Wykonaj dwa zdjęcia tego samego plecaka szkolnego (lub torby) w ten sposób, aby
pierwsze zdjęcie było zdjęciem katalogowym, a drugie reklamowym. Posłuż się aparatem
średnioformatowym i barwnym materiałem negatywowym.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania uczniów z odpowiedniego zakresu
materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel monitoruje sposób jego
realizacji i koryguje zaobserwowane nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel
powinien omówić z uczniem (lub grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając
uwagę na  mocne i  słabe strony.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym zorganizowanym w pracowni oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia,
2) zaplanować i ustnie zreferować sposób wykonania ćwiczenia,
3) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
4) wybrać aparat oraz błonę negatywową barwną o czułości odpowiedniej do
wykonywanego zadania,
5) wybrać tło, zaaranżować na nim kompozycję, ustawić oświetlenie studyjne,
6) mierzyć warunki naświetlania, ustawić je w aparacie i wykonać co najmniej dwa zdjęcia
zgodnie z warunkami podanymi w temacie ćwiczenia,
7) wywołać błonę negatywową, wybrać ujęcia i wykonać dwie kopie pozytywowe
o wielkości minimum 13x18 cm,
8) nakleić na kartkę A4 i podpisać, które ze zdjęć jest zdjęciem katalogowym a które
reklamowym,
9) opisać na osobnej kartce A4 jakie zabiegi kompozycyjne zastosowałeś podczas
wykonywania każdego ze zdjęć,
10) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
11) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny (każdy uczeń osobno) i dołączyć do portfolio.
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- lustrzanka średnioformatowa z zestawem obiektywów (1 komplet na zespół),
- materiały zdjęciowe negatywowe barwne,
- światłomierze z możliwością pomiaru światła padającego, błyskowego i ciągłego
(min. 1 szt. na grupÄ™),
- wężyk, statyw, oświetlenie studyjne, tła fotograficzne,
- rekwizyt w postaci plecaka lub torby,
- sprzęt i materiały do wywołania materiałów negatywowych i wykonania kopii
pozytywowych,
- arkusz A4 o gramaturze min. 160 g/m2, taśma dwustronnie klejąca, nożyczki, nożyk,
długopis.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Ćwiczenie 6
Wykonaj dwa zdjęcia reklamowe zeszytu szkolnego: na pierwszym zdjęciu sfotografuj
wyłącznie sam zeszyt, a drugie zdjęcie skomponuj poprzez dobranie elementów dodatkowych
(np. podręczników), w ten sposób, że zeszyt pozostanie nadal głównym obiektem na zdjęciu.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania uczniów z odpowiedniego zakresu
materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel monitoruje sposób jego
realizacji i koryguje zaobserwowane nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel
powinien omówić z uczniem (lub grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając
uwagę na  mocne i  słabe strony.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym zorganizowanym w pracowni oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia,
2) uzgodnić z nauczycielem technikę wykonywania zdjęć,
3) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
4) zaplanować na piśmie sposób wykonania ćwiczenia,
5) wybrać aparat oraz materiał światłoczuły lub w aparacie cyfrowym wybrać rozdzielczość,
kompresję i rodzaj pliku w którym zdjęcie ma być zapisane,
6) dobrać wyposażenie dodatkowe i rodzaj tła,
7) zaplanować, w formie odręcznego szkicu, ułożenie elementów i ustawienie lamp
studyjnych podczas wykonywania poszczególnych zdjęć,
8) ułożyć elementy na odpowiednim tle według wcześniej narysowanego szkicu i w razie
potrzeby dokonać poprawek,
9) wybrać perspektywę fotografowania,
10) ustawić reflektory, zmierzyć warunki naświetlania i ustawić je w aparacie,
11) wykonać pierwsze zdjęcie, zmienić ułożenie elementów na zdjęciu (według polecenia
zawartego w temacie ćwiczenia) i wykonać drugie zdjęcie,
12) wywołać błonę negatywową (diapozytyw lub przenieść zdjęcia do komputera) oraz
wybrać dwa ujęcia i wykonać kopie pozytywowe,
13) zdjęcia nakleić na kartkę A4 i opisać jakie zasady kompozycji zostały zastosowane w celu
estetycznego i właściwego przedstawienia przedmiotu na wykonanych zdjęciach,
14) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
15) dołączyć zdjęcia do portfolio z opisem wykonania ćwiczenia i z wykonanymi wcześniej
szkicami,
16) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny.
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Åšrodki dydaktyczne:
- różne rodzaje aparatów fotograficznych: lustrzanka średnioformatowa, lustrzanka
małoobrazkowa, lustrzanka cyfrowa, cyfrowy aparat kompaktowy,
- obiektywy wymienne (stało i zmiennoogniskowe) właściwe typem do używanych
aparatów,
- materiały zdjęciowe odpowiednie do używanego sprzętu i rodzaju wykonywanej pracy,
- wężyk (lub pilot do zdalnego wyzwalania migawki), statyw,
- zestaw oświetlenia studyjnego,
- rekwizyty w postaci zeszytów, podręczników i innych artykułów szkolnych i pomocy
dydaktycznych (np. globus, mapa, bryły geometryczne itp.),
- tła fotograficzne,
- światłomierze z możliwością pomiaru światła padającego, ciągłego i błyskowego
(min. 1 szt, na grupÄ™),
- komputer PC z oprogramowaniem do edycji zdjęć (przy cyfrowej technice zdjęciowej),
- sprzęt i materiały do wywołania negatywów (czy diapozytywów) oraz wykonania kopii
pozytywowych (przy technice cyfrowej np. drukarka z materiałami eksploatacyjnymi),
- arkusz A4 o gramaturze min. 160 g/m2, taśma dwustronnie klejąca nożyczki, nożyk,
długopis.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
5.3. Zasady wykonywania zdjęć katalogowych i reklamowych
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj trzy zdjęcia reklamowe przedmiotu wykonanego ze szkła, na jasnym, gładkim tle
stosując następujące ustawienia oświetlenia:
1) światło bezpośrednie z kierunku przednio-bocznego nieznacznie z góry
2) światło rozproszone z kierunku jak w punkcie 1
3) światło jak w punkcie 2 lecz przedmiot ustaw na matowej szybie (lub przykrytej kalką
techniczną) i oświetl od spodu
Podczas wykonywania zdjęć nie zmieniaj ustawienia przedmiotu i aparatu względem siebie.
Ćwiczenie wykonaj przy użyciu aparatu wielkoformatowego i błon arkuszowych czarno-
białych o formacie minimum 10x12,5 cm.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania uczniów z odpowiedniego zakresu
materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel monitoruje sposób jego
realizacji i koryguje zaobserwowane nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel
powinien omówić z uczniem (lub grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając
uwagę na  mocne i  słabe strony.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym zorganizowanym w pracowni oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia,
2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
3) zaplanować etapy realizacji ćwiczenia w formie szkicu schematycznego ustawienia świateł,
aparatu i przedmiotu,
4) wybrać odpowiedni aparat oraz odpowiedni do niego czarno-biały materiał światłoczuły,
5) dokonać ustawienia oświetlenia, przedmiotu i aparatu fotograficznego,
6) dokonać pomiaru warunków naświetlania i ustawić je w aparacie,
7) wykonać szereg zdjęć zmieniając ustawienie oświetlenia (mierząc i ustawiając w aparacie
za każdym razem warunki naświetlania),
8) wywołać błony negatywowe, dokonać wyboru trzech ujęć i wykonać kopie pozytywowe
metodÄ… stykowÄ…,
9) zdjęcia nakleić na kartkę A4 i opisać, które ze zdjęć było wykonywane przy jakim
ustawieniu oświetlenia,
10) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
11) dołączyć zdjęcia do portfolio z odpowiednim opisem,
12) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny ustnie prezentując walory estetyczne każdego
ze zdjęć.
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- metoda eksperymentu,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- wielkoformatowy aparat fotograficzny (1 szt. na zespół),
- zestaw obiektywów o stałej ogniskowej (1 komplet na grupę),
- błony arkuszowe czarno-białe o różnych czułościach,
- światłomierze z możliwością pomiaru światła padającego, ciągłego i błyskowego
(min. 1 szt, na grupÄ™),
- wężyk lub pilot do zdalnego wyzwalania migawki aparatu,
- zestaw lamp studyjnych błyskowych lub dających światło ciągłe,
- jasne, gładkie tło,
- sprzęt i materiały do wywołania błon arkuszowych i wykonania kopii pozytywowych ,
- arkusze A4 o gramaturze min. 160 g/m2, taśma dwustronnie klejąca, nożyczki, nożyk,
długopis.
Ćwiczenie 2
Wykonaj techniką cyfrową, zdjęcie przedmiotu szklanego (np. kryształowej szklanki) na
czarnym tle przy dwóch reflektorach oświetlających przedmiot światłem bezpośrednim,
przechodzącym przez przedmiot (skierowanym skośnie od strony tła w kierunku aparatu),
zwracając przy tym uwagę by światło reflektorów nie padało bezpośrednio ani na tło ani na
obiektyw.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania uczniów z odpowiedniego zakresu
materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel monitoruje sposób jego
realizacji i koryguje zaobserwowane nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel
powinien omówić z uczniem (lub grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając
uwagę na  mocne i  słabe strony.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym zorganizowanym w pracowni oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia,
2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
3) zaplanować pisemnie w punktach etapy realizacji ćwiczenia,
4) wybrać aparat, obiektyw i sprzęt dodatkowy oraz tło,
5) dokonać ustawienia oświetlenia i aparatu fotograficznego,
6) dokonać pomiaru warunków naświetlania i ustawić je w aparacie,
7) ustawić przedmiot i wykonać 2-3 zdjęcia nieznacznie zmieniając ustawienie aparatu aby
uzyskać jak najefektowniejsze zdjęcie wykonane według polecenia zawartego w temacie
ćwiczenia,
8) przenieść zdjęcia do pamięci komputera i dokonać wyboru najlepszego ujęcia a następnie
wykonać kopie pozytywowe np. dokonać wydruku na drukarce lub kopii na digilabie,
w formacie minimum 9x13 cm,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
9) zdjęcia nakleić na kartkę A4 i dołączyć dokładny szkic sytuacyjny ustawienia aparatu,
przedmiotu i reflektorów (w razie potrzeby napisać objaśnienie do szkicu),
10) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
11) dołączyć zdjęcie do portfolio z odpowiednim opisem,
12) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny.
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- różne rodzaje cyfrowych aparatów fotograficznych np. lustrzanka cyfrowa, cyfrowy
aparat kompaktowy,
- różne obiektywy o stałej ogniskowej,
- światłomierze z możliwością pomiaru światła padającego, ciągłego i błyskowego
(min. 1 szt, na grupÄ™),
- zestaw lamp studyjnych, tła fotograficzne,
- wężyk lub pilot do zdalnego wyzwalania migawki aparatu, statyw,
- kryształowa szklanka (lub cukiernica, kieliszek, wazonik itp.),
- komputer PC z oprogramowaniem do edycji zdjęć,
- sprzęt i materiały do wykonania kopii pozytywowych np. drukarka z materiałami
eksploatacyjnymi,
- arkusz A4 o gramaturze min. 160 g/m2, taśma dwustronnie klejąca, nożyczki, nożyk,
długopis.
Ćwiczenie 3
Wykonaj zdjęcie przedmiotu o ciekawej formie, wykonanego z przez
roczystego szkła
(karafka, szklana figurka itp.) na białym tle w ten sposób by reflektor punktowy oświetlał tło
a obiekt znajdował się na tle jasnej plamy światła. Ćwiczenie wykonaj przy użyciu aparatu
wielkoformatowego i czarno-białych błon arkuszowych.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania uczniów z odpowiedniego zakresu
materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel monitoruje sposób jego
realizacji i koryguje zaobserwowane nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel
powinien omówić z uczniem (lub grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając
uwagę na  mocne i  słabe strony.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym zorganizowanym w pracowni oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia,
2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
3) zaplanować etapy realizacji ćwiczenia w formie szkicu schematycznego ustawienia świateł,
aparatu i przedmiotu,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
4) wybrać aparat oraz materiał światłoczuły,
5) zaaranżować kompozycję poprzez ustawienie przedmiotu na tle,
6) dokonać ustawienia oświetlenia i aparatu fotograficznego,
7) dokonać pomiaru warunków naświetlania i ustawić je w aparacie,
8) wykonać zdjęcie,
9) wywołać błony negatywowe,
12) wykonać pozytywy,
13) opisać na kartce A4 jakie zabiegi kompozycyjne zastosowałeś podczas wykonywania
zdjęcia i wraz ze schematem oświetlenia połączyć z wykonaną kopią pozytywową,
14) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny ustnie prezentując walory estetyczne każdego
ze zdjęć.
15) dołączyć pracę do portfolio z opisem wykonania ćwiczenia,
16) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- wielkoformatowy aparat fotograficzny (1 szt. na zespół),
- zestaw obiektywów o stałej ogniskowej (1 komplet na grupę),
- błony arkuszowe czarno-białe o różnych czułościach,
- światłomierze z możliwością pomiaru światła padającego, ciągłego i błyskowego
(min. 1 szt, na grupÄ™),
- wężyk lub pilot do zdalnego wyzwalania migawki aparatu,
- zestaw lamp studyjnych błyskowych lub dających światło ciągłe,
- białe, gładkie tło kartonowe (lub duży arkusz kalki technicznej),
- sprzęt i materiały do wywołania materiałów zdjęciowych i wykonania pozytywów,
- koszulka foliowa do dokumentów o formacie A5 (lub specjalne koszulki do archiwizacji),
długopis, (po 1 szt. na 1 ucznia), foliopis (po 1 szt. na 1 grupę),
- arkusze A4 o gramaturze min. 160 g/m2, taśma dwustronnie klejąca, nożyczki, nożyk,
długopis.
Ćwiczenie 4
Wykonaj zdjęcie przedmiotu wykonanego ze szkła, na białym tle, w ten sposób, aby stał
on na matowej szybie (lub białym, prześwitującym tle) oświetlonej od spodu. Zdjęcia wykonaj
aparatem średnioformatowym przy użyciu materiałów negatywowych barwnych.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania uczniów z odpowiedniego zakresu
materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel monitoruje sposób jego
realizacji i koryguje zaobserwowane nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel
powinien omówić z uczniem (lub grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając
uwagę na  mocne i  słabe strony.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym zorganizowanym w pracowni oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia,
2) zaplanować i ustnie zreferować sposób wykonania ćwiczenia,
3) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
4) wybrać aparat oraz błonę negatywową barwną o czułości odpowiedniej do
wykonywanego zadania,
5) wybrać tło, ustawić obiekt , ustawić oświetlenie studyjne,
6) mierzyć warunki naświetlania, ustawić je w aparacie i wykonać co najmniej dwa zdjęcia
zgodnie z warunkami podanymi w temacie ćwiczenia,
7) wywołać błonę negatywową, wybrać ujęcia i wykonać 2 kopie pozytywowe z różnych
ujęć (ustawień kompozycji) o wielkości minimum 13x18 cm,
8) nakleić wykonane zdjęcia na kartkę A4 i podpisać imieniem i nazwiskiem,
9) opisać na osobnej kartce A4 jakie zabiegi kompozycyjne zastosowałeś podczas
wykonywania każdego ze zdjęć,
10) wykonać do każdego ze zdjęć szkic schematyczny użytego oświetlenia,
11) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
12) dołączyć pracę do portfolio (każdy uczeń własną pracę),
13) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny.
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- lustrzanka średnioformatowa z zestawem obiektywów (1 komplet na zespół)
- błony negatywowe barwne typ 120 o różnych czułościach,
- światłomierze z możliwością pomiaru światła padającego, błyskowego i ciągłego
(min. 1 szt. na grupÄ™),
- wężyk, statyw, oświetlenie studyjne, tła fotograficzne,
- rekwizyt w postaci przedmiotu wykonanego z nieprzez
roczystego tworzywa sztucznego
oraz zestaw różnych przedmiotów mogących uatrakcyjnić kompozycję zdjęcia
reklamowego,
- arkusz A4 o gramaturze min. 160 g/m2, taśma dwustronnie klejąca, nożyczki, nożyk, długopis.
Ćwiczenie 5
Wykonaj na jasnym tle dwa zdjęcia obiektu wykonanego z jasnego, błyszczącego metalu
(cukiernica, czajnik itp.): pierwsze zdjęcie wykonaj przy użyciu dwóch reflektorów studyjnych
z urządzeniami rozpraszającymi światło (parasole, softboksy), a drugie zdjęcie przy użyciu
namiotu świetlnego i trzech reflektorów tak, aby błyszczący przedmiot był równomiernie
oświetlony. Zdjęcia wykonaj techniką cyfrową.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania uczniów z odpowiedniego zakresu
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel monitoruje sposób jego
realizacji i koryguje zaobserwowane nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel
powinien omówić z uczniem (lub grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając
uwagę na  mocne i  słabe strony.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym zorganizowanym w pracowni oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia,
2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
3) zaplanować pisemnie w punktach etapy realizacji ćwiczenia,
4) wybrać odpowiedni aparat, obiektyw i sprzęt dodatkowy oraz tło,
5) ustawić oświetlenie i aparat fotograficzny,
6) dokonać pomiaru warunków naświetlania i ustawić je w aparacie,
7) ustawić przedmiotu i wykonać 2-3 zdjęcia nieznacznie zmieniając ustawienie reflektorów
aby uzyskać najbardziej równomierne oświetlenie obiektu,
8) przenieść przedmiot do namiotu świetlnego i wykonać czynności identyczne jak
w punktach 5 do 7,
9) przenieść zdjęcia do komputera i dokonać wyboru najlepszych ujęć a następnie wykonać
kopie pozytywowe (np. wykonać wydruk na drukarce lub kopię na digilabie), w formacie
minimum 9x13 cm,
10) nakleić zdjęcia na kartkę A4 i dołączyć dokładne szkice sytuacyjne ustawień aparatu,
przedmiotu i reflektorów (w razie potrzeby napisać objaśnienie do szkicu) przy
fotografowaniu bez namiotu świetlnego i w namiocie,
11) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
12) dołączyć pracę do portfolio z odpowiednim opisem,
13) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny.
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- metoda eksperymentu,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- różne rodzaje cyfrowych aparatów fotograficznych np. lustrzanka cyfrowa, cyfrowy aparat
kompaktowy,
- różne obiektywy o stałej ogniskowej,
- światłomierze z możliwością pomiaru światła padającego, ciągłego i błyskowego
(min. 1 szt, na grupÄ™),
- zestaw lamp studyjnych, tła fotograficzne,
- wężyk lub pilot do zdalnego wyzwalania migawki aparatu, statyw,
- namiot świetlny,
- błyszczący, metalowy obiekt (cukiernica, metalowy termos, kubek itp.),
- komputer PC z oprogramowaniem do edycji zdjęć,
- sprzęt i materiały do wykonania kopii pozytywowych (np. drukarka z materiałami
eksploatacyjnymi),
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
- arkusz A4 o gramaturze min. 160 g/m2, taśma dwustronnie klejąca, nożyczki, nożyk,
długopis.
Ćwiczenie 6
Wykonaj zdjęcie katalogowe dużego obiektu zawierającego błyszczące, metalowe
elementy. Zdjęcie wykonaj w miejscu gdzie obiekt się znajduje. Do wykonania ćwiczenia
zastosuj cyfrową technikę zdjęciową.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania uczniów z odpowiedniego zakresu
materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel monitoruje sposób jego
realizacji i koryguje zaobserwowane nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel
powinien omówić z uczniem (lub grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając
uwagę na  mocne i  słabe strony.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym zorganizowanym w pracowni oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia,
2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
3) zaplanować wyjście (np do innej pracowni szkolnej i rozpoznać obiekt do sfotografowania
i jego otoczenie),
4) zaplanować pisemnie w punktach etapy realizacji ćwiczenia  sprzęt i procedury,
5) wybrać odpowiedni aparat, obiektyw i sprzęt dodatkowy oraz odpowiednio duże tło,
6) udać się z nauczycielem do wybranej pracowni i przystąpić do wykonania zdjęć,
7) dokonać ustawienia oświetlenia i aparatu fotograficznego,
8) dokonać pomiaru warunków naświetlania i ustawić je w aparacie,
9) sprawdzić, czy nie ma intensywnie błyszczących elementów i w razie potrzeby dokonać
ich zmatowienia,
10) przygotować tło i wykonać 2-3 zdjęcia nieznacznie zmieniając ustawienie reflektorów aby
uzyskać jak najbardziej równomierne oświetlenie obiektu,
11) wrócić do pracowni,
12) przenieść zdjęcia do komputera i dokonać wyboru najlepszych ujęć a następnie wykonać
kopie pozytywowe (np. dokonać wydruku na drukarce lub kopii na digilabie), w formacie
minimum 9x13 cm,
13) nakleić zdjęcia na kartkę A4 i dołączyć dokładne szkice sytuacyjne ustawień aparatu,
przedmiotu i reflektorów (w razie potrzeby napisać objaśnienie do szkicu),
14) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
15) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny,
16) dołączyć pracę do portfolio z odpowiednim opisem.
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
Åšrodki dydaktyczne:
- różne rodzaje cyfrowych aparatów fotograficznych np. lustrzanka cyfrowa, cyfrowy aparat
kompaktowy,
- różne obiektywy o stałej ogniskowej,
- światłomierze z możliwością pomiaru światła padającego, ciągłego i błyskowego
(min. 1 szt, na grupÄ™),
- zestaw lamp studyjnych, halogenowych, duże neutralne tło papierowe lub z materiału,
- wężyk lub pilot do zdalnego wyzwalania migawki aparatu, statyw,
- namiot świetlny,
- duży , metalowy obiekt (np. suszarka bębnowa, sensytometr, procesor do papierów czy
filmów itp.),
- komputer PC z oprogramowaniem do edycji zdjęć,
- sprzęt i materiały do wykonania kopii pozytywowych (np. drukarka z materiałami
eksploatacyjnymi),
- arkusz A4 o gramaturze min. 160 g/m2, taśma dwustronnie klejąca, nożyczki, długopis,
plastelina.
Ćwiczenie 7
Wykonaj zdjęcie reklamowe drewnianej figurki (lub innego, drewnianego przedmiotu
o skomplikowanych kształtach). Możesz zastosować kompozycję złożoną z wielu elementów.
Użyj aparatu wielkoformatowego i negatywowych barwnych błon arkuszowych.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania uczniów z odpowiedniego zakresu
materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel monitoruje sposób jego
realizacji i koryguje zaobserwowane nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel
powinien omówić z uczniem (lub grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając
uwagę na  mocne i  słabe strony.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym zorganizowanym w pracowni oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia,
2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
3) zaplanować etapy realizacji ćwiczenia w formie szkicu schematycznego ustawienia świateł,
aparatu i przedmiotu,
4) zaaranżować kompozycję,
5) dokonać ustawienia oświetlenia i aparatu fotograficznego,
6) dokonać pomiaru warunków naświetlania i ustawić je w aparacie,
7) wykonać zdjęcie,
8) wywołać błonę negatywową,
9) wykonać pozytyw i przykleić go na arkuszu A4,
10) opisać na kartce A4 jakie zabiegi kompozycyjne zastosowałeś podczas wykonywania zdjęcia,
11) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
12) dołączyć pracę do portfolio,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
13) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny ustnie prezentując walory estetyczne
wykonanego zdjęcia.
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- wielkoformatowy aparat fotograficzny (1 szt. na zespół),
- zestaw obiektywów o stałej ogniskowej (1 komplet na grupę),
- błony arkuszowe negatywowe o różnych czułościach,
- światłomierze z możliwością pomiaru światła padającego, ciągłego i błyskowego
(min. 1 szt, na grupÄ™) ,
- wężyk lub pilot do zdalnego wyzwalania migawki aparatu,
- zestaw lamp studyjnych błyskowych lub dających światło ciągłe,
- tła fotograficzne,
- sprzęt i materiały do wywołania materiałów zdjęciowych i wykonania kopii pozytywowych,
- koszulka foliowa do dokumentów o formacie A5, długopis, foliopis (po 1 szt. na 1 grupę),
- arkusze A4 o gramaturze min. 160 g/m2, taśma dwustronnie klejąca, nożyczki.
Ćwiczenie 8
Wykonaj dwa zdjęcia tkaniny z użyciem oświetlenia padającego na powierzchnię tkaniny
pod kÄ…tem 45°. Pierwsze zdjÄ™cie wykonaj z użyciem jednego reflektora przy zastosowaniu
światła bezpośredniego, a drugie z użyciem światła rozproszonego.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania uczniów z odpowiedniego zakresu
materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel monitoruje sposób jego
realizacji i koryguje zaobserwowane nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel
powinien omówić z uczniem (lub grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając
uwagę na  mocne i  słabe strony.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym zorganizowanym w pracowni oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia,
2) uzgodnić z nauczycielem technikę wykonywania zdjęć,
3) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
4) wykonać plan wykonania ćwiczenia w postaci dwóch schematów,
5) wybrać aparat oraz materiał światłoczuły lub w aparacie cyfrowym wybrać rozdzielczość
lub kompresję i rodzaj pliku, w którym zdjęcie ma być zapisane ,
6) dobrać wyposażenie dodatkowe i rodzaj tła,
7) zaplanować, w formie odręcznego szkicu, ułożenie elementów i ustawienie świateł
podczas wykonywania ćwiczenia,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
8) ułożyć elementy na odpowiednim tle według wcześniej narysowanego szkicu i ewentualnie
skorygować kompozycję,
9) ustawić reflektory, zmierzyć warunki naświetlania i ustawić je w aparacie,
10) wykonać pierwsze zdjęcie, zmienić ustawienie światła (według polecenia zawartego
w temacie ćwiczenia) i wykonać drugie zdjęcie,
11) wywołać materiał zdjęciowy (lub przenieść zdjęcia do komputera) oraz wybrać dwa
zajęcia adekwatne do tematu ćwiczenia i wykonać kopie pozytywowe,
12) zdjęcia nakleić na kartkę A4 i opisać jakie efekty wizualne uzyskuje się przy
poszczególnych typach kompozycji,
13) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
14) dołączyć zdjęcia do portfolio z odpowiednim opisem i z wykonanymi wcześniej szkicami,
15) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny.
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- metoda tekstu przewodniego,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- różne rodzaje aparatów fotograficznych: lustrzanka średnioformatowa, lustrzanka
małoobrazkowa, lustrzanka cyfrowa, cyfrowy aparat kompaktowy,
- obiektywy wymienne właściwe typem do używanych aparatów,
- materiały zdjęciowe,
- wężyk (lub pilot do zdalnego wyzwalania migawki), statyw,
- zestaw oświetlenia studyjnego,
- rekwizyty w postaci tkanin o drobniejszych i grubszych splotach oraz tła fotograficze,
- światłomierze z możliwością pomiaru światła padającego, ciągłego i błyskowego
(min. 1 szt, na grupÄ™),
- komputer PC z oprogramowaniem do edycji zdjęć (przy cyfrowej technice zdjęciowej),
- sprzęt i materiały do wywołania negatywów (czy diapozytywów) oraz wykonania kopii
pozytywowych (przy technice cyfrowej np. drukarka z materiałami eksploatacyjnymi),
- arkusz A4 o gramaturze min. 160 g/m2, taśma dwustronnie klejąca, nożyczki, nożyk itp.
Ćwiczenie 9
Wykonaj za pomocą cyfrowej techniki zdjęciowej, zdjęcie katalogowe przedmiotu ze
skóry. Dobierz oświetlenie do rodzaju powierzchni wyrobu.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania uczniów z odpowiedniego zakresu
materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel monitoruje sposób jego
realizacji i koryguje zaobserwowane nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel
powinien omówić z uczniem (lub grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając
uwagę na  mocne i  słabe strony.
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym zorganizowanym w pracowni oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia,
2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
3) zaplanować pisemnie w punktach etapy realizacji ćwiczenia,
4) wybrać odpowiedni aparat, obiektyw i sprzęt dodatkowy oraz tło,
5) dokonać ustawienia oświetlenia i aparatu fotograficznego,
6) dokonać pomiaru warunków naświetlania i ustawić je w aparacie,
7) dokonać ustawienia przedmiotu i wykonać zdjęcia tak aby najlepiej oddać charakter
powierzchni obiektu,
8) przenieść zdjęcia do pamięci komputera, dokonać wyboru ujęć, a następnie wykonać
kopie pozytywowe o jakości fotograficznej np. dokonać wydruku na drukarce lub kopii na
digilabie, w formacie minimum 9x13 cm,
9) zdjęcie nakleić na kartkę A4, opatrzyć komentarzem omawiającym jego katalogowy charakter,
10) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
11) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny i dołączyć do portfolio.
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- różne rodzaje cyfrowych aparatów fotograficznych,
- różne obiektywy o stałej ogniskowej do poszczególnych typów aparatów,
- światłomierze z możliwością pomiaru światła padającego, ciągłego i błyskowego
(min. 1 szt, na grupÄ™),
- zestaw lamp studyjnych, namiot świetlny, białe tło,
- wężyk lub pilot do zdalnego wyzwalania migawki aparatu, statyw (1 szt. na zespół),
- przedmiot wykonany ze skóry,
- komputer PC z oprogramowaniem do edycji zdjęć (1 szt. na zespół),
- sprzęt i materiały do wykonania kopii pozytywowych o jakości fotograficznej np.
drukarka z materiałami eksploatacyjnymi (min. 1 szt. na grupę),
- arkusz A4 o gramaturze min. 160 g/m2, taśma dwustronnie klejąca, nożyczki, długopis.
Ćwiczenie 10
Wykonaj dwa zdjęcia dowolnego, nieprzezroczystego przedmiotu wykonanego
z tworzywa sztucznego. Pierwsze zdjęcie ma spełniać warunki fotografii katalogowej a drugie
reklamowej. Zdjęcia wykonaj aparatem średnioformatowym na barwnym materiale
negatywowym.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz sprawdzić poziom teoretycznego przygotowania uczniów z odpowiedniego zakresu
materiału nauczania. W trakcie realizacji ćwiczenia nauczyciel monitoruje sposób jego
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
realizacji i koryguje zaobserwowane nieprawidłowości. Po zakończonym ćwiczeniu nauczyciel
powinien omówić z uczniem (lub grupą uczniów) efekty końcowe jego (ich) pracy zwracając
uwagę na  mocne i  słabe strony.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym zorganizowanym w pracowni oraz ze sposobem wykonania ćwiczenia,
2) zaplanować i ustnie zreferować sposób wykonania ćwiczenia,
3) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
4) wybrać aparat oraz błonę negatywową barwną o czułości odpowiedniej do
wykonywanego zadania,
5) wybrać tło, zaaranżować na nim kompozycję, ustawić oświetlenie studyjne,
6) zmierzyć warunki naświetlania, ustawić je w aparacie i wykonać co najmniej dwa zdjęcia
zgodnie z warunkami podanymi w temacie ćwiczenia,
7) wywołać błonę negatywową, wybrać ujęcia i wykonać 2 kopie pozytywowe z różnych
ujęć (ustawień kompozycji) o wielkości minimum 13x18 cm,
8) nakleić na kartkę A4 i podpisać imieniem i nazwiskiem,
9) opisać na osobnej kartce A4 jakie zabiegi kompozycyjne zastosowałeś podczas
wykonywania każdego ze zdjęć,
10) wykonać do każdego ze zdjęć szkic schematyczny użytego oświetlenia,
11) uporządkować stanowisko pracy po realizacji ćwiczenia,
12) dołączyć pracę do portfolio,
13) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny.
Zalecane metody nauczania  uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- lustrzanka średnioformatowa z zestawem obiektywów (1 komplet na zespół)
- barwne materiały negatywowe odpowiednie do używanego sprzętu i rodzaju
wykonywanych zdjęć,
- światłomierze z możliwością pomiaru światła padającego, błyskowego i ciągłego
(min. 1 szt, na grupÄ™),
- wężyk, statyw, oświetlenie studyjne, zestaw teł fotograficznych o różnych kolorach
(np. papierowe czy tekstylne),
- rekwizyt w postaci przedmiotu wykonanego z nieprzez
roczystego tworzywa sztucznego
oraz zestaw różnych przedmiotów mogących uatrakcyjnić kompozycję zdjęcia
reklamowego,
- sprzęt i materiały do wywołania negatywu i wykonania kopii pozytywowych,
- arkusz A4 o gramaturze min. 160 g/m2, taśma dwustronnie klejąca, nożyczki, nożyk,
długopis.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Wykonywanie zdjęć
reklamowych
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1-15, sÄ… z poziomu podstawowego,
- zadania 16-20, sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.
Plan testu Klucz odpowiedzi
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Wymienić formę zdjęcia
1. najczęściej zamawianego przez
A P b
klientów do celów
reklamowych
2. Wybrać, które ze zdjęć jest
B P c
zdjęciem katalogowym
Wybrać właściwy rodzaj
3. B P c
obiektywu
Wyjaśnić dlaczego oświetlenie
błyskowe jest korzystniejsze
4. B P c
przy wykonywaniu fotografii
reklamowej
Wyjaśnić na czym polega
5. B P b
upraszczanie kompozycji
Wyjaśnić w jakim celu stosuje
6. B P d
się namioty świetlne
7. Wybrać filtr zdjęciowy B P a
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
Wyjaśnić w jakim celu do
8. fotografii reklamowej stosuje B P a
się materiały diapozytywowe
Wyjaśnić jak przygotować do
należy go dokładnie wyczyścić i
9. fotografowania szklany B P
wypolerować
przedmiot
Wybrać właściwy zestaw
10. B P d
sprzętu
Wymień rodzaj tła
11. najkorzystniejszego do A P c
fotografii reklamowej
Wyjaśnić na czym polega
12. kompozycja w fotografii B P a
katalogowej
Wyjaśnić, jak uniknąć mory
13. przy fotografowaniu tkaniny B P b
aparatem cyfrowym
na kontraście pomiędzy tłem,
Wyjaśnić, na czym polega a fotografowanymi
kompozycja zdjęcia przedmiotami oraz na zasadzie
14. B P
reklamowego na zasadzie kontrastu pomiędzy samymi
kontrastów przedmiotami widocznymi na
zdjęciu
15. Zaplanować rodzaj oświetlenia D PP b
Zaplanować rodzaj aparatu do
16. wykonania zdjęcia do dużego D PP c
wydruku
Wybrać rodzaj materiału
zdjęciowego do wykonania
17. C PP c
określonego zdjęcia
reklamowego
Określić najkorzystniejszą
18. C PP c
pozycje ustawienia aparatu
Określić rodzaj trudności przy
19. C PP d
wykonywaniu zdjęć szkła
Naszkicować schemat
20. C PP
ustawienia oświetlenia
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu zgodnie z wewnÄ…trzszkolnym
systemem oceniania.
2. Określ dla uczniów wymagania.
3. Przygotuj instrukcję, test i kartę odpowiedzi dla każdego ucznia.
4. Zapewnij odpowiednie warunki przeprowadzenia testu (czas, możliwość samodzielnej
pracy).
5. Przed rozpoczęciem pracy zapoznaj ucznia z instrukcją.
6. Przeprowadz
test w określonym czasie.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 pytań o różnym stopniu trudności.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi Prawidłową odpowiedz
zakreśl
znakiem  X , wykonaj rysunek lub wpisz prawidłową odpowiedz
. PoprawnÄ… odpowiedz

zakreśl znakiem  X .. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem
a następnie ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności: I część  poziom podstawowy,
II część  poziom ponadpodstawowy
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi na jakieś pytanie sprawi ci trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na póz
niej i wróć do niego gdy zostanie ci czas wolny.
9. Na rozwiÄ…zanie testu masz 45 min.
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
I Część  poziom podstawowy
1. Jaka jest najczęściej zamawiana przez klientów forma zdjęć reklamowych i katalogowych
przeznaczonych do druku w niewielkich wydawnictwach reklamowych?
a) zdjęcia w formie wydruków z drukarki termosublimacyjnej.
b) zdjęcia w formie plików cyfrowych.
c) zdjęcia w formie wielkoformatowych przez
roczy barwnych.
d) zdjęcia w formie negatywu małoobrazkowego.
2. Które, z zamieszczonych zdjęć jest zdjęciem katalogowym?
a) b)
c) d)
3. Jaki rodzaj obiektywów jest najbardziej przydatny do wykonywania zdjęć reklamowych?
a) obiektywy szerokokÄ…tne.
b) obiektywy lustrzane, długoogniskowe.
c) obiektywy standardowe o stałej ogniskowej.
d) obiektywy zoom o zakresie ogniskowych np. 28-80 mm.
4. Dlaczego oświetlenie błyskowe jest korzystniejsze przy wykonywaniu fotografii
reklamowej?
a) pozwala na wygodne fotografowanie rozległych wnętrz (np. hal sportowych) i dużych
obiektów (np. samochodów).
b) nie powoduje odblasków na błyszczących powierzchniach.
c) nie powoduje uszkodzeń przy fotografowaniu delikatnych obiektów.
d) nie jest wskazane.
5. Na czym polega uproszczenie kompozycji w fotografii reklamowej?
a) na komputerowym wycięciu tła.
b) na ograniczeniu ilości przedmiotów znajdujących się na zdjęciu reklamowym.
c) na fotografowaniu obiektów o prostych ścianach.
d) na wyprostowaniu zniekształceń perspektywicznych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
6. W jakim celu, w fotografii katalogowej stosuje się namioty świetlne?
a) aby obiekt ochronić przed kurzem.
b) aby zachować dyskrecję, jeśli klient sobie tego życzy.
c) aby umożliwić skierowanie oświetlenia z jednego, konkretnego kierunku.
d) aby równomiernie oświetlić obiekt i wyeliminować odblaski.
7. Jaki rodzaj filtra zdjęciowego może okazać się przydatny przy fotografowaniu szkła
w atelier?
a) polaryzacyjny.
b) szary.
c) jasno niebieski.
d) UV.
8. Dlaczego niektóre prace z zakresu fotografii reklamowej i katalogowej należy wykonywać
na diapozytywowych materiałach zdjęciowych?
a) ponieważ taki jest warunek przyjęcia zdjęcia reklamowego do druku przez firmę
poligraficznÄ….
b) jest to najlepszy materiał, jeśli akurat nie mamy do dyspozycji błony negatywowej
barwnej.
c) ponieważ żaden inny materiał zdjęciowy nie może być wykorzystywany do
fotografowania obiektów wykonanych z tworzyw sztucznych.
d) ponieważ jest to technika, która zapewnia dobrą jakość przy niskiej cenie usługi
9. Napisz, w jaki sposób należy przygotować szklany przedmiot do wykonania zdjęcia
katalogowego lub reklamowego.
10. Wybierz sprzęt najbardziej przydatny do wykonania zdjęcia katalogowego baterii
wannowej przy użyciu cyfrowej techniki zdjęciowej:
a) reflektory błyskowe z parasolami rozpraszającymi i jasne tło.
b) reflektory halogenowe zaopatrzone w softboksy i czarne tło.
c) reflektory dające światło bezpośrednie i plastelina do  gaszenia zbyt intensywnych
odbić światła.
d) dowolnego typu reflektory studyjne i namiot świetlny.
11. Jakie tło jest najkorzystniejsze w fotografii reklamowej?
a) wielobarwne.
b) wzorzyste, aby podkreślić nastrój zdjęcia.
c) jednobarwne, neutralne.
d) nie powinno być tła  usuwa się je komputerowo.
12. Na czym polega kompozycja w fotografii katalogowej?
a) na pokazaniu charakterystycznych, ważnych i kluczowych części obiektu.
b) na pokazaniu estetycznych walorów przedmiotu.
c) na oświetleniu przedmiotu w sposób podkreślający jego atrakcyjność.
d) na pokazaniu najważniejszej części przedmiotu (urządzenia).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
13. W jaki sposób, fotografując aparatem cyfrowym, uniknąć tzw mory przy wykonywaniu
zdjęć niektórych tkanin?
a) nie jest możliwe całkowite zlikwidowanie mory  należy zmienić technikę
wykonywania zdjęć.
b) należy nieznacznie zmieniać położenie aparatu lub fotografować aparatem, który ma
wbudowanÄ… funkcjÄ™ likwidacji mory.
c) należy nieznacznie zmienić kąt padania światła oświetlającego tkaninę.
d) należy użyć filtra polaryzacyjnego.
14. Opisz, na czym polega kompozycja zdjęcia reklamowego oparta na zasadzie kontrastów.
II Część  poziom ponadpodstawowy
15. Zaplanuj, jaki rodzaj oświetlenia będzie najlepszy do fotografowania wyrobów z drewna
lakierowanych na wysoki połysk?
a) bezpośrednie z kierunku przednio bocznego, aby podkreślić połysk lakieru.
b) nieznacznie rozproszone, aby nieznaczne rozbłyski uwypuklały kształt.
c) bardzo rozproszone najlepiej przez namiot świetlny, aby widać było fakturę drewna.
d) jednolite, rozproszone najlepiej z kilku reflektorów zaopatrzonych w softboksy.
16. Jaki rodzaj aparatu wykorzystasz do wykonania zdjęcia reklamowego przeznaczonego
jako ilustracja dużej reklamy ściennej o rozmiarach około 3 x 4 metry (tzw.  bilboardu )?
a) lustrzankę małoobrazkową lub cyfrowy aparat kompaktowy.
b) lustrzankę cyfrową o rozdzielczości 4-6 milionów pikseli lub lustrzankę
średnioformatową.
c) aparat wielkoformatowy.
d) lustrzankę cyfrową lub cyfrowy aparat kompaktowy o rozdzielczości ok. 7 milionów
pikseli.
17. Jaki rodzaj tradycyjnego materiału zdjęciowego wykorzystasz do sfotografowania obiektu
przeznaczonego do ilustracji barwnego kalendarza ściennego o wymiarach 100 x 70 cm?
a) błonę negatywową barwną.
b) błonę małoobrazkową, diapozytywową barwną.
c) błona negatywowa lub diapozytywowa średnioformatowa.
d) żaden z powyższych.
18. Jakie ustawienie aparatu względem fotografowanego obiektu jest najczęściej stosowane
w fotografii reklamowej?
a) poniżej fotografowanego obiektu.
b) w połowie wysokości fotografowanego obiektu.
c) lekko powyżej górnej krawędzi fotografowanego obiektu.
d) z pozycji okoÅ‚o 45° w stosunku do powierzchni, na której stoi obiekt.
19. Jaki rodzaj trudności możesz napotkać przy fotografowaniu szkła?
a) nie można prawidłowo fotografować szkła o barwie czerwonej.
b) mogą  ginąć szczegóły w ciemniejszych partiach szklanego przedmiotu.
c) może pękać przy oświetleniu światłem żarowym ze zbyt małej odległości.
d) elementy wyposażenia studia mogą odbijać się w powierzchni przedmiotu.
20. Naszkicuj schemat ustawienia oświetlenia do fotografowania przez
roczystego szkła na
ciemnym tle.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko..........................................................................................
Wykonywanie zdjęć reklamowych
PoprawnÄ… odpowiedz
zakreśl znakiem X, wpisz odpowiedz
lub wykonaj rysunek.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
8. a b c d
9.
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13. a b c d
14.
15. a b c d
16. a b c d
17. a b c d
18. a b c d
19. a b c d
20. czarne tło
szklany obiekt
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
42
TEST II
Test praktyczny   próba pracy do jednostki modułowej  Wykonywanie
zdjęć reklamowych
Instrukcja dla nauczyciela
W badaniu osiągnięć ucznia w jednostce modułowej  Wykonywanie zdjęć reklamowych
przewiduje się zastosowanie zadania testowego typu  próba pracy , gdyż pozwoli ono
sprawdzić poziom ukształtowanych umiejętności praktycznych. Zadanie zostało tak
skonstruowane, aby można było sprawdzić wyszczególniony poniżej układ czynności
wykonywanych przez ucznia. Zadaniem nauczyciela jest stworzenie warunków dla ucznia,
umożliwiających w określonym czasie wykonanie zadania.
Uczeń powinien mieć udostępnione:
- różne aparaty cyfrowe typu lustrzanka, aparaty cyfrowe kompaktowe,
- obiektywy wymienne o stałej ogniskowej (adekwatne typem do używanego aparatu),
- statyw, światłomierz, wężyk lub pilot do wyzwalania migawki aparatu,
- wyposażenie atelier fotograficznego a w tym: zestaw reflektorów studyjnych, statyw, tafla
płaskiego szkła z oszlifowanymi krawędziami,
- różne rodzaje teł fotograficznych, a w tym czarny i biały karton oraz kalka techniczna
- stanowisko komputerowe z niezbędnym oprogramowaniem umożliwiającym obróbkę
zdjęć,
- trzy szklanki z ciętego szkła kryształowego,
- drukarka termosublimacyjna A4 z materiałami eksploatacyjnymi,
- arkuszu A4 o gramaturze min. 160, taśma dwustronnie przylepna, nożyczki.
Nauczyciel powinien:
- zadbać o przygotowanie odpowiedniej ilości i rodzaju sprzętu,
- przypomnieć uczniom zasady BHP,
- przydzielić uczniów do wykonywania prac na poszczególnych stanowiskach
komputerowych,
- towarzyszyć poszczególnym uczniom podczas wykonywania zdjęć obserwując kolejne
czynności i dokonując zapisu swoich obserwacji co do prawidłowości procedur
wykonywanych przez każdego z uczniów,
- na bieżąco obserwować pracę uczniów,
- dokonać oceny wykonanej pracy.
Treść zadania
Wykonaj serię zdjęć reklamowych zestawu trzech szklanek różnej wielkości z ciętego
szkła kryształowego. Zachowaj zasady kompozycji i sposobów fotografowania obiektów
szklanych, przy użyciu wybranego przez Ciebie cyfrowego sprzętu fotograficznego, zapisz
zdjęcia w formacie RAW. Poddaj zdjęcia obróbce komputerowej jeśli uznasz to za konieczne.
Z jednego, wybranego przez ciebie zdjęcia, wykonaj kopię pozytywową o wymiarze minimum
15 x 20 cm. Zdjęcie naklej na arkusz A4 i dołącz opis wykonania zdjęcia wraz ze szkicem
schematycznym.
Czas przeznaczony na wykonanie zadania: 135 minut.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
43
Instrukcja dla ucznia
Uczeń powinien wykonać następujące czynności:
1) zapoznać się z instrukcją bezpieczeństwa i regulaminem pracy na stanowisku
ćwiczeniowym zorganizowanym w pracowni,
2) sprawdzić kompletność wyposażenia stanowiska pracy do realizacji ćwiczenia, zgodnie
z listą wyposażenia dla tego stanowiska,
3) zaplanować i zapisać w punktach etapy realizacji ćwiczenia, w tym naszkicować plan
ustawienia oświetlenia i ustawienia przedmiotów,
4) dokonać wyboru cyfrowego aparatu fotograficznego i odpowiedniego obiektywu,
5) przygotować stanowisko przy którym będzie pracował: ustawić tło, oświetlenie i aparat na
statywie,
6) zaaranżować odpowiednie ustawienie i oświetlenie przedmiotów,
7) dokonać pomiaru warunków ekspozycji i ustawienia ich w aparacie,
8) wykonać szereg zdjęć zmieniając przy tym aranżację przedmiotów i oświetlenia w celu
uzyskania na zdjęciu jak najlepszych efektów wizualnych,
9) zasygnalizować zakończenie wykonywania zdjęć i udać się do stanowiska
komputerowego,
10) przenieść zdjęcia z aparatu do pamięci komputera,
11) dokonać selekcji wykonanych zdjęć, wybrać właściwe ujęcie i ewentualnie dokonać
celowej obróbki komputerowej wybranego zdjęcia,
12) wydrukować zdjęcie na drukarce termosublimacyjnej,
13) nakleić zdjęcie na arkuszu A4 o gramaturze min 160 g/m2 na którym należy wykonać opis
dotyczący użytych zasad fotografowania obiektów szklanych oraz imię i nazwisko autora,
14) dołączyć szkic schematyczny ustawienia aparatu, reflektorów i fotografowanych
obiektów,
15) przedstawić pracę nauczycielowi do oceny.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
44
Kryteria poprawnego wykonania zadania
Możliwa do
Lp. Przyznan
uzyskania
Czynność wykonana przez ucznia a ilość
ilość
punktów
punktów
I. Zaplanowanie wykonania zadania
1. wykonanie szkicu ustawienia świateł, aparatu i obiektów 5
2. przedstawienie planu wykonania zadania 5
Razem: 10
II. Zaplanowanie stanowiska pracy
3. dokonacie wyboru odpowiedniego sprzętu do specyfiki 5
zadania
4. ustawienie tła, aparatu, fotografowanych obiektów i aranżacja 15
oświetlenia
Razem: 20
III. Wykonania zadania
5. wprowadzanie korekty ustawienia przedmiotów i oświetlenia 10
w trakcie wykonywania kolejnych ujęć
6. stosowanie poznanych zasad fotografowania przedmiotów 20
wykonanych ze szkła
7. stosowanie zasad kompozycji 10
8. selekcja wykonanych zdjęć 10
9. poprawność wykonania kopii pozytywowej 5
Razem: 55
IV. Zaprezentowanie wykonania zadania
10. estetyka efektu końcowego zadania 10
11. opisanie zastosowanych na zdjęciu zasad fotografowania 5
przedmiotów wykonanych ze szkła i zasad kompozycji
Razem: 15
Ogółem: 100
Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne:
Ocena Liczba uzyskanych punktów
dopuszczajÄ…cy 40-50
dostateczny 51-70
dobry 71 -90
bardzo dobry 91-100
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
45
7. LITERATURA
1. Busch C. D.: Fotografia cyfrowa dla profesjonalistów. Wydawnictwo RM, Warszawa 2004
2. Freeman M.: Fotografia studyjna. WNT, Warszawa 1994
3. Hedgecoe J.: Nowy podręcznik fotografii. Arkady, Warszawa 2005
4. King J. A.: Fotografuj cyfrowo jak profesjonalista. Wydawnictwo RM, Warszawa 2004
5. Latoś H.: 1000 słów o fotografii. WMON, Warszawa 1982
6. McWhinne A.: Fotografia podręcznik. Arkady, Warszawa 2001
7. Mroczek A. A.: Książka o fotografowaniu. Wydawnictwo KOROPRINT-ELEW,
Warszawa 2005
8. Spelda H. Jr.: Fotografia materiałów i przedmiotów. WNT, Warszawa 1979
9. Wójcik T.: ABC Fotografowania. Wydawnictwo BUCHMANN, Warszawa 2002
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
46