Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
Wykład 8
- Wprowadzenie do problematyki opodatkowania -
dr Maciej Bukowski
Katedra Ekonomii I SGH
12 listopada 2008
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
O czym mówiliśmy ostatnio?
1
Dylemat między centralizacją, a decentralizacją zadań publicznych
jest wyborem z zakresu organizacji i zarządzania,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
O czym mówiliśmy ostatnio?
1
Dylemat między centralizacją, a decentralizacją zadań publicznych
jest wyborem z zakresu organizacji i zarządzania,
2
Jego rozstrzygnięcie wymaga więc odpowiedzi na pytanie o to, jak
zorganizować państwo by najefektywniej wypełniało ono powierzone
mu zadania publiczne,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
O czym mówiliśmy ostatnio?
1
Dylemat między centralizacją, a decentralizacją zadań publicznych
jest wyborem z zakresu organizacji i zarządzania,
2
Jego rozstrzygnięcie wymaga więc odpowiedzi na pytanie o to, jak
zorganizować państwo by najefektywniej wypełniało ono powierzone
mu zadania publiczne,
3
Decyzja o rozdziale zadań automatycznie pociąga za sobą decyzję o
podziale wydatków publicznych,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
O czym mówiliśmy ostatnio?
1
Dylemat między centralizacją, a decentralizacją zadań publicznych
jest wyborem z zakresu organizacji i zarządzania,
2
Jego rozstrzygnięcie wymaga więc odpowiedzi na pytanie o to, jak
zorganizować państwo by najefektywniej wypełniało ono powierzone
mu zadania publiczne,
3
Decyzja o rozdziale zadań automatycznie pociąga za sobą decyzję o
podziale wydatków publicznych,
4
Generalną zasadą jest finansowanie zadań samorządów w oparciu o
dochody własne - jednak w rozwiniętych regionach, w tym zwłaszcza
na wsi, pojawia się często konieczność subwencjonowania części
zadań poprzez dotacje z budżetu centralnego,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
O czym mówiliśmy ostatnio?
1
Dylemat między centralizacją, a decentralizacją zadań publicznych
jest wyborem z zakresu organizacji i zarządzania,
2
Jego rozstrzygnięcie wymaga więc odpowiedzi na pytanie o to, jak
zorganizować państwo by najefektywniej wypełniało ono powierzone
mu zadania publiczne,
3
Decyzja o rozdziale zadań automatycznie pociąga za sobą decyzję o
podziale wydatków publicznych,
4
Generalną zasadą jest finansowanie zadań samorządów w oparciu o
dochody własne - jednak w rozwiniętych regionach, w tym zwłaszcza
na wsi, pojawia się często konieczność subwencjonowania części
zadań poprzez dotacje z budżetu centralnego,
5
W praktyce to, czym zajmują się samorządy, czym rząd centralny, a
czym wyspecjalizowane agencje - mimo dużych podobieństw, może
być różnie rozłożone w różnych krajach, co jest konsekwencją
zarówno lokalnej specyfiki jak i tradycji historycznej.
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
Typy podatków (1)
1
Podatki, w sensie ekonomicznym, to wszelkie obowiązkowe daniny
płacone przez obywateli na rzecz państwa,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
Typy podatków (1)
1
Podatki, w sensie ekonomicznym, to wszelkie obowiązkowe daniny
płacone przez obywateli na rzecz państwa,
2
W wyniku nałożenia takiej daniny część produktu jest przekazywana
od (jednych) gospodarstw domowych do rządu, który następnie (za
pomocą wydatków) dalej je redystrybuuje,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
Typy podatków (1)
1
Podatki, w sensie ekonomicznym, to wszelkie obowiązkowe daniny
płacone przez obywateli na rzecz państwa,
2
W wyniku nałożenia takiej daniny część produktu jest przekazywana
od (jednych) gospodarstw domowych do rządu, który następnie (za
pomocą wydatków) dalej je redystrybuuje,
3
Mechanizm ten jest niezależny od tego, co jest faktyczną bazą
podatkową tj. podstawą wyliczenia wielkości opodatkowania,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
Typy podatków (1)
1
Podatki, w sensie ekonomicznym, to wszelkie obowiązkowe daniny
płacone przez obywateli na rzecz państwa,
2
W wyniku nałożenia takiej daniny część produktu jest przekazywana
od (jednych) gospodarstw domowych do rządu, który następnie (za
pomocą wydatków) dalej je redystrybuuje,
3
Mechanizm ten jest niezależny od tego, co jest faktyczną bazą
podatkową tj. podstawą wyliczenia wielkości opodatkowania,
4
Historycznie rzecz biorąc podatki nałożone były na jednostki
bezpośrednio produkujące (chłopów) i pobierane były niemal
wyłącznie w naturze - podstawą opodatkowania był więc sam
produkt - współcześnie juz tak nie jest - bazą podatkową może być
nie tylko dochód, lecz także np. konsumpcja.
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
Typy podatków (2)
1
W dzisiejszych systemach podatkowych wyróżniamy dwa
podstawowe typy podatków:
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
Typy podatków (2)
1
W dzisiejszych systemach podatkowych wyróżniamy dwa
podstawowe typy podatków:
bezpośrednie - nakładane na dochody twórców produktu,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
Typy podatków (2)
1
W dzisiejszych systemach podatkowych wyróżniamy dwa
podstawowe typy podatków:
bezpośrednie - nakładane na dochody twórców produktu,
1 podatek od dochodów osobistych (PIT - personal income tax),
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
Typy podatków (2)
1
W dzisiejszych systemach podatkowych wyróżniamy dwa
podstawowe typy podatków:
bezpośrednie - nakładane na dochody twórców produktu,
1 podatek od dochodów osobistych (PIT - personal income tax),
2 podatek od dochodów korporacyjnych (CIT - corporate income tax),
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
Typy podatków (2)
1
W dzisiejszych systemach podatkowych wyróżniamy dwa
podstawowe typy podatków:
bezpośrednie - nakładane na dochody twórców produktu,
1 podatek od dochodów osobistych (PIT - personal income tax),
2 podatek od dochodów korporacyjnych (CIT - corporate income tax),
3 składki na ubezpieczenia społeczne (SSC - social security
contribution),
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
Typy podatków (2)
1
W dzisiejszych systemach podatkowych wyróżniamy dwa
podstawowe typy podatków:
bezpośrednie - nakładane na dochody twórców produktu,
1 podatek od dochodów osobistych (PIT - personal income tax),
2 podatek od dochodów korporacyjnych (CIT - corporate income tax),
3 składki na ubezpieczenia społeczne (SSC - social security
contribution),
4 inne podatki bezpośrednie (np. podatek od spadków i darowizn,
podatki majątkowe itp.)
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
Typy podatków (2)
1
W dzisiejszych systemach podatkowych wyróżniamy dwa
podstawowe typy podatków:
bezpośrednie - nakładane na dochody twórców produktu,
1 podatek od dochodów osobistych (PIT - personal income tax),
2 podatek od dochodów korporacyjnych (CIT - corporate income tax),
3 składki na ubezpieczenia społeczne (SSC - social security
contribution),
4 inne podatki bezpośrednie (np. podatek od spadków i darowizn,
podatki majątkowe itp.)
pośrednie - płacone w momencie konsumpcji (zużycia) produktu,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
Typy podatków (2)
1
W dzisiejszych systemach podatkowych wyróżniamy dwa
podstawowe typy podatków:
bezpośrednie - nakładane na dochody twórców produktu,
1 podatek od dochodów osobistych (PIT - personal income tax),
2 podatek od dochodów korporacyjnych (CIT - corporate income tax),
3 składki na ubezpieczenia społeczne (SSC - social security
contribution),
4 inne podatki bezpośrednie (np. podatek od spadków i darowizn,
podatki majątkowe itp.)
pośrednie - płacone w momencie konsumpcji (zużycia) produktu,
1 podatek od wartości dodanej (VAT - value added tax),
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
Typy podatków (2)
1
W dzisiejszych systemach podatkowych wyróżniamy dwa
podstawowe typy podatków:
bezpośrednie - nakładane na dochody twórców produktu,
1 podatek od dochodów osobistych (PIT - personal income tax),
2 podatek od dochodów korporacyjnych (CIT - corporate income tax),
3 składki na ubezpieczenia społeczne (SSC - social security
contribution),
4 inne podatki bezpośrednie (np. podatek od spadków i darowizn,
podatki majątkowe itp.)
pośrednie - płacone w momencie konsumpcji (zużycia) produktu,
1 podatek od wartości dodanej (VAT - value added tax),
2 podatek akcyzowy - (ET - excise tax),
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
Typy podatków (2)
1
W dzisiejszych systemach podatkowych wyróżniamy dwa
podstawowe typy podatków:
bezpośrednie - nakładane na dochody twórców produktu,
1 podatek od dochodów osobistych (PIT - personal income tax),
2 podatek od dochodów korporacyjnych (CIT - corporate income tax),
3 składki na ubezpieczenia społeczne (SSC - social security
contribution),
4 inne podatki bezpośrednie (np. podatek od spadków i darowizn,
podatki majątkowe itp.)
pośrednie - płacone w momencie konsumpcji (zużycia) produktu,
1 podatek od wartości dodanej (VAT - value added tax),
2 podatek akcyzowy - (ET - excise tax),
3 inne np. podatek od sprzedaży.
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
Typy podatków (2)
1
W dzisiejszych systemach podatkowych wyróżniamy dwa
podstawowe typy podatków:
bezpośrednie - nakładane na dochody twórców produktu,
1 podatek od dochodów osobistych (PIT - personal income tax),
2 podatek od dochodów korporacyjnych (CIT - corporate income tax),
3 składki na ubezpieczenia społeczne (SSC - social security
contribution),
4 inne podatki bezpośrednie (np. podatek od spadków i darowizn,
podatki majątkowe itp.)
pośrednie - płacone w momencie konsumpcji (zużycia) produktu,
1 podatek od wartości dodanej (VAT - value added tax),
2 podatek akcyzowy - (ET - excise tax),
3 inne np. podatek od sprzedaży.
2
Na przestrzeni XXw w krajach rozwiniętych obserwowano stopniowe
przesuwanie się ciężaru opodatkowania z podatków bezpośrednich
(zwłaszcza majątkowych) do podatków pośrednich,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
Typy podatków (2)
1
W dzisiejszych systemach podatkowych wyróżniamy dwa
podstawowe typy podatków:
bezpośrednie - nakładane na dochody twórców produktu,
1 podatek od dochodów osobistych (PIT - personal income tax),
2 podatek od dochodów korporacyjnych (CIT - corporate income tax),
3 składki na ubezpieczenia społeczne (SSC - social security
contribution),
4 inne podatki bezpośrednie (np. podatek od spadków i darowizn,
podatki majątkowe itp.)
pośrednie - płacone w momencie konsumpcji (zużycia) produktu,
1 podatek od wartości dodanej (VAT - value added tax),
2 podatek akcyzowy - (ET - excise tax),
3 inne np. podatek od sprzedaży.
2
Na przestrzeni XXw w krajach rozwiniętych obserwowano stopniowe
przesuwanie się ciężaru opodatkowania z podatków bezpośrednich
(zwłaszcza majątkowych) do podatków pośrednich,
3
Przesunięcie to nie oznaczało spadku stawek podatków
bezpośrednich, ale ich utrzymanie na stałym poziomie lub względnie
mniejszy wzrost niż podatków pośrednich.
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
Cechy dobrego systemu podatkowego
1
Efektywność ekonomiczna - system podatkowy powinien być tak
zorganizowany by nie wywoływać, a jeśli to niemożliwe, by
minimalizować zniekształcenia w alokacji zasobów,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
Cechy dobrego systemu podatkowego
1
Efektywność ekonomiczna - system podatkowy powinien być tak
zorganizowany by nie wywoływać, a jeśli to niemożliwe, by
minimalizować zniekształcenia w alokacji zasobów,
2
Efektywność fiskalna - system podatkowy powinien być
zorganizowany tak by zapewnić skuteczne i tanie finansowanie zadań
publicznych,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
Cechy dobrego systemu podatkowego
1
Efektywność ekonomiczna - system podatkowy powinien być tak
zorganizowany by nie wywoływać, a jeśli to niemożliwe, by
minimalizować zniekształcenia w alokacji zasobów,
2
Efektywność fiskalna - system podatkowy powinien być
zorganizowany tak by zapewnić skuteczne i tanie finansowanie zadań
publicznych,
3
Równość - system podatkowy powinien być postrzegany przez
obywateli jako sprawiedliwy, jednakowo traktując osoby znajdujące
się w podobnej sytuacji,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
Cechy dobrego systemu podatkowego
1
Efektywność ekonomiczna - system podatkowy powinien być tak
zorganizowany by nie wywoływać, a jeśli to niemożliwe, by
minimalizować zniekształcenia w alokacji zasobów,
2
Efektywność fiskalna - system podatkowy powinien być
zorganizowany tak by zapewnić skuteczne i tanie finansowanie zadań
publicznych,
3
Równość - system podatkowy powinien być postrzegany przez
obywateli jako sprawiedliwy, jednakowo traktując osoby znajdujące
się w podobnej sytuacji,
4
Przejrzystość - zasada transparentności interwencji publicznej
dotyczy także podatków - nadmierne skomplikowanie systemu
uniemożliwia rzetelną ocenę jego skutków dla interesariuszy.
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Jakie są ekonomiczne skutki podatków? (1)
1
Podstawowym mechanizmem transmisji impulsów podatkowych na
gospodarkę jest mechanizm cenowy - podatki zaburzają strukturę
cen względnych między różnymi dobrami np.:
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Jakie są ekonomiczne skutki podatków? (1)
1
Podstawowym mechanizmem transmisji impulsów podatkowych na
gospodarkę jest mechanizm cenowy - podatki zaburzają strukturę
cen względnych między różnymi dobrami np.:
czasem wolnym i konsumpcją (pracą),
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Jakie są ekonomiczne skutki podatków? (1)
1
Podstawowym mechanizmem transmisji impulsów podatkowych na
gospodarkę jest mechanizm cenowy - podatki zaburzają strukturę
cen względnych między różnymi dobrami np.:
czasem wolnym i konsumpcją (pracą),
konsumpcją bieżącą a oszczędnościami (konsumpcją przyszłą),
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Jakie są ekonomiczne skutki podatków? (1)
1
Podstawowym mechanizmem transmisji impulsów podatkowych na
gospodarkę jest mechanizm cenowy - podatki zaburzają strukturę
cen względnych między różnymi dobrami np.:
czasem wolnym i konsumpcją (pracą),
konsumpcją bieżącą a oszczędnościami (konsumpcją przyszłą),
transportem publicznym a prywatnym, itp.
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Jakie są ekonomiczne skutki podatków? (1)
1
Podstawowym mechanizmem transmisji impulsów podatkowych na
gospodarkę jest mechanizm cenowy - podatki zaburzają strukturę
cen względnych między różnymi dobrami np.:
czasem wolnym i konsumpcją (pracą),
konsumpcją bieżącą a oszczędnościami (konsumpcją przyszłą),
transportem publicznym a prywatnym, itp.
2
Oddziałując na sektor prywatny poprzez mechanizm cenowy podatki
wywołują skutki
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Jakie są ekonomiczne skutki podatków? (1)
1
Podstawowym mechanizmem transmisji impulsów podatkowych na
gospodarkę jest mechanizm cenowy - podatki zaburzają strukturę
cen względnych między różnymi dobrami np.:
czasem wolnym i konsumpcją (pracą),
konsumpcją bieżącą a oszczędnościami (konsumpcją przyszłą),
transportem publicznym a prywatnym, itp.
2
Oddziałując na sektor prywatny poprzez mechanizm cenowy podatki
wywołują skutki
behawioralne - zmieniając zachowania ludzi na rynku pracy, ich
przyzwyczajenia konsumpcyjne i skłonność do oszczędzania itp.
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Jakie są ekonomiczne skutki podatków? (1)
1
Podstawowym mechanizmem transmisji impulsów podatkowych na
gospodarkę jest mechanizm cenowy - podatki zaburzają strukturę
cen względnych między różnymi dobrami np.:
czasem wolnym i konsumpcją (pracą),
konsumpcją bieżącą a oszczędnościami (konsumpcją przyszłą),
transportem publicznym a prywatnym, itp.
2
Oddziałując na sektor prywatny poprzez mechanizm cenowy podatki
wywołują skutki
behawioralne - zmieniając zachowania ludzi na rynku pracy, ich
przyzwyczajenia konsumpcyjne i skłonność do oszczędzania itp.
finansowe - wpływając na to, kto (np. pracownik lub firma),
dokonuje określonych operacji finansowych,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Jakie są ekonomiczne skutki podatków? (1)
1
Podstawowym mechanizmem transmisji impulsów podatkowych na
gospodarkę jest mechanizm cenowy - podatki zaburzają strukturę
cen względnych między różnymi dobrami np.:
czasem wolnym i konsumpcją (pracą),
konsumpcją bieżącą a oszczędnościami (konsumpcją przyszłą),
transportem publicznym a prywatnym, itp.
2
Oddziałując na sektor prywatny poprzez mechanizm cenowy podatki
wywołują skutki
behawioralne - zmieniając zachowania ludzi na rynku pracy, ich
przyzwyczajenia konsumpcyjne i skłonność do oszczędzania itp.
finansowe - wpływając na to, kto (np. pracownik lub firma),
dokonuje określonych operacji finansowych,
organizacyjne - jaka forma organizacji jest korzystniejsza podatkowo
(spółka handlowa, cywilna, fundacja) i jaki typ operacji wybrać (np.
inwestująca firma powinna zaciągnąć kredyt czy podnieść kapitał),
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Jakie są ekonomiczne skutki podatków? (1)
1
Podstawowym mechanizmem transmisji impulsów podatkowych na
gospodarkę jest mechanizm cenowy - podatki zaburzają strukturę
cen względnych między różnymi dobrami np.:
czasem wolnym i konsumpcją (pracą),
konsumpcją bieżącą a oszczędnościami (konsumpcją przyszłą),
transportem publicznym a prywatnym, itp.
2
Oddziałując na sektor prywatny poprzez mechanizm cenowy podatki
wywołują skutki
behawioralne - zmieniając zachowania ludzi na rynku pracy, ich
przyzwyczajenia konsumpcyjne i skłonność do oszczędzania itp.
finansowe - wpływając na to, kto (np. pracownik lub firma),
dokonuje określonych operacji finansowych,
organizacyjne - jaka forma organizacji jest korzystniejsza podatkowo
(spółka handlowa, cywilna, fundacja) i jaki typ operacji wybrać (np.
inwestująca firma powinna zaciągnąć kredyt czy podnieść kapitał),
równowagowe - gospodarka to system naczyń połączonych - skutki
mikro przenoszą się na efekty makro.
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Jakie są ekonomiczne skutki podatków? (2)
1
Podatek zniekształca zachowania podmiotów gospodarujących (firm
i gospodarstw domowych) wtedy i tylko wtedy, gdy mogą one, dzięki
odpowiednim działaniom, zmienić wielkość ponoszonych obciążeń,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Jakie są ekonomiczne skutki podatków? (2)
1
Podatek zniekształca zachowania podmiotów gospodarujących (firm
i gospodarstw domowych) wtedy i tylko wtedy, gdy mogą one, dzięki
odpowiednim działaniom, zmienić wielkość ponoszonych obciążeń,
2
Każdy taki podatek ex-definitione zaburza alokację zasobów bo
wpływa na zachowanie się jednostek - jedynym podatkiem
niezniekształcającym jest podatek zryczałtowany (lump-sum tax,
płacony zawsze niezależnie od tego co robi dana firma lub osoba,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Jakie są ekonomiczne skutki podatków? (2)
1
Podatek zniekształca zachowania podmiotów gospodarujących (firm
i gospodarstw domowych) wtedy i tylko wtedy, gdy mogą one, dzięki
odpowiednim działaniom, zmienić wielkość ponoszonych obciążeń,
2
Każdy taki podatek ex-definitione zaburza alokację zasobów bo
wpływa na zachowanie się jednostek - jedynym podatkiem
niezniekształcającym jest podatek zryczałtowany (lump-sum tax,
płacony zawsze niezależnie od tego co robi dana firma lub osoba,
3
Wszystkie inne podatki (pośrednie i bezpośrednie) są podatkami
zniekształcającymi,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Jakie są ekonomiczne skutki podatków? (2)
1
Podatek zniekształca zachowania podmiotów gospodarujących (firm
i gospodarstw domowych) wtedy i tylko wtedy, gdy mogą one, dzięki
odpowiednim działaniom, zmienić wielkość ponoszonych obciążeń,
2
Każdy taki podatek ex-definitione zaburza alokację zasobów bo
wpływa na zachowanie się jednostek - jedynym podatkiem
niezniekształcającym jest podatek zryczałtowany (lump-sum tax,
płacony zawsze niezależnie od tego co robi dana firma lub osoba,
3
Wszystkie inne podatki (pośrednie i bezpośrednie) są podatkami
zniekształcającymi,
4
Dla gospodarczych skutków opodatkowania znaczenie ma kto
rzeczywiście ponosi ciężar opodatkowania tj. kto dysponuje niższym
dochodem do dyspozycji, a nie kto fizycznie dokonuje płatności,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Jakie są ekonomiczne skutki podatków? (2)
1
Podatek zniekształca zachowania podmiotów gospodarujących (firm
i gospodarstw domowych) wtedy i tylko wtedy, gdy mogą one, dzięki
odpowiednim działaniom, zmienić wielkość ponoszonych obciążeń,
2
Każdy taki podatek ex-definitione zaburza alokację zasobów bo
wpływa na zachowanie się jednostek - jedynym podatkiem
niezniekształcającym jest podatek zryczałtowany (lump-sum tax,
płacony zawsze niezależnie od tego co robi dana firma lub osoba,
3
Wszystkie inne podatki (pośrednie i bezpośrednie) są podatkami
zniekształcającymi,
4
Dla gospodarczych skutków opodatkowania znaczenie ma kto
rzeczywiście ponosi ciężar opodatkowania tj. kto dysponuje niższym
dochodem do dyspozycji, a nie kto fizycznie dokonuje płatności,
5
Efekty ekonomiczne zmian w podatkach nie zachodzą w chwili ich
wprowadzenia w życie, lecz znacznie wcześniej - już w momencie ich
ogłoszenia/ zapowiedzi wprowadzenia.
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Czym jest efektywność fiskalna?
1
Osiągnięcie efektywności fiskalnej - wymaga zapewnienia:
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Czym jest efektywność fiskalna?
1
Osiągnięcie efektywności fiskalnej - wymaga zapewnienia:
Prostoty administracyjnej - spośród dwóch pod innym względem
równoważnych systemów podatkowych preferowany powinien być ten
tańszy w zarządzaniu dla sektora publicznego i prywatnego,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Czym jest efektywność fiskalna?
1
Osiągnięcie efektywności fiskalnej - wymaga zapewnienia:
Prostoty administracyjnej - spośród dwóch pod innym względem
równoważnych systemów podatkowych preferowany powinien być ten
tańszy w zarządzaniu dla sektora publicznego i prywatnego,
Elastyczności i adaptacyjności systemu - który powinien łatwo, a
najlepiej automatycznie, adaptować się do zmian w warunkach
gospodarowania np. w cyklu koniunkturalnym,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Czym jest efektywność fiskalna?
1
Osiągnięcie efektywności fiskalnej - wymaga zapewnienia:
Prostoty administracyjnej - spośród dwóch pod innym względem
równoważnych systemów podatkowych preferowany powinien być ten
tańszy w zarządzaniu dla sektora publicznego i prywatnego,
Elastyczności i adaptacyjności systemu - który powinien łatwo, a
najlepiej automatycznie, adaptować się do zmian w warunkach
gospodarowania np. w cyklu koniunkturalnym,
2
Koszty administracyjne systemu podatkowego mogą być bardzo
znaczne, sięgając nawet kilku procent PKB - obejmują bowiem wiele
kategorii wydatków, których nie trzeba by było ponosić gdyby nie
było danin publicznych:
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Czym jest efektywność fiskalna?
1
Osiągnięcie efektywności fiskalnej - wymaga zapewnienia:
Prostoty administracyjnej - spośród dwóch pod innym względem
równoważnych systemów podatkowych preferowany powinien być ten
tańszy w zarządzaniu dla sektora publicznego i prywatnego,
Elastyczności i adaptacyjności systemu - który powinien łatwo, a
najlepiej automatycznie, adaptować się do zmian w warunkach
gospodarowania np. w cyklu koniunkturalnym,
2
Koszty administracyjne systemu podatkowego mogą być bardzo
znaczne, sięgając nawet kilku procent PKB - obejmują bowiem wiele
kategorii wydatków, których nie trzeba by było ponosić gdyby nie
było danin publicznych:
Koszty działalności aparatu skarbowego,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Czym jest efektywność fiskalna?
1
Osiągnięcie efektywności fiskalnej - wymaga zapewnienia:
Prostoty administracyjnej - spośród dwóch pod innym względem
równoważnych systemów podatkowych preferowany powinien być ten
tańszy w zarządzaniu dla sektora publicznego i prywatnego,
Elastyczności i adaptacyjności systemu - który powinien łatwo, a
najlepiej automatycznie, adaptować się do zmian w warunkach
gospodarowania np. w cyklu koniunkturalnym,
2
Koszty administracyjne systemu podatkowego mogą być bardzo
znaczne, sięgając nawet kilku procent PKB - obejmują bowiem wiele
kategorii wydatków, których nie trzeba by było ponosić gdyby nie
było danin publicznych:
Koszty działalności aparatu skarbowego,
Wynagrodzenia specjalistycznego personelu w firmach zajmującego
się księgowością podatkową,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Czym jest efektywność fiskalna?
1
Osiągnięcie efektywności fiskalnej - wymaga zapewnienia:
Prostoty administracyjnej - spośród dwóch pod innym względem
równoważnych systemów podatkowych preferowany powinien być ten
tańszy w zarządzaniu dla sektora publicznego i prywatnego,
Elastyczności i adaptacyjności systemu - który powinien łatwo, a
najlepiej automatycznie, adaptować się do zmian w warunkach
gospodarowania np. w cyklu koniunkturalnym,
2
Koszty administracyjne systemu podatkowego mogą być bardzo
znaczne, sięgając nawet kilku procent PKB - obejmują bowiem wiele
kategorii wydatków, których nie trzeba by było ponosić gdyby nie
było danin publicznych:
Koszty działalności aparatu skarbowego,
Wynagrodzenia specjalistycznego personelu w firmach zajmującego
się księgowością podatkową,
Koszty tworzenia i magazynowania dokumentacji podatkowej.
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Czym jest efektywność fiskalna?
1
Osiągnięcie efektywności fiskalnej - wymaga zapewnienia:
Prostoty administracyjnej - spośród dwóch pod innym względem
równoważnych systemów podatkowych preferowany powinien być ten
tańszy w zarządzaniu dla sektora publicznego i prywatnego,
Elastyczności i adaptacyjności systemu - który powinien łatwo, a
najlepiej automatycznie, adaptować się do zmian w warunkach
gospodarowania np. w cyklu koniunkturalnym,
2
Koszty administracyjne systemu podatkowego mogą być bardzo
znaczne, sięgając nawet kilku procent PKB - obejmują bowiem wiele
kategorii wydatków, których nie trzeba by było ponosić gdyby nie
było danin publicznych:
Koszty działalności aparatu skarbowego,
Wynagrodzenia specjalistycznego personelu w firmach zajmującego
się księgowością podatkową,
Koszty tworzenia i magazynowania dokumentacji podatkowej.
3
Koszty te są tym większe im bardziej złożony wewnętrznie (prawnie i
organizacyjnie) jest system podatkowy, a także różnią się w
zależności od rodzaju płaconego podatku.
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Czym podatki mogą być sprawiedliwe? (1)
1
Zmiany w podatkach równie często jak pod wpływem dążenia do
wyższej efektywności, zachodzą w wyniku krytyki wskazującej na
niesprawiedliwość obowiązujących rozwiązań,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Czym podatki mogą być sprawiedliwe? (1)
1
Zmiany w podatkach równie często jak pod wpływem dążenia do
wyższej efektywności, zachodzą w wyniku krytyki wskazującej na
niesprawiedliwość obowiązujących rozwiązań,
2
Rozróżnia się przy tym dwie podstawowe koncepcje sprawiedliwości:
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Czym podatki mogą być sprawiedliwe? (1)
1
Zmiany w podatkach równie często jak pod wpływem dążenia do
wyższej efektywności, zachodzą w wyniku krytyki wskazującej na
niesprawiedliwość obowiązujących rozwiązań,
2
Rozróżnia się przy tym dwie podstawowe koncepcje sprawiedliwości:
Sprawiedliwość poziomą - zakładającą, że jednakowe jednostki
powinny być jednakowo traktowane przez system podatkowy,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Czym podatki mogą być sprawiedliwe? (1)
1
Zmiany w podatkach równie często jak pod wpływem dążenia do
wyższej efektywności, zachodzą w wyniku krytyki wskazującej na
niesprawiedliwość obowiązujących rozwiązań,
2
Rozróżnia się przy tym dwie podstawowe koncepcje sprawiedliwości:
Sprawiedliwość poziomą - zakładającą, że jednakowe jednostki
powinny być jednakowo traktowane przez system podatkowy,
Sprawiedliwość pionową - wedle której ten kto może płacić większe
podatki ten powinien to robić.
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Czym podatki mogą być sprawiedliwe? (1)
1
Zmiany w podatkach równie często jak pod wpływem dążenia do
wyższej efektywności, zachodzą w wyniku krytyki wskazującej na
niesprawiedliwość obowiązujących rozwiązań,
2
Rozróżnia się przy tym dwie podstawowe koncepcje sprawiedliwości:
Sprawiedliwość poziomą - zakładającą, że jednakowe jednostki
powinny być jednakowo traktowane przez system podatkowy,
Sprawiedliwość pionową - wedle której ten kto może płacić większe
podatki ten powinien to robić.
3
Ci, którzy kładą nacisk na sprawiedliwość poziomą, rozumują w
kategoriach równości szans i nakładów, natomiast ci, którzy mówią o
sprawiedliwości pionowej kładą nacisk na równość rezultatów,
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Czym podatki mogą być sprawiedliwe? (1)
1
Zmiany w podatkach równie często jak pod wpływem dążenia do
wyższej efektywności, zachodzą w wyniku krytyki wskazującej na
niesprawiedliwość obowiązujących rozwiązań,
2
Rozróżnia się przy tym dwie podstawowe koncepcje sprawiedliwości:
Sprawiedliwość poziomą - zakładającą, że jednakowe jednostki
powinny być jednakowo traktowane przez system podatkowy,
Sprawiedliwość pionową - wedle której ten kto może płacić większe
podatki ten powinien to robić.
3
Ci, którzy kładą nacisk na sprawiedliwość poziomą, rozumują w
kategoriach równości szans i nakładów, natomiast ci, którzy mówią o
sprawiedliwości pionowej kładą nacisk na równość rezultatów,
4
Najważniejsze pole wyboru między różnymi typami sprawiedliwości
definiowane jest przez odpowiedz
na pytania o:
co powinno być bazą podatkową (dochód/majatek/konsumpcja)?
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Czym podatki mogą być sprawiedliwe? (1)
1
Zmiany w podatkach równie często jak pod wpływem dążenia do
wyższej efektywności, zachodzą w wyniku krytyki wskazującej na
niesprawiedliwość obowiązujących rozwiązań,
2
Rozróżnia się przy tym dwie podstawowe koncepcje sprawiedliwości:
Sprawiedliwość poziomą - zakładającą, że jednakowe jednostki
powinny być jednakowo traktowane przez system podatkowy,
Sprawiedliwość pionową - wedle której ten kto może płacić większe
podatki ten powinien to robić.
3
Ci, którzy kładą nacisk na sprawiedliwość poziomą, rozumują w
kategoriach równości szans i nakładów, natomiast ci, którzy mówią o
sprawiedliwości pionowej kładą nacisk na równość rezultatów,
4
Najważniejsze pole wyboru między różnymi typami sprawiedliwości
definiowane jest przez odpowiedz
na pytania o:
co powinno być bazą podatkową (dochód/majatek/konsumpcja)?
kto powinien ponosić ciężar podatków (pracujący/rodziny/firmy)?
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Czym podatki mogą być sprawiedliwe? (1)
1
Zmiany w podatkach równie często jak pod wpływem dążenia do
wyższej efektywności, zachodzą w wyniku krytyki wskazującej na
niesprawiedliwość obowiązujących rozwiązań,
2
Rozróżnia się przy tym dwie podstawowe koncepcje sprawiedliwości:
Sprawiedliwość poziomą - zakładającą, że jednakowe jednostki
powinny być jednakowo traktowane przez system podatkowy,
Sprawiedliwość pionową - wedle której ten kto może płacić większe
podatki ten powinien to robić.
3
Ci, którzy kładą nacisk na sprawiedliwość poziomą, rozumują w
kategoriach równości szans i nakładów, natomiast ci, którzy mówią o
sprawiedliwości pionowej kładą nacisk na równość rezultatów,
4
Najważniejsze pole wyboru między różnymi typami sprawiedliwości
definiowane jest przez odpowiedz
na pytania o:
co powinno być bazą podatkową (dochód/majatek/konsumpcja)?
kto powinien ponosić ciężar podatków (pracujący/rodziny/firmy)?
czy stawki podatkowe powinny być równe (liniowość/progresja)?
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Czym podatki mogą być sprawiedliwe? (1)
1
Zmiany w podatkach równie często jak pod wpływem dążenia do
wyższej efektywności, zachodzą w wyniku krytyki wskazującej na
niesprawiedliwość obowiązujących rozwiązań,
2
Rozróżnia się przy tym dwie podstawowe koncepcje sprawiedliwości:
Sprawiedliwość poziomą - zakładającą, że jednakowe jednostki
powinny być jednakowo traktowane przez system podatkowy,
Sprawiedliwość pionową - wedle której ten kto może płacić większe
podatki ten powinien to robić.
3
Ci, którzy kładą nacisk na sprawiedliwość poziomą, rozumują w
kategoriach równości szans i nakładów, natomiast ci, którzy mówią o
sprawiedliwości pionowej kładą nacisk na równość rezultatów,
4
Najważniejsze pole wyboru między różnymi typami sprawiedliwości
definiowane jest przez odpowiedz
na pytania o:
co powinno być bazą podatkową (dochód/majatek/konsumpcja)?
kto powinien ponosić ciężar podatków (pracujący/rodziny/firmy)?
czy stawki podatkowe powinny być równe (liniowość/progresja)?
jakie cechy szczególne jednostek mogą być brane pod uwagę przy
wymierzaniu podatków?
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Czym podatki mogą być sprawiedliwe? (2)
1
Przyjęcie którejkolwiek z możliwych koncepcji równości przy
projektowaniu systemu podatkowego implikuje trudne do
rozstrzygnięcia praktyczne dylematy:
czy sprawiedliwe jest równe opodatkowanie ex-ante jednakowych
osób jeśli dochody jednej są niższe w wyniku nieszczęśliwego zbiegu
okoliczności?
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Czym podatki mogą być sprawiedliwe? (2)
1
Przyjęcie którejkolwiek z możliwych koncepcji równości przy
projektowaniu systemu podatkowego implikuje trudne do
rozstrzygnięcia praktyczne dylematy:
czy sprawiedliwe jest równe opodatkowanie ex-ante jednakowych
osób jeśli dochody jednej są niższe w wyniku nieszczęśliwego zbiegu
okoliczności?
czy osoba pracowita i dużo zarabiająca powinna płacić wyższe
podatki niż leniwa i biedna?
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Czym podatki mogą być sprawiedliwe? (2)
1
Przyjęcie którejkolwiek z możliwych koncepcji równości przy
projektowaniu systemu podatkowego implikuje trudne do
rozstrzygnięcia praktyczne dylematy:
czy sprawiedliwe jest równe opodatkowanie ex-ante jednakowych
osób jeśli dochody jednej są niższe w wyniku nieszczęśliwego zbiegu
okoliczności?
czy osoba pracowita i dużo zarabiająca powinna płacić wyższe
podatki niż leniwa i biedna?
czy podatkowe preferowanie konsumpcji jednych dóbr względem
innych nie jest paternalizmem?
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Czym podatki mogą być sprawiedliwe? (2)
1
Przyjęcie którejkolwiek z możliwych koncepcji równości przy
projektowaniu systemu podatkowego implikuje trudne do
rozstrzygnięcia praktyczne dylematy:
czy sprawiedliwe jest równe opodatkowanie ex-ante jednakowych
osób jeśli dochody jednej są niższe w wyniku nieszczęśliwego zbiegu
okoliczności?
czy osoba pracowita i dużo zarabiająca powinna płacić wyższe
podatki niż leniwa i biedna?
czy podatkowe preferowanie konsumpcji jednych dóbr względem
innych nie jest paternalizmem?
czy należy opodatkowywać dochód bieżący, czy też raczej dochód z
całego życia?
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Czym podatki mogą być sprawiedliwe? (2)
1
Przyjęcie którejkolwiek z możliwych koncepcji równości przy
projektowaniu systemu podatkowego implikuje trudne do
rozstrzygnięcia praktyczne dylematy:
czy sprawiedliwe jest równe opodatkowanie ex-ante jednakowych
osób jeśli dochody jednej są niższe w wyniku nieszczęśliwego zbiegu
okoliczności?
czy osoba pracowita i dużo zarabiająca powinna płacić wyższe
podatki niż leniwa i biedna?
czy podatkowe preferowanie konsumpcji jednych dóbr względem
innych nie jest paternalizmem?
czy należy opodatkowywać dochód bieżący, czy też raczej dochód z
całego życia?
jakie różnice między jednostkami są istotne dla celów podatkowych a
jakie można pominąć?
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Podatki a efektywność ekonomiczna
Wprowadzenie
Podatki a efektywność fiskalna
Zasady podatkowe
Podatki a sprawiedliwości
Podsumowanie
Czym podatki mogą być sprawiedliwe? (2)
1
Przyjęcie którejkolwiek z możliwych koncepcji równości przy
projektowaniu systemu podatkowego implikuje trudne do
rozstrzygnięcia praktyczne dylematy:
czy sprawiedliwe jest równe opodatkowanie ex-ante jednakowych
osób jeśli dochody jednej są niższe w wyniku nieszczęśliwego zbiegu
okoliczności?
czy osoba pracowita i dużo zarabiająca powinna płacić wyższe
podatki niż leniwa i biedna?
czy podatkowe preferowanie konsumpcji jednych dóbr względem
innych nie jest paternalizmem?
czy należy opodatkowywać dochód bieżący, czy też raczej dochód z
całego życia?
jakie różnice między jednostkami są istotne dla celów podatkowych a
jakie można pominąć?
jaka jest wymienność między równością (sprawiedliwością) a
efektywnością?
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne
Przypomnienie
Wprowadzenie
Zasady podatkowe
Podsumowanie
Wnioski
Podatki są drugą stroną wydatków. O ile więc centrum interwencji
publicznej leży po stronie wydatkowej SFP, która rozstrzyga jak duże jest
państwo i jakie zadania wykonuje, to także wybór skali i struktury
opodatkowania ma duże znaczenie ekonomiczne. Przy projektowaniu
systemu podatkowego konieczne jest zwrócenie uwagi na jego
efektywność gospodarczą i fiskalną oraz to w jaki sposób wpływa on na
kwestie równości i sprawiedliwości społecznej. Nadanie konkretnego
kształtu podatkom w danym kraju (przy ustalonej wielkości wydatków)
wymaga więc pogodzenia tych trzech perspektyw - jest więc także częścią
wyboru społecznego.
dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne