Zainteresowanie techniką w dziejach filozofii
Zainteresowanie techniką w dziejach filozofii uzależnione było od czynników, które wpływały na sposób widzenia jako element rzeczywisty. Należy tutaj zaliczyć:
Stan rozwoju nauki i techniki - zależnie od poziomu ich rozwoju oraz ich znaczenia dla codziennego praktycznego życia społeczeństwa w danej epoce historycznej. Zmieniały się poglądy dotyczące roli techniki w życiu człowieka oraz sposoby widzenia relacji pomiędzy człowiekiem a techniką.
Poziom rozwoju techniki produkcyjnej, który jest uzależniony od historycznego podziału rozwoju pracy struktur społecznych danej epoki czyli dominujący sposób wytwarzania określał miejsce techniki w społeczeństwie. Dlatego w epoce starożytnej ze względu na niewolnictwo nie widziano konieczności wdrażania nowych wynalazków, gdyż praca fizyczna była przypisana określonej grupie społecznej. Choć istniały pewne wynalazki jak np. maszyna parowa Herona z Aleksandrii czy też pompy wodne służące do otwierania drzwi świątyni to poza tym nie interesowano się jak te wynalazki zużytkować w innych dziedzinach. Jedynie sfera militarna pozwalała na dość szybkie wdrażanie nowych ciekawostek technicznych np. pierwsze maszyny oblężnicze Archimedesa. Dopiero w wiekach średnich ze względu na upadek niewolnictwa zaczęto wykorzystywać energię wody, wiatru czy zwierząt. Było to wynikiem braku rąk do pracy.
Również duży wpływ na zainteresowanie techniką odgrywały czynniki kulturowe co jest związane z faktem iż kultura europejska wywodzi się z kultury greckiej. A więc tej, która była zorientowana na wartości humanistyczne i intelektualne. Uważano, że podstawą wykształcenia jednostki jest przekazanie jej pewnych wartości intelektualnych. Natomiast odwracano się od umiejętności praktycznych., które były traktowane jako niższy poziom w hierarchii wartości godnych doskonalenia i zdobywania.
Ze względu na ogólny obraz człowieka oraz jego miejsce w przyrodzie i społeczeństwie ulegało zmianie podejście do techniki. Istotne znaczenie miał tu poziom wiedzy teoretycznej oraz umiejętności praktyczne jakimi dysponował człowiek, jak również stan wiedzy dotyczącej przyrody. W epoce starożytnej i średniowiecznej uważano, że człowiek nie będzie potrafił wpływać na przyrodę, że jednostka ma być całkowicie podporządkowana naturze. Stanowisko tu uległo zmianie wraz z nadejściem epoki przemysłowej gdzie człowiek wychodzi z założenia, że świat ma być mu całkowicie podporządkowany, jak również, że zasoby jakie występują w przyrodzie może wykorzystywać całkowicie bezkarnie.
Również typ doktryny filozoficznej ma istotny wpływ w interpretacjach czynników kształtujących i wpływających na rozwój techniki. W miarę postępu technicznego również filozofia musiała zmieniać swoje stanowisko wobec techniki. O ile początkowo traktowała technikę jako marginalną w działalności człowieka to od XII wieku umiała zaakceptować stanowisko i rozwój naukowo-techniczny oraz osiągnięcia w naukach przyrodniczych.
Klasyfikacja form techniki ze względu na historię wynalazków:
technika narzędzi
technika rzemieślnicza wysokich kultur
technika maszynowa
1
Copyright © 2004 by LECHU and Maciek
www.lechu.net/filozofia