Politechnika Częstochowska
Wydział Zarządzania
TREŚĆ KAZUSU
Stanisław H. w pozwie skierowanym przeciwko Zakładom Elektronicznym w B. domaga się zakazania prowadzenia działalności przez te Zakłady podnosząc, iż jest właścicielem sąsiedniej działki i zamieszkuje dom na niej stojący, a działalność strony Zakładów powoduje hałas znacznie przekraczający dopuszczalne normy i czyniący pobyt w domu powoda bardzo uciążliwym. Pozwane Zakłady zarzucają, że są użytkownikiem wieczystym działki, na której prowadzą działalność i właścicielem stojących tam budynków, a ich działalność jest społecznie użyteczna i dostarcza pracy 50 osobom w regionie dotkniętym wysokim bezrobociem.
Rozważ sytuację i przedstaw projekt rozstrzygnięcia z wyjaśnieniem jego podstaw.
ROZWIĄZANIE
Kwestie związane z wymienionym wyżej przypadkiem reguluje kodeks cywilny, a konkretnie przepisy tzw. prawa sąsiedzkiego.
Granice immisji, czyli negatywnych oddziaływań na grunt sąsiedni, zostały określone w art. 144 kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim – „właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych”. W prawie istnieje podział na emisje bezpośrednie i pośrednie. W naszym przypadku chodzi o te drugie, immisje pośrednie polegają na pośrednim oddziaływaniu na grunt sąsiedni (np. wytwarzanie hałasu, pyłów, gazów, dymów, wstrząsów, fal elektromagnetycznych). Immisje pośrednie są dozwolone, nie mogą jednak przekraczać przeciętnej miary. Immisje zakłócające ponad przeciętną miarę korzystanie z nieruchomości sąsiednich są zakazane.
Sąd powinien dokładnie orzec czy doszło do przekroczenia przeciętnej miary korzystania z nieruchomości. Sąd zdecyduje, czy zakłócenia wykroczyły poza normę( powoła biegłego eksperta). A norma zależy m.in. od społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości. Drugim kryterium dla oceny normy zakłóceń są stosunki miejscowe. Na to pojęcie składa się wiele elementów, takich jak położenie nieruchomości sąsiednich, czas trwania negatywnych oddziaływań, ich intensywność czy pora, w jakiej występują. Duże znaczenie ma tu charakter środowiska miejscowego - wieś lub miasto, okolica przemysłowa czy rekreacyjna. W przypadku gdy pozwane Zakłady przekraczają dopuszczalne normy są winne postawionym zarzutom przez Stanisława H.
Jeżeli hałas jaki wytwarzają sąsiedzi - Zakłady Elektryczne przekracza ponad miarę dopuszczalne normy powód Stanisław H. może wystąpić na podstawie art. 144 i 222 § 2 KC („przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń”.) z pozwem o zakazanie naruszeń, tzn. o zakazanie sąsiadom emitowania uciążliwego hałasu.
W przypadku Stanisława H. obie przesłanki są spełnione tj.:
1) oddziałujące nieruchomości pozostają w stosunku sąsiedztwa
2) występuje zachowanie naruszające własność stanowiące immisję pośrednią
Zatem gdy zakłócenie korzystania ze strony sąsiada przekracza przeciętną miarę, jej właścicielowi przysługuje roszczenie o zaniechanie takiego zakłócania i o przywrócenie stanu, w którym zakłócenie nie przekraczałoby przeciętnej miary, przy czym żądanie zaniechania zakłócenia może dotyczyć bądź zaprzestania działań na nieruchomości wyjściowej, bądź zastosowania na niej urządzeń zapobiegających ich skutkom. Zatem z tego wynika, że nie osoba pokrzywdzona musi stosować barier ochronnych przeciw hałasowi lecz osoba zakłócająca musi tak wytłumić swą nieruchomość aby hałas nie docierał do najbliższych sąsiadów.
Biorąc pod uwagę zarzuty pozwanego tj. użytkowanie wieczyste oraz cel społeczno gospodarczy ( ograniczenie bezrobocia) Sąd może orzec by pozwany zastosował na terenie nieruchomości urządzenia zapobiegające nadmiernym skutkom hałasu.