PEDAGOGIKA WCZESNOSZKOLNA

3.10.13

Funkcje pedagogiki wczesnoszkolnej:

1. Opiekuńcza – realizowanie potrzeb dzieci

1. Fizyczne – takie same jak dorosłych poza seksualnymi

2. Psychiczne – trudniejsze, bo ich nie widać

• Potrzeba bezpieczeństwa – rozpatrywana w dwóch aspektach:

I opieki, troski

II powiernictwa – dziecko ma chcieć zaufać nauczycielowi, musi być więc dostępny psychicznie

• Akceptacji/uznania – podkreślenie „ważności” dziecka w klasie

• Samodzielności – trzeba dziecku pozwolić na tyle na ile można, dostarczyć kontrolowanego wyboru

• Sukcesu – każdy może osiągnąć sukces niezależnie od zdolności, nauczyciel ma ten sukces zapewnić

• Poznania – świata, czegoś nowego

• Kontaktu – na początku kontakt z nauczycielem, nauczyciel musi poznać dziecko, nawiązać z nim kontakt, musi powiedzieć coś o każdym dziecku, należy nauczyć postaw prospołecznych.

1. Diagnostyczno-prognostyczna

1. Poznanie dziecka – Diagnoza:

1. Obserwacja – we wszystkich możliwych sytuacjach (jedzenie, ubranie, przybory szkolne, zaangażowanie w lekcje itd.)

2. Rozmowa – z nim samym, z innymi uczniami, z rodzicami, z pracownikiem szkoły

3. Analiza dokumentacji – szkolnej i innej

4. Analiza twórczości dziecka – treść, czystość itd.

1. Prognoza – Opracowanie dla każdego dziecka planu rozwoju. Plan ma być optymalny, bo nie zawsze wszystko wykona, nie przemęczać dziecka.

1. Kompensacyjno-usprawniająca

1. Kompensacja – stwierdzamy co jest, jeśli jest biologicznie uszkodzone to zastępujemy uszkodzone analizatory wzmożoną aktywnością innych. (słąby wzrok – przesadzenie do pierwszej ławki)

1. Poznawcza

Tak nauczyć żeby nie wykończyć

1. Kształcąca

Nauczanie umiejętności, nie tylko podstawowych jak czytanie i pisanie, ale też umiejętności samodzielnego uczenia się, robienia kolażu, chodzenia po równoważni itd.

1. Wychowawcza

Kształtowanie postaw także przez własne zachowanie, wzorowanie się dzieci na nauczycielach.

17.10.13

1. KOMEŃSKI (XVII)

1. Podzielił cykl życia na 4 okresy szkolne:

1. Do 6 roku życia – szkoła macierzyńska

2. 7-12 lat – szkoła elementarna

3. 12-18 lat – szkoła łacińska

4. 19-24 lat – okres dojrzewającej męskości – studia

Ad. 1) macierzyńska

• Nie bezmyślne hodowanie, ale opieka domowników, dziecko prowadzone przez wiele osób,

• Przygotowanie do szkoły:

- umożliwienie poznania świata (doświadczenia)

- przejmowanie systemu moralnego domu rodzinnego (zachowanie według norm społecznie akceptowanych)

- zaznajomienie z katechizmem

Ad. 2) elementarna

• Szkoła dla wszystkich

• Dla wielu ludzi pierwszy i ostatni etap edukacji

• Nauczano w języku ojczystym mimo dominującej łaciny

1. Czytanie

2. Pisanie

3. Rachowanie

PLUS elementy gospodarstwa, nauk politycznych, historia ojczysta, przyroda, nauki religijne z chórem

Ad. 3) łacińska

• Zdolni bądź zamożni

• Odpowiednik szkoły średniej

• J. Obce

• Dialektyka

• Gramatyka

• Retoryka

Ad. 4) studia

• 3 rodzaje wykształcenia:

1. Prawo – prawnik, urzędnik

2. Medycyna - lekarz

3. Teologia - ksiądz

1. Sposób prowadzenia młodzieży:

• Kształcenie polisensoryczne – z wykorzystaniem wszystkich zmysłów

• Szkołę przystosował do potrzeb dzieci (pracownie, obrazy, tereny zielone)

• Podręczniki – popularyzacja – książki z obrazkami, prosty, konkretny tekst, w języku ojczystym

1. SYSTEM KLASOWO-LEKCYJNY!

• 50 min + 10 min

• Podział na klasy i lekcje

2. PESTALOZZI(XVIII)

• Zakład dla dzieci z ubogich rodzin, w zamian za naukę – praca

• Niepowodzenie – dziecko słabsze niż dorosły, dlatego wprowadził minimalne czesne

• Nauka czytania -> Alfabet ruchomy – drewniane literki wypalane w drewnie. Wymyślone ze względu na biedę i brak podręczników

• Nauka liczenia -> liczmany – elementy podobne do siebie, małe poręczne (kamyki, groch, fasola)

• Nauka pisania -> gałązką po piachu, najpierw linie proste, później fale, pętelki, haczyki, elementy litero podobne, po opanowaniu nauka pisania

• Chóralne odpowiedzi – to co miało być zapamiętane było powtarzane przez dzieci chórem (oderwanie od rozmów, nudy, utrwalenie)

3.HERBART

• METODA PODAJĄCA – składa się z pewnych elementów, które przedstawił za pomocą formalnych kroków. Kroki składające się na metodę podającą:

1. Jasność

2. Kojarzenie

3. System

4. Metoda

W postaci czystej – wykład

Współcześnie – rozmowy, dyskusje, pytania, wzbogacanie metody, najpierw sprawdzanie wiedzy dziecka na dany temat (Co już umie?)

Ad. 1)

Przekaz jasny, zrozumiały, przystępny dla dziecka, dostosowany do jego możliwości

Ad. 2)

Powiązanie wiedzy nowej z tą, którą już posiada na zasadzie podobieństw i różnic. Np. „g” – co przypomina?, jaką znaną literkę? W czym podobna, a w czym inna?

Ad. 3)

Włączenie nowej wiedzy do systemu wiedzy posiadanej, poszerzanie struktur wiedzy.

Ad. 4)

Ćwiczenie nowej wiedzy w sytuacjach praktycznych lub teoretycznych

ODMIANY NAUKI CAŁOŚIOWEJ:

1. Szkoła pracy Deweya

• Dla dzieci pracowników Uniwersytetu Chickagowskiego

• Zaprzeczenie klasycznej szkoły herbartowskiej

• Postęp techniki i rozwój nauk, zapotrzebowanie na nową szkołę

• Opracował szkołę lubianą

• W centrum kształcenia uczeń, wokół nauczyciel (ma być pomocą i wsparciem, przyjazny i bliski dziecku) – Przewrót Kopernikański

• Preferowana jest METODA PROBLEMOWA – dziecko uczy się przez doświadczenie, odkywanie wiedzy

- Nauczyciel czekał na trudność lub stwarzał sytuacje problemowe

- Dziecko chętnie wyjaśniało sytuacje problemowe

- Dziecko wykorzystując wiedzę bazową wyjaśniało dany problem – metoda lubiana przez dzieci - zagadki, zadania.

- Wady:

1. Droga – pomoce, książki, źródła

2. Wiedza fragmentaryczna - Jeżeli zatrzyma się na czymś dłużej nie zdąży zrealizować innych rzeczy

3. Nauczyciel musiał mieć wiedzę ze wszystkich dziedzin

4. Naśladowcy wiedzę uzawodowili – wiedza tylko przydatna, niezbędna do pracy w określonym zawodzie

14.11.13

2. Stevenson i Kilpatrick – uczniowie Deweya

• Prowadzili szkołę projektów

• METODA PROJEKTÓW – nie było podziału na przedmioty

• METODA PROBLEMOWA

• Dobry kontakt nauczyciela z dzieckiem

• Pragmatyzm – pożyteczność wiedzy

• 4 rodzaje projektów:

1. Produkcyjny – w którego wyniku coś powstało, np. domek dla lalek itd.

2. Problemowy – zagadki, problemy praktyczne i teoretyczne, np. jak zarobić na prezenty gwiazdkowe

3. Sprawnościowy – uczenie się nowych umiejętności lub rozwój tych, które już mamy

4. Konsumpcyjny – związany z przyjemnościami, np. wyjście do cukierni, wyjście do teatru

• Dwie zasady:

1. Jeżeli projekt został przyjęty do realizacji miał być doprowadzony do końca (ćwiczenie wytrwałości, odpowiedzialności)

2. Realizacja projektu miała być zaplanowana (kto będzie pracował, czego będzie dotyczył itd.)

• Nauczyciel: człowiek renesansu, wszechstronny, wiedza z wielu dziedzin, umiejętności psychologiczne

• Niepowodzenie: brak odpowiednich nauczycieli, kosztowność i czasochłonność, po ukończeniu szkoły uczeń miał wiedzę fragmentaryczną i nie mógł kontynuować nauki w szkole wyższej

• Po latach do metody wracamy

3.metoda ośrodków zainteresowań Oliviera Decroly

• Psychiatra belgijski

• Pracował z dziećmi głęboko upośledzonymi

• Przeniesienie z dzieci upośledzonych na normalne

• W jego szkole brak podziału na przedmioty

• Podział na ośrodki zainteresowań:

1. Pożywienie – nie tylko ludzi, ale również zwierząt

2. Wytwórczość – przetwarzanie, wynalazki, obróbka

3. Praca – fizyczna i intelektualna, rozwój własny

• Pokazywanie przedmiotu za pomocą zmysłów, wytłumaczenie zastosowania, środków ostrożności, próby pod okiem nauczyciela

• Wprowadzał przedmioty z najbliższego otoczenia

• Brak podręczników

• Referaty, na początku ustne, potem pisemne (nauka wystąpień publicznych)

• Uczniowie wymieniali się referatami – nauka czytania na tych właśnie referatach (minus – niekształtne litery)

• Wiedza praktyczna poznawana z różnych źródeł

• Bliski kontakt z nauczycielem

• Wady: wiedza fragmentaryczna, czasochłonna

• Wiedza zbieżna z oczekiwaniami społecznymi

4.Karol Linke

• Stwierdził, że dzieci postrzegają swiat globalnie, całościowo, bez podziału

• Pierwsze 3 lata - nie dzielił na przedmioty

• Klasa 4 – cząstki wiedzy łączyły się w większe całości

• 5-6 – podział na przedmioty

• 7 – znów łączenie, bo uczeń miał opuścić szkołę z jednolitym obrazem świata

• Podejście pragmatyczne – przedmioty można porównać do drzewa

Język ojczysty, śpiew, chór

Fizyka, chemia

Matematyka geografia (korzenie)

• Pojęcie małych ojczyzn – poznawanie świata od małych ojczyzn (osiedle) poprzez dzielnice, miasta, województwa

• Zespół metodyczny – specjaliści, 1 na kraj, miał napisać programy nauczania z podziałem na tygodnie, miesiące itd.

• Nauczyciele mieli korzystać z 1 programu napisanego przez najlepszych

• Program miał być bezwzględnie realizowany we wszystkich częściach kraju (minus-> dzieci na wsi znały zwierzęta gospodarskie, dzieci z miasta nie, plan był więc nieelastyczny, ściśle kontrolowany)

• 1966 – jako jedyna z wymienionych szkół uzyskała certyfikat państwowy, absolwenci nie musieli zdawać egzaminów wstępnych

Wszystkie te szkoły miały charakter eksperymentalny

Kształcenie integralne Łucji i Heliodora Muszyńskich

• Eksperyment w latach 70’ - w wybranych szkołach, nauczyciele prowadzili klasy niższe koncepcją kształcenia integralnego (likwidując podział na przedmioty, zachowując klasy)

• Nauczyciele powinni prowadzić dzieci metodą kształcenia integralnego, która zakłada równorzędne kształcenie i wychowanie

• Eksperyment likwidował podział na przedmioty

• Koncepcja oparta na koncepcji Ireny Walczyny – Muszyńscy rozwinęli tę koncepcje

• Ławki ustawione „w zespoły”, przydział był stały, ale nie automatyczny (dzieci miały się lubić, każdy zespół miał nazwę na którą musiał zasłużyć, każdy zespół konstruował totem

• Przewodniczący klasy zdawał raport z obecności nauczycielowi

• Proporzec i piosenka klasowa

• Po zakończeniu zajęć – proporzec zabierany i chowany

• Współpraca z rodzicami – rodzic wspólnie z nauczycielem konstruował plan wychowawczy całej klasy

• „herbatki u sąsiadki” – mniej formalne spotkania rodziców

• Herbatka była przyczyną upadku eksperymentu, nauczyciel spędzał zbyt dużo czasu w szkole, nie miał życia prywatnego,

28.11.13

Tok pracy nauczyciela w kształceniu integralnym

1. Nauczyciel spotykał się z dziećmi na 3-4 h i realizował temat globalny

2. Do tego tematu formułował cele dydaktyczne czyli to, czego zamierzał nauczyć w zakresie wiedzy i umiejętności, a także cele wychowawcze dotyczące postaw:

-> brał je z podstawy programowej,
-> brał je z programów, które były opracowane do podręczników i z programów dostosowanych do szkoły,
-> z programów wychowawczych szkoły,
-> zadań dydaktycznych

-> z aktualnej rzeczywistości

Był jeden program dla klas 1-4

1. dobór do tematu i celów treści kształcenia i wychowania

2. dobór metod nauczania

3. formy organizacyjne – zbiorowe, grupowe, indywidualne

4. dobór środków dydaktycznych – pomoce do wykorzystania

5. Zliczenie godzin – orientacyjny czas pracy

U Muszyńskich zasady:

1 zasada -> płynne przechodzenie od jednych treści do drugich ( naturalne połączenie, nie sztuczne)
2 zasada -> urozmaicenie form zajęć. Należy zmieniać by dzieci się nie nudziły.
3 zasada -> systematyczność
4 zasada -> ciągłość zajęć -> (temat musi być doprowadzony do końca np. proces sadzenia rzeżuchy)

Korzystamy z idei tematów globalnych w nauczaniu zintegrowanym :
treści skorelowane – połączone. Przedstawiamy świat w sposób łączny. Treści mają być zintegrowane.

KSZTAŁCENIE WIELOSTRONNE wg Okonia Wincentego

• Dokonał syntezy różnych koncepcji nauczania

• 4 drogi uczenia się:
  
  1) Pierwsza droga -> strategia uczenia się przez przyswajanie wiedzy. Szczególnie rozwinął ją i udoskonalił Herbart [stosował: metodę podającą].
  -> przez podawanie wiedzy przez nauczyciela na tacy
  -> wiedza w postaci informacji
  
  2) Druga droga -> uczenie się przez odkrywanie:
  -> celował w metodę problemową
  -> wiedza ma charakter wyjaśniający
  
  3) Trzecia droga -> poprzez przeżywanie [Celestyn Freinet]
  -> łączył swobodną aktywność dzieci z nauką, z różnymi formami działalności np. pokazywanie
  ->metoda eksponująca -> kształtujemy postawy, wartości, normy czyli całą sferą emocjonalno – wolicjonalną

1. Czwarta droga -> uczenie się przez działanie: najwięcej w głowie, ponieważ zastanawiamy się jak sam to zrobię

-> nabywanie nowych umiejętności, doskonalenie w sprawności
->metoda praktyczna – w wyniku nabywamy nowych umiejętności, które przechodzą w spontaniczność, a niektóre z nich mogą przejść w nawyki. Także prace plastyczne, techniczne. Działanie trzeba uzasadnic, najpierw teoria potem pokaz.

Nasze „ja” składa się ze sfery intelektualnej – działalnościowej. Emocjonalno – wolicjonalnej.

Metoda kształcenia wielostronnego polega na tym, że na zajęciach jednego dnia stosuje różne metody, żeby kształcić wielostronność. Powinniśmy stosować różne metody, ponieważ nasza inteligencja złożona jest z różnych sfer.

KONCEPCJA NAUCZANIA WIELOPOZIOMOWEGO INACZEJ ZRÓŻNICOWANEGO Ryszarda Więckowskiego

• Początek XX wieku

• W jednej klasie mogą znajdować się dzieci zdolne, bardzo zdolne, albo i przeciętne

• Nie można pracować ze wszystkimi tak samo, zaproponował więc system pracy wielopoziomowy

• 3 typy zróżnicowania dzieci ze względu na szybkość:
  
  1) Treściowe –dzieci pracują w klasie w jednakowym czasie nad różnymi treściami w zależności od tego jak dzieci są zdolne. Każde dziecko pracuje nad tymi samymi zadaniami, ale o różnej treści. (Różne formy zadań np. rozsypanka, pisanie opowiadania).
  
  2) Organizacyjne -> pracujemy nad tym samym zadaniem, ale w różnych formach organizacyjnych ( np. są wyróżnione pary, trójki i osoby które pracują same )
  
  3) treściowo-organizacyjne – zadanie zróżnicowane treściowo, dzieci też pracują w różnych formach organizacyjnych.

Pedagogika wczesnoszkolna - 12.12.13

Nauczanie wychowujące Lecha Konstantego

Lech Konstanty Uważał, że nauczanie wtedy ma pełny wymiar kiedy jest wychowujące. Tak też nazywa się jego koncepcjach. Oparł ją na 5 zasadach organizacji pracy:

1. Zasada humanizacji, personalizacji pracy -

• w odniesieniu do nauczyciela

Polega na tym, że masz podchodzić do pracy jako do zadania, które cię interesuje, w której widzisz dobre strony, jesteś nastawiony pozytywnie, odnajdujesz sie w niej, idziesz do niej z radością."Pokochaj swoją robotę"

• w odniesieniu do dziecka

Dziecko ma chodzić do szkoły jako do miejsca, w którym ma znaleźć dobre strony, Nawet jeżeli ich nie widzi, my musimy zadbać o to aby ją polubiło. nauczyciel musi to sprawić odpowiednimi metodami pracy

Nauczyciel musi sprawić, żeby dziecko jako osoba poczuło się najważniejsze. Poczuło, że szkoła to miejsce gdzie może się rozwijać, pomaga mu.

Podmiotem i największym beneficjentem pracy nauczyciela jest dziecko.

TRAKTUJ DZIECKO JAK PODMIOT, NIE JAK PRZEDMIOT.

1. Zasada harmonii i współpracy

• Mamy obowiązek współpracować w naszej pracy z wieloma osobami. Pierwszą taką osobą jest dziecko. Współpracować mimo osobistych animozji.

• Współpracujemy w dzieckiem ale i uczymy je współpracy z innymi - z rówieśnikami, z innymi nauczycielami.

1. Zasada karności ładu i porządku.

• w odniesieniu do nauczycieli

Tę zasadę trzeba najpierw odnosić do siebie, bo jesteśmy wzorem do naśladowania. Uczniowie nas podpatrują. Prócz funkcji nauczania pełnimy funkcję wychowującą. Dotyczy to ustalenia zasad panujących w danej klasie. Nauczyciel pije - dzieci też powinny móc.

• W odniesieniu do dzieci

Jeśli nauczymy dziecka porządku swoich rzeczy. Dziecko osiągnie porządek psychiczny. uczymy dziecka porządku na ławce, planowania dnia. Uczymy przenoszenia porządku w rzeczach na porządek w życiu

1. Zasada ekonomii minimalny wkład maksymalny zysk

• w odniesieniu do nauczyciela

1. staraj sie prowadzić dzieci tak, żeby one przy małym nakładzie sił uzyskiwały dobre efekty.

2. Tak musisz zorganizować sobie pracę, żeby sie nie wypalić. Trzeba siebie chronić przed wykorzystywaniem

• dziecka uczymy tego samego. Uczymy je gospodarować swoim czasem.

dziecko ma sie użyć w sposób ekonomiczny. Tak masz sieuczyć aby zostało ci czasu na życie osobiste

1. Zasada racjonalizacji- doskonalenia się.

• zasada doskonalenia się. nauczyciel musi wiedzieć, że pracując w z drugim człowiekiem cały czas musi się dokształcać. Zarówno formalne (studia kursy, szkolenia) jak i nieformalne (czytanie książek, udzielanie sie na forach, śledzenie strony MEN).

• Dziecko musi się doskonalić. trzeba mu dawać motywacji do tego. chwalimy za zdobywanie nowych umiejętności z uzasadnieniem. Dziecko musi wiedzieć po co coś robi. Musimy podawać dziecku sens tego co robi. dziecko musi go czuć.

K.L. przedstawił swoją koncepcje zajęć nauczania wychowującego metodę problemową i podającą przedstawioną w następujących punktach.

1. Temat musi mieć charakter problemowy

2. Pogadanka mająca na celu dostrzeżenie problemu przez dziecko i zachęcenie go do działalności.

3. Przedstawienie zadania problemowego. Zadanie zadaje nauczyciel.

4. Praca dzieci. Dzieci podejmują działanie przechodząc przez 2 drogi. Albo od praktyki do teorii albo od teorii do praktyki.

TEORIA----------------------> PRAKTYKA

Burza mózgów, teoretyzowanie, szukanie w literaturze. Teorię należy sprawdzić w praktyce. ( doświadczenia, pokaz, wycieczki)

PRAKTYKA --------------------> TEORIA

Burza mózgów, doświadczenia

Rozmowa z dziećmi na temat rozwiązania problemu i o wnioskach. Zapisanie w zeszycie, zapisanie pracy domowej, która może być pogłębieniem tego co było na zajęciach, bądź przygotowaniem do następnego tematu.

9.01.14

Rodzaje testów w pedagogice wczesnoszkolnej:

1. Standaryzowane

2. Niestanadaryzowane

Ad 1)

• Ułożone przez zespół metodyków, specjalistów od nauczania

• są gdzieś przeprowadzone, mają określony czas,

• mają pytania i odpowiedzi

• podawana jest do nich skala ocen (może być skala opisowa, nie tylko liczbowa)

• Przeprowadzane pod okiem innego nauczyciela (zapewnienie bezstronności)

Ad 2)

• Te, które układa nauczyciel na swój użytek.

• Nauczyciel sam jest ich twórcą.

• Każdy test powinien być:

1. Trafny – jest trafny wtedy gdy mierzy i bada faktycznie to co ma mierzyć.

2. Rzetelny – w sposób obiektywny ma stwierdzić czy uczeń umie czy nie, sprawiedliwie.

• Jeśli osoby, które nie zaliczyły wynosi 85% test jest trudny, jeśli 25% - 15% niezda test jest zbyt łatwy

• SKALA OCEN – np. 10 pytań testowych – 6 pytań na dost, P i F – skala ustawiona b. Wysoko 85%

• RODZAJE PYTAŃ:

1. Otwarte

–zadania rozprawki ( nie są stosowane w I-III)

- pytania krótkiej odpowiedzi (np. definicje)

- zadanie z luką – max. Jedna luka w zdaniu, luka nie może znajdować się na początku zdania

2) zamknięte – P lub F – staramy się unikać podwójnych zaprzeczeń

- zadania jednokrotnego lub wielokrotnego wyboru

- zadanie na dobieranie (połącz strzałkami 2 kolumny)

• Należy regularnie oswajać dzieci z testami i uczyć gospodarowania czasem

• Pierwsze testy nie powinny być na ocenę czy zaliczenie żeby dziecko wiedziało, że jest w stanie wykonać test. Należy przeprowadzić w odpowiednim momencie, nie gdy dzieci są głodne czy czymś poruszone.

• Test musi być odpowiednio skonstruowany, mieć właściwą szatę graficzną, czcionkę itd.

• Pytania układamy wg stopnia trudności – rosnąco

• Oddajemy jak najszybciej

• Piszemy „coś” do dziecka (jeżeli się nie powiodło należy poszukać pozytywów)

• Dać możliwość poprawy oceny, pomóc

• Przeprowadzać test bez bałaganu – należy znaleźć czas na zebranie kartek i rozmowę odstresowującą (Co trudne, co sprawiło kłopoty, ćwiczenia oddechowe)

• Przygotować rodziców do porażki dzieci i pierwsze indywidualne prace

23.01.14

KSZTAŁCENIE ZINTEGROWANE

1. Zofia Cackowska (koncepcja wiodąca)

• W klasach 0 – I (6-7 lat) powinien być zniesiony podział na przedmioty, bo dziecko postrzega w sposób globalny

• W klasach II – III – dopuszczała taką możliwość, integrację częściową (jeżeli nauczycielowi dobrze prowadzi się zajęcia w nauczaniu zintegrowanym może je dalej stosować, jeśli niektóre treści sprawiają mu trudność może prowadzić klasyczne 45 min, np. matma)

• Dopuszczała w 2 semestrze III klasy stopniowe wprowadzenie ocen liczbowych (przygotowanie do klasy IV)

• Integracja powinna dotyczyć celów nauczania i wychowania (powinny być spójne, mają się uzupełniać)

• Nauczyciel powinien stosować koncepcję nauczania wielostronnego Okonia

• Wdrażanie dzieci do samodzielności, samorządności

• Należy dawać dziecku możliwość wyboru (ostrzegać przed konsekwencjami wyboru)

1. Więckowski

• Wprowadzenie likwidacji przedmiotów będzie szokiem

• Likwidujmy podział na przedmioty, ale należy przy tym pomóc nauczycielom

• Odpowiednie zespoły mają przygotować rozkłady materiału dla nauczycieli (tydzień miesiąc, rok)

• Obecnie – 1 rozkład dla nauczania zintegrowanego

• Bardzo ważny jest język przekazu (element integrujący)

• Dziecko musi poznać język charakterystyczny dla każdej edukacji, zaznajomić dziecko z językiem przedmiotu

• Każda edukacja ma charakter pojęcia