Agnieszka Hryszko
Ewa Mieczkowska
Ewelina Socik
Justyna Miller
Paweł Białobrodzki

1. UMOWA O PRACĘ
   Zgodnie z art. 22 k.p. przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do osobistego wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Pracownik jest dobrowolnie podporządkowany pracodawcy.
   Należy pamiętać, iż umowa o pracę powinna być zawarta na piśmie i powinna jasno definiować:
   -rodzaj pracy,
   -miejsce wykonywania pracy,
   -termin rozpoczęcia pracy,
   -wysokość wynagrodzenia.
   -wymiar czasu pracy.
   Przy formułowaniu umowy o pracę należy pamiętać także o kilku zasadach:
   -umowa o pracę nie może zawierać postanowień mniej korzystnych niż określone w kodeksie pracy;
   -umowa o pracę daje pracownikowi uprawnienia, których nie daje umowa zlecenia lub o dzieło:
   -udzielania urlopu,
   -określenie możliwości dokształcania się,
   -zasady wynagrodzenia za czas choroby,
   -zaliczenie stażu pracy (bez względu na fakt odprowadzania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe),
   -zasady wypowiadania umowy,
   -zasady wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, czyli ponad czas określony w kodeksie pracy (przyjmuje się, że czas pracy wynosi 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin tygodniowo).

RODZAJE UMÓW O PRACĘ:
2.1 Umowa na czas nieokreślony

• brak określonego z góry czasu trwania stosunku pracy;

• istnieje podporządkowanie pracownika pracodawcy;

• pracodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnymi szkodami wyrządzonymi przez pracownika podmiotom zewnętrznym;

• najbardziej korzystna z punktu widzenia pracownika, w związku z tym niesie największe obciążenia dla pracodawcy;

2.2 Umowa na czas określony

• zawierana na z góry określony okres;

• w sytuacji, w której pracodawca zawarł z pracownikiem dwie kolejne umowy na czas określony, to trzecia umowa będzie traktowana jako umowa na czas nieokreślony, jeśli przerwa pomiędzy drugą i trzecią umową nie przekracza miesiąca;

• w okresie trwania umowy istnieje podporządkowanie pracownika pracodawcy;

• pracodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnymi szkodami wyrządzonymi przez pracownika podmiotom zewnętrznym w czasie trwania umowy;

• może być rozwiązana za wypowiedzeniem, jeśli została zawarta na czas dłuższy niż 6 miesięcy, a w umowie przewidziano możliwość rozwiązania stosunku pracy za dwutygodniowym wypowiedzeniem;

• rodzajem tej umowy jest umowa sezonowa - czas jej trwania ograniczony jest do jednego sezonu.

2.3 Umowa na okres próbny

• umowa ta poprzedza zawarcie umowy o pracę;

• łączny okres próbny u jednego pracodawcy nie może przekroczyć 3 miesięcy;

• umowa ta pozwala sprawdzić pracodawcy umiejętności i kwalifikacje pracownika na danym stanowisku; z kolei pracownikowi daje możliwość oceny, czy dana praca spełnia jego oczekiwania;

• istnieje możliwość rozwiązania umowy na okres próbny za wypowiedzeniem - okres wypowiedzenia zależy od czasu trwania umowy (jeśli okres próbny trwa mniej niż 2 tygodnie, to okres wypowiedzenia wynosi 3 dni; jeśli okres próbny trwa powyżej 2 tygodni, ale krócej niż 3 miesiące - okres wypowiedzenia wynosi 1 tydzień; jeśli okres próbny trwa 3 miesiące - okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie).

2.4 umowa na zastępstwo

• na czas nieobecności pracownika w pracy, może być oznaczony konkretny termin lub do czasu powrotu właściwego pracownika;

• może zostać rozwiązana za 3-dniowym wypowiedzeniem.

2.5 umowa na czas wykonania określonej pracy

• termin zakończenia trwania umowy nie jest dokładnie określony; dotyczy to umów na pracę sezonową lub cykliczną;

• umowa jest zawierana w celu wykonania określonego zadania (pracy);

• w okresie trwania umowy pracownik jest podporządkowany pracodawcy

• nie przewiduje rozwiązania stosunku pracy za wypowiedzeniem.

2.6 umowa w celu przygotowania zawodowego

• celem umowy jest przygotowanie osoby młodocianej do wykonywania określonego zawodu - przez osobę młodocianą rozumie się osobę poniżej 18. roku życia, która ma obowiązek dokształcania się;

• ogólnie rzecz biorąc do umowy tego typu stosuje się przepisy regulujące umowy na czas nieokreślony;

• pracodawca ma obowiązek umożliwić uczniowi uczestniczenie w zajęciach szkolnych;

• istnieje możliwość rozwiązania umowy za wypowiedzeniem w sytuacji, kiedy osoba młodociana nie wywiązuje się ze swoich obowiązków służbowych lub szkolnych; kiedy okazuje się, że osoba młodociana nie może wykonywać określonego zawodu; w niekorzystnej sytuacji przedsiębiorstwa (np. upadłość, likwidacja, restrukturyzacja), która uniemożliwia przygotowanie osoby młodocianej do danego zawodu.

3. Umowy cywilno - prawne

• umowa zlecenie,

• umowa o dzieło,

• umowa agencyjna,

• umowa o pracę nakładczą.

3.1 Umowa zlecenia
Najbardziej popularna umowa. Polega na tym, że pracodawca zleca wykonanie określonej pracy w określonym terminie za ustalonym wynagrodzeniem.

Ten rodzaj umowy cechuje się:

• brakiem sytuacji podporządkowania pracodawcy;

• brakiem określenia wynagrodzenia minimalnego;

• brakiem limitu liczby zawieranych umów z jednym pracodawcą;

• zleceniobiorcą może być podmiot gospodarczy (przedsiębiorstwo),

• zleceniodawca nie ma obowiązku udzielenia urlopu, wypłaty odprawy czy odpłatności za czas choroby.

Zasady rozliczania umowy zależą od tego, czy zleceniobiorca posiada inne dochody z tytułu stosunku pracy, czy też jest to jego jedyne źródło dochodu. Jeśli umowa zlecenia stanowi jedyne źródło dochodu z pracy, to obowiązkowe jest opłacanie wszystkich składek ubezpieczenia społecznego oraz zaliczki na podatek. Jeżeli zaś umowa zlecenia stanowi jedynie dodatkowe źródło dochodu, a wynagrodzenie z tytułu stosunku pracy stanowi przynajmniej minimalne wynagrodzenie i składki na ubezpieczenie społeczne są potrącane przez innego pracodawcę, to składki są dobrowolne, a wynagrodzenie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

3.2 Umowa o dzieło
Zatrudniony na podstawie takiej umowy zobowiązuje się do wykonania określonego dzieła, czyli osiągnięcia danego rezultatu. Umowa może określać termin realizacji dzieła. Pracodawca zobowiązuje się do wypłaty wynagrodzenia, jeśli dzieło określone w umowie zostanie zrealizowane.
Umowa ta jest korzystna z punktu widzenia zatrudnianego, jeśli posiada on inną pracę, a umowa o dzieło stanowi dodatkowe źródło dochodu, ponieważ koszty uzyskania przychodu wynoszą 50%.

3.3 Umowa agencyjna
Na podstawie takiej umowy zatrudniony jest zobowiązany do pośrednictwa w zawieraniu umów na rzecz lub w imieniu zlecającego. W umowie zostaje określone wynagrodzenie (ustalane najczęściej w postaci prowizji). Umowę agencyjną zawiera się na czas określony lub nieokreślony. Jeśli chodzi o naliczanie składek na ubezpieczenie społeczne - co do zasady stosuje się uregulowania dotyczące umowy zlecenia.
Ten rodzaj umowy pojawia się w branży agentów ubezpieczeniowych, pośredników finansowych i akwizytorów. Obecnie coraz popularniejszy staje się w przypadku osób prowadzących sklepy, bary, stacje benzynowe.

3.4 Umowa o pracę nakładczą
Umowa ta przypomina z jednej strony umowę o pracę, a drugiej - umowę o dzieło. Dotyczy świadczenia usług pracy chałupniczej. Umowa taka musi określać wynagrodzenie, które musi spełniać regulacje płacy minimalnej. Jeśli chodzi o naliczanie składek na ubezpieczenie społeczne, to obowiązkowe są składki na ubezpieczenie rentowe i emerytalne - pozostałe składki są dobrowolne.

WYNAGRODZENIA-definicja:

Wypłaty pieniężne wypłacane pracownikom lub innym osobom fizycznym, stanowiące wydatki ponoszone przez pracodawców na opłacenie wykonywanej pracy, niezależnie od źródeł ich finansowania (ze środków własnych lub refundowanych) oraz bez względu na podstawę stosunku pracy bądź innego stosunku prawnego lub czynności prawnej, na podstawie których jest świadczona praca lub pełniona służba.

Częściowe spełnienie wynagrodzenia w innej formie (w postaci papierów wartościowych oraz świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalentów) jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy przewidują to ustawowe przepisy prawa pracy lub układ zbiorowy.
Wynagrodzenia dzielą się na:
1) wynagrodzenia osobowe,
2) wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia lub umowy o dzieło (z wyjątkiem honorariów),
3) honoraria (wynagrodzenia z tytułu korzystania lub rozporządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi),
4) wynagrodzenia agencyjno-prowizyjne,
5) dodatkowe wynagrodzenia roczne dla pracowników jednostek sfery budżetowej,
6) wypłaty z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej.
Wynagrodzenia osobowe

Wynagrodzenia i inne świadczenia z tytułu pracy, wypłacane lub wydawane w naturze (odpowiednio przeliczone):
1) pracownikom - należne z tytułu stosunku pracy,
2) osobom wykonującym pracę nakładczą - należne z tytułu umowy o pracę nakładczą,
3) młodocianym z tytułu umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego i osobom pełnoletnim, które kończą naukę zawodu na warunkach określonych dla młodocianych.

Wynagrodzenia osobowe obejmują w szczególności:
1) wynagrodzenia zasadnicze w formie czasowej, akordowej, prowizyjnej i innej,
2) dodatki za staż pracy oraz inne dodatki (dodatkowe wynagrodzenia) za szczególne właściwości pracy, szczególne kwalifikacje lub warunki pracy,
3) premie i nagrody regulaminowe i uznaniowe,
4) dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych,
5) wynagrodzenia dodatkowe za prace wykonywane w ramach obowiązującego wymiaru czasu pracy, lecz nie wynikające z zakresu czynności,
6) wynagrodzenia za czynności przewidziane do wykonania poza normalnymi godzinami pracy w zakładzie lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę,
7) dopłaty (dodatki) wyrównawcze (np. wyrównanie do wysokości kwoty najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników ustalanego przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej na podstawie Kodeksu pracy, przy wykonywaniu pracy zastępczej),
8) wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy, wypłacane za środków pracodawców (wynagrodzenia za urlopy wypoczynkowe i dla poratowania zdrowia, za czas niezdolności do pracy wskutek choroby, za czas przestoju nie zawinionego przez pracownika i inne),
9) nagrody jubileuszowe, odprawy rentowe i emerytalne, ekwiwalenty pieniężne za nie wykorzystany urlop wypoczynkowy i inne,
10) uposażenia posłów i senatorów wraz z uposażeniem dodatkowym, odprawy emerytalne, rentowe i parlamentarne posłów i senatorów,
11) świadczenia o charakterze deputatowym (wartość świadczeń w części nie opłaconej przez pracownika) lub ich ekwiwalenty pieniężne (np. deputaty węglowe, energetyczne, środków spożywczych), a także ekwiwalenty za umundurowanie jeśli obowiązek jego noszenia wynika z obowiązujących ustaw,
12) świadczenia odszkodowawcze (np. w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia, świadczenia wyrównawcze wypłacane pracownikom, którzy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznali stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu).

Wynagrodzenia osób (uczniów) zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego

Wynagrodzenia uczniów należne z tytułu umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego, w tym również kwoty refundowane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej z funduszu aktywizacji zawodowej.

Wynagrodzenia osób wykonujących pracę nakładczą

Wynagrodzenia osób, z którymi zawarto umowy o pracę nakładczą na wykonywanie określonych czynności na rzecz jednostek gospodarki narodowej, niezależnie od tego, czy osoby te podjęły pracę w okresie sprawozdawczym, czy nie podjęły jej z powodu: zwolnienia lekarskiego, urlopu wypoczynkowego, urlopu macierzyńskiego, przejściowego braku surowca, sezonowych prac polowych lub innych uzasadnionych przyczyn

Wynagrodzenia osobowe za pracę w godzinach nadliczbowych

Wynagrodzenia:
1) wynikające z podstawowych zasad wynagradzania (stawek godzinowych, miesięcznych, akordowych, prowizyjnych) łącznie z dopłatami, dodatkami i innymi wypłatami z tytułu pracy przewidzianymi w układach zbiorowych pracy lub innych przepisach o wynagrodzeniach, a w szczególności:
- za pracę przekraczającą dobową i tygodniową normę czasu pracy oraz za nadliczbową pracę w niedziele i ustawowe dni świąteczne wolne od pracy,
- za pracę w dodatkowych dniach wolnych od pracy,
- za dyżury zakładowe, pracę w pomocy doraźnej, za pracę w godzinach nadliczbowych i ponadwymiarowych - w odniesieniu do Sekcji N: Ochrona zdrowia i opieka socjalna,
2) zryczałtowane - za wykonywanie czynności wchodzących w zakres obowiązków objętych umową o pracę w czasie przekraczającym obowiązującą normę czasu pracy.

Wynagrodzenia pracowników na stanowiskach nierobotniczych

Wynagrodzenia (osobowe oraz wypłaty z tytułu udziału w zysku do podziału lub z nadwyżki bilansowej albo dodatkowe wynagrodzenia roczne dla pracowników jednostek sfery budżetowej) pracowników zajmujących stanowiska: - kierownicze, - specjalistyczne, - samodzielne lub wykonawcze nie mające charakteru kierowniczego, lecz wymagające specjalistycznego przygotowania do zawodu na poziomie wyższym lub średnim zawodowym, albo wysokiego poziomu umiejętności twórczych i artystycznych, - na których wykonywane są czynności pomocnicze (o charakterze manipulacyjnym), biurowe i gospodarcze, wspomagające działalność prowadzoną na wyżej wymienionych stanowiskach.

Wynagrodzenia pracowników na stanowiskach robotniczych

Wynagrodzenia (osobowe oraz wypłaty z tytułu udziału w zysku do podziału lub z nadwyżki bilansowej albo dodatkowe wynagrodzenia roczne dla pracowników jednostek sfery budżetowej) pracowników zatrudnionych na stanowiskach, na których wykonywane są:
- czynności (operacje) składające się na proces technologiczny wytwarzania produktów lub świadczenia usług (robotnicy bezpośrednio produkcyjni), jak również stanowiska, na których wykonywane są prace pomocnicze i obsługa w zakresie niezbędnym dla sprawnego przebiegu procesów produkcyjnych (robotnicy pośrednio produkcyjni),
- czynności mające charakter obsługi, na które składają się procesy w sferze cyrkulacji: transporcie, łączności, handlu i in., jak również w sferze usług społecznych (pracownicy na stanowiskach pokrewnych robotniczym).

Honoraria

Wynagrodzenia z tytułu korzystania lub rozporządzania prawami autorskimi lub pokrewnymi.

Obejmują w szczególności:
1) wynagrodzenie przekazane autorowi lub artyście wykonawcy z tytułu korzystania z utworu lub artystycznego wykonania przez podmioty wypłacające wynagrodzenie, jeżeli utwór lub artystyczne wykonanie zostały stworzone przez pracowników na podstawie umowy o pracę lub przez osoby fizyczne na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło,
2) wynagrodzenia (tantiemy) wypłacane twórcom lub artystom wykonawcom przez organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi,
3) wynagrodzenia za opracowania naukowe i badawczo-rozwojowe wykonywane przez pracowników jednostek naukowych i jednostek badawczo-rozwojowych, stanowiące wykładnik działalności twórczej.
Honoraria obejmują także:
1) wynagrodzenia i tantiemy wypłacane twórcom przez stowarzyszenia twórców,
2) wynagrodzenia za opracowania naukowo-badawcze i rozwojowe wykonywane przez pracowników placówek naukowych i szkół wyższych poza obowiązującym ich czasem pracy lub poza obowiązującym wymiarem zajęć - wyłącznie w zakresie prac twórczych.

Wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia lub umowy o dzieło (wynagrodzenia bezosobowe)

Wynagrodzenia (z wyjątkiem honorariów) wypłacane:
1) na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło,
2) na podstawie odrębnych przepisów osobom, które wykonują określone czynności na polecenie właściwych organów, np. biegłym w postępowaniu dochodzeniowym, sądowym i administracyjnym, za czynności arbitrów,
3) osobom fizycznym za udział w komisjach, radach nadzorczych, zarządach spółek, jury w konkursach, radach naukowych i naukowo-technicznych, niezależnie od sposobu ich powoływania,
4) radcom prawnym z tytułu zastępstwa w postępowaniu sądowym wypłacane na podstawie umowy cywilnoprawnej,
5) członkom komisji wojewódzkiej do spraw służby zastępczej i członkom komisji do spraw służby zastępczej za udział w pracach tych komisji,
6) pozaetatowym członkom samorządowych kolegiów odwoławczych za udział w posiedzeniach oraz wynagrodzenia ryczałtowe dla pozaetatowych członków kolegiów regionalnych izb obrachunkowych.

Wynagrodzenia agencyjno-prowizyjne

Obejmują wynagrodzenia osób fizycznych należne za zlecone czynności wykonywane na podstawie umowy agencyjnej, opłacane od dokonywanych transakcji kupna lub sprzedaży oraz wykonywanych usług według określonej wysokości stawki prowizyjnej.

Wypłaty dodatkowych wynagrodzeń rocznych dla pracowników jednostek sfery budżetowej

Wypłaty z wyodrębnionych na ten cel środków na wynagrodzenia, tworzonych na podstawie odrębnych przepisów.

Wypłaty z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej

Wypłaty z tytułu udziału w zysku obejmują wypłaty dla pracowników z funduszu nagród, tworzonego na podstawie odrębnych przepisów w przedsiębiorstwach państwowych i innych jednostkach gospodarczych z zysku po opodatkowaniu.
Wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej obejmują premie i nagrody dla członków spółdzielni będących pracownikami i pracowników spółdzielni, a w spółdzielniach pracy - także wypłaty dla członków z tytułu wkładu pracy.

Wynagrodzenia pracowników zatrudnionych przy pracach interwencyjnych i robotach publicznych

Wynagrodzenia pracowników finansowane z Funduszu Pracy.

Wynagrodzenia brutto zatrudnionych poza granicami kraju

Obejmują wynagrodzenia i świadczenia pracowników polskich, zatrudnionych poza granicami kraju na rzecz jednostki gospodarki narodowej, wypłacone w złotych.

PŁACA ZASADNICZA

Płaca zasadnicza jest stałą comiesięczną kwotą, stanowiącą podstawę pensji pracownika. Jest ona najbardziej istotnym elementem wynagrodzenia, bo - co najważniejsze - pewnym i stałym. Są to wypłaty pieniężne oraz wartość tzw. świadczeń w naturze (towary, materiały, usługi itp.) lub ekwiwalenty wypłacane pracownikom lub innym osobom fizycznym przez pracodawcę za wykonaną na jego rzecz pracę.

Wartość wynagrodzenia ustalana jest przy zawieraniu umowy (o pracę, dzieło lub zlecenie), a więc przed wykonaniem pracy lub dzieła. Wynagrodzenie obciążone jest podatkiem dochodowym oraz składkami ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, dlatego rozróżnia się:

-płacę brutto - jest to łączna kwota stanowiąca koszt pracodawcy z tytułu wynagrodzenia

-płacę netto - jest to kwota wynagrodzenia brutto pomniejszona o kwotę należnego podatku dochodowego oraz składek ubezpieczeniowych.

Z punktu widzenia pracodawcy wynagrodzenia dzielą się na;

-wynagrodzenia osobowe - wynikające z tytułu umowy o pracę

-wynagrodzenia bezosobowe - wynikające z tytułu umowy o dzieło, zlecenia lub agencyjnej

Na wynagrodzenia osobowe składają się:

-wynagrodzenie zasadnicze

-dopłaty (premie, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, dodatek stażowy, dodatek funkcyjny, dodatek za pracę w warunkach szkodliwych itp.)

-płace uzupełniające (za czas nieprzepracowany np. wynagrodzenie za czas choroby)

-ekwiwalenty za niewykorzystany urlop

Do wynagrodzeń nie zalicza się w rozumieniu przepisów:

-świadczeń wypłacanych ze środków ZUS

-ekwiwalentów (np. za odzież roboczą, używanie własnych samochodów itp.)

-kosztów podróży służbowych

-wypłat z tytułu projektów wynalazczych i racjonalizatorskich

LISTA PŁAC– dokument źródłowy dotyczący wynagrodzeń i wielkości potrąceń z wynagrodzeń. Powinien zawierać: nazwę przedsiębiorstwa, okres za jaki jest sporządzana, imienna list pracowników oraz wykaz wynagrodzeń i ewentualnych potrąceń, podpis osoby sporządzającej i data oraz podpis osoby zatwierdzającej i data.

Sporządzona lista płac za dany miesiąc i musi uwzględniać obowiązkowe potrącenia od wynagrodzeń:

• Składki ubezpieczeń społecznych

• Pobraną składkę zdrowotną

• Należną zaliczkę na podatek dochodowy

Potrącenia dobrowolne dotyczą wynagrodzeń wypłacanych z tytułu umowy o pracę. Pracownik musi na nie złożyć pisemną zgodę. Do takich potrąceń należą np. składki na ubezpieczenie grupowe, składki na związki zawodowe, kluby sportowe, wpłaty do kasy zapomogowo-pożyczkowej itp.

Składniki wynagrodzeń:

• Wynagrodzenie zasadnicze

• Premia

• Nagrody pieniężne

• Dodatki

• Dopłaty

• Prowizja

• Deputaty oraz świadczenia w naturze

Dodatki mogą być za

• Pracę w porze nocnej(20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia)

• Uciążliwość pracy

• Dodatek zmianowy, stażowy, funkcyjny, specjalny.

Wypłata wynagrodzenia może odbywać się w kasie pracodawcy (wypłata gotówkowa) lub może być przekazywana na wskazany przez pracownika rachunek bankowy.

PŁACA MINIMALNA

Od 1 stycznia 2010 r. płaca minimalna wynosi 1317 zł brutto, czyli 42 proc. przeciętnego wynagrodzenia. W okresie pierwszego roku pracy danego pracownika nie może być niższe niż 80% wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę (80% x 1317 = 1053,60 zł).

SKŁADKI NA UBEZPIECZENIE SPOŁECZNE

Ubezpieczenie	Pracodawca	Pracownik	Ogółem
Emerytalne	9,76%	9,76%	19,52%
Rentowe	4,50%	1,50%	6,00%
Chorobowe	-	2,45%	2,45%
Wypadkowe	od 0,67% do 3,33 %	-	od 0,67% do 3,33 %

Rozliczanie składek na ubezpieczenie społeczne opiera się o tzw. ubruttowienie wynagrodzenia wypłacanego pracownikowi oraz podzielenie składek należnych od konkretnego zatrudnionego na części odpowiadające ubezpieczeniom tj.:
- część emerytalną,
- rentową,
- chorobową i wypadkową.

W przypadku części emerytalnej i rentowej, ciężar składki ponoszą po połowie pracodawca i pracownik, natomiast część chorobową składki opłaca w całości pracownik, a część wypadkową - w całości pracodawca. Ustawodawca przyjął, iż część emerytalna składki wynosi 19,52% ubruttowionego wynagrodzenia pracownika, część rentowa -6%, część chorobowa - 2,45%, zaś część wypadkowa – od 0,67% do 3,60% ustalona na podstawie PKD oraz 1,8% dla firm do 9 pracowników.

Całą obliczoną składkę pracodawca ma obowiązek przekazać wraz ze zbiorczą deklaracją rozliczeniową oraz deklaracjami imiennymi pracowników do ZUS w terminie do 15-go każdego kolejnego miesiąca.

LISTA PŁAC

Podstawa skł. społ.: ogół przychód – zasiłek chorobowy (wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy)
skł społeczne: podstawa skł. społ * stawka skł. emerytalnych, rentowych, chorobowych
koszty uzyskania przychodu jeden stosunek oracy to 111,25 a jak jeden stosunek pracy i miejsce zamieszkania inne niż miejsce pracy to 139,06
podstawa wymiaru skł. zdrowotnej: wynagrodzenie zasadnicze(ogół przychód)- suma skł. na ubezp. społ.
podstawa należna pod. doch. : podstawa wymiaru skł. zdrowotnej – koszty uzyskania przychodu lub wynagrodzenie zasadnicze- suma skł. społ. – koszty uzyskania przych. Podstawę się zaokrągla do pełnych złotych.
kwota wolna od podatku : 556,02: 12= 46,33
potrącona zaliczka na pod. doch. : (podstawa naliczenia pod.doch. * skala podatkowa)- kwota wolna od podatku
skł. ubezp. zdrowotnego pobrana: podstawa skł. zdrow. *9% odliczona: podstawa skl. Zdrow. *7,75%
należna zaliczka na pod. doch. : potrącona zaliczka na pod. doch. – skł. zdrow. odliczona
Wynagrodzenie pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do liczby godzin pracy.

Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy:

1. W wysokości 80% wynagrodzeń – w przypadku choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną.

2. W wysokości 100% wynagrodzeń – w przypadku ciąży, gdy niezdolność powstała w skutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się się zabiegania pobrania lub powstała w wyniku wypadku w drodze do pracy lub z pracy.

Przez 33 dni łącznie w ciągu roku kalendarzowego za każdy dzień choroby płaci pracodawca. Natomiast po 34 dniach choroby pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy wypłacany z ZUS.

Struktura liczenia wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy

1. Ustalić przeciętne wynagrodzenie brutto (suma wynagrodzeń z roku:12 miesiące)

2. Od przeciętnego wynagrodzenia brutto – składka ubezpieczeń społecznych pracownika= podstawa wyliczenia wynagrodzenia za czas niezdolności

3. Ustalić stawkę dzienną ( podstawa wyliczenia : 30 dni)

4. Wynagrodzenia za czas choroby = (stawka dzienna* ilość dni nieprzepracowanych)* 80 lub 100%

Wynagrodzenie za czas przepracowany

1. Wynagrodzenia brutto : 30 dni= stawka dzienna

2. Stawka dzienna * ilość dni nieprzepracowanych = dniówka za okres choroby

3. Wynagrodzenie brutto – dniówka za okres choroby = wynagrodzenie za czas przepracowany