Geografia tekst do prezentacji Sudety

Położenie:

Sudety leżą na południowym zachodzie Polski. Są to góry o średniej wysokości. Składają się z kilkunastu grup górskich oddzielonych od siebie przełęczami i rozległymi kotlinami.

Sudety dzielą się na:

Fazy rozwoju rzeźby Sudetów w trzeciorzędzie:

1. Paleogeńska powierzchnia zrównana;

2. Faza erozji wgłębnej spowodowana dźwiganiem Sudetów;

3. Faza rozwoju szerokich den dolinnych i zrównań podstokowych podczas spokoju tektonicznego w górnym oligocenie;

4. Faza erozji wgłębnej wywołanej nowym piętrzeniem Sudetów w środkowym miocenie;

5. Rozwój szerokich den dolinnych i niższego horyzontu zrównań podstokowych podczas spokoju tektonicznego w dolnym pliocenie;

6. Najmłodsze piętrzenie Sudetów w górnym pliocenie spowodowało rozcięcie współczesnymi erozyjnymi dolinami niższego horyzontu zrównań podstokowych.

Skały:

Długi okres kształtowania się gór wpłynął na różnorodność występujących tu skał. Skały magmowe głębinowe, np. granity, występują w Karkonoszach, skały magmowe wylewne, np. porfiry, w Górach Kamiennych, skały osadowe, np. piaskowce, w Górach Stołowych, a wapienie- w masywie Śnieżka. Różnorodność skał wpłynęła na zróżnicowanie form rzeźby Sudetów. Wierzchołki gór mają kształt kopół, a ich stoki są na ogół łagodne.

Ponad resztkami lasu i ponad kosodrzewiną wystają granitowe skałki. O ich fantastycznych kształtach świadczą nazwy: Pielgrzymi, Słonecznik, Końskie Łby, Rogacz.

Surowce:

Sudety i Przedgórze Sudeckie, zbudowane z różnorodnych skał, obfitują w złoża surowców mineralnych. W przeszłości eksploatowano tu rudy miedzi, cyny, złoto, srebro, rudy uranu, a do niedawna w okolicach Wałbrzycha- węgiel kamienny. Obecnie najważniejszym surowcem jest węgiel brunatny, wydobywany w okolicach Turoszowa oraz w graniczących z Polska obszarach Niemiec i Czech. Wydobywanie węgla brunatnego spowodowało znaczne przekształcenie rzeźby i odwodnienie obszarów znajdujących się w pobliżu kopalń. Obszar ten był nazwany „czarnym trójkątem Europy’’. Z powodu emisji szkodliwych zanieczyszczeń do atmosfery chorowały i obumierały lasy Sudetów, przede wszystkim Gór Izerskich i Karkonoszy. Obecnie, dzięki współpracy wszystkich zainteresowanych państw oraz pomocy finansowej za strony Unii Europejskiej, sytuacja w tym regionie znacznie się poprawiła.

Kamienie szlachetne i półszlachetne:

W Sudetach można w wielu miejscach (zwłaszcza w kamieniołomach, gdzie towarzyszą różnym skałom) natknąć się na kamienia szlachetne i półszlachetne. Występują zazwyczaj lokalnie i w niewielkich ilościach. Wiele z nich obecnie jest przebranych i bardzo rzadkich, przez co znalezienie ich przez zwykłego turystę graniczy z niemożliwością.

Agaty - występują na Pogórzu Kaczawskim, Pogórzu Izerskim, w Górach Kamiennych i Wałbrzyskich.

Chryzopraz - występuje na Przedgórzu Sudeckim w okolicach Ząbkowic Śląskich oraz po

południowo-zachodniej stronie Ślęży.

Fluoryt - występuje w Masywie Śnieżnika oraz we Wzgórzach Strzegomskich.

Granaty - występują w Karkonoszach, Górach Izerskich, oraz sporadycznie we Wzgórzach Strzegomskich i Górach Sowich

Kwarce (m.in. ametyst, kryształy górskie, kwarc dymny). Kwarce w dużej ilości występują w Górach Izerskich (Izerskie Garby) i na Przedgórzu Sudeckim. Ich różne i cenne odmiany występują lokalnie w okolicach Szklarskiej Poręby, na stokach Szrenicy i Masywu Śnieżnika, oraz w Górach Kaczawskich, Sowich i Kamiennych (ametyst), we Wzgórzach Strzegomskich (kwarc dymny), oraz we Wzgórzach Strzegomskich i Strzelińskich (kryształy górskie)

Opale - występują w okolicach Ząbkowic Śląskich (Szklary) oraz w Masywie Ślęży

Szmaragdy - sporadycznie występują (występowały) w Górach Sowich

Topazy - zdarzają się we Wzgórzach Strzegomskich i na Pogórzu Izerskim.

Karkonosze:

Największym i najbardziej znanym masywem górskim Sudetów są granitowe Karkonosze. Ciągną się one na przestrzeni około 36 km, od Przełęczy Szklarskiej aż po Przełęcz Kowarską. Grzbiet karkonoski wzniesiony około 1400 m n.p.m. jest lekko falisty, miejscami prawie płaski, pokryty torfowiskami i trawą. Jedynie we wschodniej części tego wału, na granicy posko-czeskiej, wznosi się większy pagór w kształcie ściętego stożka, pokryty rumowiskiem skalnych łupków krystalicznych. Jest to Śnieżka(1602 m n.p.m.) ze schroniskami czeskim i polskim oraz stacja meteorologiczną na szczycie.

Śnieżka:

Śnieżka – najwyższy szczyt w Karkonoszach (1602m n.p.m.) i jednocześnie w całych Sudetach, a także najwyższy szczyt Republiki Czeskiej i Śląska. Położona na granicy polsko-czeskiej, góruje nad Kotliną Jeleniogórską, wystając 200 metrów ponad Równię pod Śnieżką. Należy do Korony Gór Polskich i Korony Europy. Nazwa Śnieżka pochodzi z XIX wieku i wzięła się od przymiotnika śnieżna, czyli pokryta śniegiem. Jest uznawana za najbardziej charakterystyczny szczyt Karkonoszy.

Górskie potoki:

Ze stromych stoków Karkonoszy spływają bystre potoki. Czasem tworzą się na nich wodospady. Największy wodospad Kamieńczyka ma 27 metrów wysokości. W Sudetach klimat jest ostrzejszy niż na Nizinie Śląskiej. Wraz z wysokością zmienia się także roślinność. Niższe partie gór i kotliny śródgórskie porośnięte są lasem iglastym, który wyżej przechodzi w kosodrzewinę. Na grzbietach i wierzchołkach gór występują łąki wysokogórskie. U góry na stokach, w zagłębieniach, powstały jeziora górskie, zwane tu, podobnie jak w Tatrach, stawami. Do większych jezior należą: Mały i Wielki Staw oraz Śnieżne Stawki.

Piętra roślinności:

Stoki w górnej części pokryte są kosodrzewiną, która rośnie tu niżej niż w Tatrach. Poniżej kosodrzewiny występuje las. Jest to przeważnie las świerkowy, który ostatnio zamiera na skutek silnego zanieczyszczenia powietrza.

Zwierzęta

W Sudetach nie występują już od początków XVIII w. duże drapieżniki, kiedy zostały doszczętnie wybite, a zbyt mała powierzchnia lasów nie pozwala na ich introdukcję. Wyginęły niedźwiedzie, wilki, rysie, żbiki, oraz wydry i bobry. Masowo natomiast występują w tutejszych lasach jelenie, sarny, małe drapieżniki. Można także spotkać dziki. Po upadku przemysłu powracają ptaki, oraz na nowo w strumieniach i potokach pojawiają się ryby. Ich obecność związana jest z odtwarzaniem się całego ekosystemu, w których istnieje reprezentacja owadów, małych ssaków i innych. W jaskiniach, tunelach i kamieniołomach gnieżdżą się nietoperze. Świetnie także się przyjęła populacja korsykańskiego barana górskiego - muflona, który występuje w Karkonoszach, Górach Sowich, Pogórzu Wałbrzyskim, Kaczawskim i w Górach Bystrzyckich. W Masywie Śnieżnika żyją też kozice, które przywędrowały tu (prawdopodobnie za pomocą człowieka) ze Słowacji. Z niewymienionych ssaków żyją tu borsuki (Masyw Śnieżnika), lisy, kuny, łasice i wiewiórki (rude i czarne). Ponadto istnieje bogata reprezentacja myszy, ryjówek, nornic. Z ptaków drapieżnych występują jastrzębie, pustułki, na pogórzu i przedgórzu myszołów, a także orzeł bielik, który zagnieździł się na nowo pod koniec lat 90-ych XX w. w Karkonoszach.

Uzdrowiska

Leżące dziś w obrębie Jeleniej Góry Cieplice Śląskie Zdrój są znanym uzdrowiskiem, najstarszym na ziemiach polskich. Z ośmiu źródeł bije tu woda o temperaturze od 20° do 41°C. Takie wody nazywamy cieplicami lub termami. Ponadto w Cieplicach występują wody mineralne i borowiny, czyli lecznicze torfy. Dlatego powstały tu sanatoria i zakład przyrodoleczniczy. Leczy się nim stany pourazowe oraz choroby reumatyczne.

Zabytki Ziemi Kłodzkiej:

Sudety i Przedgórze Sudeckie, leżące na pograniczu ziem śląskich, były narażone na częste najazdy za strony sąsiadów. Aby zagrodzić wrogom drogę do wnętrza kraju, książęta śląscy z rodu Piastów budowali tu zamki obronne. Tak np. w okresie panowania książąt świdnicko-jaworskich (II połowa XIII wieku i I połowa XIV wieku) powstało około 60 zamków. Ruiny wielu z nich przetrwały do naszych czasów, świadcząc o wysokim kunszcie ówczesnych budowli


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Prezentacja 3 Tekst do prezentacji
Prezentacja 1 Tekst do prezentacji
Tekst do prezentacji do wydrukowania
tekst do prezentacji(2)
Sulejman Wspaniały tekst do prezentacji
Tekst do prezentacji
TEKST do prezentacji, Materiały na studia, Turystyka i Rekreacja, Pedagogika czasu wolnego
PRZETWÓRSTWO CUKRÓW [prezentacja i tekst] Chemiczne przetwarzanie cukrów, tekst do prezentacji
Tekst do prezentacji27, TWiO
Autyzm-tekst do prezentacji, Autyzm
J POLSKI tekst do prezentacji o renesansie
Kwasy tekst do prezentacji
Romowie tekst do prezentacji
DZIURA OZONOWA- tekst do prezentacji, BHP, dziura ozonowa
tekst do prezentacji 1, Rehabilitacja seksualna
Tekst do prezentacji z Bio, inne
Rośliny mięsożerne tekst do prezentacji
Tekst do prezentacj
Ekstrakty roslinne w terapii?lulitu tekst do prezentacji

więcej podobnych podstron