Temat: Kultura renesansowa. Najwybitniejsze dzieła architektoniczne tej epoki oraz najwybitniejsi przedstawiciele malarstwa renesansowego.
Tematem mojej prezentacji będzie kultura renesansowa, najwybitniejsze dzieła architektoniczne tej epoki oraz najwybitniejsi przedstawiciele malarstwa renesansowego. Hasłem, które stanęło u podnóża epoki renesansu, czyli odrodzenia były słowa rzymskiego komediopisarza Terencjusza: ‘człowiekiem jestem i nic, co ludzkie nie jest mi obce’. Kolebką renesansu były Włochy, gdzie epoka ta trwała od XIV do XVI wieku. Do Europy północnej dotarła w wieku XV i trwała do końca wieku XVI. W Polsce, natomiast, renesans panował od XVI do lat 30-stych XVII wieku.
Nazwa ‘renesans’ pochodzi od francuskiego słowa ‘renaissance’, czy włoskiego ‘rinascimento’, co oznacza odrodzenie, odnowienie dawnych, zapomnianych wartości starożytnych. Twórcą tej nazwy był Jacob Burchardt. Pierwszy raz użył jej w XVI stuleciu włoski malarz Giorgio Vasari.
Fundamentami światopoglądu renesansowego można nazwać humanizm, klasycyzm, antropocentryzm, epikureizm, hedonizm, stoicyzm oraz reformację.
Humanizm to prąd myślowy oraz kulturalny czasów odrodzenia, stawający przeciw średniowiecznemu teocentryzmowi. Zainteresowanie człowiekiem, podkreślające potencjał ludzkiego umysłu. Jednym z najwybitniejszych przedstawicieli renesansowego humanizmu był Erazm z Rotterdamu.
Klasycyzm to prąd artystyczny, odwołujący się do osiągnięć starożytnych Greków i Rzymian jak wzorów godnych naśladowania.
Antropocentryzm pojawił się na miejscu teocentryzmu. Największą uwagę skupiano na człowieku, który zaczął być głównym punktem zainteresowania oraz centrum wszystkiego
Epikureizm jest to doktryna Epikura, pochodzącego z Grecji filozofa, zgodnie z którą przyjemność (uznawana za dobro najwyższe), stanowi drogę do szczęścia (uznawanego za najwyższy cel), zaś wystarczy do niego brak cierpienia ludzkiego.
Hedonizm jest to skrajna postać epikureizmu. Jej wyznawcy wierzyli, że przyjemność (czyli doświadczanie rozkoszy), to wyłączne oraz najwyższe dobro, życiowy cel, a także główny motyw działania człowieka.
Stoicyzm jest to doktryna filozoficzna, wywodząca się z antycznej szkoły stoickiej, której założycielem był Zenon z Kition. W kręgu jej zainteresowań była przede wszystkim etyka, zgodnie z którą, najwyższą cnotę oraz warunek szczęścia stanowi życie w zgodzie z rozumem oraz pohamowanie rządz.
Reformacja - wszystkie ruchy religijne i społeczne, zrodzone w efekcie dążeń do reform w chrześcijaństwie, rezultatem czego było powstanie nowych odłamów religijnych. Pierwszym reformatorem był Marcin Luter. Wystąpił przeciwko kościołowi z deklaracją dziewięćdziesięciu pięciu tez. Uważał m.in. , że Biblię należy tłumaczyć na języki narodowe.
Specyficznymi cechami renesansu w architekturze są ład, harmonia, monumentalność, symetryczne, regularne kształty (np. Kaplica Zygmuntowska w Krakowie). W dziedzinie malarstwa są to klarowne oraz jasne barwy, uporządkowanie, harmonijność, proporcjonalność, rozpowszechniały się też portrety (przykładowo Mona Lisa, którą stworzył Leonardo da Vinci). Natomiast, jeśli chodzi o renesansowe rzeźby, cechuje je to, że są przedstawiane pięknie, posągi są proporcjonalnie zbudowane, o łagodnym obliczu, przedstawiane w pozycji siedzącej albo stojącej w bezruchu (przykładowo Mojżesz Michała Anioła).
Do najwybitniejszych architektonicznych dzieł epoki renesansu, które znajdują się w Polsce możemy zaliczyć Sukiennice w Krakowie, Kaplicę Zygmuntowską na Wawelu, czy Kościół Bernardynów we Lwowie.
Natomiast najwybitniejsze renesansowe dzieła architektoniczne w Europie to np. Luwr w Paryżu, Tempietto w Rzymie, rotunda kościoła Maria delle Grazie w Mediolanie, kopuła Bazyliki św. Piotra w Rzymie. Wnętrze większości tych budowli zdobią obrazy czy freski, które również pochodzą z epoki odrodzenia. Ale nie powstałyby, gdyby nie tak wybitni artyści, jak:
Michał Anioł Buonarroti urodził się w 1475 roku we Włoszech, zmarł w roku 1564. Był malarzem, rzeźbiarzem, poetą i architektem. Jego najważniejszymi dziełami są freski w Kaplicy Sykstyńskiej. Zaprojektował też kopułę Bazyliki św. Piotra.
Leonardo da Vinci urodził się w 1452 roku, we Włoszech, zmarł w roku 1519 we Francji. Był malarzem, architektem, filozofem, muzykiem, pisarzem, odkrywcą, matematykiem, wynalazcą, mechanikiem. Uważa się go za najwszechstronniej utalentowaną osobę w historii. Do jego najpopularniejszych dzieł należą: Mona Lisa i Ostatnia wieczerza. Jego obraz pt: Dama z gronostajem zwany powszechnie Damą z łasiczką jest jedyną pracą artysty znajdującą się w Polsce.
Rafael Santi urodził się w 1483 roku we Włoszech, zmarł w roku 1520. Był malarzem i architektem. Słynął przede wszystkim z licznych przedstawień Madonny.
Renesans, czyli odrodzenie. Epoka, w której powracano do starożytnych wartości, człowiek był w centrum zainteresowania. Malarstwo, rzeźbiarstwo, pisarstwo kręciło się wokół ludzi. Bóg, owszem, był ważny, ale na piedestale stał człowiek. Odkrycia geograficzne, wynalazki, to wszystko pomagało człowiekowi zrozumieć otaczający go świat. Ludzie odkryli, że jest on piękny i trzeba brać z życia pełnymi garściami. W kolejnej epoce, czyli w baroku, ludzie znów będą czcili Boga ponad wszystko, zapominając o sobie i własnych przyjemnościach. Człowiek będzie musiał usunąć się w cień i czekać na swoje „odrodzenie” do Oświecenia.