Leki stosowane w leczeniu padaczki

Padaczka (epilepsja) zalicza się do grupy schorzeń ośrodkowego układu nerwowego charakteryzujących się napadowymi, patologicznymi wyładowaniami w korze mózgowej lub w części podkorowej. Wyładowania te występują w postaci napadów padaczkowych. Padaczka może być spowodowana w każdym wieku, przez uraz głowy, zapalenie mózgu i opon mózgowych, zaburzenia naczyniowe, nowotwory.

W leczeniu padaczki stosuje się leki o różnej budowie chemicznej, których wspólną cechą jest hamowanie wzmożonej pobudliwości komórek nerwowych i rozprzestrzeniania się nieprawidłowych pobudzeń. Celem leczenia jest zlikwidowanie napadów i zapobieganiu im. Dawki podania leku ustala się indywidualnie. Leki podaje się najczęściej trzy razy dziennie po jedzeniu, najważniejszą sprawą jest ciągłość, regularność i systematyczność.

Działania niepożądane: na początku leczenia mogą pojawić się odczyny alergiczne w postaci wysypki, odczyny gorączkowe, powiększenie węzłów chłonnych, a nawet uszkodzenie nerek. W momencie kiedy się przedawkuje lek pojawiają się objawy neurotoksyczne w postaci zawrotów głowy, oczopląsu, niezborności ruchowej. Często spotykane są powikłania hematologiczne w postaci leukopenii i niedokrwistości megaloblastycznej.

POCHODNE HYDANTOINY Fenytoina

Działa przeciwdrgawkowo przy stosunkowo nieznacznym działaniu depresyjnym na ośrodkowy układ nerwowy. Działanie jej polega na hamowaniu rozprzestrzeniania się nieprawidłowych pobudzeń w mózgu.

Fenytoina podawana doustnie wchłania się powoli z przewodu pokarmowego. W 70-95% wiąże się z białkami krwi. Wydala się w niezmienionej postaci przez nerki.

Działania niepożądane: przy podaniu pozajelitowym występują zaburzenia rytmu serca i depresyjne działanie na ośrodkowy układ nerwowy. Przy dłuższym stosowaniu objawy alergiczne w postaci zmian skórnych oraz uszkodzenia szpiku i wątroby. Powoduje przerost dziąseł, nadmierne owłosienie pleców i kończyn, zaburzenia koordynacji ruchowej, podwójne widzenie, zaburzenia żołądkowo- jelitowe.

POCHODNE KWASU BARBITUROWEGO Fenobarbital, Benzobarbital

Jest jednym z najstarszych leków przeciw padaczkowych stosowanym do dziś. Wykazuje silne działanie nasenne. W celu przerywania napadów uogólnionych można stosować sól sodową fenobarbitalu domięśniowo lub dożylnie, jednak obecnie środkami pierwszego wyboru są diazepam i klonazepam.

POCHODNE IMINOSTILLBENU Karbamazepina

Ma działanie podobne do fenytoiny. Wchłanianie karbamazepiny z przewodu pokarmowego jest nierównomierne, maksymalne stężenie w surowicy krwi występuje w 4-8h po zażyciu. Jest metabolizowana w wątrobie.

Działania niepożądane: odczyny alergiczne, zawroty głowy, zaburzenia widzenia, atakcja, uszkodzenie szpiku, niedokrwistość.

Oprócz padaczki jest stosowana w nerwobólach nerwu trójdzielnego i w psychozie maniakalno- depresyjnej, jeśli sole litu są nieskuteczne.

POCHODNE MOCZNIKA

Primidon

Należy do najskuteczniejszych leków przeciwpadaczkowych. Jest stosowany prawie we wszystkich postaciach padaczki. Wchłania się dobrze z przewodu pokarmowego. Jest metabolizowany w wątrobie.

Działania niepożądane: znużenie, zawroty głowy, ataksja (na początku leczenia) , natomiast przy dłuższym stosowaniu mogą pojawić się leukopenia, trombocytopenia, niedokrwistość plastyczna, zaburzenia psychiczne

Trimetadion

Jest stosowany w napadach nieświadomości, dawniej zwanych petit mal. Szybko wchłania się z przewodu pokarmowego, w wątrobie ulega biotransformacji do czynnych metabolitów.

Działania niepożądane: powoduje zaburzenia widzenia i światłowstręt, może powodować uszkodzenie szpiku, wątroby, nerek, drażni przewód pokarmowy.

KWAS WALPROINOWY I JEGO POCHODNE

Kwas walproinowy, jego sól sodowa oraz amid są bardzo skuteczne w leczeniu padaczki. Związki te hamują rozprzestrzenianie się nieprawidłowych pobudzeń w OUN.

Kwas walproinowy dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego, a maksymalne stężenie we krwi osiąga po 1-4h. Lek wiąże się z białkami w 90%. Jest metabolizowany w wątrobie. Okres półtrwania wynosi 6-20h.

Działania niepożądane: nudności i wymioty, niekiedy przyrost masy ciała, wypadanie włosów

POCHODNE BENZODIAZEPINY

Mechanizm przeciwdrgawkowego działania benzodiazepin związany jest z wpływem tych leków na GABA- ergiczny. Działają one hamująco na same ogniska drgawko twórcze i hamują rozprzestrzenianie się nieprawidłowego pobudzenia.

Klonazepam

Dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego, maksymalne stężenie w surowicy krwi osiąga po

1-4h. Metabolizowany jest w wątrobie. Okres półtrwania leku wynosi 24-48h. Na początku leczenia może pojawić się senność lub pobudzenie z zaburzeniami równowagi.

Diazepam

Stosowany jest dożylnie. W czasie podawania leku może wystąpić zahamowanie oddychania i zaburzenia krążenia. W leczeniu długotrwałym podawany jest doustnie jako lek pomocniczy.