Slajd 1 Proces produkcji to uporządkowany ciąg działań prowadzących do wytworzenia produktu:

• operacje technologiczne- następuje tutaj zmiana właściwości fizycznych, chemicznych biologicznych oraz psychicznych, skutkiem tych działań jest nowy kształt przedmiotu, lepsze właściwości oraz nowe umiejętności,

• operacje kontrolne- sprawdzenie poprawności wykonywanych operacji technologicznych w porównaniu z przyjętymi wzorcami, normami, operacje kontrolne przeprowadzane są po to by uniknąć strat, braków i odstępstw od norm,

• operacje transportowe- pojawiają się w momencie, gdy przedmiot przemieszczany jest z jednego miejsca na drugie,

• operacje magazynowania i składowania- przedmiot jest w stanie "bezczynności", oczekuje na dalsze operacje lub jest przekazywany klientowi,

• operacje wspierające- czynności dodatkowe np. zakonserwowanie przedmiotu, segregowanie, pakowanie.

Slajd 2 Produkcją masową określa się taki system wytwarzania produktów, który bazuje na ciągłości pracy. Wobec tego produkty podczas procesów produkcyjnych stale muszą znajdować się w ruchu, przechodząc przez kolejne etapy produkcji, na przykład obróbkę czy też muszą być transportowane do kolejnego stanowiska czy maszyny. Gdy jeden z przedmiotów opuszcza stanowisko czy maszynę, od razu powinien trafiać do niego kolejny, czyli ciągłość pracy musi być tu zachowana. To oznacza także konieczność właściwego zaprojektowania zakładu pracy, wybrania odpowiednich systemów transportu bliskiego, maszyn, ustawienia stanowisk pracy tak, aby uzyskać maksymalną wydajność. Produkcja masowa charakteryzuje się również dużą powtarzalnością procesu wytwarzania.

Slajd 3 Co wyróżnia produkcje masową

• często jest produkcją standardową dla anonimowego odbiorcy

• produkcja dóbr zużywanych masowo i dóbr powszechnego użytku

• bardzo rozwinięty techniczny podział pracy

• konieczność instalowania bardzo wyspecjalizowanych maszyn a to brak elastyczności

• bardzo wysoki stopień oprzyrządowania

• wysoki stopień wykorzystania narzędzi i maszyn a to łatwość przejścia na automatyzację produkcji i przechodzenia do krótkich cykli produkcyjnych i niskich kosztów jednostkowych

• wysoka stabilność stanowisk roboczych

• z punktu widzenia zarządzania produkcją istotne znaczenie ma podział na wyroby proste i złożone

• dużo komórek organizacyjnych

• pracownicy mogą mieć niskie kwalifikacje

• relatywnie krótkie cykle produkcyjne

Slajd 4 Zaletą produkcji masowej jest obniżenie jednostkowego kosztu produkcji. Dzieje się tak za sprawą specjalizacji pracy, która przynosi lepsze wyniki jakościowe i ilościowe. Zatem w dłuższej perspektywie można produkować więcej wyrobów o lepszej jakości za pewną sumę nakładów, co w efekcie powoduje spadek kosztu wyprodukowania pojedynczej sztuki towaru. Inną zaletą jest fakt, że powtarzalność pracy przyczynia się do osiągania coraz lepszych efektów. Ciągłe wykonywanie tych samych zadań przyczynia się do udoskonalenia systemu produkcyjnego.

Slajd 5 Do wad należy uboga oferta wytwarzanych produktów. Dobra wytwarzane w systemie produkcji masowej charakteryzują się bardzo dużym podobieństwem, ponieważ pochodzą z tej samej serii produkcyjnej. Taki stan rzeczy może powodować niską konkurencyjność dóbr danego przedsiębiorstwa na rynku. Wadą jest też niewielka elastyczność produkcji. Wysoko wyspecjalizowana taśma produkcyjna nastawiona na dany wyrób musiałaby zostać istotnie przebudowana, aby mogła produkować inny wyrób, co wiąże się z poniesieniem kosztu przeróbki.

Slajd 6 Standaryzacja (normalizacja) to działalność zmierzającą do uzyskania optymalnego, w danych okolicznościach, stopnia uporządkowania w określonym zakresie, poprzez ustalanie postanowień przeznaczonych do powszechnego i wielokrotnego stosowania, dotyczących istniejących lub mogących wystąpić problemów . Celem standaryzacji jest zastosowanie w produkcji przemysłowej jednolitych wzorców, np.: znormalizowanie wyrobów pod względem wymiarów, użytych materiałów, itp. Pozwala to na obniżanie kosztów, umożliwia masową produkcję, współpracę urządzeń pochodzących od różnych producentów, wymianę zużytych części, łatwiejsze dokonywanie zamówień handlowych.

Etapy standaryzacji to:

• klasyfikacja - grupowanie wg podobieństwa cech charakterystycznych danego produktu,

• unifikacja - ujednolicanie cech konstrukcyjnych i wymiarowych elementów maszyn w celu umożliwienia ich zamienności,

• typizacja - ujednolicenie konstrukcji w celu upraszczania produkcji (i obniżania kosztów) a także ułatwiania eksploatacji.

Slajd 7 Unifikacja to metoda normalizacji, której celem jest zmniejszenie różnorodności wyrobów lub określonych czynności . Pierwszymi krokami unifikacji w zakresie gospodarczym były próby określenia wartości jednostek miar: długości, objętości, ciężaru. Unifikacja powstaje więc poprzez ujednolicenie cech i prowadzi do zwiększenia uniwersalności wyrobów i usług, umożliwia zamienne stosowanie różnych części, ułatwia różnorakie procesy. W unifikacji dąży się do przejęcia jednego rozwiązania a właściwie względnie możliwej jak najmniejszej liczby rozwiązań. Umożliwia to wytwarzanie nie tylko licznych rodzajów wyrobów, lecz dużych serii.

Slajd 8 Głównymi celami unifikacji są:

• zapewnienie i poprawa funkcjonalności,

• upowszechnienie postępu technicznego,

• Zapewnienie jakości i niezawodności wyrobów, procesów i usług,

• usuwanie barier technicznych w handlu i zapobieganie ich powstaniom,

• uproszczenie jak również ułatwienie porozumiewania się , poprzez ujednolicenie pojęć, nazw ,symboli,

• poprawa warunków i bezpieczeństwa (np. poprzez wprowadzenie określonych standardów),

• działania na rzecz uwzględnienia interesów krajowych,

• uregulowanie pewnych różnic poprzez wprowadzenie stałych jednostek pomiaru według racjonalnych praw ekonomicznych

Slajd 9 Jak projektuje się linie produkcji masowej? W produkcji masowej szczególnie ważna jest powtarzalność procesów, a przy tym także ciągłość produkcji. Dlatego systemy transportu wewnętrznego są tu wyjątkowo ważne. Przenośniki taśmowe, rolkowe, wózki jezdniowe, specjalne magazyny przechowywania surowców muszą być optymalnie dopasowane do potrzeb zakładu pracy, aby uzyskać najlepszą efektywność. Zatem linie produkcji masowej zawsze muszą być dopasowane indywidualnie.

Slajd 10 W linii produkcyjnej obsługiwanej przez ludzi, występują pod rząd np. trzy stanowiska tej samej operacji. Ma to miejsce przykładowo przy kontroli produktu, gdy przy stanowiskach w ciągu stoi kilkoro ludzi, którzy na podstawie wzrokowych obserwacji wychwytują wadliwe produkty.

Slajd 11 Formy organizacji produkcji-

1. Układ liniowy (linia produkcyjna) to takie zgrupowanie stanowisk roboczych, w którym są one rozstawione zgodnie z kolejnością operacji w marszrucie technologicznej przedmiotów.

2. niepotokowe (grupowe) wiążą się z tzw. Specjalizacją technologiczną która polega na rozmieszczaniu stanowisk pracy wg jednorodnych maszyn i urządzeń lokalizowanych na tych stanowiskach.

4. gniazdowa (technologiczna - dla form niepotokowych, przedmiotowa – dla potokowych i niepotokowych) – wiąże się z grupowym podejściem do organizacji procesów produkcyjnych. Związana jest z tzw. Autonomicznymi grupami roboczymi.

Slajd 12- schemat

Slajd 13

3. Potokowa - synchronizowanie całej linii: § następuje ścisłe przydzielenie detalooperacji do poszczególnych stanowisk roboczych; § kolejność wykonania operacji na każdym stanowisku roboczym jest normatywnie określona; § sterowanie przebiegiem produkcji według operacji odbywa się zgodnie z wzorcem

6. Elastyczne systemy wytwórcze FMS, wyposażone w ultranowoczesne urządzenia, których cechą jest elastyczność programu produkcyjnego pod względem ilościowym, asortymentowym i jakościowym oraz produkcja jednostkowa mało- lub średnioseryjna w warunkach organizacyjno-technicznych i efektywnościowych właściwych dla produkcji wielkoseryjnej i masowej.

Slajd 14- schemat

Slajd 15

5. niezależne stanowiska obróbkowe i montażowe CM, wyposażone w ultranowoczesne urządzenie sterowane numerycznie, z automatycznym zasobnikiem półwyrobów i automatyczna wymianą obrabianych przedmiotów; wymianą

7. Komputerowe wspomagane systemy wytwórczo-produkcyjne CAM, które charakteryzują się właściwościami dwóch poprzednich form, jednak ich najważniejsze cechy to komputerowe sterowanie wytwarzaniem i jakością produkcji oraz komputerowa diagnostyka urządzeń i narzędzi.

8. Komputerowo zintegrowane systemy wytwórczo produkcyjne CIM, które umożliwiają pełną automatyzację bez ciągłej obecności obsługi.

Slajd 16 Struktura liniowa to organizacja produkcji, przy której:

• maszyny i inne środki produkcji ustawione są w takiej kolejności, w jakiej są używane

• wyroby przechodzą przez kolejne stanowiska i fazy wytwarzania bez przerw.

Produkcja liniowa możliwa jest jedynie przy spełnieniu następujących warunków: sekwencja operacji wykonywanych na poszczególnych wyrobach musi być identyczna lub bardzo podobna, a czasy jednostkowe poszczególnych operacji muszą być zbliżone. Drugi warunek może być spełniony nie tylko poprzez odpowiednie zaprojektowanie technologii, lecz również przez równoważenie linii.

Slajd 17 Linia produkcyjna albo linia montażowa – zespół stanowisk roboczych (maszynowych, ręcznych lub mieszanych) ugrupowanych według kolejności operacji procesu technologicznego. Na linii produkcyjnej części są łączone w główny produkt o wiele szybciej niż w przypadku produkcji rzemieślniczej. Linie produkcyjne to podstawa produkcji masowej. Zapoczątkował je amerykański koncern Ford.

Slajd 18- schemat

Slajd 19 Drogi transportowe to kolejny etap w organizowaniu przestrzeni produkcyjnej. Transport wewnątrz zakładowy jest bardzo ważnym aspektem w firmie gdyż generuje wysokie koszty, a każdy producent dąży do ich minimalizacji. Transport do linii produkcyjnej przebiega najczęściej w formie wewnętrznej – z magazynu surowców. Podobny przebieg ma transport wyrobu gotowego do magazynu wyrobów. Zastosowanie linii montażowej rozwiązuje problem transportu półwyrobów pomiędzy kolejnymi operacjami technologicznymi.

Slajd 20 Wymagania na temat minimalnych wymiarów dróg transportowych i dróg dla pieszych w zakładach pracy można znaleźć w normach i przepisach związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy, a także w przepisach związanych z ochroną przeciwpożarową. Zalecane szerokości dróg transportowych, zgodnie z normą, dla pieszych w budynkach przemysłowych należy obliczać według wzorów:

A = B 30 cm - dla ruchu jednokierunkowego;

A = 2B 60 cm - dla ruchu dwukierunkowego;

gdzie: B - szerokość ładunku jaki niesie pieszy (w cm), A - szerokość drogi transportowej (w cm), która nie może być mniejsza niż 120 cm.

Slajd 21 Problemy związane z projektowaniem struktury produkcyjnej

• Jak zorganizować produkcję n detali, które należy wykonać w m operacjach na s różnych stanowiskach roboczych?

• W ilu i w jakich grupach rozmieścić s stanowisk roboczych i jak te grupy wzajemnie powiązać?

• Jaką wybrać specjalizację projektowanych komórek (technologiczną czy przedmiotową)?

• Jak powiązać poszczególne fazy technologiczne procesu produkcyjnego?

Slajd 22- schemat

Slajd 23- CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

Slajd 24 Przykład 1- Firma X produkująca samochody Firma zajmuje się montażem właściwym samochodu Y. Wszystkie części, podzespoły oraz elementy połączeń śrubowych są dostarczane od różnych dostawców. Firma posiada minimalne zapasy tych części, które wystarczają na jeden dzień pracy (oprócz elementów połączeń śrubowych). Wprowadzono system codziennych dostaw, by magazyn tych części mógł mieć jak najmniejszą powierzchnię, gdyż wprowadzony liniowy system montażu zajmuje dużą powierzchnię naszej hali. Fabryka składa się z dwóch działów: dział montażu oraz lakiernia.

Slajd 25 Firma posiada wysoce wyspecjalizowane techniczne środki manipulacji i transportu wewnętrznego,  które aktywnie wpływają na szybkość przemieszczania towarów, poziom procesów manipulacyjnych i transportowych pod względem ich wydajności, a jednocześnie zapewniają stopień ochrony przed uszkodzeniem i utratą wartości użytkowych. Są to głównie wózki widłowe i kołowe oraz suwnice, które umożliwiają przesuwanie się konstrukcji między kolejnymi stanowiskami ustawionymi na terenie całej hali w literę „U”.

Slajd 26- schemat

Slajd 27 Kolejnymi etapami montażu samochodu są:

• montaż nadwozia z wyposażeniem,

• montaż układu napędowego (silnik i skrzynia biegów),

• wstępny montaż  zawieszenia i tylnej osi

• montaż innych elementów dostarczanych w komplecie z uzbrojoną karoserią.

Slajd 28 Linia montażowa jest ugrupowana według kolejności operacji procesu technologicznego. Na linii produkcyjnej części łączone są w główny produkt o wiele szybciej niż w przypadku produkcji rzemieślniczej. Stanowiska podzielone są na pojedyncze operacje wykonywane przez maszyny lub pracowników.

Slajd 29 Dzięki takiemu zorganizowaniu montażu samochodu, operacje przeprowadzane są szybko i dokładnie. Każdy pracownik czy robot jest odpowiedzialny za jeden element, a każde inne stanowisko za coś innego. Dzięki temu unika się błędów montażowych, które występują, gdy jedna osoba jest odpowiedzialna za cały zespół czynności.

Slajd 30- zdjęcia

Slajd 31 Produkcja świec Korona S.A. jest jednym z największych na świecie producentów świec oraz jednym z największych producentów świec zapachowych w Europie. Spółka zatrudnia ok. 820 pracowników. Praca odbywa się w systemie 3-zmianowym: 24 godziny / 7 dni w tygodniu, dzięki czemu występuje ciągłość pracy.

Slajd 32 Zakład pracy zorganizowany jest tak, że gdy jeden z przedmiotów opuszcza stanowisko, to trafia do niego następny. Produkty znajdują się w nieustannym ruchu. Transport z jednego stanowiska do drugiego jest zautomatyzowany, co zapewnia szybkość pracy oraz maksymalną wydajność. Produkcja jest w dużym stopniu zautomatyzowana, odbywa się przy wykorzystaniu najnowszych maszyn i urządzeń. Stanowiska rozstawione są w układzie liniowym. Mimo wysokiej automatyzacji wymagają one stałej kontroli, aby zapobiegnąć nieprawidłowościom i zatrzymaniu linii produkcyjnej.

Slajd 33 – zdjęcia Produkcja świec (zautomatyzowany proces odlewniczy): Każdy stół odlewniczy zostaje zalany podgrzany oraz zalany parafiną, a następnie schłodzony. Kiedy wosk stwardnieje, jego nadmiar zostaje usunięty i stopiony tak, by można go było użyć ponownie. Następnie przenośniki przenoszą woskowe walce do kolejnej obrabiarki, która bolcem wykonuje otwór w każdym z nich. Kolejna maszyna umieszcza w tym otworze knot i dodaje metalowy bolec na spodzie świecy po to by knot nie wypadł. Następnie inna maszyna wypycha gotowe świeczki na przenośnik taśmowy, na którym świeczki są pakowane w pojedyncze opakowania, a później w opakowania zbiorcze i ostatecznie trafiają do magazynu. Zautomatyzowana produkcja zapewnia dużą wydajność, ciągłość produkcji oraz wykorzystanie jak najmniejszej przestrzeni.

Slajd 34 Aspekt negatywny: Po pewnym czasie popyt na wytwarzany produkt zmniejsza się. Produkty wytwarzane masowo są mało konkurencyjne, dlatego że występuje ich duże podobieństwo. Klienci oczekują innowacyjności produktów i dużej ilości dokonywanych wyborów wyrobów. W produkcji masowej występuje ograniczona liczba rodzajów wytwarzanych produktów. W tym przypadku, aby wprowadzić nowy rodzaj produktu najłatwiej byłoby wprowadzić ich różne kolory.

Slajd 35 Kiedy jednak chcielibyśmy wyprodukować świeczki w innym kształcie, to musielibyśmy użyć innych technologii, co związane jest z wprowadzeniem nowych maszyn. Żeby produkować różne typy świeczek przedsiębiorstwo musi posiadać kilka linii produkcyjnych, co wiąże się z wykorzystaniem większej przestrzeni produkcyjnej oraz dodatkowymi kosztami.

Slajd 36 Przykład złej organizacji przestrzeni produkcyjnej Przykład 3- Firma Z produkcja 5 rodzajów żelków Firma posiada małą halę na terenie której znajduje się dość duży magazyn surowców. W fabryce na stałe zatrudnionych jest 300 pracowników, zajmują się oni przede wszystkim kontrolą oraz obsługa wózków widłowych. Proces produkcji jest w pełni zmechanizowany lecz brakuje przenośników taśmowych które łączyły by wszystkie maszyny przez co firma zatrudnia wielu pracowników którzy przewożą partie transportowe produktu z jednej na druga maszynę

Slajd 37 Przez takie rozwiązanie proces produkcji znacznie się wydłuża, a co za tym idzie firma traci pieniądze oraz możliwość produkcji większej ilości żelków. Również przez wysoką specjalizację maszyn firma ma duże trudności z wprowadzeniem nowego produktu żelki z sokiem w środku. Zorganizowanie takiej produkcji wiąże się z dużymi zmianami w rozstawieniu maszyn oraz z koniecznością zakupu kolejnej lecz z powodu zbyt małej powierzchni hali produkcyjnej zrezygnowano z tych planów.

Slajd 38 Przykład 4- Produkcja mrożonych frytek Produkcja frytek i specjalności ziemniaczanych odbywa się na automatycznej linii o wysokiej wydajności. Zastosowane w procesie produkcyjnym nowoczesne rozwiązania technologiczne pozwalają znacznie ograniczyć zużycie poszczególnych mediów: wody i energii elektrycznej. Całość procesu nie wpływa również negatywnie na środowisko naturalne. Proces produkcji frytek jest wieloetapowy. Na początku następuje przyjęcie surowca, którym są ziemniaki wybranych odmian „frytkowych”. Ziemniaki są kontrolowane, sortowane, oczyszczane, po czym dokładnie spłukiwane wodą. Kolejno surowiec jest obierany ze skórki, potem krojony w charakterystyczne kształty frytek i innych specjalności ziemniaczanych.

Slajd 39 Pokrojone frytki są automatycznie sortowane pod względem odpowiedniej długości i grubości, także wad (barwy i zmian chorobowych), przy użyciu specjalistycznego narzędzia jakim jest sortownik optyczny. Następnym etapem produkcji jest blanszowanie - proces pozbawiający frytek enzymów, które wpływają niekorzystnie na ich barwę; w ten sposób uzyskuje się też odpowiednią strukturę produktu. Po blanszowaniu frytki są wstępnie podsmażane w tłuszczu roślinnym, później schładzane i zamrażane w specjalnych tunelach mroźniczych. Ostatnim etapem produkcji jest pakowanie głęboko zamrożonych frytek. Proces ten jest w pełni zautomatyzowany, na jego końcu robot układa opakowania zbiorcze (kartony) na palety.

Slajd 40 i 41- zdjęcia

Slajd 42- schemat

Slajd 43- Wnioski

1. Najlepsza forma organizacji przy produkcji masowej jest linia produkcyjna, która pozwala w najbardziej wydajny sposób wykorzystać dostępny sprzęt i ludzi

2. Bardzo wiele produktów z różnych branż jest wytwarzana w procesie produkcji masowej przez duże zapotrzebowanie na światowych rynkach na dane produkty (największy wpływ na to miała globalizacja)

3. Produkcja masowa miała bardzo duży wpływ na rozwój gospodarki

4. Dzięki standaryzacji możemy utworzyć pojedyncze rozwiązania, które kształtuje produkcję masową .