Cele kształcenia

1. Cele społeczne i jednostkowe edukacji

• Cele społeczne: ukształtowanie u młodzieży takich kwalifikacji ogólnych i zawodowych oraz postaw i cech charakteru, aby służyła krajowi.

• Cele jednostkowe: dobro i szczęście jednostki, a więc kształtowanie u każdego wychowanka takich kwalifikacji, które najbardziej odpowiadają jego zdolnościom; rozwijanie zamiłowań i postaw twórczych, które zapewnią mu bogate doznania i przyniosą osobistą satysfakcję.

1. Zagadnienie rozwoju osobowości

Za główny cel kształcenia ogólnego, jak i wychowania, przyjmuje się wszechstronny rozwój osobowości.

1. Osobowość w ujęciu behawiorystycznym

• Według E. R. Guthrie`go osobowość to trwałe i oporne na zmiany nawyki i systemy nawyków o istotnym znaczeniu społecznym.

• Według Ernesta R. Hilgarda osobowość to zorganizowana struktura cech indywidualnych i zachowania, decydująca o specyficznych sposobach przystosowania się danej jednostki do jej środowiska.

1. Poglądy pedagogów kultury na osobowość

• W ujęciu Georga Kerschensteinera osobowość jest swoistym bytem duchowym, odbijającym w sobie dorobek ludzkiej kultury.

• S. Hessen uważał, że chodzi tu o rozbudzenie w wychowankach szkoły pierwiastków twórczości, które by umożliwiły młodym wzbogacenie dorobku kulturowego minionych pokoleń.

1. Osobowość w ujęciu pedagogiki psychoanalitycznej

• Erik Erikson przyjmuje, że osobowość człowieka i jego charakter kształtują się nie tylko w dzieciństwie , lecz w każdym z etapów życia.

• W latach wczesnoszkolnych (6 – 11 lat) dwa bieguny życia dziecka to pracowitość i niższość. Gdy w rodzinie spotyka się z aprobatą rozwija w sobie zmysł pracowitości, jeśli jest krytykowane, poddaje się poczuciu niższości.

• W okresie młodzieńczym (12 – 18 lat) dwa bieguny to tożsamość i pomieszanie ról. Kiedy dziecko wchodzi w ten okres ufne wobec świata i przekonane o swej autonomiczności, pracowite i pełne inicjatywy, kształtuje się jego poczucie tożsamości. W przypadku trudnego dzieciństwa, braku ufności wobec świata i wytworzenia się poczucia niższości występuje kryzys tożsamości, czyli pomieszanie ról.

1. Zwolennicy psychologii poznawczej wobec zagadnienia osobowości

• Istota ludzka jest aktywnym organizmem, który gromadzi i selekcjonuje informacje w celu ich zachowania i wykorzystania.

• Przedmiotem tej aktywności są poznawcze procesy umysłowe: od tak prostych jak rozpoznawanie znajomej twarzy czy przypominanie sobie czyjegoś nazwiska, do tak złożonych, jak rozwiązywanie trudnych problemów matematycznych.

1. Definicja osobowości W. Okonia

Osobowość można rozumieć jako osiągnięty przez jednostkę ludzką poziom dojrzałości w poznawaniu, rozumieniu i wartościowaniu stosunków panujących w przyrodzie, społeczeństwie i kulturze oraz w twórczym przekształcaniu tych stosunków.

1. Cele kształcenia ogólnego

Głównym celem kształcenia ogólnego jest zapewnienie wszystkim uczniom optymalnego – ze względu na ich możliwości – rozwoju intelektualnego.

1. Cele szczegółowe

• Zaznajamianie uczniów z podstawami usystematyzowanej wiedzy o przyrodzie, społeczeństwie, technice i kulturze.

• Rozwijanie zdolności i zainteresowań poznawczych uczniów.

• Kształtowanie u dzieci i młodzieży naukowego poglądu na świat.

• Wdrażanie uczniów do samokształcenia.

1. Cele kształcenia zawodowego

• Opanowanie wiedzy zawodowej.

• Przygotowanie do pracy wytwórczej.

• Kształtowanie postaw obywatelskich.

• Rozwinięcie specjalnych uzdolnień, ważnych dla wykonywania danego zawodu.

• Rozwinięcie potrzeb, motywów i zainteresowań związanych z danym zawodem w celu osiągnięcia identyfikacji zawodowej.

• Wdrożenie do ciągłego doskonalenia kwalifikacji zawodowych poprzez samokształcenie.

1. Taksonomie celów kształcenia

Sposoby wyrażania celów kształcenia:

• Ujęcie tradycyjne – przedstawia się charakterystykę jednego lub więcej celów, nie stosując żadnej klasyfikacji.

• Klasyfikacja o charakterze opisowym obejmująca zestawienia celów.

• Opracowywanie szczegółowych taksonomii celów kształcenia.

1. Taksonomia opracowana przez Benjamina Blooma

Dzieli się na:

• Poznawczą

• Emocjonalną

• Psychomotoryczną

1. Cele należące do dziedziny poznawczej

• Wiadomości. Uczeń potrafi przypomnieć, zdefiniować, rozpoznać lub wskazać szczegółowe wiadomości prezentowane podczas nauczania.

• Rozumienie. Uczeń potrafi zademonstrować zrozumienie wiadomości, „tłumacząc” je z jednej formy na drugą lub rozpoznając je w zmienionej formie.

• Zastosowanie. Uczeń potrafi posłużyć się wiadomościami w celu wykonania określonych czynności.

• Analiza. Uczeń rozpoznaje zasadę zorganizowania danego materiału informacyjnego i jego strukturę, potrafi rozłożyć materiał na części składowe i określić związki między nimi.

• Synteza. Uczeń potrafi zebrać w całość wiadomości z różnych źródeł i wytworzyć oryginalny produkt własnego myślenia.

• Ocena. Uczeń potrafi zastosować kryteria do oceny wartości czegoś.

1. Cele należące do dziedziny emocjonalnej

• Odbieranie bodźców. Uczeń uczestniczy w czymś, co zachodzi w jego otoczeniu, lub jest świadomy tego, co zachodzi.

• Reagowanie. Uczeń przejawia nowe sposoby zachowania jako rezultat otrzymywania bodźców (informacji) i reaguje na bodźce.

• Wartościowanie. Uczeń przejawia wyraźne zaangażowanie w jakieś zdarzenie lub skłonność do uczestnictwa w nim.

• Systematyzacja wartości. Uczeń włącza nową wartość do swego ogólnego systemu wartości i jest w stanie nadać jej własną ważność.

• Uwewnętrznienie systemu wartości. Uczeń postępuje zgodnie z wartością i jest trwale przywiązany do niej.

1. Cele w dziedzinie psychomotorycznej

• Odruchy. Czynności ucznia, które mogą pojawić się mimowolnie jako reakcja na pewne bodźce.

• Ruchy podstawowe. Zestawiając czynności odruchowe, uczeń formuje wzorce ruchów.

• Zdolności percepcyjne. Uczeń potrafi przełożyć bodźce zmysłowe na ruchy dostosowane do otoczenia.

• Zdolności fizyczne. Uczeń wyćwiczył podstawowe ruchy niezbędne dla wyćwiczenia ruchów złożonych.

• Ruchy wyćwiczone. Uczeń wyćwiczył ruchy złożone, wymagające pewnej biegłości.

• Ruchowe środki wyrazu. Uczeń posiadł umiejętność komunikowania za pomocą ruchów ciała.