Rola rozmawiania, dyskutowania (wymiany poglądów) w procesie matematycznym.

Rozmowa i dyskusja to jedna z metod nauczania-uczenia się matematyki i nie tylko. Definicja ogólna: Rozmowa(dyskusja)- jeden ze sposobów wymiany poglądów na określony temat, popartych argumentami(dowodami), prowadzona w gronie dwóch lub więcej osób. Dyskusja ma najczęściej formę ustną ale może mieć także pisemną. W wyniku dyskusji dochodzi do ścierania się różnych poglądów związanych z różnymi punktami widzenia osób prowadzących dyskusję. Określenie zbieżnego (wspólnego) stanowiska, o ile do tego dojdzie, może mieć formę kompromisu lub konsensu.

Dobrze prowadzona dyskusja uczy wielu rzeczy np:

-głębszego rozumienia zadanego problemu

-krytycznego myślenia

-liczenia się z opinią innych i uznawaniu ich argumentów(jeśli są słuszne)

-lepszego zrozumienia innych

-posiadania własnego zdania, przedstawienia i uzasadnienia(udowodnienia) go

-precyzyjnego i formalnego formułowania wypowiedzi

-dostrzegania racji innych czy też własnych błędów

Ważną rolę w dyskusji odgrywa osoba ją prowadząca najczęściej nauczyciel.

Do zadań osoby prowadzącej dyskusję należy:

-zaproponowanie i wprowadzenie zasad dyskusji oraz dbanie o ich przestrzeganie

-precyzowanie wypowiedzi oraz podsumowywanie dotychczasowych ustaleń

-formułowanie wniosków

Do zasad poprawnego prowadzenia dyskusji należy:

-nieprzerywanie i niezakłócanie wypowiedzi sobie wzajemni

-atakowanie problemu nie osoby

-ustalenie maksymalnego czasu wypowiedzi

-zabieranie głosu tak często jak to konieczne, nie zapominanie o daniu szansy do wypowiedzi innym

-słuchanie się wzajemnie

W każdej dyskusji wyróżnić można 3 fazy:

-wprowadzenie polega na jasnym i precyzyjnym określeniu problemu, celu dyskusji oraz podaniu podstawowych pojęć. Istotne jest wprowadzenie w omawiane zagadnienie ,pobudzenie do myślenia i wypowiedzenia się na temat dyskusji

-dyskusja właściwa jest wymianą zdań, istotą jej jest zespołowe rozwiązanie problemu

-podsumowanie wyników najczęściej przez osobę prowadzącą dyskusję przez zebranie wyników dyskusji i wyciągnięcie oraz przedstawienie wniosków

Dyskusja pozwala wzbogacić posiadaną wiedzę o nowe elementy porządkować je

Dyskusja w procesie nauczania matematyki: Dyskusja polega na wymianie zdań między nauczycielem i uczniami bądź samymi uczniami. Zdania te przedstawiają własny sposób myślenia, rozumowania lub odwołanie się do sposobu myślenia innych. Dyskusję cechuje więc odmienność stanowisk uczestników w połączeniu z próbą znalezienia stanowiska nadającego się do przyjęcia przez ogół. Warunkiem skutecznego posługiwania się tą metodą jest uprzednie przygotowanie uczniów, które polega między innymi na wyposażeniu ich w odpowiednie wiadomości, przekazanie im niezbędnej wiedzy.

Przykładem dyskusji może być rozmowa dwóch uczniów dotycząca sposobu rozwiązania danego zadania. Każdy z nich ma swój sposób dobry wg niego na rozwiązanie tego zadania jednak znacznie różniący się od sposobu współrozmówcy. Poprzez dialog próbują uzgodnić który z tych 2 sposobów prowadzi do dobrego rozwiązania ,albo że oba sposoby prowadza do poprawnego rozwiązania lub znajduję całkiem inny 3 sposób.

Innym rodzajem rozmów jest pogadanka. Różni się ona od innych tym iż nauczyciel zna odpowiedź na wszystkie zadawane uczniom pytania. Nauczyciel zmierzając do osiągniecia zamierzonego celu stawia uczniom pytania na które oni z kolei odpowiadają. Dobrze sformułowane pytania pobudzają ich myślenie, aktywność oraz wzbudzają zainteresowanie. Nie powinny być one zbyt trudne.

Wyróżnia się :

a)pogadankę wstępna

b)przedstawiającą nowe wiadomości

c)utrwalającą

Ad a)pogadanka wstępna-ma ona na celu przygotowanie uczniów do pracy. Jednym z jej celów jest wytworzenie gotowości u ucznia do poznania czegoś nowego(przypomnienie niezbędnych wiadomości potrzebnych do zrozumienia tematu) z drugiej strony jej celem jest zorganizowanie klasy do nowej pracy(ustalenie tematu i celu lekcji).

Przykład: Rozpoczęcie działu o liczbach: nauczyciel może zadać pytania np.: Jakie liczby oraz działania na nich są już uczniom znane. Po nie usłyszeniu jakiejś własności może ją wymienić i pokazać.

b)pogadankę przedstawiającą nowe wiadomości-ma postać rozmowy nauczyciela z uczniami. Chodzi w niej o takie pobudzenie uczniów aby nowe wiadomości przekazywane im przez nauczyciela bądź innych uczniów z przyswojoną już wiedzą zostały przez nich zrozumiane i zapamiętane

np. Lekcja o liczbach niewymiernych, usuwanie niewymierności z mianownika. Spytanie o propozycje sposobu na usuniecie niewymierności z mianownika, po czym spytanie o przypomnienie wzorów skróconego mnożenia

c)pogadanka utrwalająca-polega na operowaniu wiedzą i materiałem już znanym przez uczniów oraz włączeniem go w większą całość(dział ,moduł)

Np. Zakończenie działu Planimetria i powtórzenie wiadomości. Pytania zadawane mogą brzmieć np: Jakie figury poznaliśmy w tym dziale, jakie są ich własności, pola, obwody. Pogadanka ta pozwala połączyć wiele tematów w jedną głębszą całość oraz powtórzyć omawiane kiedyś tematy lekcji.

Jak widać dyskusja, rozmowa ma wiele zastosowań w procesie matematycznym. Wg stożka Dale’a skuteczność przyswajanej w ten sposób wiedzy wynosi aż 50% podczas gdy wykład daje tylko 5%