Kamil Tondel
Problemy etyczne
w prowadzeniu własnej działalności.
W mojej pracy skupiłem się na problemach etycznych występujących w marketingu, a konkretniej w przypadku prowadzenia własnej działalności. Jednak zanim przejde do meritum przybliżę, czym właściwie jest etyka w biznesie?
Jest to zespół norm rzetelnego i odpowiedzialnego postępowania przedsiębiorców we wzajemnych relacjach z klientami, , pracownikami, wspólnikami oraz organami publicznymi. Postępowanie to powinno być zgodne z obowiązującym prawem i powszechnie przyjętymi normami społecznymi.
W etyce biznesu chodzi głównie o wierność prostym zasadom moralnym w praktyce działania. Tworzą ją najbardziej podstawowe wartości jak uczciwość, prawdomówność, sprawiedliwość, poszanowanie cudzej pracy i własności. Powyższe zasady mają charakter uniwersalny i są to - jak się wydaje - prawdy oczywiste, ale czy dla wszystkich?
Należy pamiętać ze żadne przedsiębiorstwo nie istnieje samo w sobie. Działa ono na wielu płaszczyznach w otoczeniu wielu podmiotów gospodarczych. W tych interakcjach możemy zaobserwować wiele zjawisk pociągających za sobą problemy natury etycznej.
Pierwszą płaszczyzna gdzie występują problemy etyczne jest relacja przedsiębiorca klient często działania jakimi kierują się przedsiębiorcy sa dalekie od norm etycznych.
Wg tych norm przedsiębiorca powinien zapewnić klientom jakość produktu adekwatna do ceny, jednak przedsiębiorcy szukają oszczędności kosztem klienta.
Innym przykładem jest nawiązywanie stałej relacji z klientem dzięki której obie strony czerpią korzyści w umiarkowanym stopniu między innymi poczucie bezpieczeństwa, podstawą do budowania takiej relacji sa normy etyczne, jednak w praktyce często przedsiębiorcy liczą na ilość konsumentów, a nie na jakość współpracy z nimi. Konsekwencją takiego działania jest brak zaufania u konsumentów bojących się nawiązywać nowych współpracy, kierują się on stereotypami bądź heurystykami, odbija się to na małych i nowych przedsiębiorcach którym trudniej jest pozyskać klienta
Kolejną sferą jest relacja przedsiębiorca – pracownik częste jest tu zjawisko „parcia na zysk” powoduje wyzyskiwanie pracowników, zaburza również prawidłowe relacje między zatrudnionym a pracodawca, obniżone morale personelu zle wpływają na ich funkcjonowanie i na wydajność. Często osiągi sa napędzane negatywnymi emocjami a nie chęcią do pracy i satysfakcja z niej płynącą.
U pracodawców często obserwuje się atrybucje zewnętrzna, racjonalizują oni nie etyczne działania np. Niskie wynagrodzenie. – Kryzys. , Umowy śmieciowe. – wysokie koszty.
Na stanowiskach kierowniczych postawa etyczna polega w zdecydowanej większości na społecznej odpowiedzialności grup menedżerskich, dostrzeganiu skutków oraz zagrożeń swoich działań oraz ponoszeniu za nie. Istnieje społeczne zapotrzebowanie na menedżerów mających w swojej działalności wzgląd na ogólne dobro, jakim są czyste lasy, nie zatrute wody i krystaliczne powietrze. Dylematy, które się tu pojawiają polegają na tym, że wymagania etyczne takie, jak np. wstrzymanie produkcji lub sprzedaży potencjalnie szkodliwego dla ludzi lub środowiska produktu bardzo często stoją w jawnej sprzeczności z koniecznością otrzymania zysku, który bądź, co bądź pozostaje filarem każdego przedsięwzięcia gospodarczego oraz całego systemu ekonomicznego. Pytanie czy lepiej zrezygnować z części zysku i uzyskać moralną aprobatę społeczną czy też pomnożyć bogactwo budując potężną firmę dającą zatrudnienie dużej grupie ludzi pozostanie bez odpowiedzi, ponieważ jest sprawą jednostkowego pojmowania i respektowania etycznych reguł gry biznesowej.
Etyczne problemy z konkurencją czyli miedzy przedsiębiorcą - przedsiębiorcą pojawiają się najczęściej w momencie prowadzenia podobnej w charakterze działalności przez wiele firm na zbyt małym rynku lub postrzegania innej firmy jako zagrożenia dla własnych interesów. Zgodnie z normami etyki zdrowa konkurencja zakłada uczciwą „walkę” z wykorzystaniem reklamy bądź innych narzędzi zgodnie z normami etycznymi. Często przedsiębiorcy zamiast skupiać się na rozwoju własnej działalności skupiają się na konkurencji np. tworząc anty reklamę. Sam osobiście spotkałem się z pewną nie etyczną formą działań mianowicie po otwarciu sklepu spożywczego w małej miejscowości, przez pewien okres czasu w drzwiach znajdowała się „kupa”.
Wiele norm etycznych uwarunkowanych tez przez normy prawne jest widocznych w obszarze przedsiębiorca – państwo. Wg norm etycznych powinna być to swojego rodzaju symbioza przedsiębiorca czerpie zyski w danym państwie, ma poczucie bezpieczeństwa, płaci podatku, państwo w zamian za oferowane korzyści , czerpie dochód z firmy.
Jak jednak wiemy teoria jest daleka od praktyki przedsiębiorcy w tej płaszczyźnie poszukują najpilniej oszczędności uchylają się od podatków, szukają luk w prawie np. rejestrując działalność w tzw rajach podatkowych. Konsekwencja jest duża strata w budżecie państwa, natomiast z drugiej strony wiąże się to z ryzykiem stresem i nieustannym uchylaniem się od norm etycznych.
Od wieków ludzie prowadzą różnego rodzaju działalność gospodarczą, której głównym celem jest pozyskanie jak najlepszych wyników, tej działalności, a co za tym idzie chęć zdobycia jak największych ilości środków do życia. Każdy z nas, bowiem chciałby, aby żyło mu się jak najlepiej.
Ktoś mógłby zapytać, jaki ma to związek z etyką? Jak wiadomo, niezależnie od formy przedsiębiorstwa, organizacje tworzą ludzie. To właśnie na postępowaniu człowieka koncentruje się etyka, i z niego wynikają problemy etyczne.