PEDAGOGIKA(Palka)- to nauka o wychowaniu, kształceniu i samokształceniu się. Posiada PRZEDMIOT( to, czym się zajmuje, nad czym pracuje, jakiego rodzaju rzeczywistość ma ona udoskonalić, co jest tematem jej refleksji) Pedagogika zajmuje się naukową refleksją nad wychowaniem. TERMINOLOGIĘ(wychowanie, kształcenie, opieka, środowisko wychowawcze, osiągnięcia szkolne, syndrom nieadekwatnych osiągnięć, trudności wychowawcze, przystosowanie szkone, sytuacja szkolna, metodyka nauczania)METODOLOGIĘ- oznacza sposób poznawania, odkrywania, ubogacania faktów i zjawisk związanych z jej przedmiotem.Zajmują się nią ośrodki naukowe i pedagodzy praktycy. TEORET ZORIENT.Badania w pedagogice służą wzbogacaniu teorii ped.W mniejszym stopniu odnoszą się do zastosowań praktycznych. PRAKT. ZORIENT.prowadzone są badania, które mogą przyczynić się do ubogacenia warsztatu ped.n- li, wychowawców(Skuteczność alternatywnych metod nauczania jęz. obcych) NAUCZYCIEL posiada kompetencje metodyczne, specjalistyczne, ale nie każdego można nazwać pedagogiem. Trzeba sobie zasłużyć na to miano. Nie nadużywać slowa pedagogWYCHOWANIE w ped. trad.-świadome,planowe oddziaływanie bardziej doświadczonych wychowawców na wychowanków. PED.HUM. Wspieranie wychowanka w jego naturalnym rozwoju.PED DIALOGU nie ma różnicy między wychowaniem a interakcją. Każde spotkanie służy działalności wychowawczej nawet gdy ta działalność nie jest zamierzona. PARCJALNE DEFIC.ROZWOJOWE- mikrouszkodzenia mózgu GLOBALNE-upośledzenie umysłowe, wzroku, słuchu HUMANISTYCZNA( człowiek jako osoba, proces wychow. Ma prowadzić do możliwie najwyższego stadium osobowego rozwoju, podmiotowe traktowanie, piramida Maslova, postawa demokratyczna, akceptacja, autentyczność, empatia, falicytator. Poczucie zagrożenia u uczniów wskutek wzrastającego u nich poczucia odpowiedzialności za własny rozwój, nie sprzyja rozwojowi i motywacji zorientowanej na sukcesy dydaktyczne) DIALOGU- jako metoda( sposób komunikacji), jako proces, jako postawa( czyli gotowość do otwierania się na zrozumienie, zbliżenie się i współdziałanie. Uczeń nie czuje obciążenia psychicznego, ujawnia swe pełne możliwości, klimat przyjaźni, szacunku i akceptacji) W BADANIU ILOŚCIOWYM dane mają postać liczb, a sens liczby pochodzi z narzędzia, które zastosowaliśmy w pomiarze, to w badaniu jakościowym akcent jest położony na procesy i znaczenia, które nie są poddawane ścisłym badaniom, ani pomiarom w kategoriach ilości, wielkości, gęstości i częstości. BADANIA JAKOŚCIOWE zmierzają do odkrycia rzeczywistości w jej naturalnych kontekstach i nawiązuje ściśle do sposobów, w jaki ludzie analizują świat w swoim codziennym życiu.Sens tekstu pochodzi z kontekstu.Stąd wynika naczelne kryterium wartości bad. jakościowego: musi przynosić wyniki, które zaskakują, problematyzują oczywistości, burzą stereotypy, otwierają nowe perspektywy. SUBDYSCYPLINA NAUKOWA dział dyscypliny naukowej, którego przedmiot stanowi wybrany obszar, np. pedagogika społeczna jako subdyscyplina pedagogiczna zajmuje się środowiskowymi uwarunkowaniami procesów edukacyjnych. - surdopedagogika- Zajmuje się nauczaniem i wychowaniem osób z wadami słuchu, a także ich rodzinami i otoczeniem. - tyflopedagogika- dział pedagogiki specjalnej zajmujący się wychowaniem, edukacją, terapią i rehabilitacją osób niewidomych i niedowidzących w placówkach oświatowych (w tym integracyjnych) oraz poradniach specjalistycznych. - oligofrenopedagogika- dział pedagogiki specjalnej zajmujący się wychowaniem i nauczaniem osób z niepełnosprawnością intelektualną. Przedmiotem jest jednostka upośledzona umysłowo i proces jej rewalidacji obejmujący wszechstronny rozwój i przystosowanie do życia w społeczeństwie. - pedeutologia- dział pedagogiki zajmujący się zagadnieniami dotyczącymi zawodu nauczyciela; główne kierunki badań pedeutologicznych: osobowość nauczyciela, jego uzdolnienie i autorytet, dobór kandydatów do zawodu nauczycielskiego i kształcenie nauczycieli, etyka zawodu nauczycielskiego, kształtowanie się zawodu i funkcji społecznej nauczycielstwa. - andragogika- subdyscyplina pedagogiki zajmująca się kształceniem dorosłych. - geriatria-problemy związ. z przejściem na emeryturę,przygotowanie do przejścia, kluby seniora, uniwersytet trzeciego wieku WYCHOWANIE- świadome organizowana działalność społeczna, której celem jest wywołanie zamierzonych zmian w osobowości człowieka. Zmiany te obejmują zarówno stronę poznawczo- instrumentalną, związaną z poznaniem rzeczywistości i umiejętności oddziaływania na nią jak i stronę aksjologiczną, która polega na kształtowaniu stosunku człowieka do świata i ludzi, jego przekonań i postaw, układu wartości i celu życia. „Słownik pedagogiczny” W.Okoń OPIEKA- ( opieka nad dzieckiem) ogół działań podejmowanych przez odpowiednie instytucje lub osoby w celu zaspokojenia codziennych potrzeb dzieci oraz wszechstronnego rozwoju ich osobowości. „Słownik pedagogiczny” W.Okoń OSIĄGNIECIE SZKOLNE- wynik procesu dydaktyczno wychowawczego, które uczniowie zawdzięczają szkole, a więc stopień opanowania przez uczniów wiedzy i sprawności, rozwinięcia zdolności, zainteresowań i motywacji, ukształtowanie przekonań i postaw do o. sz. , Zalicza się również takie formalne efekty pracy szkolnej, jak zdanie egzaminu, ukończenie klasy, szkoły czy zdobycie zawodu. „Słownik pedagogiczny” W.Okoń |
PISA to skrót nazwy Programu Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów Program PISA powstał w 1997 roku. W badaniu PISA wyróżniono trzy podstawowe dziedziny: czytanie i interpretacja , matematyka (i rozumowanie w naukach przyrodniczych). Badanie realizowane jest regularnie co trzy lata, począwszy od 2000 r. W każdym z kolejnych badań szczególny nacisk jest położony na zbadanie jednej dziedziny: w 2000 roku było to czytanie ze zrozumieniem, 2003 – matematyka, w 2006 – rozumowanie w naukach przyrodniczych. W 2003 roku badano dodatkowo umiejętność rozwiązywania problemów. OECD- ORGANIZACJA WSPÓŁPRACY GOSPODARCZEJ I ROZWOJU Wyniki badań PISA w Polsce W 2000 roku badanie PISA objęło uczniów pierwszych klas szkół ponadpodstawowych: liceów, techników i zasadniczych szkół zawodowych. W 2003 roku, już po wprowadzeniu reformy oświaty, badano młodzież z ostatnich lat gimnazjów i, stanowiących zdecydowaną mniejszość, uczniów I klas liceów ogólnokształcących. W 2003 roku polscy uczniowie uzyskali, w porównaniu z 2000 rokiem, znacząco lepszy rezultat w czytaniu ze zrozumieniem (poprawa z 479 do 500 punktów). Jednocześnie zmniejszyła się rozpiętość między uczniami najlepszymi i najsłabszymi. Jest to zasługa zarówno poprawy wśród najsłabszych, jak i najlepszych uczniów. Polska dołączyła tym samym do grupy krajów o wyniku zbliżonym do średniej OECD. Statystycznie istotną poprawę odnotowano także w matematyce (wśród słabych i średnich uczniów). W rankingach PISA polscy uczniowie w 2006 zajęli 25. miejsce w matematyce (na 57), 9. miejsce w czytaniu ze zrozumieniem i 23. miejsce w naukach przyrodniczych[4]. Wyniki te porównywalne są do uczniów szwedzkich i francuskich, lecz nieco gorsze niż brytyjskich, a we wszystkich dziedzinach nieco lepsze od amerykańskich i znacznie lepsze na przykład od rosyjskich, greckich, włoskich, hiszpańskich i portugalskich. Zdecydowanie najgorzej wypadli uczniowie z Azerbejdżanu, Kataru i Kirgistanu. Polskie wyniki są jednak punktowo znacznie gorsze od najlepszych wyników Finów, Koreańczyków i Holendrów, a w matematyce od wyniku Japończyków, chociaż w czytaniu ze zrozumieniem Polacy uzyskali dużo lepsze do nich oceny.Postępy polskich uczniów w nauce, mierzone przez PISA, są imponujące. W matematyce polepszyli swój rezultat z 470 punktów w 2000, do 490 w 2003, i do 495 w 2006. Wyniki w czytaniu ze zrozumieniem poprawiały się stopniowo w czasie, od 479, poprzez 497, do 508 punktów w badaniu 2006 roku. Faktycznie w badaniu 2000 roku polscy uczniowie w rankingu czytania ze zrozumieniem zajęli miejsce poniżej średniej krajów OECD. W badaniu 2003 roku osiągnęli wyniki takie same jak średnia w krajach OECD, a w badaniu 2006 roku wyniki powyżej średniej - plasując się na 9 miejscu wśród uczniów wszystkich krajów na świecie. W naukach przyrodniczych wyniki to 483 punktów w 2000 r, 498 w 2003 r oraz 498 w 2006 roku PEDAGOGIA- potoczna wiedza i praktyka związana z instynktownym lub świadomym opiekowaniem się i wychowywaniem potomstwa. Istnieje do dziś. Dotyczy także zwierząt. MYŚLENIE PEDAGOGICZNE- istniało od dawna ale występowało sporadycznie. miało charakter filozoficzny, religijny,publicystyczny, literacki, nienaukowy. Myślenie to istnieje do dziś i ma podobny charakter. Nie można umniejszać jego znaczenia w wychowaniu. Od czasów Herbarta wychow. stało się również przedmiotem refleksji naukowej. JAN AMOS KOMEŃSKI- OŚWIECENIE 18 wiek- zasada poglądowości- rzecz powinna wyprzedzać mowienie o niej; nacisk na poznanie zmyslowe, najpierw coś trzeba pokazać; środki dydaktyczne, naturalne okazy. TRUDNOSCI WYCHOWAWCZE- jest wieloznaczny i bardzo nieprecyzyjny. „Dziecko trudne” to takie, które ma trudności z przystosowaniem się do wymagań rodziców, nauczycieli, opiekunów. (W. OKOŃ 1984) Natomiast „uczeń trudny”, to uczeń nie poddający się wpływom wychowawczym, gdyż w jego dotychczasowym wychowaniu nie zostały spełnione warunki niezbędne do prawidłowego rozwoju fizycznego, umysłowego, emocjonalnego i społeczno – moralnego. Za źródło tych trudności uważa się nie tylko sytuację ucznia w szkole i w domu rodzinnym, lecz także czynniki wewnętrzne, jak wrażliwość na wpływy z zewnątrz i sposób reagowania na te wpływy oraz własne konflikty i urazy ucznia przeżywane w szkole i poza szkołą. (W. OKOŃ 1984) METODYKA BADAŃ PEDAGOGICZNYCH- kryterium naukowości danej dziedziny wiedzy oznacza sposób poznawania, odkrywania, ubogacania faktów i zjawisk związanych z jej przedmiotem. ANALFABETYZM- PIERWOTNY, WTÓRNY, FUNKCJONALNY- nieumiejętnosć czyt. ze zrozumieniem, pismo literowe, książka wychodzą z mody; trzeba przyjąć nowe narzędzia, żeby nie być analfabetą informatycznym; MATEMATYCZNY, INFORMATYCZNY SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY jest pochodną soł. Informatycznego i informacyjnego. SPOŁ. WIEDZY( w ciągu 10 lat wiedza się podwaja; w ciągu 5 lat wiedza się dezaktualizuje; wiedza jest wartością, wiedza jest towarem). To pojęcie z zakresu socjologii i ekonomii. Ważne jest, żeby NAUCZYCIEL poszerzał swoją wiedzę. N_ l musi sobie powiedzieć, że nie ma monopolu na wiedzę. Jest tłumaczem wiedzy. Rolą NAUCZYCIELA w społ . WIEDZY jest pomoc uczniom w odróznieniu wiedzy od informacji. Jest ona bardziej wartościowa. Przekonać, że wiedza internetowa niekoniecznie jest wiedzą wiarygodną. SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY ciągle się uczy, ciągle poszerza swoje kompetencje., wiedza jest czymś ważnym. Wiedza jest towarem, tzn. że można ją kupić albo sprzedać.( płatne studia) Rynek edukacyjny stał się podobny np. do rynku usług budowlanych( każdy może sobie założyć przedszkole)SPOŁ. WIEDZY jest gospodarką opartą na wiedzy. Wiedza powinna być dostępna dla wszystkich. GOTOWOŚĆ SZKOLNA - osiągniecie przez dziecko takiego poziomu rozwoju fizycznego, społecznego i psychicznego, które czyni je wrażliwym i podatnym na systematyczne nauczanie i wychowywanie w klasie pierwszej szkoły podstawowej. Inaczej jest to jakby moment równowagi między wymaganiami szkoły a możliwościami rozwojowymi dziecka. |
(wg. S. Szuman, A.Brzezińska, R.Stefańska-Klar, R.Michalak) poziom rozwoju kompetencji poznawczych – zdobywanie wiedzy o otoczeniu, odpowiedni rozwój spostrzegania, myślenia , mowy, pamięci i uwagi, poziom rozwoju społecznego i fizycznego – szczególnie istotna umiejętność współdziałania z rówieśnikami, ale też z dorosłym, poziom rozwoju emocjonalnego – samodzielność i stopniowa, względna niezależność emocjonalna |
|---|