Profilaktyka społeczna
Profilaktyka to praktyczna część pedagogiki społecznej. Ma za zadanie opisywać, wyjaśniać i przewidywać rozwój zjawisk chorobliwych i szkodliwych dla społeczeństwa.
Zapobieganie i prewencja w celu podejmowania działań zapobiegających pojawieniu się i/lub rozwoju niepożądanych zachowań i stanów.
Powinna uprzedzać stany zagrożenia moralnego, zdrowotnego, kulturalnego, społecznego, aby uchronić jednostki i grupy danej populacji przed niepożądanymi odchyleniami od stanów normalnych.
Kompensacja społeczna
jest to celowe wyrównywanie braków, uzupełnianie lub zastępowanie niepomyślnych składników sytuacji osobistej czy grupowej, stwarzanie warunków życia uznanych za normalne
Kompensacja polega na powoływaniu instytucji, które będą przekształcać środowisko życia jednostek, zastępując niemoralne, deficytowe sytuacje, eliminując sytuacje wypaczone, tak aby jednostki mogły realizować swoje życie na innej drodze
Podstawą kompensacji jako celowego i uświadomionego przez wychowawcę procesu jest właściwe rozpoznanie czynników hamujących rozwój a następnie usuwanie zaistniałych przeszkód przy udziale podopiecznego
Ratownictwo
staje się często etapem wstępnym, początkowym, wprowadzającym
do zorganizowanych działań opiekuńczych.
Działanie doraźne, zwykle jednorazowe w chwilach realnego niebezpieczeństwa, zagrożenia życia lub zdrowia. Może być początkowym etapem zorganizowanych działań opiekuńczych
Ratownik bierze pełną odpowiedzialność za podopiecznego
Opieka wg Radlińskiej
działanie zorganizowane, zaplanowane, zwykle poprzedzone rozpoznaniem zakresu niezaspokojonych potrzeb podopiecznego.
Może być świadczona okresowo lub trwale, dostarczając brakujących środków oraz kierując ich użyciem i wykorzystaniem.
Podobnie jak w ratownictwie opiekun bierze odpowiedzialność za podopiecznego.
Trwająca dłużej opieka może być szkodliwa, z uwagi na ograniczenie samodzielności i osłabienie sił wewnętrznych jednostki.
Celem postępowania opiekuńczego jest usamodzielnienie i dążenie do tego, aby była ona zbędna - w przeciwnym razie ubezwłasnowolnia
Pomoc
Polega na towarzyszeniu, budzeniu aktywności, wspieraniu, czuwaniu, uczestniczeniu i dopomaganiu podopiecznemu w umiejętnym spożytkowaniu wpływów środowiska.
Jej cechą jest zadbanie o to, aby podopieczny był w pełni świadomy, aktywny i odpowiedzialny za siebie
Rola pedagoga społecznego w kształtowaniu działań
diagnostyka
budowanie na jej podstawie wyobrażeń programu przetwarzania środowiska
wykorzystanie umiejętności przewidywania zjawisk i posługiwania się interdyscyplinarnym podejściem do problemu