Metoda organizowania środowiska
Jednostka jest zawsze uczestnikiem szerszej grupy społecznej. Diagnoza przypadku prowadzi do grupy rówieśniczej i do warunków środowiskowych - główne czynniki określające rolę i charakter jednostki. Działanie środowiska polega na tym, że cele mechanizmy i środki wywodzące się z oceny warunków poszczególnych ludzi i zmierzają do zmian tych właśnie indywidualnych warunków życia.
Jest to metoda strategiczna. Całościowe rozumienie środowiska lokalnego, rejestracja
jego problemu, systemu działań podejmowanie pracy z intencją stałego działania i
trwałego usuwania zagrożeń i niepożądanych zjawisk.
Dominacja pozytywnego sensu działania społecznego (rozwój ku celom pożądanym) nad negatywnym sensem aktywności (ratowanie usuwanie zagrożeń).
Cele - wspomaganie rozwoju,
- opieka,
- wyrównywanie braków,
- kompensacja,
- tworzenie wspólnoty.
Warunki powodzenia
- rozbudzenie sił społecznych - ochotniczych organizatorów życia zbiorowego.
Scenariusz działań
1. Rozpoznanie, diagnoza potrzeb, braków zagrożeń,
2. Organizowanie zespołu i pracy - podział zadań sprawny system informacji,
3. Planowanie i koordynacja działań opiekuńczo - wspomagająco - rozwojowych,
4. Wtórnego pobudzenia - zwany też inspiracji i umacniania zespołu oraz poszczególnych jego ogniw,
5. Systematyczne ulepszanie, poprawienie warunków życia,
6. Kontrola i doskonalenie.
Metoda organizowania środowiska
Trzecią metodą stosowaną w pedagogice społecznej jest metoda organizowania środowiska. Pedagogika społeczna nie mogła we wszelkich oddziaływaniach naprawczych pozostać na etapie analizy indywidualnego przypadku jednostki. By rozwiązać większość problemów należy odnieść się do środowiska w jakim rozwija się jednostka. Już pierwotne środowisko socjalizacji ma ogromny wpływ na rozwój i funkcjonowanie człowieka. Często problemy w rodzinie rzutują na problemy w funkcjonowaniu jednostki w środowisku okolicznym, a także globalnym. Stąd została zauważona rola środowiska dla rozwoju jednostki. Pedagogika więc nie mogła pominąć w pracy terapeutycznej znaczenia środowiska i rozwinięcia metody środowiskowej w pracy socjalnej jak i dydaktyczno - wychowawczej.
O metodzie organizowania środowiska możemy mówić zarówno w wąskim jak i szerokim znaczeniu. W wąskim ujęciu o metodzie pracy środowiskowej mówimy w przypadku organizowania pomocy socjalnej w postaci akcji cyklicznej lub stałej. W wąskim znaczeniu rozumiemy tę metodę, gdy mowa o objęciu oddziaływaniami tylko określonej grupy społecznej, lub wybranego zjawiska. Zawężone znaczenie ma ta metoda także w przypadku, gdy w akcje zaangażowane są tylko określone placówki. Wszystkie powyższe działania, choć niewątpliwie mają znaczenie, nie likwidują jednak problemu społecznego
Szerokie znaczenie metody środowiskowej opisuje definicja mówiąca o całościowym pojmowaniu środowiska lokalnego, analizowania jego problemów, zaplanowanie kompleksowego, całościowego, a także długoterminowego lub stałego systemu działania. Ponadto istotnym punktem metody środowiskowej w szerokim znaczeniu jest dążenie do pozytywnych zmian w środowisku, nie zaś aspekt negatywny postulujący usuwanie zagrożeń i ratownictwo. Można w tym miejscu zwrócić uwagę, iż negatywne ujęcie metody środowiskowej wywodzi się z tradycji charytatywnej, w której świadczono pomoc doraźną w obliczu zła i zagrożenia. Natomiast ujęcie pozytywne ma swoje źródło w praktyce pedagogicznej. Należy się jednak zastanowić czy ujęcie metody środowiskowej jedynie w znaczeniu pozytywnym nie jest jedynie utopią. Czy da się bowiem zlikwidować wszelki zło i zagrożenie na stałe? Czy można pozostać obojętnym na krzywdę i tragedie dnia codziennego?
Analizując metodę organizowania środowiska należy wymienić jej podstawowe cele. Warto tu wspomnieć o następujących zadaniach:
wspomaganie rozwoju;
opiekuńcze;
wyrównywanie braków, kompensacja;
tworzenie wspólnoty (Zapobieganie izolacji, osamotnienia, rozwój więzi emocjonalnych. Zmniejszanie anonimowości życia społecznego.);
rozbudzanie sił społecznych.
Na koniec wymienię etapy, według których praca metodą środowiskową winna się odbywać. Można tu wyróżnić 6 etapów.
Rozpoznanie, diagnoza potrzeb.
Organizowanie zespołu i pracy.
Planowanie i koordynacja działań.
Wtórne pobudzanie - inspiracja i umacnianie zespołu.
Systematyczne poprawianie warunków życia.
Kontrola i doskonalenie działań.
Istotnym czynnikiem dla funkcjonowania tej metody jest siła społeczna tkwiąca w zbiorowości ludzkiej, chęć do działań i pracy dla siebie i społeczeństwa.