Arleta Ekstowicz

Paula Malanowska

Marlena Konderska

Magdalena Szefler

Resocjalizacja, rok III, gr. 2

Praca z przedmiotu:

Komunikacja w działaniach resocjalizujących

„Komunikacja z osobami uzależnionymi”

Oddziaływanie z osobami uzależniony polega głównie na komunikacji interpersonalnej, porozumiewaniu się w sposób bezpośredni. Według W Głogowskiego jest to „proces przekazywania i odbierania informacji między dwiema osobami lub pomiędzy małą grupą osób, wywołujący określone skutki i rodzaje sprzężeń zwrotnych”. W przypadku komunikowania interpersonalnego bardzo ważne jest bezpośrednia obecność uczestników procesu komunikowania, z tego powodu często określa się je jako komunikowania „twarzą w twarz”. Jest to jednocześnie najprostszy i podstawowy proces społeczny, konstytuujący wszelkie inne działania ludzi w społeczeństwie. Jest to także niezwykle ważne w komunikacji uzależnionymi, gdyż nie można osiągnąć efektów pracy nie rozmawiając bezpośrednio z taka osobą. Dlatego też osoby uzależnione zbierają się na spotkaniach, mitingach, gdzie mogą porozmawiać, spotkać się i wymienić problemami.

Komunikowanie interpersonalne jest komunikowanie interaktywnym, znaczy to, że minimum dwie jednostki wchodzą we wzajemne interakcje. Ten interaktywny i transakcyjny charakter procesu komunikowania generuje natychmiastowe sprzężenie zwrotne, wyrażane zarówno w formie znaków werbalnych, jaki i sygnałów niewerbalnych.

Komunikowanie takie ma charakter dwustronny, kiedy uczestnicy procesu prowadzą dialog oraz wymieniają się rolami nadawcy i odbiorcy. Nawet jeśli komunikowanie przybiera formę monologu, nigdy nie jest do końca czystym komunikowaniem jednokierunkowym, bowiem druga strona manifestuje swoje emocje i myśli, np. złość, irytację, znudzenie, fascynację za pomocą sygnałów niewerbalnych. Taka komunikacja ma swoje najlepsze odniesienie np. w terapii indywidualnej, gdzie komunikują się tylko pacjent z lekarzem.

Efektywność wszystkich procesów komunikowania, bez względu na poziom i sposób porozumiewania, zależy od dwóch podstawowych form: komunikowania werbalnego i niewerbalnego. Z reguły obie formy występują jednocześnie uzupełniając się jednocześnie. Język jest podstawowym środkiem komunikowania werbalnego. Jeśli chodzi o osoby uzależnione jest on przez nie używany, aby:

• wyznaczać i definiować myśli, uczucia, doświadczenia w celu wymiany ich z innymi ludźmi,

• prezentować i dyskutować wyniki własnych, życiowych doświadczeń, mówić o przeszłych wydarzeniach, o teraźniejszości, i ewentualnych, hipotetycznych sytuacjach, które zaistnieją w przyszłości,

Z językiem wiąże się nierozłączny problem konotacji i denotacji znaków werbalnych. Denotacja jest to bezpośrednie znaczenie danego słowa, odnosi się do standardowych znaczeń słownikowych. Konotacja natomiast ujawnia obszar emocji, uczuć i wartości związanych z poszczególny słowami. Takie werbalne komunikowanie się jest w dużym stopniu uzależnione od płci i kultury, w której się wzrastało. W większym zamkniętym skupisku ludzi, tj. np. ośrodki leczenia uzależnień, gdzie przebywają osoby obojga płci i z różnych kultur, a nawet podkultur z pewnością występuje problem właściwego rozumienia słów i opanowania emocji.

Z kolei drugą formę komunikacji stanowi komunikacja niewerbalna, czyli ruchy, gesty, mimika, wzrok. Według części badaczy stanowi ona nawet 65% komunikacji interpersonalnej i jest nierozerwalnie związana z komunikacją werbalną. Ta forma kontaktu jest równie ważna w pracy z uzależnionymi, gdyż daje wgląd w stany emocjonalne, w odróżnieniu do słów, które niekiedy próbują je ukryć.

Procesy komunikowania dzielą się na dwa typy z względu na cel, jaki towarzyszy uczestnikom procesu. Pierwszym typem jest komunikowanie informacyjne szczególnie ważna w pracy z uzależnionymi. Podstawowym celem tutaj jest kreowanie wzajemnego porozumienia i zrozumienia między uczestnikami procesu, dzielenie się wiedzą, wyjaśniania i instruktarz. Tego typu zajęcia czysto informacyjne odbywają się na początku każdego leczenia osób uzależnionych. Dane, fakty, opinie, są prezentowane w sposób neutralny, rzeczowy i obiektywny. Odbiorcy angażują się w ten proces komunikacji, oczekując, że nadawca dostarczy im wiedzy, jakiej nie posiadają.

Drugim z typów komunikacji niezbędnym w kontaktach z uzależnionymi, a w szczególności, podczas ich leczenia i terapii jest perswazja. Technika ta polega na wpływaniu, nakłanianiu, namawianiu, zachęcaniu, tłumaczeniu, łagodzeniu. Komunikacja perswazyjna dąży do formowania określonych postaw u danej osoby, wzmocnienia tych postaw, a także zmiany postaw i zachowań. Nadawca komunikatów próbuje wpłynąć na drugą osobę w celu modyfikacji jego reakcji i sprowokowania do działania. Interaktywny charakter tego procesu jest konsekwencją działania odbiorcy, który jest skłonny podporządkować się perswadującemu lud przyjąć jego sugestie, w zamian za realizację swoich życiowych potrzeb i życzeń. Obaj uczestnicy procesu komunikowania wchodzą w specyficzny układ wzajemnego uzależnienia.

Skuteczne komunikowanie perswazyjne i informacyjne opiera się kilku podstawowych zasadach, tj.: sprecyzowanie celu działania, stosowanie logicznej argumentacji, rozpoznanie istniejących systemów postaw i wzorów zachowań odbiorców, posługiwanie się językiem motywującym do działania, budowanie i rozwijanie wiarygodności, prezentacja komunikatu w przekonujący sposób, obalanie przeciwnych argumentów.

Komunikacja terapeutyczna to, cytując za M. Motyką „wspierająca postawa terapeuty i wspomagający leczenie sposób komunikowania się”. Ta aktywność z terapeutycznego punktu widzenia jest bardzo ważna, ale nie stanowi samodzielnej metody leczenia. Niektóre kierunki psychologiczne określają obszary aktywności tej komunikacji i jej specyficzne cele. Pierwszym z nich jest łagodzenie emocjonalnych skutków związanych z uzależnieniem, w szczególności redukcji lęku, depresji, rozdrażnienia oraz poczucia bezradności. Następny cel można określić jako wzmacnianie psychicznych sił i zasobów pacjenta potrzebnych w walce z tą chorobą tj. budzenie nadziei, wzmocnienie poczucia własnej wartości, wzmocnienie poczucia kontroli, sensu. Ostatnim cel stanowi nawiązanie dobrej współpracy z pacjentem.

Do niedawna pojęcie komunikacji terapeutycznej określane było bardzo powszechnie w literaturze mianem funkcji ekspresyjnej, lecz ten nowy termin jest o wiele bardziej precyzyjny, a zarazem dużo bardziej adekwatne do procesów, do których się bezpośrednio odnosi. Definicja funkcji ekspresyjnej w odniesieniu do konkretnych, psychologicznych działań wykwalifikowanego personelu jest nieprecyzyjne, a nawet częściowo mylące, gdyż jako termin socjologiczny, odnoszący się do skali makro, zastosowany do opisu rzeczywistości psychologicznej - reakcji indywidualnej, niezbyt dobrze oddaje charakter procesów, jakie w kontekście indywidualnym mają miejsce. Właśnie dlatego używanie tego terminu w tej formie powinno mieć juz dziś znaczenie historyczne.

Powyższe rozumienie pojęcia komunikacji terapeutycznej jest bardzo zbliżone do definicji psychoterapii wspierającej. Jest to oczywistą, gdyż wsparcie psychiczne jest istotą komunikacji terapeutycznej. Jednak komunikacja jest znacznie szerszym pojęciem i dodatkowo obejmuje adaptację do zmian, starania o umocnienie oraz działania tj. dbanie o współpracę z personelem, doraźne próby rozwiązywanie bieżących problemów, elementy psychohigieny, edukacji i psychoprofilaktyki, czy zasadniczo psychologia wspierając asie nie zajmuje.

Pomoc psychologiczna ma wyraźnie humanistyczną i moralną orientację, również w zakresie celów. Jej podstawowym celem jest bowiem nie tyle leczenie, co pomoc w rozwoju człowieka jako ludzkiej jednostki, rozwinięcie jej potencjalnych możliwości, przełamanie barier i zahamowań.

Komunikacja terapeutyczna powinna korzystać i korzysta z osiągnięć wszystkich współczesnych kierunków psychologii i psychoterapii, przenosząc je na grunt właściwej relacji.

Tematycznie komunikacja terapeutyczna jako wspomagający leczenie sposób komunikowania się z chorym powinno obejmować zagadnienia dotyczące jej celów, następnie zasad komunikowania się istotnych dla budowania relacji terapeutycznej oraz zasad udzielania wsparcia psychicznego przy wykorzystaniu tzw. wspólnych czynników psychoterapii. Można bowiem przyjąć, że pozytywne efekty komunikacji terapeutycznej to skutek przestrzegania zasad efektywnej komunikacji interpersonalnej prowadzącej do nawiązania dobrego kontaktu z pacjentem oraz umiejętnego korzystania z tzw. wspólnych czynników psychoterapii.

Do podstawowych składników tworzących teoretyczny model omawianej tu formy pomocy psychologicznej, należy zaliczyć ponadto interwencje terapeutyczne, czyli działania osób pomagających, których celem jest aktywizacja tych właśnie czynników.

Spontanicznie uruchamiane w relacji terapeutycznej procesy w dużym stopniu zależą od motywacji, oczekiwań i wcześniejszych doświadczeń pacjenta, a właściwie od jego osobowości. Sprawia to, że reaguje on na warunki budowanego przez terapeutę kontaktu w bardzo indywidualny sposób.

Do centralnych pojęć komunikacji terapeutycznej obok czynników terapeutycznych i relacji terapeutycznej zaliczamy interwencje terapeutyczną - działania terapeutyczne. Pod definicją czynników rozumiemy pewne wewnętrzne warunki psychologiczne (zasoby osobiste), sprzyjające poprawie zdrowia lub stanu psychicznego pacjenta, to musi pojawić się pytanie o rodzaje działań terapeutycznych (interwencji), mających na celu ich stymulację.

J. Heron, brytyjski psycholog i terapeuta opracował koncepcję poradnictwa psychologicznego określając sześć głównych typów interwencji terapeutycznej.

1. interwencje o charakterze porad i zaleceń - mają na celu ukierunkowanie lub wręcz pokierowanie zachowaniem pacjenta,

2. o charakterze interwencyjnym i wyjaśniającym - dzielenie się z pacjentem swoją wiedzą, przekazywanie ważnych informacji lub podkreślenie znaczenia tego, z czego pacjent nie zdaje sobie sprawy,

3. konfrontujące - unaocznienie mu jakiegoś ważnego, ograniczającego go nastawienia lub zachowania, zazwyczaj o negatywnym nastawieniu,

4. interwencje podtrzymujące - umacniają pacjenta w przekonaniu o jego wartości i pozytywnym znaczeniu jego postaw i działań,

5. katalityczne - zmierzają do wywołania wglądu i lepszego poznania siebie, wzmocnienia autonomii, samodzielnego uczenia się i rozwiązywania problemów,

6. interwencje katarktyczne - mają na celu p0omóc pacjentowi w rozładowaniu negatywnych emocji jak żal, lęk, złość.

Do pierwszych trzech zaliczył interwencje opierające się na autorytecie terapeuty, a do kolejnych ułatwiające rozwój i wewnętrzną, pozytywną przeminą osoby. Czynniki te są do siebie dość zbliżone, granica między nimi jest bardzo nieostra i łatwo mogą przechodzić jedno w drugie.

Warto zauważyć, że dopiero kontakt terapeutyczny tworzy unikalną i bezpieczną przestrzeń psychologiczną, pozwalającą efektywnie realizować podejmowane interwencje. Przestrzeń ta tworzy optymalne warunki dla zapewnienia skuteczności terapeutycznych oddziaływań, czyli optymalnego aktywizowania czynników terapeutycznych zmiany w trzech jej podstawowych kierunkach, tj. w zakresie uczenia się, zaspokajania podstawowych, emocjonalnych potrzeb pacjenta oraz integracji doświadczeń związanych z jego aktualnymi problemami.

W kontaktach z osobami uzależnionymi bardzo ważna jest wiedza o mechanizmie iluzji i zaprzeczeń. Występuje ono u każdej osoby dotkniętej tym problemem, szczególnie alkoholowym. Uzależnienie jest często określana mianem choroby zaprzeczeń. Pomimo, że uzależnienie rozwija się przez długi czas, pojawia się stopniowo i daje po drodze widoczne symptomy, to osoba uzależniona stara się ich nie dostrzegać. Uzależnienie przynosi wiele szkód i dolegliwości dla danej osoby, którą widzą wszyscy wokół, to przez samą zainteresowana nie jest to przyjmowane do wiadomości.

Osoba uzależniona ma bardzo silną, chociaż zupełnie zafałszowane przekonanie tej osoby, że nie ma ona żadnego problemu. Taka osoba żyje w świecie iluzji i zaprzeczeń, które stanowią mur oddzielający je od negatywnych emocji świata. Często z ust alkoholika padają słowa: "ja nie jestem uzależniony", "piję bo chcę i kiedy chcę, nie muszę wcale pić!", "jak nie chcę to nie piję!". Alkoholik w tym momencie nie kłamie, nie wprowadza nas świadomie w błąd - on naprawdę w to wierzy. W jego głowie zbudował się bardzo spójny system myślenia na ten temat, które ma tylko jeden - cel: sprawić by mógł w spokoju sumienia pić dalej. Mechanizm zaprzeczenie pomaga w znoszeniu bólu, stanowi pewien system obrony, który jednak blokuje szansę na wyjście z uzależnienia. Zaprzeczenie obejmuje przekonanie, że nie straciło się kontroli nad uzależnieniem. Taka osoba stara się wprowadzić w błąd wszystkich dookoła, a przede wszystkim siebie. Mechanizm ten pozwala znosić wstyd i upokarzające zachowania związane z uzależnieniem, a nawet zachować poczucie własnej wartości. Drugim stosowanym mechanizmem obronnym w systemie iluzji i zaprzeczeń jest racjonalizacja, która pozwala na znalezienie uzasadniania dla określonego stanu rzeczy, racjonalne usprawiedliwienie swoich zachowań. Pozwala to temu człowiekowi zachować honor. Bariera ta prowadzi także do blokowania negatywnych opinii na temat uzależnionego.

Osoby uzależnione w rezultacie stają się ofiarami swoich własnych mechanizmów obronnych i dopóki nie spojrzą prawdzie w oczy i nie zauważą problemu, jakim jest ich uzależnienie, żadne przymusowe leczenie nie przyniesie zamierzonego efektu.

W ośrodkach leczenia uzależnień leczą się przeróżni ludzie z różnych środowisk. Często przebywają tak także osoby skierowane na leczenie wyrokiem sądu - tzw. przymusowe leczenie. Najczęściej takie osoby musza kontynuować leczenie przez okres 2 lat, składa się na to: ok. 2 tygodnie detoksu, ok. 6 tygodni leczenia zamkniętego i dalsza terapia po wyjściu z ośrodka, obejmująca spotkania grupowe i indywidualne z terapeutą. Sąd, za pomocą kuratora sądowego nadzoruje oraz kontroluje przebieg i wyniki tego leczenia. Bardzo trudno jest pracować terapeutom z takimi pacjentami przymusowymi. Na początku jest w nich dużo złości, bunt. Mimo, że przebywają na teranie oddziału to często nie godzą na żadne rozmowy, pracę nie uczęszczają na zajęcia. Po pewnym czasie to jednak mija i zaczynają chodzić na zajęcia chociażby z nudów, lub pod wpływem innych pacjentów, którzy opowiadają o przebiegu zajęć. Lecz dłuższe efekty tej pracy zależą tylko od nich i ich mobilizacji po wyjściu z palcówki.

W takim zamkniętym ośrodku leczenia uzależnień obowiązuje wewnętrzny regulamin, który określa zasady komunikowania się pomiędzy pacjentami i normy zachowania. Jednym z punktów takiego regulaminu jest zakaz przeklinania, jest to związane z pozbywaniem się starych nawyków. Ze względu na to, że mogą tam przebywać byli więźniowie to w regulaminie występuje także zakaz grypsowania, jako, że jest to również forma komunikacji nie używana na co dzień w warunkach wolnościowych, a do takich warunków właśnie wyjdą później uzależnieni. Kolejną zasadą panującą w takim miejscu jest zwracanie się do siebie pacjenta i terapeuty np. `Panie Adamie', `Pani Aniu', a nie `Panie Kowalski', ani po imieniu. Chodzi tu o wyśrodkowanie sytuacji pomiędzy budowania kontaktu, więzi, który jest konieczny do poprawnej atmosfery leczenia, lecz z drugiej strony nie dania sobie „wejść na głowę”. Terapeuta musi mieć szacunek u swoich pacjentów. Ich relacje można porównać z racjami pomiędzy lekarzem i pacjentem w szpitalu, gdzie należy słuchać wskazówek i poleceń lekarza, aby wyzdrowieć, gdyż jest to osoba doświadczona, posiadająca wiedzę.

Głównie, praca - leczenie osoby uzależnionej jest komunikacja - rozmowa i oddziaływanie na daną osobą właśnie taki sposób. Podstawa leczenie to praca w grupie. Odbywa się także terapia indywidualna z każdym pacjentem.

Niejednokrotnie w codziennej komunikacji z osobami nam bliskimi napotykamy wiele trudności i barier. Sytuacja komplikuje się jeszcze bardziej gdy komunikujemy się z osobami mało nam znanymi i mającymi problem do rozwiązania. Mowa tu o komunikacji między pomagaczem (terapeutą) a osobą potrzebującą pomocy, np. uzależnioną. Osoby uzależnione od substancji jak również czynności często czują się odmienne, niezrozumiane, samotne, zagubione i małowartościowe. W komunikacji z osobami uzależnionymi podkreśla się ich podmiotowość, indywidualność a także kładzie nacisk na rozpoznanie potrzeb oraz postaw prezentowanych przez danego klienta.

Często rozpoczęciu terapii towarzyszą problemy komunikacyjne między terapeutą a osoba uzależnioną które wynikają z wzajemnej nieznajomości tychże osób a także ich odmiennych światopoglądów. W związku z tym, na samym początku terapii może pojawić się opór który jest naturalną reakcją obronną w momencie gdy ktoś próbuje nam narzucić pewne wartości lub wymusić określoną postawę. Opór uświadamia nam że osoba potrzebująca pomocy pragnie aby w procesie pomocy respektowano jej potrzeby, wyraża swój sprzeciw wobec konkretnych zachowań i postaw terapeuty. Opór skłania pomagacza do refleksji, pomaga w podjęciu decyzji o zmianie sposobu działania i pracy z klientem.

Prawidłowa komunikacja ma olbrzymi wpływ na osiągnięcie obranych celów terapeutycznych. Jacek Szczepkowski wymienia umiejętności terapeuty pomocne w pracy z osoba uzależnioną.

Ważne jest aby terapeuta na początku pracy z nowym klientem mimo posiadanej wiedzy o tejże osobie przybrał postawę niewiedzy i chęci poznania tego w jaki sposób sam klient rozumie swoją sytuację. Etykietowanie oraz szufladkowanie nie jest wskazane w żadnym procesie komunikacji a zwłaszcza z osobami uzależnionymi które niejako są już naznaczone społecznie i postrzegane przez pryzmat własnego uzależnienia.

Kolejną ważną umiejętnością jest posługiwanie się językiem klienta. Wiedza na temat tego do jakich kręgów społecznych należy osoba potrzebująca pomocy oraz tego jakim językiem się posługuje. Ponieważ jak pisze J. Szczepkowski „język pomagania to język naszego klienta”. Nie chodzi tu o naśladowanie języka osoby poddającej się terapii a raczej o używanie słów kluczy, metafor, powiedzeń z językowego słownika klienta które są dla niego zrozumiałe przez co bardziej trafne. Ważne jest również stosowanie tak zwanego „pozytywnego języka, czyli języka obecności czegoś, zamiast braku. Stąd pomocne jest zadawanie pytań o to, co jest i będzie, a nie o to czego nie było, nie ma i nie będzie.

Istotnym czynnikiem mającym wpływ na przebieg terapii jest również umiejętność słuchania ze zrozumieniem. Uważne słuchanie klienta pomaga poznać jego punkt widzenia sytuacji w której się znajduje. Dla pewności że odczytaliśmy dany przekaz tak jakby chciał tego nasz klient możemy zastosować parafrazę lub echoing (powtarzanie kluczowych słów klienta).

W terapii ważna jest również umiejętność stawiania właściwych pytań. Osoby uzależnione zazwyczaj negatywnie reagują na próby pouczania, przekonywania czy motywowania. Bezpieczniejsze i bardziej skuteczne jest stawianie różnorodnych pytań w celu pozyskania informacji pomocnych w budowaniu planu wyjścia z nałogu. Są to:

- pytania o postęp i zmianę,

- pytania o przyszłość i cele,

- pytania o wyjątki,

- pytania monitorujące (skalowanie)'

- pytania o radzenie sobie.

Na zadawane pytania nie zawsze uzyskujemy bezpośrednie odpowiedzi, jednakże skłaniają one klienta do refleksji nad własną postawą.

Okazuje się że w relacjach terapeutycznych także cisza stanowi pewną wartość. Może ona świadczyć o tym że nasz klient rozważa daną kwestię, milczy gdyż nie chce udzielać pochopnej odpowiedzi lub też nie zna odpowiedzi i dopiero w momencie werbalizacji pytania uświadamia sobie swoją niewiedzę. Terapeuta nie powinien zwalczać ciszy i wymuszać na kliencie odpowiedzi powinien być świadomy że owa cisza jest w danym momencie czymś czego potrzebuje klient.

Czasami klientowi sprawia trudność opowiedzenie terapeucie o swoim położeniu, dlatego też pomocna techniką staje się skalowanie, czyli określenie swojej sytuacji na skali. Skala ilustruje co zostało już osiągnięte przez klienta a co jeszcze pozostało do zrealizowania na drodze do wyjścia z kryzysu.

Cechą przydatną w procesie komunikacji z osobami uzależnionymi jest umiejętność

komplementowania. Jak już wspomniałam uzależnieni mają często niskie poczucie własnej wartości, nie dostrzegają w sobie mocnych stron i pozytywnych cech które mogli by wykorzystać w procesie wychodzenia z kryzysu. Podnoszenie u osób uzależnionych poczucia własnej wartości jest więc zadaniem terapeutów. Ważne jest aby uświadamiali oni klientom ich pozytywne cechy oraz wykorzystywali ich zasoby w pracy nad wyjściem z uzależnienia.

Terapeuta o wysokim poziomie umiejętności komunikacyjnych oraz mający obszerną wiedzę na temat technik terapeutycznych, traktujący każdego klienta jako indywidualność ma duże szanse na osiągnięcie sukcesu terapeutycznego i wyprowadzenie jednostki z uzależnienia.

Bibliografia:

1. Dobek-Ostrowska B., Podstawy komunikowania społecznego, Wrocław 2007.

2. Motyka M., Komunikacja terapeutyczna w opiece ogólnomedycznej, Kraków 2011.

3. Niesporek A., Uzależnienie od alkoholu [w:]

4. Szczepkowski J., Terapia młodzieży z problemem narkotykowym. Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach, Toruń 2007.

5. http://www.wotuwgiz.republika.pl/index.html [dostęp: 9 grudnia 2011]

B. Dobek-Ostrowska, Podstawy komunikowania społecznego, Wrocław 2007, s. 19-20.

M. Motyka, Komunikacja terapeutyczna w opiece ogólnomedycznej, Kraków 2011, s. 91.

Tamże, s. 91-120.

A. Niesporek, Uzależnienie od alkoholu,

http://www.wotuwgiz.republika.pl/index.html

J. Szczepkowski, Terapia młodzieży z problemem narkotykowym. Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach., Toruń 2007, s. 67.

J. Szczepkowski, Terapia młodzieży z problemem narkotykowym. Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach., Toruń 2007, s. 72.

Tamże, s. 73.

Tamże, s.75.

Tamże, s.75.

Tamże, s. 77.

Tamże, s. 78.

Tamże, s. 80.

Tamże, s. 81-82.

---