Prof. dr hab. Piotr Kowalski
Wybrane zagadnienia z folklorystyki
Wykłady, przez prezentację ważniejszych zdarzeń historii folklorystyki i jej najważniejszych pól operacyjnych, mają ukazać jej aktualną kondycję, pytania badawcze, ustalenia materiałowe i interpretacyjne.
1. Folklor i folklorystyka. Między paradygmatem filologicznym i antropologicznym. 2. Ludowość w badaniach literackich. Literacko-estetyczne ograniczenia kolekcji folklorystycznych. Pułapki edytorstwa folklorystycznego. Folkloryzm folklorystyki i jego światopoglądowe implikacje. 3. Ograniczenia tradycyjnych kategorii definicyjnych folkloru. 4. Tekst folkloru jako przedmiot poznania folklorystyki. Tekst i jego sytuacja wykonawcza. Wykładniki czasoprzestrzenne tekstu folkloru. Interakcyjna natura tekstu folkloru. 5. Genologia folklorystyczna. Przegląd tradycji badawczych. Teksty (ich klasy) i typologie sytuacji komunikacyjnych. Gatunek jako zespół dyrektyw praktycznych i wyborów negatywnych. 6. Mikroformy folkloru. Zagadnienia paremiologii. Zagadka, jej tradycje i zbiory. 7. Formuły magiczne. Inskrypcje. 8. Współczesne formy inskrypcyjne (sztambuchy, wpisy wotywne; graffiti). 9. Modlitewki. Magiczna formuła sprawcza, modlitwa, mit. Zagadnienia poetyki. 10. Bajka i zagadnienia bajkoznawstwa. 11. Legendy, podania, epika ludowa.
12. Podania wierzeniowe i ich współczesne wersje: urban legends. 13. Anegdota, żart, facecja. 14. Pieśń ludowa. Zagadnienia typologii pieśni. Charakterystyka głównych typów. Ballada. 15. Tzw. twórczość samorodna, czyli granice folkloru. Poezja ludowa.
Literatura: Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, oprac. G. Godlewski, A. Mencel, R. Sulima, Warszawa 2003 (tu rozdziały V-XI);
J. Bartmiński, Folklor - język - poetyka, Wrocław 1990;
D. Czubala, Współczesne legendy miejskie, Katowice 1993;
A. Engelking, Klątwa. Rzecz o ludowej magii słowa, Wrocław 2000;
P. Kowalski, Współczesny folklor i folklorystyka, Wrocław 1990;
J. Krzyżanowski, W świecie bajki ludowej, Warszawa 1980;
J. Ługowska, W świecie ludowych opowiadań, Wrocław 1993;
W. Propp, Nie tylko bajka, wybór i przekł. D. Ulicka, Warszawa 2000;
R. Sulima, Folklor i literatura, Warszawa 1976, 1985.