Eutanazja
Słowo pochodzenia greckiego (eu - dobry łagodny, thanatos- śmierć)
W starożytności słowo eutanazja odnosiło się do umierających i rozumiane było jako : FELICI VEL HONESTA MORTE MORI (szczęśliwą lub dobrą śmiercią umierać)
W STAROŻYTNOŚCI nie wiązano raczej pojęcia „eutanazja” ze śmiercia samobójczą
STOICY: Mianem dobrej śmierci określali zakończenie życia przez mędrca, w odpowiedni sposóbi w odpowiednim momencie (nie zależnie od metody !!) - nie tylko z powodu nie uleczalnej choroby, ale zawsze, gdy z okoliczności wynika że trzeba odejść z tego świata.
TROCHĘ HISTORI …
„nigdy nikomu nie ani na żądanie, ani na prośbę niczyją nie podam trucizny” - Hipokrates
Tomasz Morus - był wrażliwym i pobożnym katolikiem a jednak uznawał eutanazję za czyn odważny i dopuszczalny moralnie.
Tomasz Morus „Utopia” - na wyspie zamieszkałej prze utopian eutanazja była zalecana przez kapłanów - dalej jest fragment książki
Francis Bacon „obowiązkiem lekarza jest nie tylko dążenie do wyleczenia pacjentów, ale także łagodzenie bólu i cierpień związanych chorobą; i to nie tylko po to aby łagodzenie bólu przyczyniało się i (definiuje pojęcie eutanazji jako: ) prowadziło do wyzdrowienia, lecz także wtedy, gdy nie ma już nadziei - aby dało pacjentowi łagodną i spokojną śmierć, gdyż nie ma nic szczęśliwego niż ta eutanazja”
Nitzche - w utworze „Tako rzecze Zaratustra” ocenę czy dane życie ma jeszcze wartość, czy jest jej pozbawione, pozostawia społeczeństwu
Życie które utraciło wartość powinno się jak najszybciej zakończyć
Nieuleczalny jest dla społeczeństwa jak pasożyt „wegetowanie z dnia na dzień w tchórzliwej zależności od lekarzy i zabiegów, gdy już się postradało sens życia, prawo do życia, winno budzić najgłębszą pogardę w społeczeństwie
Rola lekarzy ogranicza się do służenia wschodzącemu życiu
1920 r. Alfred Hoche i Karl Binding
“dopuszczalność niszczenia niegodnego życia”
Niechlubnym kontynuatorem idei Hoche'go został Adolf H. poszukiwany przez prokuraturę od 1945 r. za masowe malowanie motyli :D
„gdy człowiek nie posiada już siły do walki o własne zdrowie, kończy się jego prawo do życia na tym świecie wojowników, gdyż prawo to należy się silnym <<całym>> a nie słabym, <<połówką>> A. Hitler „Mein Kampf”
„jeśli Niemcy będą miały każdego roku milion zdrowych, silnych dzieci, a jednocześnie wyeliminuje się siedemset - osiemset tysięcy słabych obywateli, w rezultacie końcowym siła narodu się zwiększy” j.w.
1996 r. - Północne terytorium Austrii legalizuje eutanazję
1997 r. - Australijski parlament wycofuję zgodę na eutanazję
1997 r. - Amerykański stan Oregon legalizuje prawo do towarzyszenia w samobójstwie (jakie ładne określenie)
2001 - Holandia legalizuje eutanazję
2002 - Belgia legalizuje eutanazję
DEFINICJA Eutanazja (gr. Dobra śmierć) - zamierzone zadawanie śmierci osobie nieuleczalnie chorej umotywowane skróceniem jej cierpień.
Ze względu na podjęcie decyzji o uśmierceniu chorego, eutanazję dzieli się na:
Personalną - gdy o śmierć prosi chory lub jego rodzina; (może być dobrowolna lub niedobrowolna)
Legalną- gdy o śmierci decyduje prawodawstwo danego państwa, lub toleruje tego rodzaju postępowanie
Ze względu na sposób przeprowadzenia eutanazji
Eutanazja czynna - postępowanie świadome, zmierzające do skrócenia życia chorego (np. iniekcja zwiększonej dawki narkotyku)
Eutanazja bierna - przyspieszenie śmierci przez zaprzestanie stosowania wobec osoby cirpiącej odpowiednich środków podtrzymujących życie (np. odłączenie od aparatury)
Ortotanazja - oznacza - zgodnie za słownikiem W. Kopalińskiego - zaniechanie dalszego sztucznego podtrzymywania życia (gr. Orthos - prosty, prawdziwy)
Dystanazja - stosowanie aparatury i zabiegów potrzymującej „życie” u osoby w stanie śmierci pnia mózgu (śmierci osobniczej)
Kryptanazja - potajemne odbieranie życia ludziom chorym bez ich zgody i uświadomienia zagrożenia
Wspomagane samobójstwo - przepisanie choremu śmiertelnej dawki odpowiednich środków, tak aby samodzielnie mógł je zażyć w wybranym przez niego momencie
Uporczywa terapia - pewne zabiegi medyczne, które przestały być adekwatne do realnej sytuacji chorego, ponieważ nie są już współmierne do rezultatów jakich można oczekiwać, lub też są zbyt uciążliwe dla samego chorego i dla jego rodziny
Teoria podwójnego skutku - dopuszczenie ryzykownego leczenia przeciwbólowego w kodeksie etyki lekarskiej wynika z przyjęcia teorii podwójnego skutku, która głosi, że jeśli nasze działanie nieuchronnie spowoduje dwa skutki dobry i zły, natomiast naszym zamiarem jest osiągnięcie wyłącznie skutku dobrego ( w tym wypadku uśmierzenie cierpienia0, to wolno nam podjąć owe działanie i nie będziemy moralnie odpowiadać za sprawstwo skutku złego (śmierci)
CZY PACJEN MA PRAWO DO ŚMIERCI ?
Najwyższym nakazem etycznym lekarza jest dobro pacjęta. Powszechnie przyjmuje się, żę owym „dobrem pacjęta” jest jego życie i zdrowie
Powołanie lekarza stanowi służba dwóm wartością - „ochrona życia i zdrowia ludzkiego, zapobieganie chorobom, leczenie chorych”
DEKLARACJA PRAW CZŁOWIEKA I OBYWATELA (10.XII 1948)
Art. 3 „każdy człowiek ma prawo dożycia, wolności i bezpieczeństwa swojej osoby”
Uregulowania prawne
Konstytucja RP
Art. 38 „Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia”
Kodeks karny
Art. 150 - kto zabija człowieka na jego żadanie i pod wpływem współczucia dla niego podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5
- W wyjątkowych wypadkach sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
Art. 151 „ kto namową lub przez udzielanie pomocy doprowadza człowieka do targnięcia się na żucie, podlega karze pozbawinia wolności od 3 miesięcy do lat 5
Kodeks Etyki Lekarskiej
Pomoc chorym w stanach terminalnych
Art. 30 lekarz powinien dołożyć wszelkich starań aby zapewnić choremu humanitarną opiekę terminalną i godne warunki umierania. Lekarz winien do końca łagodzić cierpienia chorych w stanach terminalnych i utrzymywać w miarę możliwości jakość kończącego się życia
Art. 31 lekarzowi nie wolno stosować eutanazji ani pomagać choremu w popełnianiu samobójstwa
Art. 32 W stanach terminalnych lekarz nie ma obowiązku podejmowania i prowadzenia reanimacji lub uporczywej terapi i stosowania środków nadzwyczajnych. Decyzja o zaprzestaniu reanimacji zależy od lekarza i jest związana z oceną szans leczniczych.
Eutanazja jest legalna w Belgii, Holandii, w Stanie Oregon
Oregon
Death with Dignicy Act - zezwala na samobójstwo pacjentowi
>18 lat
Mieszkaniec Oregonu
Posiada zdolność komunikowania i podejmowania decyzji dotyczących stanu swojego zdrowia
Został uznany za nieuleczalnie chorego, którego śmierć nastąpi najdalej w ciągu 6 miesięcy
Dwukrotnie, w odstępie co najmniej 15 dni, wystąpił z ustną prośbą o środek uśmiercający
A następnie udokumentował swoje żądanie na piśmie
Testament życia- prawie we wszystkich stanach USA - dokument w którym pajent stwierdza że jeśli znajdzie się w stanie terminalnym, nie wyraża zgody na reanimację i stosowanie środków nadzwyczajnych, domaga się natomiast podawania środków przeciwbólowych, nawet jeśli grożą skróceniem życia
Holandia - eutanazja jest rozumiana jako „celowe i przemyślane działanie kończące życie danej osoby, a dokonane prze inną osobę, na wyraźne żądanie tej pierwszej”.
STAN WEGETATYWNY - według klasycznej definicji występuje u pacjenta, który jest przytomny, ale pozbawiony świadomości, Zachowane są u niego reakcje odruchowe, które zależą od prawidłowego funkcjonowania rdzenia przedłużonego (np.: reakcje obronne, postawy ciała, regulacja temperatury, krążenia, chory samodzielnie oddycha, trawi podane mu pokarmy). Pacjent jest jednak pozbawiony zmysłowego kontaktu ze światem zewnętrznym. Jest to spowodowane uszkodzeniem półkul mózgowych, które zapewniają człowiekowi świadomość siebie, otoczenia, warunkują celowość działania.
Śmierć mózgu
Zdjęcie RTG potwierdzające śmierć mózgu-warto zwrócić uwagę na to, że główna żyła jest ciemna.
Śmierć mózgu jest jednoznaczna z nieodwracalnym ustaniem funkcji pnia mózgu.
Jednak nie wszystkie komórki mózgu muszą być martwe do stwierdzenia śmierci mózgu. Rozpoznanie takie przebiega dwuetapowo.