W- 5
Anatomia funkcjonalna mięśni:
Mięśnie:
gładkie - drobne, wrzecionowate komórki do 0,5 nm, jednojądrowe. Mają inny układ skurczu niż mięśnie poprzecznieprążkowane
robocze serca- prążkowane, bez wyraźnych miofibryli
szkieletowe- wyraźne miofibryle podzielone na fragmenty-sarkomery; bardzo liczne mitochondria
Mięśnie mimiczne nie są mięśniami szkieletowymi, są związane ze skórą
Komórki przedsionków serca poza funkcją mięśni pełnią też funkcję gruczołową-> wydzielają przedsionkowy peptyd nakrialny
Mięśnie gładkie - charakterystyka.W komórkach:
filamenty cienkie: aktyna z tropomiozyną, brak tropomiozyny filamina, kaldesmon (też białko wiążące Ca2+)
filamenty grube; spolaryzowana powierzchniowo miozyna
ciałka gęste związane z błoną; dużo alfa-aktyny pełnią rolę linii Z
filamenty pośrednie i ciałkacytoplazmatyczne pełnią rolę cytoszkieletu
komórki połączone są złączami szczelinowymi- koneksomami, pobudzenie rozprzestrzenia się z komórki na komórkę, skurcz narasta powoli, napięcie może utrzymywać się długo
dzielą się na 3 typy:
wielojednostkowe silnie unerwione (np. mięśnie nasieniowodów czy rozwieracz źrenicy)
jednojednostkowe czyli trzewne- słabo unerwione, wykazują automatyzm
typ pośredni o unerwieniu asymetrycznym (mięśnie pęcherza moczowego i tętniczek)
są wyposażone w różne receptory hormonalne. Zależne są też od wejścia jonów Ca 2+ podczas pobudzenia
Autonomiczny układ nerwowy:
Część czaszkowa- pień mózgu układ przywspółczulny
( 1 neuron przedzwojowy unerwia 1,2-zazwoje)
część piersiowo-lędźwiowa układ współczulny
( 1 neuron przedzwojowy unerwia 15-20 zazwojowych)
część krzyżowa układ przywspółczyulny
Zwoje współczulne:
4 szyjne (górny, środkowy, pośredni, dolny)
5 piersiowych
4 lędźwiowo-krzyżowe (trzewny=słoneczny, krezkowy górny, krezkowy dolny.....)
Sploty są połączeniami nerwów.
W układzie autonomicznym drogi odśrodkowe do efektora są dwuneuronowe (neuron przedzwojowy, zwojowy i dąży do efektora) . przedzwojowe neurony mogą dawać rozgałęzienia.
PORÓWNANIE BUDOWY UKŁADÓW
WSPÓŁCZULNY PRZYWSPÓŁCZULNY
Część piersiowa i lędźwiowa rdzenia pochodzenie włókien pień mózgu i część krzyżowa
Przedzwojowych rdzenia
Pnie współczulne i zwoje po lokalizacja zwojów zwoje w narządach efektorowych
Obu stronach kręgosłupa lub w ich pobliżu
Bardzo szeroki, zakończenia zasięg występowania ograniczone do obszaru głowy,
W obrębie całego ciała włókien zazwojowych klatki piersiowej, jamy brzusznej
I miednicy
Neuron przedzwojowy dywergencja 1 neuron przedzwojowy wpływa
Unerwia 15 neuronów zazwojowych impulsu najczęściej na 2 neurony zazwojowe
Brak wyspecjalizowanej synapsy zakończenia włókien kolbki synaptyczne
-perełkowatości nerwowych
WPŁYW UKŁADÓW WSPÓŁCZULNEGO I PRZYWSPÓŁCZULNEGO NA NARZĄDY EFEKTOROWE
Układ współczulny narząd układ przywspółczulny
Rozszerzenie źrenica zwężenie
Rozkurcz m.rzęskowy oka skurcz (widzenie bliskie)
Piloerekcja m.m. włosów --
--- gruczoły łzowe pobudzenie wydzielania
pobudzenie wydzielania gruczoły potowe --
+ serce -
+ częstość skurczów -
+ kurczliwość --
+ szybkość przewodzenia -
na ogół zwężanie naczynia krwionośne raczej rozszerzanie
rozrzerzanie oskrzela zwężanie
- przewód pokarmowy +
skurcz stymulowany mięśnie zwieracze skurcz hamowany
hamowanie wydzielania trzustka pobudzanie wydzielania
ejakulacja prącie erekcja
Układ ruchowy człowieka tworzy około 400 mięśni poprzecznie-prążkowanych; stanowią one ok. 40% masy ciała
Aktywność mięśniowa wpływa na:
siłę mięśni
ich strukturę
wytrzymałość
właściwości ich przyczepów
strukturę kości
wzmocnienie stawów
zmiany plastyczne układu nerwowego
wydolność układu oddechowego
wydolność układu sercowo-naczyniowego
sprawność regulacyjną
Unieruchomienie powoduje postępującą utratę siły o około 20% na tydzień.
Anatomiczne typy mięśni:
Kryterium:
przebieg włókien mięśniowych w stosunku do ścięgien i przyczepów
liczba stawów nad którymi mięsień przebiega: jedno- lub wielostawowe
Głowa- mniej ruchoma część mięśnia, zwykle bliżej osi ciała
Ścięgno końcowe- dalsze od osi. Rozcięgno to płaskie ścięgno
Typy brzuśców (zależnie od ścięgien);
wrzecionowaty
jednopierzasty
dwupierzasty
wielopierzasty
dwugłowy, płaski, podłużny, dwubrzuścowy, wielopierzasty
Podział funkcjonalny mięśni. Mięśnie antagonistyczne
zginacz i prostownik
przywodziciel i odwodziciel
odwracacze i nawracacze
dźwigacze i obniżacze
zwieracze i okrężne
mięśnie synergiczne wspierają swoje działanie
Mięśnie o różnych funkcjach wykorzystują różne dźwignie kostne i mają różną budowę
mięsnie izotoniczne (m. Ramienny) mają stałe napięcie, w czasie skurczu zmienia się ich długość
mięśnie izometryczne (m. Posturalne np. strzałkowy) - zmienne napięcie, nie zmienia się ich długość
Nasze ruchy polegają na skurczach tężcowych - zależne są od częstości impulsu
Istnieją dźwignie dwuramienne lub jednoramienne (ręka)
Urządzenia pomocnicze mięśni:
ścięgna i rozcięgna
powięzie i przegrody międzymięśniowe
pochewki włókniste ścięgien
torebki i więzadła stawowe
więzadła pozastawowe
kaletki maziowe (woreczki łącznotkankowe)
pierścienie i troczki ścięgniste
bloczki- urządzenia zmieniające kierunek przebiegu ścięgien (np. oczka chrząstkowe)
kostki włączone w ścięgna - trzeszczki (np. rzepka w mięśniu czworogłowym uda)
Porównanie szybkości rozwijania maksimum napięcia
szybko kurczący się (np. oczodołowy)
np. m. Brzuchaty łydki
wolno kurczący się
Precyzja ruchu zależy od ilości zakończeń nerwowych z aksonem w komórkach mięśni.Na przykład w palcach jest relatywnie niewiele mięśni, ale dużo zakończeń.
Charakterystyka jednostek motorycznych
Typ I Typ II A Typ II B
Funkcje posturalne regulacja przy wysiłku maksymalnym
Stale wysoka częstość często, ale nie stałe skurcze
Motoneurony oraz wzorzec wyładowań
Częstość skurczu
Cecha typ I typ II A typ II B
Czerwone, szybkie białe, szybkie
Linia Z szeroka pośrednia wąska
Złącza N-H małe,proste pośrednie duże, złożone
Mitochondria liczne pośrednie nieliczne
Kapilary liczne liczne nieliczne
Metabolizm tlenowy tlenowo-beztlenowy beztlenowy
Glikogen niska zawartość pośrednia wysoka zawartość
Mioglobina wysoka zaw. Wysoka zaw. Niska zaw.
Miozyna niska zaw. Wysoka zaw. Wysoka zaw.
Zdolności
Oksydacyjne znaczne znaczne nieznaczne
Skurcze powolne pośrednie szybkie
Pobudzenia ? pobudzenie toniczne pobudzenie
Częstotliwość 10-20Hz w max. 30-60Hz
Odporność na
Zmęczenie wysoka pośrednia niska
Mięśnie związane z pionizacją ciała człowieka:
mięśnie szyi (płatkowaty, pochylne szyi, podpotyliczne)
mięśnie głębokie grzbietu i obręczy kończyny tylnej (mięsień prostownik grzbietu)
mięśnie prostowniki kończyny tylnej ( czworogłowy uda, płaszczkowaty, brzuchaty łydki)
mięśnie płaskie i podłużne brzucha (skośne, zewnętrzne i wewnętrzne, poprzeczny, tłocznia brzuszna)