NAUKA:*dziedzina aktywnoś kt cel jest obiektywn poznan otaczaj nas rzeczywist *proces społ w wynik kt powst twierdzenia, hipotez ,teori *wiedza ludzk ujęt w syst twierdzeń i hipotez (wiedzą o przyrodz,człowiek,społeczeńs..) Każd nauk posiad własn przedm badań, własn syst pojęciowy,metod badań. N opier się na 3zasad: *ogólność(wiedz dot wszystk) *konieczność(wiedz wyklucz możliw bycia inaczej) *niezmienność(prawd nie możn zmienić w fałsz) FUNKCJ SPOŁECZN N: *Diagnostyczna-gromadz wiedzę o tym co było lub jest *Prognostyczna-określ przebieg zajwisk przyszłych,zmin i rozwoj obiektywn rzeczywistoś *Instrumentaln-techniczn-dostarcz wiedz o tym jak realizow zamierzon cele społecz *Humanistyczn-umożliw zaspokajan potrzeb intelektual człow oraz pozwal na kształtowan jeg nakoweg pogląd na świat *Wychowawcz/ideologicz-kształt świadom społeczn i ideolog społ. PODZIAŁ: *Formalne tj racjonaln i dedukcyjn(logika,matemat) Racjonalizm-rozum to najważ władz wyróżniaj człow spośr wszystk istot.Rzeczywistoś poznaj się przez rozum. *Empiryczn-tj realn,niekied indukcyjn(przydornicz,społeczn,czasem nazyw humanstyczn) Empiryzm-poznan zaczyn się i pozostaj w sferz zmysłowośc. DEDUKCJA-metod wnioskowan częst stosow w matem i logic |rodz rozumow logiczn maj na cel dojśc do określon wniosk/poleg na wyprowadz z jedneg prawa różn twierdzeń,założ,zdań/droga od ogółu do szczegół/ w odróżn od rozumow indukcyjn jest w całoś zawart wewn swoich założ tzn nie wymag tworzen now twierdz czy pojęć lecz jest tylk prost wyciągan wniosk INDUKCJA-to rozumowan ,,w odwrotn kierunk'' z wiel cząsteczkow przesłanek wyprowadzam wniosek ogóln,teor czy prawo/drog od ogół do szczegół // Ze wzgl na przedm badań nauk możn podziel: a)przyrodnicz-badaj zjaw przyrod b)społeczn(cel-poznan rzeczywistoś społeczn tj zjawisk i proces społeczn. Wśród nich znajd się: *socjologi-badaj m.in. struktur społecz i praw ich rozwoj *ekonomia-bad praw rządząc produkcj i podział dóbr materialn *demografia *psycholog-zakres jej studiów stanow cech psychiczn człow oraz stosunk z otoczeniem *pedagogika. Nauk te wpółpracuj ze sob i uzupełniaj się.

Pedagogia i pedagogik pochodz od greck wyraz ,,paidagogos'' (pais-chłopiec ;ago-prowadzę). W staroż Grec ,,paidagogos'' oznacz niewolnik, kt zad był odprowadzen dziec sweg pana na miejsc ćw fiz zwan palestrą.W późn czas sprawow on nie tylk opiek fizycz ale takż kształc umysłow. Czynność te zaczęt nazyw ,,paidagogija''. Stąd podstawow termin pedagogi oznacz samo dzieło wychowan,zespół czynnoś i umiejętnoś wychowawcz.// PEDAGOGIKA-dostarcz wiedzy umożliwiaj realizac podst cel wychowan.Ukazuj rolę i znaczen w rozwoj i kształtowan ludzk osobowoś,a takż w życ społecz. P jest nauk o wychow człow(dziec,młodzież i takż ludz dorosł,poniew człow przez cał życ podleg proces wychow,oddziałuj na nas rodzina,szkoł,grup rówieśnicz,lektur,teatr,film,radi,telewizj itp.) P zajm się całośc zjawisk wychowawcz tzn warunk w kt one przebieg,celam kt maj służ,proces i tresc działaln wychowawcz,intytucj kt te działaln prowadz.// RODZAJE WYCHOWANIA KT ZAJM SIĘ PEDAGOGIKA:*Naturalne-wych w życ rodzinn,społeczn,w zbiorow pracy lub w woln czas np. czytan ksiazk *Celowo zamierzone-czyl przygotow do przyszł zawod,stan,pracy czy walki *Wych organizow programow w specjaln instytucj wychoawcz jak szkoł,uniwersyt,seminaria.//ZADANIA PEDAGOGIKI:*gromadz wiedz o rzeczywistośc wychowawcz *wykrywan związk i zależnoś międz zjawis wychowawcz,wyjaśn tych zw*ustalanie cel i zasad wychowania,wskazyw możliw i spos rozwiązyw probl wychowawcz w konkretn środ wychowaw// PODZIAŁ PEDAGOGIKI: *P.praktyczn lub empiryczn-obserw,zbieraj i badaj całoś doświadcz wychowawcz rodzic,nauczyc,wychow mając doczynien z dziećm,młodzież itp opracowująca takż dośw dydaktyczn i metodyczn przy wszelk nauczan i uczen się *Opisow lub eksperymentaln-bada prawa rządząc przebieg zjaw biolog,psycholog,socjologiczn,kulturow związan z wychowaniem *Normatywn-na podst filozof człow i teorii bada naturę człow,wytwor jeg kultury i na tym tle ustal wartości,cele,idee i normy którymi powinn kierow się wychowanie *Teoretyczna czyl pedag ogóln-dąży w oparc o mater empiryczn,eksperymental dostarczan przez wcześniejsz dział pedagogiczn badań,do stworzen teorii odtwarzaj całą rzeczywistoś wychowawcz.// DZIAŁY PEDAGOGIKI:*P.ogólna-kt zajm się podstawam,struktur i celam wychowan,analizą doktryn pedagogiczn,problematyk wychowan a takż dziedzinam kt jeszcz się nie usamodzielniły *Dydaktyka-zajm się nauczan i uczen się,progr szkoln i podręcznik oraz pomoc szkoln *Teor wychowan moralneg i teor wych estetyczn kt przyjm miano wychowan przez sztukę *Historia wychowania-jest nauk o metod,formach i organizacj wychowania,ustrojach szkoln i system oświatow a takż nauk o historyczn rozwoj myśl pedagogiczn *Pedagogik porównawcz-bad syst oświatow różn kraj w łącznośc z ich ekonomiczn i społeczn rozwoj.

WYCHOWANIE to świadom i celow dział pedagogicz zmierzaj do osiągn względn stał skutk(zmian rozwojow) w osobow człow.CECHY WYCHOWANIA:*Złożoność wychowan- to proc adaptacji do obowiązuj norm postępowan*Intencjonalność wych- oznacz że wychowawc jest świadom cel jakie pragn realizow w wynik działaln wychowawcz*Interakcyjność to proc wychowawcz współdziałania ze sob wychowawc i wychowank*Relatywność- wiąż się z trudnościam jakich dostarcz przewidywan skutk oddziaływ wychowawcz*Długotrwał wychowania oznacza iż człow podleg przemian wychowawcz niemal przez cał życi.CELE WYCHOWANIA: *C.kreatywn -poleg na wywołan,ukształtow np.now zainteresow *C.optymalizujące-poleg na zwiększ,wzmocn np.wrażliwoś *C.minimalizujące- poleg na osłab,ogranicz np. agresj *C.korekcyjn-poleg na przekszt,zmianie np. postawy.METODY WYCHOWANIA: *M.modelowania-met własn przykład *M.zadaniow-poleg na powierzan dzieciom i młodzież konkretn zad *M. perswazyjn poleg na uświadam dziec i młodzież różn obowiązk jakie maj wobec społeczeńst *M.nagradzania poleg na promowan pożądan zachow poprzez udzielan pochwał i przyznaw nagród *M.karania-to spos oddziaływ wychowawcz za pomoc stosow kar w cel zapobieg niepożądaneg zachowan *M.oddziaływań grupow-poleg na zachęc dziec i młodzież do uczestnic w działalnoś zespołowych.

DZIEDZINY WYCHOWANIA:*Wych.moraln-zmierz do zapoznan młodzież z różn sposob postępow moralneg *Wych,estetyczn- kształtow wrażliwoś i kultury dziec i młodzież *Wych seksualn-ogół oddziaływ zmierzaj do kształtow u dziec i młodzież postawy szacunk w stosunk do płci odmienn *Wych patriotyczn-wdrażan i przyuczan do umiłow własn ojczyzn i narod

CELE KSZTAŁCENIA:to planow,zamierzon i długotrwał założ dydaktycz co do teg jak kształc,jakie wartoś wpajać i jakim metodam.//kierunkowskaz,świadom założon skutk kt chcem osiągn w porces kształc,działan,kt maj doprowadz do daneg stan rzeczy.

PODZIAŁ CK: *C.rzeczow (ogóln,odnosz się do rzeczywist) :c.kształc ogóln, c.kształc zawodow *C.podmiotowe(subiektywn,odnosz się do osobow wychowank) :c.kształc ogóln,c.kształc zawodow. ZWIĄZ CEL KSZTAŁC OGÓLN: 1)od str rzeczow:opanow ogóln wiedz o przyrodz,społeczeńs,technic,kulturz i sztuc, ogóln przygotow do działaln praktyczn-udział w przekształc przyrody,życi społecz itp. ,kształtow humanistyczn stosunk do ogólnoludzk wartoś oraz związ z nimi postaw i przekonań światopoglądow. 2)od str podmiotowej:ogóln rozwój sprawnoś umysłow i zdolnoś poznawcz, rozwój potrzeb kulturaln, motywacj i zainteresow poznawcz,społ,techniczn,estetyczn, wdrożen do samokształc i pracy nad sob przez cał życ człow. ZW CEL KSZT ZAWODOW: 1)od str rzeczow:opanow wiedz zawodow z tych dziedz kt są wartościow dla daneg zawod, przygotow do pracy wytwórczej, kształtow postaw i przekonań naukow ze szczeg uwzględnien dziedz życ związaneg z zawod. 2)od str podmiotowej:rozwin specjal uzdolnień ważn dla wykonyw daneg zawod, rozwój potrzeb, motywów i zainteres związ z danym zawod, wdrożen do ciągłeg doskonalen kwalifik poprzez samokształc. ZNACZ CEL KSZTAŁC W PROCES EDUKACYJ:stanow podst czynnik wyznaczaj rozwiązan inn elem proces kształc.Są wyznacznik dobor i układ treśc kształc, podstawow kryterium w doborz metod,form organizacyjn i środk dydaktyczn , stanow podstaw planowan i organizow działań uczestnik proces kształc, są kryter ocen efektywnoś proces dydaktyczn. RODZAJE CEL KSZT:

1)podz wg czasu:*potencjaln-funkconuj do moment rozpocz proc dydakt-wychow czyl do czas zanim zaczn się je osiągać *aktualne-symbolizuj one rozpocz proces edukacyj (do realiz włacz się nauczyc i uczniow) 2)podz wg przedmiot i podmiot kształcen: *rzeczow (przedmiotow)-oznacz określ zmian w zasob wiedzy,umiejęt jej stosow w praktycz i teoretycz działani uczn *podmiotowe-mamy na uwadz zmian w rozwoj sprawnoś umysłow,postaw i syst wartoś wywołan proces dydaktycz-wychowaw 3)podz wg stopn ogólnośc: *ogóln-wyrażaj to co ma być produkt końcow teg proces *pośredn-otrzym się w rezultac podział cel ogóln wyrażon w kategor funkcj na składnik w postac czynnoś *szczegółow-precyzyjn spos wyraż ogóln cel w postac zadań,pyt,probl,poleceń.Operac cel kształc to opisy zachow uczn jakie maj one przejaw po ukończ lekcj. 4)podz wg sfer osobowości: *poznawcz-dot zmian w sferz poznawczej osobowoś *emocjonaln-dot zmian w sferz afektywnej osobowoś *psychomotoryczn-dot zmian w sferz psychoruchowej osobowośc. CECHY CEL KSZT: KONSTYTUTYWNE: *wykonalnosc(realnosc) *logicznoś *dostrzegalność *wymierność *rzeczowość i precyzyjność SPECYF CECH CEL SZCZEGÓŁ:są sformułow z punkt widz uczn, opisuj co ucz potraf zrob po zakończ proces kształc np.,ucz umi nazw,rozpoznać,zastosow,przeanalizow itp., wymieniaj warun ograniczaj kt musz być spełn np.ogranicz czas,ogranicz liczb błęd.

EDUKACJ-jej cel jest rozwij coraz bardz złoż proc eduk.Obejm kształcen,wychowan.Jest to ogół proc kt cel jest zmienien ludzi a przed wszyst dziec i młodzież.Jest to proc zdobyw wiedz,poleg na zdob wiedz w szkol lub poza nią./kształc,ogół czynn i proces mających na cel przekaz wiedz,kształtow określ cech i umiejętnoś.E wg Okonia obejm kształc i wychow oraz instytucjonaln proc edukac.4 FORMY EDUK:*Formaln(szkolną), kt ma miejsc na etap eduk szkoln,w trakc stud oraz w ramach różn typ szkoleń. Zazwycz jest to proc prowadz do uzysk dyplom,certyfikat czy zaświadcz,opart na określ strukturz i organizacj nauki*Nieoficjal, kt zazwycz ma miejsc obok oficjaln proc nauczan bądź szkolen,ale zazwycz nie prow do uzysk w spos sformaliz certyfik i dyplom. Tego typ uczen się obecn jest w miejsc prac albo w ramach aktywn organiz społeczeń obywatelsk(np. organiz pozarządow ,młodzieżow,zw zawodow,klub sport.*Nieformaln, kt możn ogóln opis jako trwaj przez całe życ proc kształt się postaw,wartoś, umiejętnoś i wiedz na podst różnych dośw oraz wpływ edukacyjn otoczen (rodzin, znajom) Przykład mog tu być m.in. różn rodzaj edukac konkurs, projekty,film,gry multimed i symulacyjn,a takż edukac rozrywk, w które angaż się konkretn osoba. *Akcydentalną wynikającą z codzienn syt,kt wydarz się niespodziewan i nie były zaplanow ale były źródł cennej wiedz lub dośw.

E.PERMANENTNA=kształc ustawiczn- proc stałeg uzupełnian i doskonal kompetenc, współcześ to model edukacj kt zakład że kształc

to proc ciągły-nie ogranicz się do eduk szkoln, ale trwa w różn form przez cał życ człow.

NAUCZANIE: METODY: *oglądowe:pokaz,demonstracj przez nauczyc rzeczy, zjawisk,proces *słowne:a)pogadnk,dyskusj b)opis,opowiad,

wykład c)posługiw się książk *praktyczn:a)laboratoryjn b)zajęć praktyczn.///NAUCZ PROGRAMOW:to swoist,odrębn odmian metod nauczan

opartych na słowie a)programowanie liniowe b)programowanie rozgałęzione/// SPRAWDZ I OCENA WYNIK NAUCZAN: a)syst kontrol postęp

w nauce b)spos sprawdz wiad i umiejętn c)ocena wiad i umiejętn uczniów d)egzaminy. UCZENIE SIĘ-to proc nabyw trwałych zmian w szeroko

rozumian zachowaniu(wiadom,umiejet,nawyki,postawy) w toku bezpośr i pośred poznaw rzeczywis(dośw i ćwicz) NAUCZANIE-to proces kierow

uczeniem się uczni w toku planowan prac naucz z uczn. POZNAWAN NOWEG MATERIAŁ: Poznan zmysłow:opier się na dobrz zorganizow

obserw lub na działan praktyczn, wymag własn aktywnośc i samodzieln uczniów. Uczn mog poznać now rzeczy,zjawis i proces:a)poprz bezpośred

zetknięcie się z nimi np.widząc nowe przedm b)za pomoc mniej lub bardz zbliżon do rzeczywistoś środków zastępcz np.modeli,obrazów

c)za pomoc słowa mówioneg lub drukowaneg Spostrzeganie-poleg na tym że patrząc na przedmioty widzim to co rzuca nam się w oczy.Nauczyc

wykorzyst spostrzegawcz uczn gdy np.pokazuj im obrazek. Obserwacja-jest planowym spostrzegan przedm i zjawisk. Pozwal dochodzić do sądów

spostrzeżeniow mających dać odp na postawion probl.Dobrz zorganizow obserw poprzedz przygotow przed lekcj wszystk niezbęd pomoc naukow.

Przed rozpocz obserw nauczyc formułuj zagadnien i cel obserwac a następ daj instrukc co do jej przeprowadz. ZASAD NAUCZ I UCZ SIĘ:

1)Z.systematyczności-mówi o potrzeb systematycz utrwalan wiedzy.Zasad ta w duż mierz odnos się do uczn, kt w ten spos chce zdobyw i utrwal wiedz.

Systematyczn znacz codzienn lub w inn przedz czasow wracam do znan treśc i umiejętnoś. 2)Zas kształtow umiejętnoś uczen się:cel stos te zasad jest

doprowadz do syt w kt uczeń potraf samodzieln zdobyw wiedz i umiejętnoś. 3)Z.przystępnoś kształcen:poleg na stopniow trudnoś czyl dostosow treśc

I metod nauczan dostosowanych do stopn rozwoj i możliwośc uczn. 4)Z.świadomeg i aktywneg uczestnictw:poleg na świadom i aktywn uczestnic

uczn w proces uczen się czyl brania udział w dyskusj,wykonywan doświadcz,realizowan projektów. 5)Z.trwałośc wiedz:mówi o koniecznoś stosow

takieg przebieg proces dydaktyczn kt pozwol na trwałe przyswojenie wiedzy.Wielokrotn powracan do poznan treśc czy też wielokrotn powtarzan

poznan czynności pozwoli trwale i skutecznie coś zapamięt.Dłużej i lepiej pamiętamy rzeczy proste i konkretn. 6)Z.łączen teorii z praktyk:czyl wiązan

ze sob zdobyt wiedz z praktyką życ codzienneg.Zrealizow tej zas pozwol na spr prawdziwoś zdobyt wiedz i przygotow uczn do działaln praktycz.

Zdobywan wiedz i umiejętnoś mog być wykorzystyw w praktyc. 7)Z.poglądowości:wyraż konieczn zdobyw wiedz poprzez:bezpośr poznan omawianeg

aktualn zjawisk np. obserw zjaw fizycz występuj naturaln, bezpośr poznan omawian rzeczy-przedmiot

KULTURA -to ogół wytwor ludzk zarówn material jak niematerial,symboliczn i duchow. Mogą nimi być wzor zachow i myślen.Najcz jest rozumian jako całokszt materialneg oraz duchow dorobk społeczeńst.Kult tworz człow,to ogół tego co zost stworz przez ludzi,wszyst co ma wartoś naukow,społecz,artystyczn i technicz należ doK.To te dobra i wytwor człow,kt są godne kult,a więc w szczeg potrzeb pielęgn i czci. K.elitarna- opiera się na kulturz narodow, tradycj,dorobk społeczeń i jest przekazyw przez szkoł,teatr,galerie. K.masowa (popularna)- dociera do rozproszon publicznoś poprzez środk masoweg przekaz i nie wymag zbyt duż wysiłk intelektual. DZIEDZINY KULTURY: *K.materialna -wszelk fizycznie istniej rzeczow wytwor pochodz z przejaw działaln człow-zarówn przedm sztuki jak i przedm użytkow,narzędz oraz przedm życia codzienn.Do k.materialn zalicz się takż spos wytwarz przedmiot np.technologia produkc stali,spos upraw roślin i hodowl zwierząt itp.*K.duchowa ogół osiągnięć ludzi w dziedz nauki,sztuki,religii,moralnoś,obyczaj i tradycji.K.duchowa to takż dzieł sztuki oraz przechowyw wiedz o przeszłoś i języku.Odpowiad potrzebom poznawczy,estetycz i potrzebie rozrywki.*K.społeczna: normy moralne, ideologia, uczestnictwo w życiu kulturalnym*K.języka: porozumiew się zgodn z obowiąz (w danym społecz) normą językową*K.polityczna -całokształt indywid postaw polityczn członk danego społecz.Postawy te są wyraz uznawan wartośc,odnosz się przed wszystk do system władzy państwow.Od k.politycznej daneg społecz zależy stopień i charakt jego zaangażow w politykę,gdyż to właśn k.polityczna regul stosun między rządzącymi a rządzonymi.

K.fizyczna -ogół zachow przebiegaj wg przyjęt w danym środow społeczn reguł i norm postępow mając na celu dbałość o zdrow człow,o popraw jego postawy,prawidł rozwój psychofizycz oraz rezultaty tych zachowań.

---