Żołnierz    Temat zbiórki Najważniejsze zabawy Najważniejsze sprawy Gawęda 1. Śladami tradycji żołnierskiej Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki Zwiad: wyprawa do jednostki wojskowej lub muzeum wojskowego, Gawęda gościa - zapoznanie zuchów z tematem: „Żołnierz, wojsko, tradycja, historia". Krąg rady - Wpis do kroniki gromady. Obrzędowe zakończenie zbiórki. ZADANIE MIĘDZYZBIÓRKOWE: przynieść duże pudła kartonowe potrzebne do wykonania makiet czołgów i samochodów wojskowych. - Zabezpieczyć odpowiednią ilość opiekunów - Przygotować wcześniej wycieczkę, załatwić przewodnika  - zachować wszelkie środki bezpieczeństwa podczas wycieczki Gawęda gościa   2. W koszarach Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki; Gawęda; Krąg Rady: zapoznanie zuchów z regulaminem sprawności, podjęcie decyzji o jej zdobywaniu;  Pląs „Deszcze niespokojne"; Różne formacje wojskowe - majsterka: malujemy / kolorujemy wybraną jednostkę wojskową.; Zapoznanie z telefonem polowym, lub nauka szyfrów. Nauka piosenki przewodniej cyklu „Gdy żołnierze idą drogą" KR. Obrzędowe zakończenie zbiórki. - Podjęcie decyzji o zdobywaniu sprawności "Żołnierz" - Zwróć uwagę na bezpieczeństwo zuchów w czasie majsterki i zabaw. Gdzieś, daleko stąd, w pewnym niedużym miasteczku, dziadek wyruszył na wojnę...  3. Zuchowy poligon Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki. Gawęda - wprowadzenie w zabawę Zabawa tematyczna: tworzymy poligon Majsterka: wykonanie czapek lub rogatywek, pagonów, makiety, czołgów, samochodów wojskowych, itp. Gawęda sytuacyjna. Gra: Łącznicy. Zabawa tematyczna dzień w koszarach: Nauka piosenki: Gdy żołnierze idą drogą. KR. Obrzędowe zakończenie zbiórki. - Zwrócić uwagę na bezpieczeństwo zuchów w czasie majsterki i gier Gawęda - wprowadzenie w zabawę tematyczną, wyjaśnienie zasad. 4. Wojskowe ćwiczenia Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki Gawęda Gry i zabawy tematyczne: Sprawdzian wojskowych umiejętności: KR. Obrzędowe zakończenie zbiórki. - Zwrócić uwagę na bezpieczeństwo zuchów w czasie zajęć sportowych Gawęda o Jasi, który codziennie ćwiczył, żeby być najlepszym w swym oddziale wojskowym 5. Czterej pancerni Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki. Wojskowe kino - film „Czterej pancerni" /wybrany fragment/ Gra: zuchy dzielą się na szóstki, każda z szóstek ma za zadanie jak najszybciej, ale i najbezpieczniej przedostać się przez ... Majsterka: wykonanie odznaczeń wojskowych, ordery, baretki, orzełek na czapkę lub kolorowanie - rysowanie oglądanego w czasie filmu sprzętu wojskowego, itp. KR - Przyznanie odznaczeń dla żołnierzy, którym udała się pokonać tor przeszkód bez punktu karnego. Obrzędowe zakończenie zbiórki. - Zwrócić uwagę na bezpieczeństwo zuchów w czasie majsterki i gier - Podjęcie decyzji o zorganizowaniu defilady - Rozdzielenie prac pomiędzy zuchy Omówienie oglądanego fragmentu filmu. 6 Wojskowa przysięga. Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki. Gawęda - Przemowa generała, zapraszającego na defiladę i festiwal Majsterka: z wcześniej przygotowanych elementów zuchy kompletują mundury różnych rodzajów wojsk, mocują do munduru odznaczenia wojskowe, pagony, itp., zakładają nakrycia głowy swoich formacji wojskowych, itp. KR - decyzja o zdobyciu sprawności Rozkaz generała o przyznaniu sprawności Wojskowa przysięga. My zuchy - żołnierze będziemy naszą służbę pełnili i zadania wykonywali jak najlepiej potrafimy dla dobra naszej ojczyzny. Defilada różnych formacji wojskowych. Festiwal piosenki wojskowej. Obrzędowe zakończenie zbiórki. - Zwrócić uwagę na bezpieczeństwo zuchów w czasie majsterki i gier Przemowa generała Worek materiałów do zbiórek: Propozycje zbiórek I. Śladami tradycji żołnierskiej 1. Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki 2. Zwiad: wyprawa do jednostki wojskowej lub muzeum wojskowego. 3. Krąg rady: zapoznanie zuchów z tematem „Żołnierz, wojsko, tradycja, historia" i podjęcie decyzji o zdobywaniu sprawności. Wpis do kroniki gromady. 4. Obrzędowe zakończenie zbiórki. ZADANIE MIĘDZYZBIÓRKOWE: przynieść duże pudła kartonowe potrzebne do wykonania makiet czołgów i samochodów wojskowych. II. koszarach 1. Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki. (tworzymy krąg do gawędy) 2. Gawęda. Gdzieś, daleko stąd, w pewnym niedużym miasteczku, otoczonym lasami i przeciętym bystrą rzeką żyła sobie pewna rodzina. Była to rodzina wielopokoleniowa. Żył Dziadek z Babcią, Tata z Mamą i troje dzieci. Dwie dziewczynki i jeden chłopiec. Często wieczorami siadał on koło Dziadka i słuchał opowieści z różnych momentów życia Dziadka. A Dziadek przeżył ich wiele, bo i czasy, w których żył były ciekawe. Dziadek urodził się przed pierwszą Wojną Światową. W niej jeszcze nie brał udziału, ale o tym, co widział opowiadał ciekawie, więc chłopiec słuchał z zainteresowaniem. Po Pierwszej Wojnie nastał pokój lecz w czas jakiś potem wybuchła, nowa, straszliwa II Wojna Światowa. W niej to już Dziadek udział brał i opowiadał jak to do wojska został wcielony, jak to w koszarach mieszkał, jak to uczył się posługiwać bronią i wreszcie do wojsk pancernych przydzielony został i wraz ze swoją dywizją na szlak bojowy wyruszył. A opowiadał tak ciekawie, że ciężko było iść spać. Chłopiec w snach widział siebie, jak to on przeżywa to, co od Dziadka wysłuchał, a i wyobraźnia podsuwała mu różne inne przygody, przeczytane w książkach lub zobaczone w telewizji. Pewnego dnia chłopiec wstał rano z postanowieniem, że on też żołnierzem zostanie. Udał się do Dziadka po radę jak to zrealizować. Dziadek posłał wnuka, aby tak jak wy zapisał się do zuchów, to będzie jego pierwsza szkoła życia. Chłopiec miał tremę, gdy szedł na pierwszą zbiórkę. Okazało się, że gromada zuchów właśnie rozpoczynała zdobywanie sprawności żołnierza, a to się chłopcu bardzo spodobało. Drużynowy ze swoimi zuchami ćwiczył musztrę, omawiał różne rodzaje wojsk, uczył się obsługiwać telefony polowe i robił makietę poligonu. To było to o czym marzył chłopiec, gdyż na prawdziwe wojsko był jeszcze za mały. Lecz gdy dorośnie to na pewno żołnierzem zostanie. A czy Wy chcecie zdobywać sprawność żołnierza? Krąg rady: zapoznanie zuchów z regulaminem sprawności, podjęcie decyzji o jej   zdobywaniu. Żołnierz: -    Żołnierz jest odważny, posłuszny i karny, w każdej chwili zdolny do poświęceń. - Żołnierz zna musztrę (potrafi poprawnie meldować, odróżnia stopnie po sznurach, belkach, podkładkach, wie kto jest wyższy stopniem i po czym to poznać) - Potrafi poskładać swój mundur w kostkę i utrzymuje go w czystości. - Potrafi posługiwać się szyframi. - Wie co to jest „kostka", chlebak, niezbędnik, busola, saperka, telefon polowy, itp. - Umie posługiwać się mapą, potrafi pokazać na mapie Polski gdzie się znajduje, gdzie jest północ, południe, wschód i zachód. - Wie jaki kraje z nami graniczą. - Wie jakie są rodzaje wojsk. (lądowe, powietrzne, morskie) - Wie co to są wojska ochrony pogranicza i co jest ich zadaniem. - Przeszedł ćwiczenia na zuchowym poligonie wojskowym. - Złożył przysięgę wojskową. 3. Pląs „ Deszcze niespokojne" 4. Różne formacje wojskowe - majsterka: malujemy / kolorujemy wybraną jednostkę wojskową (gotowe obrazki) lub z przyniesionych kartonów wykonujemy modele pojazdów wojskowych. 5. Zapoznanie z telefonem polowym, lub nauka szyfrów. 6. Zabawa tematyczna dzień w koszarach: - pobudka - gimnastyka - słanie łóżek - musztra wojskowa - nauka składania munduru 7. Nauka piosenki przewodniej cyklu „Gdy żołnierze idą drogą" 8. Krąg rady. 9. Obrzędowe zakończenie zbiórki. ZADANIE MIĘDZYZBIÓRKOWE: przynieść po dwa pudełka po zapałkach potrzebne do wykonania czołgów i samochodów wojskowych. III.   Zuchowy poligon 1. Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki 2. Zabawa tematyczna: tworzymy poligon - majsterka: wykonanie czapek lub rogatywek, pagonów, makiety, czołgów, samochodów wojskowych, itp. 3.  Piosenka - Gdy żołnierze idą drogą (nauka). 3. Gawęda:       Jakiś czas temu w jednej z jednostek wojskowych generał zarządził wyjazd wszystkich żołnierzy na poligon. Tam mieli się przygotowywać do manewrów wojskowych, których termin był niedaleki. Po porannej pobudce i śniadaniu, żołnierze załadowali sprzęt i siebie na ciężarówki. Kolumna wyruszyła w kierunku poligonu. Po dojechaniu na miejsce wszyscy sprawnie zabrali się za rozładunek i rozstawianie polowego wyposażenia. Wśród tej grupy żołnierzy byli też łącznościowcy. Ich zadaniem było przeciągnięcie polowych linii telefonicznych tak, aby dowództwo miało połączenie ze wszystkimi oficerami. Pogoda była piękna, słońce mocno grzało i wszystkim robota szła coraz wolniej. Łącznościowcy kończyli już swoją pracę. Połączenia wykonano. Jacek, jeden z żołnierzy, miał za zadanie rozciągnąć ostatnie metry kabla łączącego kuchnię polową z oficerem dyżurnym. W niedawno rozstawionej kuchni kucharz przygotowywał obiad. Była to grochówka z wkładką mięsną, a pachniała rewelacyjnie. Lecz jako, że słonko mocno grzało, a Jacek był zmęczony, to na trochę położył się w wysokiej trawie by odpocząć, przed dociągnięciem ostatnich metrów kabla do kuchni polowej. Było jeszcze wcześnie i stwierdził, że chwilę może odpocząć, bo czas obiadu odległy. Lecz pech chciał, przysnął. Kucharz swoją pracę wykonał. Obiad był gotowy. A udał mu się tego dnia znakomicie. Lecz czas płynie, zupa zaczyna się przypalać, a tu nikt po rację dla swoich żołnierzy nie przychodzi. Kucharz coraz bardziej zły wysyła swego pomocnika do oficera dyżurnego by zameldował, że obiad dawno gotowy. A Jacek smacznie śpi w wysokiej trawie. Od stanowiska oficera dyżurnego po kablu wyrusza ekipa telefonistów by usunąć usterkę, lecz zamiast usterki znajdują śpiącego Jacka i nie dokończoną pracę. Oj! Nikt z Was nie chciał by się chyba znaleźć na jego miejscu. 5.   Gra: Łącznicy. W trakcie tej zabawy oprócz dowódcy wszystkie zuchy będą łącznikami. Zuchy ustawiają się szóstkami w dużej odległości od siebie. Dowódca przekazuje łącznikowi, pierwszemu z lewej strony, ustny meldunek złożony z pięciu słów, np. „Alarm! Spadochroniarz wylądował pod lasem!". Zadaniem łącznika jest szybko pobiec do następnego punktu i przekazać drugiemu łącznikowi wiadomość - meldunek. I tak dalej, aż do ostatniego, który powtarza meldunek dowódcy. Jeżeli meldunek uległ zniekształceniu, należy sprawdzić co się stało. W tym celu zaczynamy od końca powtarzać co kto usłyszał. Winowajca odpada z gry. 6. Krąg rady: załatwiamy wszelkie spory, wszelkie zwady, omawiamy sprawy bieżące. 7. Obrzędowe zakończenie zbiórki. ZADANIE MIĘDZYZBIÓRKOWE: przynieść duże pudła kartonowe potrzebne do wykonania makiet czołgów i samochodów wojskowych. IV. Wojskowe ćwiczenia 1. Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki 2. Majsterka: Cd. wykonanie pojazdów z przyniesionych kartonów oraz granatów - pogniecione kule z gazety ewentualnie (balony napełnione niewielką ilością wody i częściowo nadmuchane oraz zawiązane. Zastosowane tylko, gdy gra jest poza budynkiem w b. ciepłym dniu) 3. Gry i zabawy: Sprawdzian wojskowych umiejętności: a)    Dla każdej szóstki przygotowujemy narysowany lub ustawiony tor przeszkód (rów, płotek, okopy, zasieki, pole ostrzału, itp. może to być umowny tor przeszkód oparty na wyobraźni lub mogą to być zajęcia terenowe z wykorzystaniem np. placu zabaw dla dzieci), na końcu ustawiamy strzelnicę, w której zuchy będą musiały trafić piłeczką do celu.     Ustawiamy na podłodze tyle dużych kartonowych pudeł ile jest szóstek - to są nasze czołgi w odległości 1,5-2m ustawiamy drużyny. Wygrywa ta, która do czołgu wrzuci więcej piłeczek. b)    Forsowanie rzeki - drużynę dzielimy na dwie grupy: obrońców i atakujących. Obrońcy wyruszają w teren z przybocznym o 15 min wcześniej niż atakujący i „minują" drogę tzn. ukrywają w ziemi piłeczki pingpongowe tak, aby częściowo były widoczne lub oznaczają miejsca. Obrońcy dochodzą do „rzeki" np. rów, za którą się ukrywają w pobliżu brzegu. Atakujący wyruszają śladem obrońców i mają za zadanie „rozbroić miny" i zabrać je ze sobą. Nastąpienie na „minę" eliminuje z gry - zuch zabiera minę i dołącza do zespołu sędziowskiego. Po dojściu do „rzeki" trzeba ją sforsować budując most. Obrońcy mogą ostrzeliwać atakujących (w uzgodnieniu z drużynowym) trafiony atakujący przechodzi do zespołu sędziów. Po sforsowaniu rzeki atakujący mają trzy minuty na odnalezienie i schwytanie obrońców. Po tym czasie grę przerywamy i obliczamy punktację. DLA OBROŃCÓW: Za każdą nie wykrytą minę - 1 punkt Za trafienie w „most" za pierwszym razem - 5 punktów, za drugim -4, za trzecim -3 itd. Za każdego schwytanego i dostarczonego sędziom atakującego -1 punkt. Za każdego obrońcę, który „uszedł z życiem" dodajemy - 1 punkt. DLA  ATAKUJĄCYCH: Za przerzucenie mostu za pierwszym razem - 5 punktów, za drugim -4, za trzecim -3 itd. Za każdego schwytanego i dostarczonego sędziom obrońcę -1 punkt. Za każdego atakującego, który wszedł na minę odejmujemy - 2 punkty. Za każdego atakującego, który „uszedł z życiem" dodajemy - 1 punkt. Po pięciu próbach przerzucenia mostu przerywamy grę i ogłaszamy zwycięstwo obrońców. c)Załogi do czołgów:     Zuchy w szóstkach - załogi czołgów mają za zadanie na sygnał drużynowego jak najszybciej zająć miejsce w czołgu (mogą to być duże pudła tekturowe, nie wolno ich rozerwać w trakcie wsiadania lub inne wcześniej wyznaczone jako czołg miejsce). Wygrywa ta szóstka, która zrobi to najsprawniej z zachowaniem zasad kultury i bezpieczeństwa. d). Zuchy w szóstkach mają za zadanie jak najszybciej „przepchnąć czołg z czołgistą biegnąc jako piechota obok niego". Wygrywa załoga, która pierwsza przejedzie metę. 4. Krąg rady. Omówienie problemów i konfliktów. Przyznanie odznaczeń dla najlepszych żołnierzy. 5. Obrzędowe zakończenie zbiórki. V  Czterej pancerni 1. Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki. 2. Wojskowe kino - film „Czterej pancerni" /wybrany fragment/ 3. Gawęda rozmowa - omówienie oglądanego fragmentu filmu 4. Gra: zuchy dzielą się na szóstki, każda z szóstek ma za zadanie jak najszybciej, ale i najbezpieczniej przedostać się przez zaminowany teren (w trakcie oglądania filmu przyboczni szykują tor przeszkód polegający na rozciągnięciu sznurków imitujących zasieki, pod którymi trzeba się przeczołgać tak, aby zamocowane do nich dzwoneczki nie zadzwoniły, przedostać się przez kładkę nad rzeką nie wpadając do niej /ławeczka gimnastyczna- równoważnia/, przenieść niebezpieczny ładunek biegnąc i nie uszkadzając go /surowe jajko/, itp.) 5. Majsterka: wykonanie odznaczeń wojskowych, ordery, baretki, orzełek na czapkę lub kolorowanie-rysowanie oglądanego w czasie filmu sprzętu wojskowego, itp. 6. Krąg Rady. - Przyznanie odznaczeń dla żołnierzy, którym udała się pokonać tor przeszkód bez punktu karnego. 7. Obrzędowe zakończenie zbiórki. VI.  Wojskowa przysięga. 1. Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki. 2. Gawęda - Przemowa generała, zapraszającego na defiladę i festiwal 3. Majsterka: z wcześniej przygotowanych elementów zuchy kompletują mundury różnych rodzajów wojsk, mocują do munduru odznaczenia wojskowe, pagony, itp., zakładają nakrycia głowy swoich formacji wojskowych, itp. 4. KR - decyzja o zdobyciu sprawności 5. Rozkaz generała o przyznaniu sprawności 6. Wojskowa przysięga. My zuchy - żołnierze będziemy naszą służbę pełnili i zadania wykonywali jak najlepiej potrafimy dla dobra naszej ojczyzny. 7. Defilada różnych formacji wojskowych. 8. Festiwal piosenki wojskowej. 9. Obrzędowe zakończenie zbiórki. Piosenki Ballada z „Czterech pancernych i psa". (Adam Waliciński - BALLADA z serialu "Czterej pancerni i pies") Na łąkach kaczeńce, a na niebie wiatr, a my na wojence oglądamy świat. Na łąki wrócimy Tylko załatwimy Parę ważnych spraw. Może nie ci sami, Wrócimy do mamy I do szkolnych ław. Pląs (na podstawie: ballada tytułowa Edmund Fetting) Deszcze niespokojne Potargały sad, A my na tej wojnie Ładnych parę lat. Do domu wrócimy, W piecu napalimy, Nakarmimy psa. Przed nocą zdążymy, Tylko zwyciężymy, A to ważna gra. (ballada tytułowa Edmund Fetting) CZTEREJ PANCERNI I PIES Deszcze niespokojne, potargały sad, A my na tej wojnie ładnych parę lat. Do domu wrócimy, w piecu napalimy, nakarmimy psa Przed nocą zdążymy, tylko zwyciężymy, a to ważna gra. Na niebie obłoki, po wsiach pełno bzu, Gdzież ten świat daleki, pełen dobrych snów. Powrócimy wierni, my, czterej pancerni, Rudy i nasz pies, My czterej pancerni, powrócimy wierni, po wiosenny bez. Gdy żołnierze idą drogą (autor słów i melodii nieznany) Gdy żołnierze idą droga, Raz, dwa, trzy, Ziemia dudni im pod nogą, Raz, dwa, trzy... Maszerujcie razem z nami, Lasem, borem, dolinami, Trąbka skocznie  gra. Świecą gwiazdki na otoku, Raz, dwa, trzy, Pan porucznik idzie za boku,  Raz, dwa, trzy... Świeci słońce ponad Wisłą, Z żołnierzami tutaj przyszło, Bęben bije w tłum, Bumu, bumu, bum, Bęben bije w tłum. Pan kapelmistrz wznosi rękę, Raz, dwa, trzy, Czas już kończyć tę piosenkę, Raz, dwa, trzy... Cicho, cicho cichuteńko Księżyc odszedł wraz z piosenką, Świerszcz żołnierzom gra, Tralla, la, la la, Świerszcz żołnierzom gra. Zebrała i opracowała: phm. Małgorzata Kowalewska

ŻOŁNIERZ

1. Byliśmy w jednostce wojskowej, rozmawialiśmy z żołnierzami.

2. Gościliśmy żołnierzy na zbiórce.

3. Byliśmy w muzeum wojskowym, miejscach sławnych walk lub na grobach żołnierzy.

4. Bawiliśmy się w wojska lądowe (łączności pancerne, zwiadowcze, inne), marynarkę wojenną lub lotnictwo.

5. Przeszliśmy podstawowe szkolenie wojskowe, potrafimy składać mundury, słać łóżko. Znamy elementy musztry, niektóre stopnie wojskowe i znaki topograficzne.

6. Po krótkim przeszkoleniu złożyliśmy przysięgę wojskową.

7. Urządziliśmy sobie plac ćwiczeń, na którym systematycznie ćwiczyliśmy.

8. Zorganizowaliśmy ćwiczenia na naszym poligonie.

9. Braliśmy udział w wojskowej grze terenowej.

10. Oglądaliśmy film wojenny, np. „Czterej pancerni i pies".

11. Stoczyliśmy ćwiczebną walkę na poligonie wojskowym ( w ramach ćwiczeń lub manewrów) lub bitwę pod Studzienkami pod Monte Cassino.

12. Zorganizowaliśmy Festiwal Piosenki Żołnierskiej.

UWAGA

• •  Żołnierz jest odważny, posłuszny i karny, w każdej chwili zdolny do poświęceń. Sprawność ma na celu wykształcenie tych właśnie cech. Jest przeznaczona dla gromad męskich lub takich, w których przeważają chłopcy. Z uwagi na ćwiczenia, jakie możemy przeprowadzić podczas cyklu ( musztra, meldowanie, przekradanie się), sprawność warto zdobywać z zuchami, które wkrótce podejdą do drużyny harcerskiej. Wówczas specjalistą od musztry może być drużynowy lub przyboczny drużyny harcerskiej.

• •  Podczas majsterki zuchy mogą wykonać sobie czapki i pagony wojskowe, nawet zbudować makietę czołgu. Na zbiórki zuchy mogą się zwoływać za pomocą tylko sobie znanego szyfru lub tajnego sygnału.

BIBLIOGRAFIA

1. Fakty i historia. II wojna światowa.

2. Forkowicz J., Kwią i blizną.

3. Kobyliński S., Gawędy o broni i mundurze.

4. Księga zabaw. Na podwórku i gdzie indziej.

5. Sroka M., Polskie okręty.

6. „Zuchowe Wieści" nr 7/1985, 3/1986, 10/1987

---