Zimowe obserwacje ptaków

Okres zimy nie sprzyja długim spacerom, a jeśli nie ma śniegu widok nagich drzew i pożółkłej trawy nie wywołuje w nas zbytniej radości. Nie cała przyroda jednak zimą zamiera, przejawem życia są choćby ptaki.

Mimo iż o tej porze roku pozostaje u nas niewiele gatunków na bezlistnych drzewach i nagich polach łatwiej można je zobaczyć. Niedostatek pożywienia oraz niska temperatura sprawiają, iż ptaki zbliżają się do osiedli ludzkich. Wiele gatunków odżywia się owocami drzew i krzewów, które człowiek sadzi dla ozdoby w swych ogrodach. W osiedlach ludzkich jest cieplej i szczególnie podczas silnych mrozów ptaki licznie tu przebywają.

Wielu z nas odczuwa potrzebę hodowania i opiekowania się zwierzętami. Znacznie bardziej korzystne dla zwierząt niż hodowla w niewoli i zapewne ciekawsze dla nas, jest obserwowanie ich na wolności, np. podczas zimowego dokarmiania ptaków.

Miejsce położenia karmnika i rodzaj karmy decydują o tym, jakie i ile ptaków będzie do niego przylatywać. Zapewne więcej ich będzie w terenie zadrzewionym np. w pobliżu parków czy skwerów niż wśród ciasnej zabudowy przy ruchliwej ulicy. Jednak ptaki są wszędzie i szybko odkryją naszą stołówkę.

Gdy w karmniku znajdą się nasiona słonecznika lub innych roślin oleistych, jak mak czy rzepak albo łój zwierzęcy wówczas pojawi się na pewno nasza najpospolitsza sikora bogatka. Jest ona największą europejską sikorą o charakterystycznym czarnym krawacie, zachodzącym na żółty brzuch. Bogatka występuje wszędzie, żerując zarówno wśród zadrzewień, jak i na budynkach. Mniej liczną jest modraszka najmniejsza z sikor.

W karmniku pojawią się licznie wróble i ich krewniacy mazurki ptaki o brązowych głowach i czarnych plamach na policzkach. One to zjadają głównie nasiona zbóż
i okruchy suchego chleba.

Karmniki umieszczone na parapetach okien i na balkonach budynków w miastach odwiedzane są często przez gołębie miejskie i sierpówki, zjadające najchętniej różnego rodzaju kasze oraz groch. Zalatują tu także kawki, a niekiedy sroki i gawrony.
Ptaki krukowate nie gardzą żadnym pokarmem, nawet resztkami z obiadu.

Jeśli w karmniku umieścimy owoce np. głogu lub jarzębiny, możemy zwabić do niego gile, grubodzioby, jemiołuszki, kosy i kwiczoły. Te dwa ostatnie gatunki bardzo lubią jabłka.

Do zawieszonej słoniny lub łoju przylecieć może dzięcioł duży (rzadziej inny gatunek dzięcioła) albo kowalik. Kowaliki jako jedyne
z występujących u nas ptaków mogą
chodzić po pniu drzewa głową w dół.

Niekiedy też przy karmniku pojawić się może sójka. Jej szeroki przełyk powoduje, iż może połykać nawet duże kawałki chleba, słoniny lub całe żołędzie. Przy karmniku można zaobserwować jeszcze kilka innych gatunków ptaków. Niektóre są mniej liczne lub sporadycznie u nas zimują, jak np. rudziki, ptaki z rudą piersią, strzyżyki lub pokrzywnice.

W pobliżu parków i skwerów oraz w peryferyjnych dzielnicach miast często przebywają takie gatunki jak: dzwoniec, trznadel, makolągwa i przybysz z północnej tajgi jer. Zdarza się, że zimują u nas nasze rodzime zięby. Wszystkie te gatunki to ziarnojady, Chcąc więc, aby odwiedzały nasz karmnik musimy wysypywać do niego nasiona pszenicy, owsa lub żyta. odżywiające się szczególnie chętnie w okresie zimy nasionami zbóż.

Dobrze zaopatrzony w różnego rodzaju pożywienie karmnik może być miejscem koncentracji wielu gatunków ptaków, a tym samym może stanowić dla nas dobre miejsce do ich obserwacji lub fotografowania. Ptaki bardzo szybko przyzwyczajają się do miejsca wykładanego pokarmu i codziennie przylatują niemalże o tej samej porze, nawet z odległych okolic.

Podczas silnych mrozów i przy grubej pokrywie śnieżnej liczba ptaków przy karmniku wzrasta. Sikory i kowaliki można na tyle przyzwyczaić, że będą jeść z ręki.

Taki bezpośredni kontakt z przyrodą ma szczególnie duże znaczenie dla dzieci. Karmnik umieszczony przed oknami domu umożliwia częste dokonywanie obserwacji zachowań ptaków nawet bez potrzeby wychodzenia z budynku. Bliskość obserwowanych ptaków i ograniczona liczba gatunków w okresie zimy umożliwia początkującym obserwatorom sprawniejsze ich rozpoznawanie.

Zachęcamy wszystkich rodziców do wspólnego z dziećmi zimowego dokarmiania ptaków, a przy okazji do prowadzenia obserwacji.

Mazurek

Gil

Jemiołuszka

Sikorka modra

Sójka

Sikorka bogatka

Kowalik

Makolągwa

Jemiołuszka

---