MIKROEKONOMIA - WYKŁAD
12.11.2012
1. Przedsiębiorstwo - wyodrębniona pod względem ekonomicznym jednostka prowadząca działalność produkcyjną, handlową lub usługową.
2. Proces produkcji - proces transformacji czynników wytwórczych na produkty gotowe, przy czym uzyskane efekty produkcji mogą być albo dobrem konsumpcyjnym, albo stać się czynnikiem wytwórczym w następnym procesie produkcji.
3. Prawo nieproporcjonalnego przychodu w krótkim czasie - prawo to działa w krótkich okresach (przy założeniu niezmiennej techniki i niezmienności zdolności produkcyjnych czynników stałych).
Jeśli zwiększymy nakład tylko niektórych czynników wytwórczych potrzebnych do produkcji danego dobra, pozostawiając inne czynniki w ilości niezmienionej to otrzymamy produkt będzie wzrastał początkowo więcej niż proporcjonalnie, następnie nieproporcjonalnie i wreszcie mniej niż proporcjonalnie w stosunku do nakładów czynników zmiennych.
Zwiększenie nakładów produktu do pewnego momentu zwiększa produkcję.
4. Prawo wydajności proporcjonalnej - działa ono wówczas gdy występuje zmienność wszystkich czynników wytwórczych i stałych i zmiennych. Realnie rzecz biorąc może to nastąpić tylko w długim okresie.
Prawo to mówi, że proporcjonalnie do przyrostu nakładów czynników wytwórczych, następuje również przyrost całkowitej produkcji w takim samym stopniu.
Ze wzrostem nakładów rośnie wielkość produkcji.
5. Rozmiary produkcji danego przedsiębiorstwa zależą od wielu czynników ekonomicznych i technicznych:
- Czynniki ekonomiczne zależą od sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, czyli kapitałów jakimi on rozporządza i jakie może wyłożyć,
- Czynniki techniczne związane są z typem produkcji, który po części wyznacza najdogodniejsze rozmiary przedsiębiorstwa.
- Spośród wszystkich kombinacji czynników możliwych technicznie przedsiębiorca wybierze tę, która jest najdogodniejsza z punktu widzenia ekonomicznego, a więc najefektywniejsza,
- Spostrzeżenia:
* Jednakowy efekt produkcji można uzyskać przy użyciu czynników produkcji w różnych proporcjach,
* Czynniki produkcji w określony sposób i do pewnych granic są względem siebie substytucyjne, o czym decydują warunki techniczne produkcji oraz warunki rynkowe (ceny tych czynników).
6. Przychody przedsiębiorstwa - ilość pieniędzy uzyskana ze sprzedaży dóbr i usług w jakimś okresie, na ogół jednego roku.
7. Koszty przedsiębiorstwa - wydatki poniesione na wytwarzanie dóbr i usług w jakimś okresie.
8. Zyski - stanowią nadwyżkę przychodów nad kosztami. ZYSK =PRZYCHODY-KOSZTY
9. Koszty wytwarzania przy każdym poziomie produkcji zależą od:
- Zastosowanych technologii - określającej wielkość nakładów inwestycyjnych na tzw. Czynniki produkcji niezbędne do wytworzenia danej produkcji,
- Cen poszczególnych czynników - określają sumę wydatków na inwestycje.
10. Przychody uzyskane ze sprzedaży zależą od kształtowania się krzywej popytu na wyroby danego przedsiębiorstwa.
ZYSK KSIĘGOWY A ZYSK EKONOMICZNY
11. Koszt księgowy - zawiera większość pozycji wchodzących do kosztów ekonomicznych, ale na ogół pomijają koszt wynagrodzenia czasu pracy właściciela przedsiębiorstwa oraz koszt kapitału finansowego zaangażowanego w przedsiębiorstwo.
12. Koszt ekonomiczny - koszt alternatywnego wykorzystania zasobów.
13. Zysk ekonomiczny - nadzwyczajny - zysk przekraczający dochód, który właściciel przedsiębiorstwa mógłby otrzymać w postaci odsetek, wykorzystując swój kapitał według rynkowej stopy procentowej.
|
|
Zysk ekonomiczny |
|
Zysk księgowy |
Przychody ze sprzedaży |
|
|
|
………. |
|
|
Koszt ekonomiczny ↕ |
Zysk normalny = koszt alternat. |
|
|
|
|
|
|
……….. |
|
|
|
|
|
|
|
Koszt księgowy ↕ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
……….. |
|
|
14. Przychody = Utargi. Utarg całkowity - jest to suma pieniężna (wpływy) ze sprzedaży produktu w ilości [Q] jaką firma dostarczyła na rynek po danej cenie.
Uc = p x Q
15. Utarg przeciętny - jednostkowy - jest to iloraz utargu całkowitego przez ilość sprzedanego produktu.
Up = Uc/Q = (p x Q)/Q = p
16. Utarg krańcowy - jest to przyrost utargu całkowitego spowodowany zwiększeniem produkcji o jednostkę produktu.
Uk = ∆Uc/∆P
17. Dwie prawidłowości jeśli krzywa popytu nachylona jest ujemnie:
- Utarg krańcowy spada wraz ze wzrostem produkcji,
- Utarg krańcowy jest niższy od ceny ostatniej sprzedanej jednostki o wielkość wpływu uzyskanych ze sprzedaży poprzednich jednostek.
* Wraz ze wzrostem produkcji utarg całkowity rośnie, a krańcowy maleje.
18. Rynek wolnokonkurencyjny: 19. Rynek monopolistyczny:
20. Koszty jawne - umieszczony w bilansie w książce przychodów i rozchodów.
21. Koszty niejawne - nie brane pod uwagę, np. kupowanie gazety, dojazdy do pracy.
22. Podział kosztów według rodzajów:
- Rzeczowe:
* Odzwierciedlające zużycie środków obrotowych,
* Odzwierciedlające zużycie środków trwałych:
+ Obrotowe - zużywane w fazie produkcji, np. paliwo, prąd,
+ Trwałe - nie zużywane w fazie produkcji, np. maszyny, samochody,
- Osobowe - wynagrodzenia dla pracowników, podatek, składki na ubezpieczenie,
- Finansowe - związane z nabyciem określonych usług finansowych, np. odsetki od zaciągniętego kredytu, prowizje za prowadzenie konta bankowego.
23. Podział kosztów na stałe i zmienne:
- Stałe - nie zależy od wielkości produkcji, np. czynsz,
- Zmienne - zależą od wielkości produkcji, np. prąd, surowce.
Punkt minimum = Przychody > koszty
24. Koszty przeciętne:
- Stałe - spadają gdy produkcja całkowita rośnie, gdyż taka sama suma rozkłada się na coraz większą ilość produkcji,
- Zmienne zależą od:
* Ceny zmienianych czynników produkcji (większa cena, wyższe przeciętne koszty zmienne),
* Produkcyjności przeciętnej tych czynników (większa produkcyjność oznacza niższe koszty, gdyż produkcyjność przeciętne mówi ile czynników produkcji potrzebna jest na jednostkę produktu).
25. Miarą geometryczną kosztów przeciętnych jest tangens kąta utworzonego przez oś odciętych z półprostą łączącą odpowiednie punkty na krzywej kosztów całkowitych z początkiem układu współrzędnych. Kp = kc/Q
26. Długookresowa krzywa kosztów przeciętnych:
27. Przyczyny występowania:
- Korzyści skali:
* niepodzielność procesu produkcji,
* specjalizacja pracy,
* specjalizacja technologiczna, możliwość lepszego wykorzystania wiedzy technicznej,
- Niekorzyści skali:
* rozrost firmy może spowodować problemy biurokratyczne,
* powstawanie fili fabryk w innych miejscach wymusza opłacanie transportu.
28. Koszty krańcowe - wzrost kosztów całkowitych wywołanych wzrostem produkcji o jednostkę. Kk = ∆Kc/∆Q
29. Miarą geometryczną kosztów krańcowych jest tangens konta utworzonego przez styczną do krzywej kosztów całkowitych o oś odciętych. (Jeśli produkcja rośnie, rośnie utarg całkowity i koszt, zysk najpierw rośnie, a potem spada.