Historie z jajkiem w tle

Przewidywane osiągnięcia ucznia:

• dostrzega i opisuje zmiany zachodzące w przyrodzie wiosną,

• odszukuje w tekście i przedstawia informacje o zdobieniu jajek oraz innych zwyczajach wielkanocnych,

• mnoży liczby w zakresie 1000,

• wypowiada się na podstawie wysłuchanego tekstu, porządkuje kolejne zdarzenia,

• rozumie znaczenie pojęcia neologizmy.

Potrzebne będą:

„Świerszczyk” nr 6/2008,

zagadki o jajkach, nagrania muzyczne (dowolne), wąż wyrazowy, puzzle liczbowo-obrazkowe, zdania porządkujące wypowiedź, krzyżówka, ilustracje jajek różnych ptaków (z atlasu o ptakach), jajko ugotowane w łupinach cebuli, zdania z lukami, brązowa i kolorowa plastelina, biała fasola, kontury pisanek na kartkach z bloku technicznego formatu A4 - dla każdego dziecka, 4 jajka ugotowane na twardo, plastikowe pojemniczki z jajek z niespodzianką.

Przebieg zajęć:

◙ Ćwiczenia kalendarzowe.

• Ustalenie daty - utrwalenie nazw dni tygodnia, miesięcy, pór roku.

• Przypomnienie zwyczajów ludowych związanych z pożegnaniem zimy (topienie marzanny) i powitaniem wiosny (gaik); 21 marca - pierwszy dzień wiosny.

• Określenie zmian zachodzących w przyrodzie wiosną - rozmowa kierowana.

• Krzyżówka skojarzeń - praca w grupach.

Na środku strony uczniowie zapisują pionowo nazwę obecnej pory roku, następnie dopisują poziomo określające ją przymiotniki, np.

K O L O R O W A

Z I E L O N A

S Ł O N E C Z N A

R A D O S N A

P A C H N Ą C A

C I E P Ł A

• Uzupełnianie zdań wyrazami z ramki - praca indywidualna w zeszytach.

• liść • krótki • długi • pąk • Słońce • bocian • żonkil • krokus • skowronek •

Wiosenne zmiany w przyrodzie

1. Dni są coraz ........................., a noce coraz ............................. .

2. Na drzewach pojawiły się pierwsze ........................ i ........................... .

3. ............................ grzeje coraz mocniej.

4. Z dalekich krajów przyleciały ................................... .

5. W ogródkach zakwitły .......................... i ................................. .

6. Na polach słychać śpiew ..................................... .

◙ Omówienie wiersza R. Witka ,,Wiosennieje” (s. 2).

• Wyjaśnienie tytułu utworu ,,Wiosennieje” (np. nadchodzi wiosna, robi się wiosennie).

• Przypomnienie neologizmów dziecięcych - wyrazów tworzonych przez dzieci na etapie przyswajania mowy. Odwołanie się do doświadczeń dzieci.

• Określenie znaczenia wyrazu neologizmy (nowe wyrazy tworzone po to, by nazwać nowe przedmioty, czynności, urządzenia itd.), neologizmy artystyczne (zastosowane w utworze literackim wyrazy, do których tworzenia skłania autorów chęć oryginalnego wyrażenia osobistych przeżyć i doznań oraz potrzeba oddziaływania na wyobraźnię czytelników i słuchaczy), np. wiosennieje, ukwiecić, śniegowicher.

• Określenie zmian w przyrodzie wiosną na podstawie wysłuchanego utworu oraz wyszukiwanie odpowiednich fragmentów w tekście i głośne ich odczytywanie.

• Określenie kompozycji utworu i jego nastroju (jak wpływa na nasze samopoczucie, stan emocjonalny, np. jesteśmy radośni, weseli, pełni energii).

• Czytanie utworu z podziałem na role (rytmizowanie tekstu):

I grupa - wybrany uczeń czyta pierwsze dwa wersy każdej zwrotki,

II grupa - pozostali uczniowie radośnie i z werwą czytają ostatnie wersy kolejnych zwrotek.

◙ Wprowadzenie do tematyki zajęć.

• Zebranie przez uczniów informacji dotyczących wiosny i jej cech, np.

Wiosną przyroda budzi się do życia - topnieje śnieg, przylatują bociany i jaskółki, zakwitają pierwsze kwiaty, na drzewach pojawiają się liście. Jest coraz cieplej, słychać śpiew skowronka, słońce mocniej grzeje i świeci coraz dłużej.

• Przypomnienie o świętach Wielkiej Nocy, np. Wiosna to również czas, w którym obchodzone są święta zwane wielkanocnymi. Niosą one radość zwycięstwa życia nad śmiercią. Symbolem tego zwycięstwa jest…

• Rozwiązywanie zagadek o jajkach, np.

Przez kurę zniesione na sianie w kurniku,

ma zaszczytne miejsce w wielkanocnym koszyku.

Delikatne w skorupce,

z kurnika zabrane,

cieszy na patelni i pomalowane.

Na twardo lub na miękko,

ale też smażone.

W skorupce żółtko i białko

chętnie przez dzieci jedzone.

• Wąż wyrazowy - wydzielanie wyrazów i tworzenie zdania z podanego ciągu wyrazowego (przypomnienie zasad interpunkcji).

Dookołajajkaczyliwszystkoczegoonimniewiecieachcielibyściezapytać.

◙ Wyszukiwanie informacji we wskazanych tekstach (Obieżyświerszcz, Chcę wiedzieć więcej o… jajku) - praca w grupach („Świerszczyk” s. 3-4, 6- 7):

grupa 1 - Pisanka nad pisankami (s. 3),

grupa 2 - Jajko pod progiem (s. 6),

grupa 3 - Jajko w koszyczku (s. 6),

grupa 4 - Jajko gładkie i we wzorki (s. 7),

grupa 5 - Jajko do zabawy (s. 7),

grupa 6 - Jajko od jubilera (s. 7).

• Wymiana informacji uzyskanych podczas lektury tekstów - rozmowa kierowana.

Po zapoznaniu się z tekstem reprezentant każdej grupy udziela odpowiedzi na pytania nauczyciela, który siedzi na krześle w kręgu utworzonym przez dzieci.

• Swobodne wypowiedzi uczniów na temat treści, które są dla nich zaskakujące lub najbardziej interesujące.

• Demonstrowanie zdjęć i ilustracji różnych ptasich jaj (z atlasów ptaków), np. wielkiego strusia i małego kolibra, jaj kurzych i jaj błękitnych, nakrapianych, żółtych.

• ,,Walatka” - zabawa według zasad opisanych w „Świerszczyku” (s. 7).

Nauczyciel wybiera dwie dwuosobowe drużyny, każdemu uczestnikowi zabawy wręcza jajko ugotowane na twardo. Dzieci bawią się zgodnie z poznanymi zasadami.

◙ Śledztwo w sprawie brudasa - omówienie opowiadania G. Kasdepkego ,,Detektyw Pozytywka. Zagadka wielkanocna, czyli miss pisanek!” („Świerszczyk” s. 4).

• Głośne indywidualne czytanie opowiadania.

• Przedświąteczne porządki - ocena zachowania detektywa Pozytywki, określenie cech postaci (przypomnienie wiadomości o przymiotniku).

• Wspólne wyjaśnienie zagadki (sposoby zdobienia jajek wielkanocnych, pokazanie jajka ugotowanego w łupinach cebuli).

• Porządkowanie wypowiedzi według kolejności zdarzeń przedstawionych w opowiadaniu i układanie hasła (Dbaj o porządek w swoim miejscu zamieszkania) zgodnie z instrukcją (karta pracy 1.).

• Przypomnienie wiadomości o równoważniku zdania (równoważniki zdań - wypowiedzi pozbawione form osobowych czasownika, często wykorzystywane w porządkowaniu wypowiedzi i pisaniu planów opowiadania).

• Zamiana równoważników zdań w planie opowiadania na zdania (to ćwiczenie może być wykonane w czasie kolejnych zajęć).

• Śmigus-dyngus, czyli zwyczaj polewania się wodą w poniedziałek wielkanocny („Świerszczyk” s. 3).

• Co kryje Kórnik i kurnik? - ciekawostki ze „Świerszczyka” (s. 3).

◙ Zabawy muzyczno-ruchowe.

• „Mama Kwoka” - zabawa naśladowcza przy muzyce.

Dzieci stoją w 5-6-osobowych rzędach. Na początku każdego rzędu stoi Mama Kwoka. Mama Kwoka pokazuje różne dowolne ruchy, które naśladują jej dzieci - kurczaki. Następnie dzieci zamieniają się rolami, tak aby każdy uczestnik zabawy mógł być Mamą Kwoką.

• „Skoki kurcząt” - zabawa ruchowa doskonaląca orientację kierunkową.

Dzieci są ustawione w czterech szeregach. Skaczą obunóż zgodnie z instrukcją prowadzącego, uważnie słuchając instrukcji: w prawo, w prawo, w lewo, do tyłu, w przód itd.

• ,,Co przyniesie jajko?” - zabawa podsumowująca wiadomości zdobyte podczas zajęć.

Uczniowie siedzą w ławkach (w trzech rzędach). Każdy rząd dostaje plastikowe jajko (można wykorzystać plastikowe jajka po zabawkach lub z jajek z niespodzianką) z kartką z pytaniami dla uczniów. Uczniowie w rzędach słuchają muzyki i podają sobie jajka. Gdy nauczyciel wyłączy muzykę, dzieci, które trzymają jajka, odpowiadają na pytania zamknięte w jajku. Po udzieleniu odpowiedzi nauczyciel włącza muzykę i dzieci kontynuują zabawę.

Przykładowe pytania i polecenia zamknięte w jajkach:

1. Nazwa pory roku po zimie.

2. Jakie zmiany w przyrodzie zachodzą wiosną?

3. Co to są neologizmy?

4. Kto jest autorem opowiadania ,,Detektyw Pozytywka”?

5. W co przemieniły się jajka Marii Magdaleny?

6. Kto ozdabiał strusie jajka cztery tysiące lat temu?

7. Podaj nazwę zabawy związanej z turlaniem jajek.

8. Co oznaczał dawniej śmigus?

9. Co oznaczał dawniej dyngus?

10. Co oznacza obecnie śmigus-dyngus?

11. Największe jajka na świecie znoszą...

12. Wskaż różnice w pisowni wyrazów: Kórnik (nazwa miasta) i kurnik (nazwa domku dla drobiu).

13. Wielka wada detektywa Pozytywki.

14. Czego symbolem jest wielkanocne jajko?

15. Co to jest pisanka?

16. Co to jest oklejanka?

17. Jajka rosyjskich carów to...

◙ Puzzle matematyczne (do pracy indywidualnej) - karty pracy 2. i 3.

Potrzebne będą dwie kartki formatu A4 dla każdego ucznia: na jednej z nich jest plansza tabelaryczna z działaniami matematycznymi, na drugiej rysunek podzielony tak, jak pierwsza plansza, ale ułożony w rozsypance. W każdej części drugiej karty (z rysunkiem) jest umieszczony wynik działania matematycznego z pierwszej karty. Zadaniem ucznia jest obliczenie działania na pierwszej karcie i dopasowanie do niego fragmentu rysunku z odpowiednim wynikiem z drugiej karty - po rozwiązaniu działań i naklejeniu wszystkich fragmentów układanki dziecko otrzyma ilustrację przedstawiającą kurę wysiadującą jajka.

◙ „Wielkanocna kompozycja” - praca plastyczna; zastosowanie techniki wylepianki przestrzennej.

Każde dziecko na ustawionej pionowo kartce z bloku technicznego rysuje kontur dużego jajka. Obok rysunku wykleja brązową plasteliną gałązki wierzbowe z baziami z ziaren białej fasoli (aby fasola dobrze się trzymała, należy włożyć ziarno w kielich z plasteliny). Następnie kolorową plasteliną wylepia różne wzory w konturze jajka.

Iwona Śliwińska

Karta 1 - Uporządkuj kolejność wydarzeń w tekście. Odczytaj i zapisz hasło.

1.	Spotkanie detektywa Pozytywki z panem Mietkiem.	Dbaj
	Widok porozrzucanych po podwórzu cebulowych łupin.	miejscu
	Przedstawienie prac uczestników konkursu na najpiękniejszą pisankę.	w
	Uznanie i podziw lokatorów kamienicy dla prac uczestników konkursu.	porządek
	Rozwiązanie zagadki: znalezienie winowajcy.	zamieszkania.
	Prezentacja zabarwionych na brązowo jaj pani Majewskiej.	swoim
	Zlecenie sprawy detektywowi Pozytywce przez pana dozorcę.	o

Karta 2 - działania matematyczne

333 x 2 =	259 x 3 =	108 x 4 =
126 x 6 =	136 x 4 =	87 x 5 =
196 x 4 =	115 x 4 =	218 x 3 =
89 x 7 =	273 x 3 =	137 x 3 =

Karta 3 - rysunek z wynikami działań (do rozcięcia)

---