IMG)44

IMG)44



I. Romantyczny „sposób odczuwania"


Estetyka średniowiecznej Północy


19


Oczywiście, zarysowany przez Mickiewicza obraz średnio.

wiecza różnił się od utrwalonych przez oświeceniowych filo. 2arysy dwóch idei: średniowiecznej i napoleoń-zofów i estetyków przekonań o barbarzyństwie i dzikości wie- s k 1 e które Potem» w okresie mesjanistycznym zwłaszcza, ków średnich. Autor rozprawki O poezji romantycznej nie pod- nabiorą nowych znaczeA * weid* w nieprzewidywane związki

nosił wprost polemiki z tym osądem; zachowywał się raczej1 Pokrewieństwa.    .......

i.LK.. «    -„i    _______/ .    ’    . .1 Porównanie „stylu" do „ubioru jest w wywodzie Mickie-

tak, jakby o nim nic nie wiedział — co zupełme zrozumiałe,    ,    . . ..    . ,

. ... __    .    _    .    . r . .. .    wieża i wyjątkowe, i efektowne. „Wieki średme, me tak gu-

jeśli we mierny pod uwagę przede wszys kim taktykę swoistej st uderzały przecież swoim charakterystycznym ubiorem, godności historycznej, którą sobie obrał w celu wyrobienia Wielkie płaszcze góralów szkockich> 8talowa odzież rycerska, genealogicznej legitymacji poezji romantycznej. Przeciwnie ? pióra { barwy familijne ze znakiem krzyia albo wstęgą od-kładł nacisk na rycerską ogładę średniowiecza: „Nowe uczucia różniają bohatyra czasów krucjaty. W stylu poetyckim roman-i wyobrażenia, samym barbarzyńcom właściwe, tak nazwany tycznym równie panuje śmiałość, w składniach mniej giętkich, duch rycerski i z nim połączony szacunek i miłość ku płci 0bok prostoty jakiś hart i tęgość, w wyrażeniach blask i czę-pięknej, Grecji i Rzymianom obcy, ścisłe przestrzeganie praw stokroć nastrzępienie" (V, 195—196). Trudno ukryć, że „szata honoru, uniesienia religijne, podania mityczne i wyobrażenia grecka" — „draperia grecka” mimo wszystko mniej się jednak ludów barbarzyńskich, dawniejszych pogan i nowoczesnych poecie podobała niż ubiory średniowiecza. Decydowała ma* chrześcijan, pomieszane razem — oto jest, co stanowi w wie* lowniczość, śmiałość, nieregularność, rozmaitość. Odróżnienie kach średnich świat romantyczny, którego poezja zo- „gustowności” od „charakterystyczności" to znamienny rys wie się też romantyczną” (V, 191).    poetycki kolorytu lokalnego w romantyzmie. Tym sposobem

Bardzo to w gruncie rzeczy dokładny repertuar motywów, Mickiewicz całkowicie się zdradza jako romantyk; zobaczymy cechujących odrodzone, romantyczne „nowe średniowiecze”, wkrótce, do jakich uniwersalnych rozmiarów urasta ta zasada Poezja taka właściwa jest „narodom rycerskim, których oby- w słynnej Przedmowie Hugo do Cromwella z 1827 roku. czaję i dzieła opiewali poeci” (V, 201). I w świecie romantycz- Wyprowadzanie linii genealogicznej romantyzmu niemal nym zresztą zaprowadzano „coraz większy porządek, harmonią bezpośrednio ze średniowiecza, bądź też traktowanie obydwu i okrasę” (V, 192). Poeta naturalnie zwracał uwagę na „na- epok jako objawiających ten sam prawie „romantyzm” stało miętność” i „śmiałość” towarzyszące „imaginacji wojennych się szeroko stosowanym zabiegiem estetycznym, ale również Szkotów i Saksonów”, u których „mitologia (...) przez druidów stało się popularną modą, ulubionym przebraniem na bal i bardów więcej niż gdzie indziej była wyrobiona" (V, 197). kostiumowy. Gautier upowszechnił przymiotnik „moyenageux” Jeszcze kilkakrotnie w tekście Mickiewicza pojawiają się w celu opisania ukochanego stylu romantyków francuskich; i druidowie, i bardowie — pełnoprawni obywatele rzeczypo* ubolewał zresztą nad „chorobą gotycyzmu , która dotknęła spolitej poetyckiej; klasycy mieli wzbraniać im wstępu. c&łą generację. Wynikająca z rozmaitych przesłanek i zamia-Mickiewicz szczególnie był przywiązany do myśli o adresa- rów świadomość „średniowieczności” romantyzmu poddana tach poezji średniowieczno-romantycznej. Jej twórcy przema- ^ż została swoistej kodyfikacji naukowej. Tak np. Karol Li-wiali „do wojowników i do gminu” (V, 196). Zapewne poeta bdti który poświęcił się pracy nad estetyką jako „morfologią sądził, że podobna średniowieczna wspólnota odbiorców mogła- piękna” i zajął się m.in. wyróżnieniem i charakterystyką ty-by się odrodzić w czasach mu współczesnych. Potrzebny był do Pdw sztuki, uznał „romantyzm w ogóle za „wyobraziciela tego lud taki, jak w Anglii: „Lud mający udział już w życiu dusz ognistych" (375), za „niejako estetyczny temperament politycznym, już w wyprawach wojennych, niemal ciągłych dusz ognistych" (397); „jakikolwiek będzie koloryt romantyz-lubił pienia rycerskie, ożywiane uczuciem narodowym i do munosić na sobie będzie cechy to kolosalności i wzniosłości, miejscowych okoliczności stosowane” (V, 197). Wojny napoleoń- przepychu i fantastyczności, któreśmy położyli jako znamię _skie, o których potem będzie tak wiele i w Panu Tadeuszu 114 dusz °grdstycb” (393)*“


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
IMG)57 44 I. Romantyczny „sposób odczuwania’ Estetyka średniowiecznej Północy 45 niowieczną
IMG)39 I. Romantyczny „sposób odczuwania Estetyka Średniowiecznej Północy    9 nach.
IMG)40 10 I. Romantyczny „sposób odczuwania’ Estetyka średniowiecznej Północy U Historyzm kolorytu
IMG)49 28 2. Romantyczny „sposób odczuwani, Estetyka średniowiecznej Północy 29 Mickiewicz grzmiał d
IMG)50 30 I. Romantyczny „sposób odczuwa Estetyka średniowiecznej Północy SI nie mógłby zrodzić styl
IMG)51 32 I. Romantyczny „sposób odczuwani« Estetyka średniowiecznej Północy 33 tycznej tęsknoty czy
IMG)75 80 I. Romantyczny „sposób odczuwanio* Estetyka średniowiecznej Północy•I Tam, gdzie Szajnosze
IMG)49 28 2. Romantyczny „sposób odczuwani, Estetyka średniowiecznej Północy 29 Mickiewicz grzmiał d
IMG)42 14 I. Romantyczny „sposób odczuwania1 Estetyka średniowiecznej Północy 15 nem. Widać tu
IMG)43 16 I. Romantyczny „sposób odczuwania" Estetyka średniowiecznej Północy 17 więcej cechy
IMG)52 34 7. Romantyczny „sposób odczuwań. Estetyka Średniowiecznej Północy 35 wym przedmiotem nowel
IMG)58 46 I. Romantyczny „sposób odczuwania Estetyka Średniowiecznej Północy 47 „gotycka świątynia
IMG)61 52    I. Romantyczny „sposób odczuwana Estetyka średniowiecznej Północy
IMG)65 60 I. Romantyczny „sposób odczuwany Estetyka średniowiecznej Północy 61 nania pewna hipoteza
IMG)67 64 I. Romantyczny „sposób odczuwani# Estetyka średniowiecznej Północyes wybujały indywidualiz

więcej podobnych podstron