312 Badanie kliniczne w neurologu
Następstwa nakłucia lędźwiowego. Około jednej czwartej chorych ambula toryjnych doświadcza pewnego stopnia reakcji na nakłucie lędźwiowe, ale tylko jeden chory na ośmiu doznaje reakcji cięższej. Znamienna reakcja polega na obustronnym potylicznym i czołowym bólu głowy w pozycji pionowej, który jednakże znika lub znacznie słabnie po upływie kilku sekund lub minut od chwili położenia się. Bólowi towarzyszą niekiedy nudności, wymioty, zawrót głowy i ból karku oraz barków. Reakcja ta jest wynikiem wyciekania płynu mózgowo-rdzeniowego do przestrzeni nadtwardówkowej. Leczenia zadowalającego nie ma, pozostaje tylko utrzymywanie pozycji poziomej aż do ustania dolegliwości Pacjenta można zapewnić o całkowitym ustąpieniu ciężkich nawet reakcji w ciągu 5 do 8 dni po nakłuciu. Zaleca się powiadomienie chorego o możliwości takiej reakcji, zanim przystąpi się do zabiegu
NAKŁUCIE PODPOTYL1CZNE
Rzadko uznajemy za celowe uciekanie się do nakłucia pod potylicznego. Nie należy go stosować w praktyce zwykłej, gdyż jest bardziej niebezpieczne od nakłucia lędźwiowego i nie dostarcza pożądanej informacji w przypadkach podejrzenia ucisku rdzenia kręgowego. Nie jest to też metoda odpowiednia dla nowicjusza specjalizującego się w neurologii
Technika
1. Posługujemy się standardowym zestawem do nakłucia lędźwiowego.
2. Potylica i górna okolica szyjna zostają ogolone.
3. Chorego układa się na boku z głową w maksymalnym zgięciu.
4. Rozległy obszar skóry w obrębie okolicy ogolonej zostaje starannie oczyszczony i wysmarowany roztworem antyseptyku.
5. Skórę nastrzykuje się 1—2% roztworem metykainy lub innym lekiem odpowiednim dla znieczulenia miejscowego w punkcie znajdującym się w przybliżeniu o ok. 1 cm powyżej wfyrostka oleistego drugiego kręgu szyjnego — jest to najwyższy omacywalny wyrostek oleisty.
6. Posługujemy się igłą punkcyjną kalibru 18—20, uprzednio znakowaną, tak że wykonujący nakłucie może oznaczać głębokość wejścia igły w miarę posuwania się jej. Igłę należy kierować ku przodowi w linii pośrodkowej, w płaszczyźnie przechodzącej przez przewód słuchowy zewnętrzny i nasion (punkt środkowy szwu czołowego). Jeśli igła zostanie skierowana nieco powyżej tej płaszczyzny, a zaleca się tak wialnie czynić, zetknie się ona zrazu z kością potyliczną. Ostrze igły należy wtedy zniżyć i gdy się je posunie nieco dalej, nastąpi przebicie wię-zadla szczytowo-potylicznego ze znamiennym ustaniem oporu.
7. Głębokość, na jaką wkłuwa się igłę, waha się odpowiednio do wymiarów chorego. Przeciętną głębokość ustalono na 4,3 cm. Gdy igłę wkłuto na 2,5 cm, mandryn należy usunąć dla stwierdzenia, czy płyn wycieka. Jeśli płynu nie widać, igłę ostrożnie posuwamy po 0,5 cm naraz, przy czym mandryn wyciągamy za każdym posunięciem, aż zacznie wyciekać płyn mózgowo-rdzeniowy lub osiągnie się głębokość 6 cm. Dalsze posuwanie się jest rzeczą niebezpieczną.
UIBLK " *
|».». 4' ■*